Nghị luận về mối quan hệ giữa cá nhân và tập thể qua lời dạy của Đức Phật

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>VĂN MẪU 12 </b>

<b>NGHỊ LUẬN XÃ HỘI </b>

<b>ĐỀ BÀI: </b>

<i><b>NGHỊ LUẬN XÃ HỘI VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁ NHÂN VÀ TẬP </b></i>

<i><b>THỂ QUA LỜI DẠY CỦA ĐỨC PHẬT: GIỌT NƯỚC CHỈ HÒA VÀO BIỂN </b></i>

<i><b>CẢ MỚI KHƠNG CẠN MÀ THƠI </b></i>

<b>A.</b>

<b>SƠ ĐỒ TĨM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B.</b>

<b>DÀN BÀI CHI TIẾT </b>

<b>I.</b> <b>Mở bài </b>

- Giới thiệu và nêu vấn đề cần nghị luận
- Trích dẫn ngữ liệu nêu trong đề bài

<b>II.</b> <b>Thân bài </b>
<b>1.</b> <b>Giải thích </b>

- <i>“Giọt nước”</i>: Chỉ những gì nhỏ bé, đơn lẻ, những con người riêng lẻ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- <i>“Khơng cạn”</i>: Nói lên sức mạnh vơ song khi ở trong mối liên kết với cộng đồng.

 Câu nói của Đức Phật: Hàm chỉ mối quan hệ giữa cá nhân với tập thể, giữa một
con người với muôn triệu con người. Cũng mang ý nghĩa đó, tục ngữ Việt Nam có
câu:

<i>“Một cây làm chẳng nên non </i>
<i>Ba cây chụm lại nên hòn núi cao” </i>
<b>2.</b> <b>Phân tích - chứng minh </b>

<i>a.</i> <i>"Giọt nước chỉ hịa vào biển cả mới khơng cạn mà thơi" </i>

- Giọt nước: Nhỏ bé; đại dương: Bao la bát ngát. Giọt nước dễ tan biến; đại dương:
Tồn tại mãi mãi. Chỉ khi nào hòa vào các dòng nước, làm nên sông suối, biển cả
mênh mông, chúng mới có thể hiện hữu.

- Trong quan hệ xã hội, giữa cá nhân và tập thể có mối quan hệ hai chiều, tác động
qua lại. Khơng có cá nhân thì khơng có tập thể, tập thể chỉ tồn tại khi các cá nhân
có quan hệ gắn kết. Cá nhân gắn bó với tập thể thì sức mạnh được nhân lên và tồn
tại vững bền.

- Một trường học được tạo nên bởi nhiều thầy cô và học sinh. Khu dân cư được
hình thành từ nhiều hộ gia đình, gia đình là tế bào của xã hội. Chỉ mỗi phần tử cá
nhân khơng thể làm nên một gia đình.

b. Cá nhân rất cần đến tập thể

- Cá nhân chỉ là cá thể nhỏ bé với nhiều giới hạn, nếu sống biệt lập thì khơng thể
tồn tại lâu được. Cá nhân không thể nào sống tách rời tập thể.

- Trong gia đình, con cái cần đến cha mẹ ông bà, anh chị em cần sự giúp đỡ nhau.
Ra ngoài xã hội, cá nhân cần sự giúp đỡ, quan tâm của bạn bè và những người
khác. Người nông dân muốn duy trì sản xuất cần đến những kĩ sư khoa học,
những nhà doanh nghiệp.

- Tập thể mang đến cho cá nhân cho con người những niềm vui, sự chia sẻ.
- Các tổ hòa giải ở các khu phố đã cứu biết bao gia đình khỏi tan vỡ...

 Cá nhân chỉ có sức mạnh khi hịa hợp, gắn bó với tập thể. Tập thể tạo mơi trường
cho cá nhân hoạt động và bộc lộ khả năng.

c. Có phải lúc nào cá nhân cũng cần đến tập thể?

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

thể trưởng thành được.

- Sự khẳng định, nỗ lực của cá nhân vẫn là điều quan trọng.

