Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Liên trong truyện ngắn Hai đứa trẻ

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 1

<b>VĂN MẪU LỚP 11 </b>

<b>ĐỀ</b>

<b>BÀI:</b>

<b>PHÂN TÍCH DIỄ</b>

<b>N BI</b>

<b>ẾN TÂM TRẠNG NHÂN VẬT LIÊN TRONG TRUYỆ</b>

<b>N </b>

<b>NG</b>

<b>ẮN HAI ĐỨ</b>

<b>A TR</b>

<b>Ẻ</b>

<b>A.</b> <b>SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B.</b> <b>DÀN BÀI CHI TIẾT </b>
<b>1.</b> <b>Mở bài </b>

- Giới thiệu về truyện ngắn Hai đứa trẻ và tác giả Thạch Lam

- Dẫn dắt vào vấn đề cần phân tích: diễn biến tâm trạng nhân vật Liên
<b>2.</b> <b>Thân bài </b>

- Khái quát chung

• Thể loại: truyện ngắn

• Tóm tắt câu chuyện
- Phân tích

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 2

o Yêu thiên nhiên

✓ Cảnh ngày tàn: Tiếng trống thu khơng, tiếng ếch nhái kên ran ngồi đồng
ruộn, tiếng muỗi vo ve, bầu trời hồng hơn làm cô bé ưu tư hơn

✓ Không chỉ yêu cảnh vật, bằng tâm hồn mình Liên u ln cảnh vật nơi đây.

✓ Quan sát cảnh phiên chợ tàn Liên cảm nhận được sự tiêu điều của vùng quê
nghèo khí này

✓ Liên yêu mảnh đất này đến nổi thuộc ln cả nùi cát bụi

✓ Liên tìm thấy ở vùng quê nghèo khó này có vẻ đẹp bình dị và đầy chất thơ

✓ Cảm nhận về cảnh đẹp buổi đêm rất trong trẻo

=> Tâm hồn của Liên: u thiên nhiên và có tình cảm đặc biệt với vùng đất nghèo
này.

o Thông cảm cho nổi khổ của con người tại vùng đất nghèo

✓ Liên yêu và cảm nhận được cuộc sống cơ cực của người dân quê

✓ Ngoài đồng cảm với những người nghèo khó Liên cịn cảm nhận được sự bế
tắc tù đọng trong cuộc sống của người dân.

✓ Cái nhìn của Liên thấm đượm tình yêu sâu xa
=> Một tâm hồn trẻ thơ trong sáng, giàu tình u

• Một cơ bé có ước mơ và hướng tới tương lai

o Tâm hồn luôn hướng về ánh sáng

✓ Trong màn đêm em ln tìm một ánh sáng từ một nơi xa

✓ Liên ngước lên trời tìm những vì sao sáng

✓ Liên cịn tìm ánh sáng với những ngọn đèn

✓ Tâm hồn em như một mầm cây khỏe khoắn luôn hướng về nơi có ánh sáng

o Hướng tới tương lai

✓ Liên cố thức đợi chuyến tàu để bán hàng, đó khơng phải là lí do, mà là em đợi
tàu để được nhìn thấy một cộc sơng náo động, một nguồn sáng rực rỡ

✓ Con tàu như một cuộc sống khác, một thế giới khác

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 3

o Tâm trạng nhân vật Liên được tác giả khắc họa theo diễn biến thời gian của câu
chuyện: từ chiều tối đến tối và đêm khuya…

o Những cảm xúc tinh tế về thiên nhiên, cảnh vật lúc chiều cho đến niềm háo hức,
mong đợi chờ đón chuyến tàu cuối ngày đã mang đến cho độc giả một cảm nhận
sâu sắc về Liên. Dường như ở Liên, ta cảm thấy có chút gì đó ấm áp đến lạ thường
đến từ tình cảm của Liên dành cho cảnh vật và con người phố Huyện. Và ở Liên,
ánh sáng, sự sống và khát khao của người dân phố Huyện được bộc lộ rõ nét qua
niềm mong mỏi chờ đoàn tàu từ Hà Nội, đoàn tàu mang đến một thế giới khác –
một thế giới ngập tràn âm thanh, ánh sáng và sự sống….

