Câu hỏi tự luận nâng cao chủ đề Quy luật di truyền Sinh học 9

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (641.15 KB, 8 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Trang | 1

MỘT SỐ CÂU HỎI TỰ LUẬN NÂNG CAO

CHỦ ĐỀ: QUY LUẬT PHÂN LI

Câu 1:Nêu điều kiện nghiệm đúng của qui luật phân li?

Trả lời:
- Pt\c về cặp tính trạng tương phản
- Tính trạng trội phải trội hoàn toàn

- Số cá thể thu được ở các thế hệ lai để phân tích phải đủ lớn
Câu 2:So sánh định luật đồng tính và định luật phân li?

Trả lời:
*Giống nhau:

- Đều phản ánh sự di truyền của 1 cặp tính trạng
- Đều chỉ đúng khi tính trạng trội phải trội hồn tồn
- Pt\c về cặp tính trạng tương phản

*Khác nhau:

Định luật đồng tính Định luật phân tính
Phản ánh kquả ở con lai F1 Phản ánh kquả ở con lai F2

F1đồng tính là tính trạng trội,tính trạng

lặn khơng xuất hiện

F2 phân li theo tỉ lệ trung bình

là:3trội :1lặn

F1 chỉ xuất hiện 1 kgen dị hợp:Aa F2 xuất hiện 3 kgen với tỉ

lệ:1AA:2Aa:1aa
Kết quả kiểu hình ở F1 đều nghiệm

đúng với mọi số lượng xuất hiện ở F1

Kết quả kiểu hình ở F2 chỉ nghiệm

đúng khi số con lai thu được phải đủ
lớn

Câu 3: Hiện tượng tính trạng trội hồn tồn là gì?Hãy nêu VD và lập sơ đồ lai minh hoạ từ P 

F2 của phép lai 1 tính với tính trội khơng hồn tồn

Trả lời:

*Khái niệm: là hiện tượng gen trội át khơng hồn tồn gen lặn  thể dị hợp biểu hiện kiểu hình
trung gian giữa tính trạng trội và tính trạng lặn

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Trang | 2
- Gợi ý:lấy vd màu hoa ở cây giao phấn

Câu 4:So sánh phép lai 1 cặp tính trạng trong 2 trường hợp tính trội hồn tồn và tính trội khơng
hồn tồn về cơ sở,cơ chế và kết quả ở F1 ,F2

Trả lời:

*Giống nhau:

- Cơ sở:đều có hiện tượng gen trội lấn át gen lặn

- Cơ chế:q trình di truyền của tính trạng đều dựa trên sự phân li của cặp gen trong giảm phân
tạo giao tử và sự tổ hợp của các gen trong thụ tinh tạo hợp tử

- Kết quả:

+Nếu Pt\c  F1 đồng tính  F2 phân li tính trạng

+F1 đều mang kiểu gen dị hợp

+F2 đều có 1 đồng hợp trội:2 dị hợp:1 đồng hợp lặn

*Khác nhau:

Điểm Tính trội hồn tồn Tính trội ko hồn tồn
Cơ sở Gen trội át hoàn toàn gen lặn Gen trội át khơng hồn

tồn gen lặn
Kết quả F1 Đồng tính.

F2:3 trội:1 lặn

F1 đồng tính

F2 1 trội :2 trung gian:1

lặn

Câu 5:Nếu khơng dùng phép lai phân tích có thể sử dụng thí nghiệm lai nào khác để xác định
một cơ thể có kiểu hình trội là thể đồng hợp hay thể dị hợp ?

Trả lời:

Không dùng phép lai phân tích có thể xác định được một cơ có KH trội là ở thể đồng hợp hay dị
hợp bằng cách cho cơ thể đó tự thụ phấn:

- Nếu kết quả thu được là đồng tính thì cơ thể đem lai là đồng hợp
(SĐL: AA x AA)

- Nếu kết quả thu được là phân tính theo tỉ lệ là 3:1 thì cơ thể đem lai là dị hợp
(SĐL: Aa x Aa )

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Trang | 3
Trong cơ thể sinh vật chứa rất nhiều gen

Theo Menđen thì mỗi gen nằm trên 1 NST và di truyền độc lập với nhau do đó qua q trình
giảm phân sẽ tạo ra vô số loại giao tử và qua q trình thụ tinh sẽ tạo ra vơ số các biến dị tổ hợp.
Cịn theo Moocgan thì nhiều gen nằm trên 1 NST và các gen đó di truyền liên kết với nhau, do đó
trong trường hợp P thuần chủng khác nhau về 2, 3 hay nhiều cặp tính trạng được quy định bởi
những cặp gen nằm trên cùng 1 cặp NST, thì ở F2 vẫn thu được những KH giống bố mẹ và phân
li theo tỉ lệ 3:1, giống như trong trường hợp lai một cặp tính trạng ( tức là khơng làm xuất hiện
các BDTH ).

Vậy...

