CHANG DUONG VINH DANH GS NGO B CHAU

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Tiểu sử GS Ngô Bảo Châu</b>

<b>Giáo sư Ngô Bảo Châu</b>

Ngô Bảo Châu năm 2007
<b>Sinh</b> 15 tháng 11, 1972 (37 tuổi)[1]

Hà Nội

<b>Quốc tịch</b> Việt Nam[1] [2] ,
Pháp[1][3]
<b>Ngành</b> Tốn học
<b>Nơi cơng tác</b>

Université Paris-Sud 11

Viện nghiên cứu cao cấp Princeton
Đại học Chicago

<b>Học trường</b> École Normale Supérieure Paris
Université Paris-Sud 11

<b>Nổi tiếng vì</b> Chứng minh Bổ đề cơ bản Langlands

<b>Giải thưởng</b>

Giải Clay (2004)

Giải thưởng Oberwolfach (2007)
Giải thưởng Sophie Germain (2007)
Huy chương Fields (2010)

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

hướng dẫn của Giáo sư Gérard Laumon, Ngô Bảo Châu bảo vệ Luận án tiến sĩ năm 1997, trở
thành nghiên cứu viên của Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS) từ năm
1998, lấy bằng Habilitation à Diriger les Recherches (HDR) năm 2003 và sau đó được bổ nhiệm
là giáo sư toán học tại Trường Đại học Paris XI năm 2004. Cũng trong năm này, ông được trao
tặng giải Nghiên cứu Clay của Viện Toán học Clay cùng với Giáo sư Gérard Laumon vì đã
chứng minh được Bổ đề cơ bản cho các nhóm Unita. Năm 2005, khi được 33 tuổi, Ngô Bảo Châu
được nhà nước Việt Nam phong đặc cách hàm giáo sư và trở thành vị giáo sư trẻ nhất của Việt
Nam tính đến thời điểm đó.[8]_{Năm 2007, ơng đồng thời làm việc tại Trường Đại học Paris XI,}
Orsay, Pháp và Viện nghiên cứu cao cấp Princeton, New Jersey, Hoa Kỳ[9]_{. Trong năm 2008, ông}
công bố chứng minh Bổ đề cơ bản cho các đại số Lie hay còn gọi là Bổ đề cơ bản Langlands.
Cuối năm 2009, cơng trình này đã được tạp chí Time bình chọn là 1 trong 10 phát minh khoa học
tiêu biểu của năm 2009.[10]_{Với các cơng trình khoa học của mình, Giáo sư Ngơ Bảo Châu được}
mời đọc báo cáo trong phiên họp tồn thể của Hội nghị tốn học thế giới 2010 tổ chức ở Ấn Độ
vào ngày 19 tháng 8 năm 2010.[11]_{Tại lễ khai mạc của Hội nghị này, giáo sư đã được tặng thưởng}
Huy chương Fields.[12]_{Năm 2010 cũng là năm ông nhập quốc tịch Pháp nhưng vẫn tiếp tục giữ}
quốc tịch Việt Nam[13][14]_{. Kể từ ngày 1 tháng 9 năm 2010, ông là giáo sư tại Khoa Toán Trường}
Đại học Chicago[15]_{.Sau khi được danh dự nhận giải fields ông nhận xét ông nói "Đến một lúc nào}
đó, bạn làm tốn vì bạn thích chứ khơng phải để chứng tỏ một cái gì nữa”. Ơng nói thêm ơng
nghiên cứu tốn học khơng phải vì đam mê giàu có hay nổi tiếng. Ơng là nguồn cảm hứng cho rất
nhiều thanh niên trẻ Việt Nam và là một gương sáng cần noi theo.[1_{GIA ĐÌNHNgơ Bảo Châu}
sinh ra trong một gia đình trí thức truyền thống, ông là con trai của Giáo sư, Tiến sĩ khoa học
ngành cơ học chất lỏng Ngô Huy Cẩn, hiện đang làm việc tại Viện Cơ học Việt Nam. Mẹ của ơng
là Phó Giáo sư, Tiến sĩ dược học Trần Lưu Vân Hiền, công tác tại Bệnh viện Y học cổ truyền
Trung ương, Việt Nam.[2]

Giáo sư Ngô Bảo Châu lập gia đình năm 22 tuổi, vợ ơng (Nguyễn Bảo Thanh) là người bạn gái
cùng học thời phổ thơng[17]_{. Đến tháng 8 năm 2010, hai người có với nhau ba người con gái}[18]_.
<b>Ngô Bảo Châu từng thi trượt chun tốn</b>

Gia đình Châu thuộc loại khá giả trong lớp, được đi dép nhựa trong khi đa phần anh em chúng
tơi đi dép cao su. Rồi có một việc khiến Châu đòi nằng nặc đi dép cao su như các bạn.