<b>3.</b> <b>Kết bài: </b>

- Trình bày những cảm nhận, nhận xét chung về diễn biến tâm trạng nhân vật Liên
- Mở rộng vấn đề (suy nghĩ và liên tưởng của mỗi cá nhân)

<b>C.</b> <b>BÀI VĂN MẪU </b>

<b>Bài văn mẫu 1: </b>

Thạch Lam là một cây bút thiên về tình cảm, ghi lại cảm xúc của mình trước số phận
hẩm hiu của những người nghèo, những người có cuộc sống vất vả , thầm lặng chịu đựng
và giàu lòng hi sinh. Những nhân vật trong truyện mang dáng dấp của tâm hồn nhạy cảm
của ơng, cũng như điểm nhìn của tác giả. Nhân vật Liên trong truyện ngắn <i>“Hai đứa trẻ”</i>
là một trong số những nhân vật điển hình của ngòi bút Thạch Lam. Sự nhạy cảm, sự
chuyển biến tâm trạng của nhân vật Liên gợi ra nhiều nét tâm trạng của một cơ gái mới
lớn. Những nét tính cách của Liên được bộc lộ qua những chi tiết nhỏ nhặt trong truyện
ngắn, hay chính là những sự thay đổi trong tâm tư tình cảm của tác giả.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 4
vút như in hình và cắt hình rõ rệt trên nền trời. Trong gian hàng đơn sơ chỉ có mấy thức
hàng đơn giản âm thanh của tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng, đến cả tiếng của những
con muối vo ve, mà Liên cũng cảm nhận được. Chứng tỏ rằng không gian bây giờ rất n
tĩnh, ngồi Liên ra, khơng khí thật chìm vào buổi hồng hơn,người ta thấy được sự chuyển
đổi đó khi nhắc tới những âm thanh những dấu hiệu quen thuộc của một buổi chiều tà.
Trước sự thay đổi của đất trời, cộng với mùi hơi đất bốc lên hay chính mùi đất mà chính
phố huyện này mới có, nghĩ rồi Liên lại có một nỗi buồn man mác, có lẽ là do suy nghĩ của
Liên về cuộc sống nơi đây , nghèo nàn,cái phố huyện tàn tạ. Những nét vẽ của đồng quê,
với hình ảnh quen thuộc nhưng những âm thanh và cả buổi chiều êm như nhung đó,dưới
con mắt của một cơ gái nó lại trở thành cái cớ cho sự buồn lâng lâng khơng rõ vì sao.

Tâm trạng của một cơ gái cịn được thể hiện qua cái nhìn của cô trong bức tranh
thiên nhiên và con người khi chợ tàn. Xuất hiện giữa cảnh chợ tàn là hình ảnh của những
người bán hàng vẫn đang nán lại dù đã vãn chợ từ lâu,mấy đứa trẻ con thì nhặt nhạnh
những thứ cịn sót lại, đó chỉ là những thanh tre thanh nứa thôi, nhưng chúng cũng tỏ ra
mải mê với cơng việc. Hình ảnh những rác rưởi vỏ cùng với những gì xuất hiện trong đầu

một cô gái khiến cho cô buồn. Buồn không chỉ là do cô cảm thấy cuộc sống của cả những
người ở đây đều nghèo khổ như cơ mà cịn chính cơ cũng buồn vì khơng thể giúp được gì
cho họ, kể cả những đứa trẻ. Một vài chi tiết nhỏ nhặt vậy nhưng lại nói lên được nhiều
điều, tâm sự của một cơ gái. Điều này cịn cho thấy Liên là một người giàu lòng trắc ẩn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 5
phố huyện chìm trong một màn đêm khơng đáy. Và có lẽ Liên cảm nhận được, trong cô
vẫn là một cảm giác mơ hồ buồn.