Câu 7:Hiện tượng DTLK đã bổ sung cho quy luật PLĐL của Menđen như thế nào?
Trả lời:

- Khi giải thích các thí nghiệm ( Định luật ) của mình Menđen cho rằng các tính trạng được quy
định bởi các nhân tố di truyền.Và sau này thì đã được Moocgan khẳng định nhân tố di truyền
chính là các gen tồn tại trên NST.

- Theo Menđen thì mỗi gen nằm trên 1 NST và di truyền độc lập với nhau, nhưng trên thực tế
với mỗi lồi SV thì số lượng gen trong tế bào là rất lớn nhưng số lượng NST lại có hạn do đó
theo Moocgan là trên 1 NST có thể chứa nhiều gen và các gen đó đã di truyền cùng nhau( phụ
thuộc vào nhau).

Câu 8:Nêu ý nghĩa của sự phân li ĐL của các cặp tính trạng? vì sao nói rằng BDTH có ý nghĩa
quan trọng đối với chọn giống?

Trả lời

a. ý nghĩa của sự phân li độc lập các cặp tính trạng:

Hiện tượng phân li độc lập của các cặp tính trạng là cơ sở tạo ra nhiều biến dị tổ hợp, làm
phong phú và đa dạng về KG và KH của sinh vật, có ý nghĩa quan trọng đối với tiến hoá và chọn
giống.

b. Biến dị tổ hợp có ý nghĩa đối chọn giống thể hiện:

Trong chọn giống: nhờ có BDTH, trong các quần thể vật ni hay cây trồng ln làm xuất
hiện các tính trạng mới, qua đó giúp con người dễ dàng chọn lựa và giữ lại những dạng cơ thể (
những biến dị ) mang các đặc điểm phù hợp với lợi ích của con người để làm giống hoặc đưa vào
sản xuất để tạo ra những giống cho năng suất và hiệu quả kinh tế cao.

Câu 9: SS 2 trường hợp trội hồn tồn và trội khơng hồn tồn trong lai 1 cặp tính trạng .Vì sao
trong trội khơng hồn tồn khơng cần dùng phép lai phân tích cũng biết được thể đồng hợp trội

và thể dị hợp?

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Trang | 4
1.1. So sánh F1 và F2 trong lai 1 cặp tính trạng ở 2 trường hợp trội hồn tồn và trội khơng hồn
tồn:

* Giống nhau:

- Đây đều là phép lai 1 cặp tính trạng.
- Bố mẹ đem lai đều thuần chủng

- Kết quả thu được về KH ở F1 là đều đồng tính

- Kết quả thu được về KG ở F1 là 100% có KG dị hợp và ở F2 đều thu được các KG với tỉ
lệ: 1 : 2 : 1.

* Khác nhau:

Trội hồn tồn Trội khơng hồn tồn

Gen trội lấn át hồn tồn gen lặn do đó KG
dị hợp biểu hiện KH của gen trội.

ở F1 thu được đồng loạt là KH mang tính
trạng trội.

ở F2 thu được các KH theo tỉ lệ: 3 trội : 1
lặn

Gen trội lấn át khơng hồn tồn gen lặn do

đó KG dị hợp biểu hiện KH trung gian
giữa bố và mẹ.

ở F1 thu được đồng loạt là KH trung gian

ở F2 thu được các KH theo tỉ lệ: 1 trội : 2
trung gian : 1 lặn.

1.2. Trong trội không hồn tồn khơng cần dùng phép lai phân tích cũng biết được thể đồng hợp
trội và thể dị hợp dựa và KH vì trong trội khơng hồn tồn thì KG dị hợp đã biểu hiện ra KH
trung gian.

Câu 10:Sự phân li ĐL và tổ hợp tự do của các NST xảy ra trong kì nào của GP và có ý nghĩa
như thế nào?

Trả lời:

- Sự PLĐL và tổ hợp tự do của các NST xảy ra trong kì giữa( tổ hợp tự do ) và kì sau( phân li độc
lập ) của quá trình giảm phân

- ý nghĩa: Sự PLĐL và tổ hợp tự do của các NST góp phần tạo ra nhiều loại giao tử, do đó trong
q trình thụ tinh các giao tử đó tổ hợp với nhau để tạo ra nhiều loại biến dị tổ hợp có ý nghĩa
quan trọng trong tiến hố và trong chọn giống, và tạo nên sự đa dạng trong sinh vật.

Câu 12: Vì sao BDTH là rất phong phú ở các lồi giao phối? Vì sao ở các lồi SS sinh dưỡng
khơng có loại biến dị này?

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Trang | 5
- BDTH là rất phong phú ở các lồi giao phối vì: trong cơ thể của sinh vật số lượng gen là rất
nhiều, và phần lớn các gen tồn tại ở trạng thái dị hợp do đó trong q trình phát sinh giao tử đã

tạo ra vô số các loại giao tử ( nếu có n cặp gen dị hợp phân li độc lập sẽ cho ra 2n loại giao tử ) ,
và trong quá trình thụ tinh các loại giao tử đó lại tổ hợp tự do ngẫu nhiên với nhau do đó đã tạo ra
vơ số các biến dị tổ hợp, tạo nên sự đa dạng về KG, phong phú về KH ở các loài giao phối.