<i>Anh Hồng Gia Hiệp, phó Tổng giám đốc cơng ty tài chính Vinashin, kể về người bạn thân là</i>
<i>Giáo sư Ngô Bảo Châu. </i>

Chúng tôi cùng học với nhau hai năm cấp hai ở trường Trưng Vương, là học sinh lớp chun
tốn. Lớp chúng tơi là khóa cuối cùng do thầy giáo Tơn Thân, một thầy giáo dạy tốn nổi tiếng
lúc bấy giờ, giảng dạy và chủ nhiệm.

Thời đó, các lớp chuyên toán cấp 1 và 2 của thành phố được tổ chức theo quận, bắt đầu từ năm
lớp bốn. Riêng Bảo Châu học cấp 1 ở trường Thực Nghiệm, đến cấp hai mới vào lớp. Năm lớp
sáu, Châu thi vào chun tốn nhưng khơng đậu. Lớp 7 Châu mới thi đậu, nhưng khi vào lớp, cậu
chiếm ngay vị trí số 1. Ở lớp, với sự kính trọng (dân chun tốn chúng tơi từ bé đã tơn thờ học
giỏi, kính trọng thật chứ khơng phải khách sáo đâu) và trìu mến, chúng tơi gọi Châu là anh Bị.
Gia đình Châu thuộc loại khá giả trong lớp, được đi dép nhựa trong khi đa phần anh em chúng tơi
đi dép cao su. Có lần, chơi ném ống bơ trong giờ, Châu bị bắt, cịn tơi thì thốt. Phải lên Phòng
Hội đồng của trường làm kiểm điểm, cậu ấy bảo tơi đổi dép cho cậu ấy, vì sợ nhỡ bị nhà trường
thu dép thì mất đơi dép cao su đỡ tiếc hơn đôi dép nhựa.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Ngồi ném ống bơ, chúng tơi cùng nhau đá cầu, đá bóng. Châu đá cầu giỏi, cịn đá bóng thì dở.
Tơi chịu ảnh hưởng nhiều của Bảo Châu về âm nhạc, lúc đầu chúng tôi nghe Romina Power,
nghe Paul Simon & Garfunkel, sau chuyển sang The Beatles, rồi Rolling Stones, Bob Dylan,
Pink Floyd, rồi Queen. Sau này, Châu nghe Jimmi Hendrix, anh bảo đây là cây ghita số một thế
giới, thì tơi khơng theo được nữa.

Kỷ niệm đẹp nhất của chúng tôi là năm đầu cấp 3, chúng tơi có ba anh em thân nhau nhất trong
lớp là Châu, tơi và anh Hồng, bây giờ làm bên World Bank (sau này tôi mới biết còn một người
nữa là Bảo Thanh, vợ Châu bây giờ).

Hồi đó, hết cấp hai, Bảo Châu vào thi đỗ Khối trung học phổ thông Chuyên của Đại học Tổng
hợp, Hồng vào Amsterdam, cịn tơi thì thi trượt, học ở trường Trung học phổ thơng Hồn Kiếm.
Thế nhưng chúng tôi lại gần gũi nhau hơn. Châu và Hoàng đã cố gắng động viên, kèm cặp bài vở
và giúp tơi “phục thù” thi lại chun Tốn trường Amsterdam. Điều kiện cần khi đó là phải đạt
được giải toán của thanh phố, phải cạnh tranh với những người giỏi nhất trường Amsterdam. Và
với sự giúp đỡ của Châu và Hồng, năm lớp 11, tơi đàng hồng bước vào lớp chuyên toán
Amsterdam với số điểm cao nhất.

Đó là những ngày tháng đẹp nhất, chúng tơi cùng nhau học tập, cùng nhau nghe nhạc và cùng mơ
ước. Khi đó, chúng tơi đã nói với nhau về Fields.

Vào lại được Amsterdam rồi thì tơi lại dở chứng, thích chơi hơn học, suýt nữa còn bị đuổi khỏi
trường. Ngồi mặt, Châu nghiêm khắc phê bình, nhưng sau này, qua ông Hân (ông ngoại của
Châu), tôi biết lúc đó anh đã khóc vì thương tơi.

Tơi nhớ hồi đó, Châu khun bảo tơi nhiều lắm, nhưng tơi đâu có nghe. Tơi cho rằng Châu chăm
học chỉ vì thích học, cũng như tôi hồi lớp 10 cũng rất chăm học, vì lúc đó tơi có mục tiêu là phải
quay lại bằng được chun tốn, cịn lúc này tơi thích chơi thì tơi chơi.