Hình ảnh của mẹ con chị Tí với gánh hàng nước vẫn mở, ban ngày mẹ con chị mò
cua bắt tép đêm đến mẹ con chị lại mở quán nước để kiếm thêm. Bên cạnh đó là gia đình
nhà bác Sẩm với hình ảnh manh chiếu rách và hình ảnh đàn bầu, đứa con bị ra nghịch
cát, bác chưa hát vì chưa có ai nghe. Cịn bác Siêu thì lật đật với gánh hàng phở để đi cũng
đi đến. Trong Liên cảm nhận được tất cả sự cố gắng của tất cả mọi người vì cuộc sống
mưu sinh. Đặc biệt tình cảm và yêu thương trắc ẩn của Liên thể hiện tình thương với bà
cụ Thi điên. Ngày nào bà cũng đến quan mua rượu uống rồi lại lảo đảo bước ra cười khanh
khách. Liên rót đầy rượu cho bà cụ, khơng nói gì về hành động hay nhận xét gì về cụ nhiều
nhưng qua cách kể, Liên cũng bộc lộ sự yêu thương qua cách Liên nghĩ tới nhân vật này.

Thêm một chút gia vị cho tâm hồn liên, hình ảnh con Tàu đêm đến sẽ khiến cho
những con người nơi đây kiếm thêm chút gì đó, và Liên cũng thế. Chị em Liên cũng thao
thức chờ cho đến khi tàu tới mới thôi. Và cũng chính con tàu là nguồn sáng đưa hai chị
em sống về những kí ức thời cịn sung sướng, được đi chơi và uống những thức uống
xanh đỏ. An đã ngủ rồi, Liên cứ ngồi trên chõng mong đợi thao thức.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 6
Chỉ là một cô gái nhỏ nhưng tâm hồn của cơ chẳng khác gì một thiếu nữ trưởng
thành, cùng với đó là sự nhạy cảm, giàu lịng trắc ẩn mà khơng phải ai cũng có. Sự u
thương cảm thơng và cả những ước mơ lẫn kí ức đẹp đẽ đa tạo nên một hình ảnh rất đặc
biệt, qua đây cũng thể hiện tâm hồn của chính tác giả Thạch Lam. Miêu tả tâm trạng nhân

vật Liên Thạch Lam muốn thể hiện được sự nghèo khổ hiện thực chua xót ấy nhưng vẫn
mang những nét thi vị của chốn bùn lầy nước đọng và cũng là sự cảm thông sâu sắc đối
với những nhân vật nhỏ bé của mình

<b>Bài văn mẫu 2: </b>

<i>“Văn học là nhân học”</i> ( M.Gorki). Trong văn học, do vậy, vẻ đẹp nhân bản của con
ngườI luôn luôn là một phương tiện thẩm mĩ mà ở đó chất thơ và chất hiện thực hồ
quyện vớI nhau. Để làm rõ điều vừa nói, <i>“hai đứa trẻ” </i>của Thạch Lam sẽ là một dẫn chứng.
<i>“Hai đứa trẻ”</i> vừa là bức tranh hiện thực phố huyện nghèo, vừa như một bài thơ trữ
tình đặc sắc. Tác phẩm đã gieo vào lòng ngườI đọc một nỗI buồn bâng khuâng day dứt về
đờI sống con người.

Bức tranh hiện thực nơi phố huyện nghèo xơ xác và lạI càng xơ xác, tiêu điều hơn từ
cái nhìn của nhà văn. Đó là lúc hồng hôn của một ngày tàn nơi miền quê <i>“mặt trờI đã lấp </i>
<i>sau rặng tre, nhìn lên chỉ thấy khóm tre màu đen kịt trên nền trờI phớt hồng”</i> dàn nhạc của
ếch nhái bắt đầu văng vẳng kêu ngòi đồng, thế cũng đủ làm thành cái buổI chiều êm như
ru như bao chiều khác.

Như một mơ típ nghệ thuật, cái phố huyện hẻo lánh lạI hiện ra trong khung cảnh chợ
vãn của buổI chiều chỉ còn lèo tèo vài ba ngườI bán hàng đang thu dọn gánh, vài đứa trẻ
đi thu lượm các thứ lặt vặt… Cái bức tranh ấy đã một lần hiện lên trong

<i>“Gió lạnh đầu mùa”</i> nhưng sao nó vẫn nhuốm một nỗI buồn khó tả vào cái giờ khắc
của ngày tàn trong <i>“Hai đứa trẻ”.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 7
khơng làmta ngỡ ngàng đó là một phố huyện nghèo vớI những ngườI cần cù lao động một
cách lầm lũi đáng thương.