<b>3.</b> <b>Đánh giá - mở rộng </b>

- Khẳng định tính đúng đắn của vấn đề
- Phê phán lối sống trái ngược:

- Những con người, cá nhân nào sống biệt lập, không cần đến những người khác thì
sớm hay muộn cũng sẽ gặp thất bại và sẽ bị đào thải.

- Sống trong tập thể, nếu cá nhân khơng có sự rộng lượng và hăng hái, khơng có
trách nhiệm cho tập thể thì cũng khơng có đủ sức mạnh, sự tự tin để vượt qua
những khó khăn, thử thách trong cuộc sống để đi đến thành công.

- Mở rộng: Một giọt nước nếu ở riêng lẻ thì sẽ nhanh chóng cạn khơ và khơng mang
lại lợi ích gì. Nếu nó hịa vào biển cả thì khác. Con người nếu sống một mình thì sẽ
khơng có ai giúp sức, dễ dàng bị quật đổ. Nếu biết đồng lòng, đồn kết thì mọi thứ
sẽ trở nên dễ dàng và cuộc sống sẽ không bao giờ kết thúc.

<b>4.</b> <b>Bài học nhận thức, hành động </b>

a. Nhận thức

- Sống trong cộng đồng xã hội, ta không thể tách rời mà khơng hịa nhập, khơng có
trách nhiệm với cộng đồng.

- Mỗi cá nhân đều tiềm tàng những sức mạnh riêng.

 Hãy mang sức mạnh đó cống hiến cho tập thể, chúng ta sẽ tìm thấy ý nghĩa sự tồn
tại của mình.

b. Hành động

- Sống trong tập thể, phải có sự quan tâm đến những khó khăn của anh em; phải
biết đồng cảm, xót xa cho những số phận khơng may mắn. Phải biết sống với và
cho người thì cuộc sống mới thành cơng, mới có ý nghĩa.

- Cá nhân nào thì tập thể ấy, vì thế, mỗi cá nhân phải tự rèn luyện mình để tạo nên
tập thể mạnh.

<b>III.</b> <b>Kết bài </b>

- Tóm lại vấn đề

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Đề bài</b>: Anh (chị) hãy viết bài văn nghị luận xã hội bàn về mối quan hệ giữa cá nhân và
tập thể qua lời dạy của Đức Phật: <i>"Giọt nước chỉ hòa vào biển cả mới không cạn mà thôi". </i>

<i>Gợi ý làm bài </i>

Đã bao giờ bạn tự đặt ra câu hỏi cho chính mình tại sao trong lịch sử dân tộc, một đất
nước nhỏ bé như Việt Nam lại có thể đánh thắng được những kẻ thù hùng mạnh? Điều gì
sẽ xảy ra đối với đất nước ta hôm nay nếu mỗi người dân Việt Nam đứng tách rời nhau
trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước ấy? Sức mạnh của dân
tộc liệu có cịn được khẳng định nếu cả dân tộc khơng cịn sát cánh bên nhau? Những câu
hỏi ấy càng khiến cho ta hiểu sâu sắc hơn về lời dạy của Đức Phật: <i>"Giọt nước chỉ hịa vào </i>

<i>biển cả mới khơng cạn mà thôi". </i>

Lời dạy thật giản dị mà sâu sắc. Chỉ bằng những hình ảnh rất cụ thể là <i>"giọt nước"</i> và