- ở các lồi SS sinh dưỡng thì lớn lên và phát triển chủ yếu bằng hình thức ngun phân khơng có
sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái do đó thế hệ con cái sinh ra là giống với cơ thể bố mẹ
ban đầu. VD: hiện tượng gặp phổ biến tron tự nhiên là hình thức giâm, chiết, ghép cây.

Câu 13: : Sự DTĐL của các cặp tính trạng là gì ? Nguyên nhân của hiện tượng nói trên và cho vd
để chứng minh?

Trả lời:
a: Sự DTĐL của các cặp tính trạng

-Là hiện tượng các cặp tính trạng di truyền khơng thuộc vào nhau.Sự di truyền của cặp tính trạng
này độc lập với sự di truyền của các cặp tính trạng khác

b.Nguyên nhân:

-Các cặp gen qui định các cặp tính trạng nằm trên các cặp NST khác nhau.Vì vậy trong giảm
phân, các cặp gen này PLĐL cùng với các cặp NST mang chúng, trong thụ tinh các cặp gen lại có
khả năng tổ hợp tự do với nhau

c.VD:

Pt/c vàng trơn x xanh nhăn (giao phấn)
F1:100% Vàng ,trơn

F1xF1 :vàng trơn x vàng ,trơn

F2:9 V-T: 3V-N: 3X-T :1X-N

-Qua kết quả trên thấy ở P, F1 gen qui định hạt vàng tổ hợp với gen qui định hạt trơn,xanh với

nhăn .Tuy nhiên do các gen PLĐL và tổ hợp tự do nên xuất
hiện 2 kiểu hình mới :xanh-trơn và xanh- nhăn

-Có thể khái quát sự xuất hiện kiểu hình do sự PLĐL và tổ hợp tự do của các gen qui định các
tính trạng

(V-X) (T-N)= 2x2 = 4 KH……….

Câu 14: Phát biểu qui luật PLĐL và nêu các điều kiện nghiệm đúng của qui luật PLĐL của các
cặp tính trạng?

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Trang | 6
- Qui luật:khi lai 2 cơ thể………

-Điều kiện nghiệm đúng:

+Các cặp P phải thuần chủng về các cặp tính trạng được theo dõi
+Tính trạng trội phải trội hồn toàn

+Số lượng cá thể thu được ở thế hệ lai đem phân tích phải đủ lớn

+Các cặp gen qui định các cặp tính trạng phải PLĐL với nhau(nằm trên các cặp NST khác
nhau)

Câu 15: So sánh ĐLPL với ĐLPLĐL vvề 2 cặp tính trạng?
Trả lời:

*Giống nhau:

- Đều có các điều kiện nghiệm đúng giống nhau:
+ Pt/c về cặp tính trạng được theo dõi

+ Tính trạng trội phải trội hoàn toàn
+ Số lượng cá thể thu được phải đủ lớn

- Ở F2 đều có sự phân li Tính trạng (xuất hiện nhiều kiểu hình)

- Cơ chế của sự di truyền các tính trạng đều dựa vào sự phân li của các cặp gen trong giảm phân
tạo giao tử và sự tổ hợp của các gen trong thụ tinh tạo hợp tử

*Khác nhau:

ĐLPL ĐLPLĐL

Phản ánh sự di truyền của 1 cặp Tính Của 2 cặp Tính

F1 dị hợp 1 cặp gen(Aa)2 giao tử F1dị hợp 2 cặp gen(AaBb) 4

giao tử

F2 Có 2 loại KH:3trội:1 lặn F2 có 4 loại KH:9 :3 :3 :1

F2 không xuất hiện BDTH F2 xuất hiện BDTH

F2 có 4 tổ hợp với 3 kiểu gen F2 có 16 tổ hợp với 9 kiểu gen

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Trang | 7

Trả lời:

* Khái niệm:các kiểu hìn khác của P do sự PLĐL của các cặp tính trạng đã đưa đến sự tổ hợp lại
các tính trạng của P BDTH

* VD: đậu hà lan thuần chủng:V-T x X-N
Sơ đồ lai từ: F1 F2

Có BDTH:V-N, X-T

*BDTH là nguồn nguyên liệu quan trọng là vì:

- Vì BDTH tạo ra ở sinh vật nhiều kiểu gen ,kiểu hình  tăng tính đa dạng ở sinh vật

+ Trong tiến hố: tính đa dạng ở sinh vật là nguồn nguyên liệu cho quá trình chọn lọc tự nhiên
và giúp cho lồi có thể sinh sống và phân bố rộng rãi

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Trang | 8

Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, nội
dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm,

giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên

danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng

xây dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và
Sinh Học.

- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường
Chuyên khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn 
Đức Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

- Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS

THCS lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt
điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp

dành cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh 
Trình, TS. Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc 
Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

III. Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả

các môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư
liệu tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi

miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và
Tiếng Anh.