Nhưng tất cả những hiện thực như thế đều đặt trong con mắt quan sát chất chứa
trong chấ văn lãng mạn.ThờI gian đi vào cuộc sống của phố huyện “ rõ ràng” không vụt
nhanh hoặc tan vào đêm tối. ThờI gian cứ chậm rãi đi từng bước phát triển của nộI tâm.
Từ <i>“tiếng trống thu không”</i> đến một câu văn nhẹ nhàng<i>: “Chiều, chiều rồI”</i> cất lên trong
lòng, rồI trờI nhá nhem tốI đến khơng gian đã khuya khơng cịn những<i>“tạp âm”, </i>của ban
ngày chỉ cịn <i>“vịm trờI vớI ngàn ngơi sao xanh ganh nhau lấp lánh</i>”. MỗI thờI điểm lạI có
một cái nhìn cảnh vật khác nhau nhưng đều có phần thi vị hoá nhờ những câu văn tươi
mát, uyển chuyển.

<i>“Có buổi chiều nào êm như ru trong cách nhìn của Nam Cao, Vũ Trọng Phụng? </i>
<i>Chỉcón tâm hồn lãng mạn Thạch Lam mới có cái mượt mà đượm chất thơ như thế”</i>
Sự tài tình chính là ở chổ nhà văn vừa hoà nhập hai tâm hồn quan sát là một. HIểu là
nhà văn quan sát cũng đúng mà hiểu cảnh vật diễn ra trong mắt của nhân vật

Liên cũng chẳng sai. Ta thấy rõ điều đó qua cái giật mình của nhân vật. <i>“Liên mãi </i>
<i>ngồI quên mất! Bây giờLiên vộI vàng vào thắp đèn xếp những quảsơn đen lại”</i>.

<i>“TrờI bắt đầu đêm, một đêm mùa hạêm như nhung và thoảng gió mát”</i>. Nhưng câu
văn như vậy có rất nhiều và được dùng một cách chính xác đạt đến mẫu mực. PhảI chăng
cảm nhận ấy xuất phát từ tâm hồn nhà văn hay chính là từ tâm hồn của Liên khi phố
huyện đã chìm trong im lìm của vắng lặng. Trong con mắt<i>“Dõi theo những bóng ngườI về</i>
<i>muộn từ từtrong đêm</i>”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 8
Ánh đèn của chị Tí đủsoi một khoảnh nhỏ. Nếu quan sát từ xa, ta sẽ thấy một bức
tranh khá hoàn chỉnh về mặt nghệ thuật vớI hai <i>“gam màu”</i> sáng tối. Khuônmặt ngườI
phụ nữ chân quê chất phát đã trảI qua một ngày bươn bảI vớI cuộc sống để kiếm cái ăn,
manh áo. Cuộc sống gia đình bận rộn tốI tăm. Nhưng tốI nào chị cũng góp một ánh đèn
như thế. Tuy để làm thêm thu nhập, nhưng hình như họ chỉ bán cho lấy lệ.

Vậy thì cái gì đã làm cho họ ra đây? PhảI chăng đó là nếp sống. Và phố huyện ban
đêm là nơi để họ sống…Âm thanh của cuộc sống phát ra từ những lờI đốI thoạI, những
hoạt động của con ngườI nơi đây. MỗI ngườI đều góp một thứ ánh sáng, một chút hương
vị, âm thanh. Tất cả tạo nên một bức tranh phố nghèo.

Chẳng có một nét chấm phá nào trong bức tranh nhưng tất cả những con ngườI có
mặt đã làm nên tổng thể củacảnh vật cuộc sống.

Nếu như ở Nam Cao là những cảnh sống hiện thực khốn khổ vớI nước mắt của đói,
miếng ăn và áp bức thì cuộc sống hiện thực trong văn Thạch Lam được <i>“đo bằng”</i> một
đơn vị <i>“lãng mạn”</i> nhất định. Nét bút của ông đã phát hoạ một cách rất nhẹ nhàng uyển
chuyển. Phố huyện nghèo và cũng có rất nhiều lý do để ngườI dân phảI lao vào cuộc bon
chen giành dật sự sinh tồn. Nhưng ở đây là một khơng khí chan hồ thực sự, ấm áp tình
ngườI và mỗI ngườI khi ra về chắc chắn vẫn giữ được sự ấm áp quen thân dù rất buồn.