Khi đó, Châu có nói với tơi đại ý thế này: “Ai cũng thích chơi hơn học, nhưng phải học, Hiệp ạ”.
Lúc đó, anh đã đoạt giải vàng toán quốc tế với số điểm tuyệt đối rồi. Câu nói của Châu đã làm tơi
phải suy nghĩ rất nhiều và đến giờ vẫn không thể qn. Tơi cũng khơng ngờ Châu sớm có những
suy nghĩ chín chắn như thế.

May mà có anh, như một người uốn nắn những lúc tơi sai đường. Nhờ đó, tơi vẫn đậu đại học và
đi nước ngồi.

Hết cấp ba, tơi và Hồng đều được Nhà nước cho đi học ở Liên Xô cũ, Bảo Châu đi Hungary.
Năm ấy là năm 1990, năm đánh dấu sự sụp đổ của bức tường Berlin, chúng tôi đi Liên Xô và cả
Đức nữa thì đều được đi hết, các nước xã hội chủ nghĩa còn lại như Ba Lan, Hungary, Tiệp Khắc

bị cắt học bổng rất nhiều.

Bảo Châu được đi Pháp học. Có lẽ cũng là cái số, nếu khơng có biến cố lớn lao đó của lịch sử,
Châu đi Hungary thì chưa chắc nhân loại đã có được một nhà tốn học lớn như hơm nay.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Bảo Thanh học với tôi từ cấp 1 đến hết cấp 2. Châu và Thanh yêu nhau lúc nào tôi không biết.
Hai người thật sự rất kín chuyện này. Nhưng qua mẹ Châu, tơi biết anh rất si tình, đến mức mà
nhiều khi mẹ anh cũng cảm thấy xót con. Nghe đâu bố mẹ Châu bắt phải học xong đại học mới
cho lấy vợ. Thế là cậu chỉ mất 3 năm là tốt nghiệp cử nhân, để còn lấy vợ.

Châu cưới năm 22 tuổi. Tơi rất tiếc vì năm ấy tơi khơng về dự đám cưới anh được.

Bây giờ thì Châu đã quá nổi tiếng. Thành tích của Bảo Châu thì mọi người biết rồi, có khi bây
giờ nhiều người cịn biết hơn cả tơi. Nhưng ít ai biết rằng, để có những thành cơng đó, Châu đã
phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, cả về vật chất và tinh thần, đã từng bế tắc vì chẳng làm được
bài tốn nào.

Bây giờ anh ở trên đỉnh vinh quang, tôi lại lo cho anh, nhưng tơi tin anh, vì tơi biết giải thưởng
đối với anh không phải là tất cả. Sau này nếu có lúc nào đó anh lại bế tắc (mà điều này hồn tồn
có thể xảy ra trong khoa học) thì anh vẫn sẽ tiếp tục cố gắng, tiếp tục vượt lên để cống hiến cho
nền toán học của nhân loại.

Con người như thế mà lại “mê tín” đấy. Tơi nhớ hồi ấy, trước mỗi kỳ thi của Bảo Châu, chúng tôi
lại cùng nhau ra đền Ngọc Sơn để cầu may. Đến giờ, mỗi năm Xuân về, tôi vẫn dẫn các con tôi ra
đây để cầu cho chúng học giỏi.

Bảo Châu khơng thích được gọi là Nhà tốn học. Anh thích được gọi là người làm tốn, thế thơi.
Khả năng làm tốn của anh là của nhân loại, hãy đóng góp cho nhân loại nhiều nhất về lĩnh vực
đó. Tơi chỉ mong sau những thành cơng đạt được, với uy tín và ảnh hưởng của mình, anh sẽ làm
được gì đó cho thế hệ trẻ Việt Nam, cho chúng tôi ở quê nhà và cả các bạn trẻ của Việt Nam

chúng ta ở nước ngồi.

(Vietnam +)

<b>Ngơ Bảo Châu thời “nhất quỷ nhì ma” </b>

“Gia đình Châu thuộc loại khá giả trong lớp, được đi dép nhựa trong khi đa phần anh em chúng
tơi đi dép cao su. Có lần, chơi ném ống bơ trong giờ, Châu bị bắt, còn tơi thì thốt,” anh Hồng
Gia Hiệp, một trong những người bạn thân nhất của Giáo sư Ngô Bảo Châu, hiện là phó Tổng
giám đốc Cơng ty Tài chính Vinashin chia sẻ.

