Chet chua phai la het

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Chết, chưa phải là… hết</b>

Sinh lão bệnh tử là lẽ thường tình, ai rồi cũng đến lúc "về cõi". Và đối với một số trường hợp -
trong đó có các văn nhân, thi sĩ - chết khơng có nghĩa là… hết.

Trong vài mươi năm trở lại đây, có lẽ hiếm năm nào mà các văn nhân thi sĩ lại ra đi nhiều như cái
năm 2007 này. Chỉ tính sơ sơ trong làng văn từ đầu xuân tới nay, chúng ta đã phải lần lượt cúi đầu
giã biệt các nhà văn, nhà thơ: Xuân Thiều, Trần Bạch Đằng, Thanh Châu, Đào Xuân Quý, Võ
Quảng, Hữu Mai, Kim Lân… rồi mới đây nhất là nhà nghiên cứu phê bình văn học Phan Cự Đệ.
Tồn những cái tên nghe… chắc nịch. Và, bên cạnh nỗi buồn đau thương tiếc, các tòa báo cũng
nhiều phen phải xoay xỏa để có tin, bài phản ảnh kịp thời cũng như điểm xuyết những nét chính yếu
trong cuộc đời và sự nghiệp của các bậc tài danh nói trên.

Đây đó đã có một đơi vị giữ chân thư ký tòa soạn của một vài tờ báo, tạp chí văn hóa văn nghệ phải
thốt lên: "Cứ in cáo phó, bài phúng điếu nhiều thế này thì báo bán sao được!".

Thơi thì bỏ qua những lời ca thán thuần lý và có phần hơi… nhẫn tâm ấy, tơi bỗng nhận thấy cách
đưa tin, viết bài về các nhà văn vừa quá cố của chúng ta thời gian qua có những điểm cịn thiên
lệch, cần phải bàn thảo.

Vì rằng, sinh lão bệnh tử là lẽ thường tình, ai rồi cũng đến lúc "về cõi". Và đối với một số trường
hợp - trong đó có các văn nhân, thi sĩ - chết khơng có nghĩa là… hết.

Chẳng thế mà, trước khi trút hơi thở cuối cùng, thi sĩ Pháp lừng danh thế kỷ XIX là Anphrết đờ
<i>Muyxê đã thốt lên: "Chết! Ôi đến giờ tơi mới được ngủ ngon". </i>

<i>Cịn nhà thơ Tố Hữu của chúng ta thì viết :"Vui vẻ chết như cày xong thửa ruộng/ Lòng khỏe nhẹ </i>

<i>anh dân quê sung sướng/ Ngửa mình trên liếp cỏ ngủ ngon lành/ Và trong mơ thơm ngát lúa đồng </i>
<i>xanh". Chết như thế làm sao có thể coi là… hết. </i>

Trong khi đó, đọc những bài "nửa cáo phó, nửa chia buồn" xuất hiện đầy rẫy trên báo chí hiện thời
(đa phần được chấp bút bởi những cây bút trẻ rất ít có cơ hội tiếp cận đối tượng mình đề cập), người
đọc cảm thấy ngồi giá trị thơng tin, nó ít đem tới cho người đọc những rung cảm sâu xa cùng
những chi tiết gây được ấn tượng sâu sắc.

Nói một cách sịng phẳng thì đa phần những bài viết như thế chỉ gọi là "làm… cho có", chứ ít gây
hấp dẫn người đọc. Thậm chí, nó cịn tạo một cảm giác nặng nề, u ám.

Có thể tơi dùng hai chữ "hấp dẫn" ở đây, có người sẽ lấy làm thắc mắc, rằng tại sao trước việc một
đồng nghiệp mất đi, chúng ta lại đặt vấn đề "hấp dẫn" hay không "hấp dẫn". Và chuyện tang gia, lấy
đâu mà "hấp dẫn" được?

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Mọi người xơn xao tìm đọc để thêm hiểu về những khoảnh khắc riêng tư của lão nhà văn. Và điều
đặc biệt đáng nói là, ở số báo này, người đọc khơng phải tiếp xúc nhiều với bầu khơng khí tang tóc
được phơi trải trên mặt báo, bởi đây đó họ cịn bắt gặp nhiều câu chuyện vui hóm...

Bên cạnh những bức vẽ ông cụ mắt nheo râu quặp trông rất đỗi "ngộ nghĩnh trẻ thơ" là những bài
khá dí dỏm, trong đó, bài của nhà văn Kim Lân "Nguyễn Tuân, anh là người sung sướng nhất" được
viết với giọng bơng đùa (rất hợp với tính cách Nguyễn Tuân) đến nay vẫn được nhiều bạn đọc nhắc,
nhớ.

Được biết, trong một lần trò chuyện cùng bạn hữu, nhà văn Nguyễn Tuân đã "di chúc" vui rằng, sau
này, khi đưa ơng về… nghĩa trang Văn Điển, thay vì việc mua hoa phúng, mọi người hãy dồn tiền
vào mua một téc bia hơi, để bạn bè đi sau xe tang ông, vừa uống bia vừa tiễn đưa ông cho buổi lễ
thêm phần… long trọng.

Phải chăng, từ thái độ bình thản đối với cái chết như thế, mà khơng khí ở những bài viết về Nguyễn
Tn trong số báo chuyên đề nói trên cũng nhẹ nhõm hơn, và các bài viết vì thế cũng hấp dẫn hơn?
Như vậy, khơng thể nói những bài báo viết để chia tay một số văn nghệ sĩ nào đó chỉ là những bài
"phúng viếng" thuần túy, không thể hấp dẫn được? Vấn đề là ta chọn lựa cách thể hiện như thế nào.

Không nhất thiết trong các bài tưởng nhớ, tất cả đều phải chung một giọng xa xót, buồn thương.
Chẳng đã có chuyện, khi tiễn đưa một nhạc sĩ tài danh trở về Đất Mẹ, người ta đã cùng hát vang
một nhạc phẩm mà ông nhạc sĩ này sáng tác đó sao?

</div>

<!--links-->