Sự hài hoà giữa hiện thực và lãng mạn đã giúp Thạch Lam có được chất văn nhẹ
nhàng thanh thoát, ẩn hiện nhân cách tyệt vờI của ông.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 9
Bức tranh phồ huyện nghèo hẻo lánh, ẩn khuất trong bóng tốI hư vô của phố huyện.
Cuộc sống phố huyện đã ăn sâu trong tâm trí Liên. Tưởng như nếu có thiếu một thứ gì
của cảnh ngồi kìa, Liên đã thốt lên rồi. Nhưng tất cả vẫn thế, ngay cả tiếng cụ Thi đôi lúc
làm cho Liên sợ. Nhưng cảm giác thân thuộc vẫn thấy cụ đáng yêu và đáng thương. Từng
cảnh đờI, cảnh sống của mỗI ngườI lần lượt đi qua tâm hồn tưởng như non nớt của Liên.
Cuộc sống của từng ngườI đã góp nên thành cuộc sống của cả một quần thể ngườI
dân quê nghèo khó. Từ những mảnh đờI cũng giống như Liên cùng chung môi trường
sống, ta thấy một điểm chung rất rõ, đó là sự quanh quẩn chật hẹp của môi trường xã hội.
Ngày lạI ngày vẫn chỉ là cái chợ tiêu điều, vài dãy hàng quán vớI những khoảnh đất trống
<i>“Lá đa lác đác trước lều”</i> và những <i>“con ngườI ấy”</i> mà thôi.

Nhưng ở Liên lạI có một sự khác lạ mà trong số trên chẳng có ai. Một hành động
tưởng như quái gở và vơ nghĩa, đó là <i>“đợI tàu”.</i> Nếu mẹ Liên ở đó chắc khơng cho cơ thức.
Nhưng đó mớI chính là chiều sâu của tác phẩm khi tác giả khắc hoạ hình ảnh Liên cùng
em đợI tàu vớI một niềm háo hức rất trẻ con.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 10
chất hiện thực và chất lãng mạn trong thiên truyện. tạo nên bằng một cuộc đời. tạo nên
như là ngườI dẫn chuyện.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1

Website <b>HOC247</b> cung cấp một môi trường <b>học trực tuyến</b>sinh động, nhiều <b>tiện ích thơng minh</b>,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh </b>
<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹnăng sư phạm</b>đến từcác trường Đại học và các

trường chuyên danh tiếng.

<b>I.</b>

<b>Luy</b>

<b>ệ</b>

<b>n Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG:</b>Đội ngũ <b>GV Giỏi, Kinh nghiệm</b> từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa <b>luyện thi THPTQG </b>các mơn: Tốn, NgữVăn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: </b>Ơn thi <b>HSG lớp 9</b> và <b>luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán</b> các

trường <i>PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An</i> và các trường Chuyên
khác cùng <i>TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.</i>

<b>II.</b>

<b>Khoá H</b>

<b>ọ</b>

<b>c Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ởtrường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Toán:</b> Bồi dưỡng 5 phân mơn <b>Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học </b>và <b>Tổ Hợp</b> dành cho

học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: <i>TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn</i>cùng đôi HLV đạt
thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.</b>

<b>Kênh h</b>

<b>ọ</b>

<b>c t</b>

<b>ậ</b>

<b>p mi</b>

<b>ễ</b>

<b>n phí</b>

- <b>HOC247 NET:</b> Website hoc miễn phí các bài học theo <b>chương trình SGK</b> từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV:</b> Kênh <b>Youtube</b> cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, NgữVăn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>V</b></i>

<i><b>ữ</b></i>

<i><b>ng vàng n</b></i>

<i><b>ề</b></i>

<i><b>n t</b></i>

<i><b>ảng, Khai sáng tương lai</b></i>

<i><b> H</b><b>ọ</b><b>c m</b><b>ọ</b><b>i lúc, m</b><b>ọi nơi, mọ</b><b>i thi</b><b>ế</b><b>t bi </b><b>–</b><b> Ti</b><b>ế</b><b>t ki</b><b>ệ</b><b>m 90% </b></i>

<i><b>H</b><b>ọ</b><b>c Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->