<b>Nhờ Châu, tôi đã đỗ trường Amsterdam</b>

Kỷ niệm đẹp nhất của chúng tôi là năm đầu cấp 3, chúng tơi có ba anh em thân nhau nhất trong
lớp là Châu, tơi và anh Hồng, bây giờ làm bên World Bank (sau này tơi mới biết cịn một người
nữa là Bảo Thanh, vợ Châu bây giờ).

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Đó là những ngày tháng đẹp nhất, chúng tôi cùng nhau học tập, cùng nhau nghe nhạc và cùng mơ
ước. Khi đó, chúng tơi đã nói với nhau về Fields.

Vào lại được Amsterdam rồi thì tơi lại dở chứng, thích chơi hơn học, st nữa cịn bị đuổi khỏi
trường. Ngồi mặt, Châu nghiêm khắc phê bình, nhưng sau này, qua ông Hân (ông ngoại của
Châu), tôi biết lúc đó anh đã khóc vì thương tơi.

Tơi nhớ hồi đó, Châu khun bảo tơi nhiều lắm, nhưng tơi đâu có nghe. Tơi cho rằng Châu chăm
học chỉ vì thích học, cũng như tơi hồi lớp 10 cũng rất chăm học, vì lúc đó tơi có mục tiêu là phải
quay lại bằng được chun tốn, cịn lúc này tơi thích chơi thì tơi chơi.

Khi đó, Châu có nói với tơi đại ý thế này: “Ai cũng thích chơi hơn học, nhưng phải học, Hiệp ạ.”
Lúc đó, anh đã đoạt giải vàng tốn quốc tế với số điểm tuyệt đối rồi. Câu nói của Châu đã làm tôi

phải suy nghĩ rất nhiều và đến giờ vẫn khơng thể qn. Tơi cũng khơng ngờ Châu sớm có những
suy nghĩ chín chắn như thế.

May mà có anh, như một người uốn nắn những lúc tôi sai đường. Nhờ đó, tơi vẫn đậu đại học và
đi nước ngồi.

<b>Giản dị, nhân hậu và… si tình</b>

Hết cấp ba, tơi và Hồng đều được Nhà nước cho đi học ở Liên Xô cũ, Bảo Châu đi Hungary.
Năm ấy là năm 1990, năm đánh dấu sự sụp đổ của bức tường Berlin, chúng tôi đi Liên Xô và cả
Đức nữa thì đều được đi hết, các nước xã hội chủ nghĩa còn lại như Ba Lan, Hungary, Tiệp Khắc
bị cắt học bổng rất nhiều.

Bảo Châu được đi Pháp học. Có lẽ cũng là cái số, nếu khơng có biến cố lớn lao đó của lịch sử,
Châu Bị ngoan ngỗn đi Hungary thì chưa chắc nhân loại đã có được một nhà tốn học lớn như
hơm nay.

Thời gian tơi và Hồng học đại học ở Liên bang Xơ Viết, Bảo Châu cũng có vài lần sang thăm, vì
cơ Hiền, mẹ Châu lúc đó cũng ở đây. Đi đâu Châu cũng giành trả tiền. Anh chỉ nói giản dị:
“Chẳng mấy khi tao giàu hơn chúng mày”. Đến bây giờ, mỗi lần giành trả tiền cho đám nhân
viên, tôi vẫn thường học anh: “Lương anh cao hơn lương các em cơ mà” .

Bảo Thanh học với tôi từ cấp 1 đến hết cấp 2. Châu và Thanh yêu nhau lúc nào tôi không biết.
Hai người thật sự rất kín chuyện này. Nhưng qua mẹ Châu, tơi biết anh rất si tình, đến mức mà
nhiều khi mẹ anh cũng cảm thấy xót con. Nghe đâu bố mẹ Châu bắt phải học xong đại học mới
cho lấy vợ. Thế là cậu chỉ mất 3 năm là tốt nghiệp cử nhân, để còn lấy vợ.

Châu cưới năm 22 tuổi. Tơi rất tiếc vì năm ấy tôi không về dự đám cưới anh được,
<b>Tỏa sáng trong khó khăn</b>

Bây giờ thì Châu đã q nổi tiếng. Thành tích của Bảo Châu thì mọi người biết rồi, có khi bây
giờ nhiều người cịn biết hơn cả tơi. Nhưng ít ai biết rằng, để có những thành cơng đó, Châu đã
phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, cả về vật chất và tinh thần, đã từng bế tắc vì chẳng làm được
bài tốn nào.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

có thể xảy ra trong khoa học) thì anh vẫn sẽ tiếp tục cố gắng, tiếp tục vượt lên để cống hiến cho
nền toán học của nhân loại.