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Triết học Mác – Lenin đã chỉ ra rằng <i>"trong tính hiện thực của nó, con người là tổng hịa </i>
<i>các mối quan hệ xã hội"</i>. Con người khơng thể tồn tại độc lập mà khơng có mối liên hệ
nào với các sự vật hiện tượng và cộng đồng tập thể xung quanh. Mỗi cá nhân mang trong
chính mình bản chất và một phần sức mạnh của cả tập thể. Thông qua mối liên hệ ấy,
nhân cách của mỗi người sẽ khơng ngừng được hồn thiện, ý nghĩa về sự có mặt trên đời
của chính họ cũng sẽ được khẳng định. Hơn nữa, chính sự hòa nhập giữa mỗi người với
mọi người, một người và nhiều người, giữa cá nhân và tập thể sẽ giúp cho cuộc sống xã
hội ngày càng phong phú, nhiều màu sắc và ý nghĩa hơn. Con chim, chiếc lá dựa vào môi
trường để tồn tại và phát triển. Đến lượt nó lại tơ điểm cho mơi trường bằng khả năng
của mình: Con chim dùng tiếng hót để làm cuộc sống sinh động, tươi vui, sự tươi xanh
của lá làm môi trường đẹp hơn. Con người cũng thế, <i>"sống là cho, đâu chỉ nhận riêng </i>
<i>mình". </i>Giọt nước nếu tách mình ra khỏi biển cả sẽ bị diệt vong cũng như con người cá
nhân không thể tồn tại nếu tách ra khỏi cộng đồng xã hội.

Nếu sống một cuộc sống hịa nhập, có trách nhiệm với cộng đồng, gắn kết với xã hội ta sẽ
cho đi nhiều hơn, nhưng những thứ mà ta nhận được lại càng nhiều hơn nữa. <i>"Đoàn kết </i>
<i>là sức mạnh",</i> chỉ có sự đồn kết, sự gắn kết với nhau mới cho ta sức mạnh để ta tồn tại,
để ta phát triển trong thế giới này.

Đất nước đang trong thời kì hội nhập. Tương lai của thế giới sẽ là một ngôi nhà chung.
Con người cần giao lưu hữu nghị, hợp tác toàn diện, để ổn định lâu dài và hướng tới
tương lai. Trước những biểu hiện đi ngược với quy luật đời sống như lập dị, chủ nghĩa cá
nhân, đầu cơ trục lợi..., mỗi con người cần lên án, phê phán đồng thời xây dựng cho mình
lí tưởng sống cao đẹp, phù hợp với xã hội và thời đại, ln có ý thức tự khẳng định mình
trong sự nghiệp đấu tranh, cống hiến xây dựng đất nước. Song dù có quan hệ gắn bó mật
thiết với tập thể nhưng mỗi cá nhân cũng cần có những nét riêng biệt về cá tính, phẩm

chất, vai trò.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Website <b>HOC247</b> cung cấp một môi trường <b>học trực tuyến</b>sinh động, nhiều <b>tiện ích thông minh</b>,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh </b>

<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹnăng sư phạm</b>đến từcác trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

<b>I.</b>

<b>Luy</b>

<b>ệ</b>

<b>n Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG:</b>Đội ngũ <b>GV Giỏi, Kinh nghiệm t</b>ừ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa luy<b>ện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ng</b>ữVăn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: </b>Ơn thi <b>HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các </b>

trường <i>PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An</i> và các trường Chuyên

khác cùng <i>TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.</i>

<b>II.</b>

<b>Khoá H</b>

<b>ọ</b>

<b>c Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ởtrường và đạt điểm tốt

ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Toán:</b> Bồi dưỡng 5 phân mơn <b>Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho </b>

học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: <i>TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn</i>cùng đôi HLV đạt

thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.</b>

<b>Kênh h</b>

<b>ọ</b>

<b>c t</b>

<b>ậ</b>

<b>p mi</b>

<b>ễ</b>

<b>n phí</b>

- <b>HOC247 NET:</b> Website hoc miễn phí các bài học theo <b>chương trình SGK</b> từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các

môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham

khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV:</b> Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn

phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, NgữVăn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>V</b></i>

<i><b>ữ</b></i>

<i><b>ng vàng n</b></i>

<i><b>ề</b></i>

<i><b>n t</b></i>

<i><b>ảng, Khai sáng tương lai</b></i>

<i><b> H</b><b>ọ</b><b>c m</b><b>ọ</b><b>i lúc, m</b><b>ọi nơi, mọ</b><b>i thi</b><b>ế</b><b>t bi </b><b>–</b><b> Ti</b><b>ế</b><b>t ki</b><b>ệ</b><b>m 90% </b></i>

<i><b>H</b><b>ọ</b><b>c Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->