Con người như thế mà lại “mê tín” đấy. Tôi nhớ hồi ấy, trước mỗi kỳ thi của Bảo Châu, chúng tôi
lại cùng nhau ra đền Ngọc Sơn để cầu may. Đến giờ, mỗi năm Xuân về, tôi vẫn dẫn các con tôi ra
đây để cầu cho chúng học giỏi.

Bảo Châu khơng thích được gọi là Nhà tốn học. Anh thích được gọi là người làm tốn, thế thơi.
Khả năng làm tốn của anh là của nhân loại, hãy đóng góp cho nhân loại nhiều nhất về lĩnh vực
đó. Tơi chỉ mong sau những thành cơng đạt được, với uy tín và ảnh hưởng của mình, anh sẽ làm
được gì đó cho thế hệ trẻ Việt Nam, cho chúng tôi ở quê nhà và cả các bạn trẻ của Việt Nam
chúng ta ở nước ngồi.

GS Ngơ Bảo Châu là một nhà tốn học trẻ, nhưng đã đạt được nhiều kết quả nghiên
cứu toán học đặc biệt xuất sắc, được thế giới ca ngợi.

<i>Anh là học sinh Việt Nam đầu tiên giành 2 huy chương vàng Olympic toán quốc tế năm </i>
<i>1988 ( khi mới 16 tuổi ) và 1989. Sau 15 năm gần như “ẩn dật”, dành toàn bộ thời gian </i>
<i>miệt mài học tập và nghiên cứu toán học tại Paris, năm 2004, tên anh xuất hiện trở lại </i>
<i>trên báo chí ngày càng dồn dập hơn, với những thành tích ngày một lớn hơn và bất ngờ</i>
<i>hơn! Và khơng chỉ trên báo chí Việt Nam mà trên phạm vi tồn thế giới! </i>

<i><b>Ngơ Bảo Châu</b> sinh năm 1972 tại Hà Nội. Bố anh là GS, TSKH Ngô Huy Cẩn, nguyên </i>

<i>Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện Cơ học Việt Nam. Mẹ anh là PGS, TS Trần Lưu Vân </i>

<i>Hiền, chuyên ngành Hoá dược.</i>

<i> </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<i>Năm 2004, Ngô Bảo Châu cùng Gerard Laumon được trao tặng giải thưởng của Viện </i>
<i>Tốn học Clay. Năm 2005, Ngơ Bảo Châu trở thành vị Giáo sư trẻ nhất của Việt Nam. </i>
<i>Năm 2008, anh công bố lời giải Bổ đề cơ bản Langlands, được kiểm chứng vào năm </i>
<i>2009 và được tạp chí The Time bình chọn là 1/10 phát minh khoa học Thế giới năm </i>
<i>2009. </i>

<i><b>Đồng nghiệp nhận xét về Ngô Bảo Châu</b></i>

<i>- <b>Giáo sư Ngô Việt Trung, Viện trưởng Viện tốn học Việt Nam:</b></i>

<i>“Ngơ Bảo Châu và Gérard Laumon đã làm nên một quả bom tấn khi công bố kết quả </i>
<i>đột phá về bổ đề cơ bản trong chương trình Langlands”. </i>

<i>“Hồng Tuỵ và Ngơ Bảo Châu là hai ngơi sao sáng của tốn học Việt Nam đương đại”.</i>
<i>“Chúng ta có cơ sở để hi vọng Ngô Bảo Châu được tặng một trong những giải thưởng </i>
<i>cao quý nhất của toán học là Huy chương Fields”.</i>

<i><b>- Giáo sư Lê Tuấn Hoa, Phó Viện trưởng Viện Toán học Việt Nam:</b></i>

<i>“Giới toán học thế giới ít ai có thể ngờ rằng, Bổ đề cơ bản lại được chứng minh một </i>
<i>cách chóng vánh như vậy. Đó là một kỳ tích, thành tích vĩ đại của nền Tốn học”.</i>

<i><b>- Giáo sư Phan Đình Diệu:</b></i>

<i>“Ngơ Bảo Châu quá giỏi!”.</i>

<i><b>- Charles Louis Fefferman, Giáo sư Đại học Chicago:</b></i>

</div>

<!--links-->
<a href=' /><a href=' /><a href=' /><a href=' /><a href=' /><a href=' /> XUẤT - NHẬP KHẨU CỦA VIỆT NAM NHÌN LẠI MỘT CHẶNG ĐƯỜNG.DOC

• 37
• 803
• 8