PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
Chủ đề 4: RÚT GỌN BIỂU THỨC
A. PHƯƠNG PHÁP
Phương pháp:
1. Dùng các quy tắc tính, nhân chia đa thức và các hằng đẳng thức đáng nhớ.
a. ( a + b ) = a 2 + 2ab + b 2
b. ( a − b ) = a 2 − 2ab + b 2
2
2
c. a − b = ( a − b ) ( a + b )
d. ( a + b ) = a 3 + 3a 2b + 3ab 2 + b3
e. ( a − b ) = a 3 − 3a 2b + 3ab 2 − b 3
3
3
2
2
f. a + b = ( a + b ) ( a − ab + b )
2
3
2
3
3
3
2
2
g. a − b = ( a − b ) ( a + ab + b )
2. Các phép toán về căn bậc hai
a. Hằng đẳng thức căn bậc hai.
A2 = A
b. Khai phương một tích
Cho A, B là những biểu thức khơng âm ta có tính chất:
A.B = A. B
c. Khai phương một thương.
Cho A là biểu thức không âm, B là biểu thức dương ta có tính chất:
A
=
B
A
B
3. Sử dụng các quy tắc cộng trừ phân số, quy tắc đăth mẫu số chung, quy tắc đặt nhân tử chung
và rút gọn
Nguyễn Quốc Tuấn
Trang số 5
-
PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
B. BÀI TẬP MẪU CÓ HƯỚNG DẪN GIẢI
Bài tập mẫu 1: Rút gọn các biểu thức sau(giả sử các biểu thức đều
có nghĩa):
a.
b.
c.
e.
d.
f.
g.
h.
Hướng dẫn giải
(
a. MTC:
)(
x −1
)
x +1
1
A=
−
x −1
Ta có biến đổi:
A=
)(
x −1
x +1− x
)(
x 1
)
x +1
ì
ữ: 1
x +1 ữ x +1
)
x +1
1
1
.
x 1
Vy: A =
b. MTC:
(
(
x
(
x +2
)(
Ta có biến đổi:
x −2
)
B=
x
(
(
) ( x + 2) ×
x + 2) ( x − 2)
x −2 +2
x +2
x+4
x−2 x +2 x +4
1
×
x+4
x −2
x+4
1
B=
×
x −2 x+4
B=
Nguyễn Quốc Tuấn
Trang số 6
-
PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
1
.
x −2
Vậy: B =
x −1
x +1
c. Ta có biến đổi: C = x x − 1 : x − 1
(
)
x −1
C=
x
d. MTC:
x −1
x
(
x −3
)(
x +3
)
x +1
x +1
)
2 x
D=
+
x +3
D=
D=
D=
D=
2 x
(
x
−
x −3
)
x −3 + x
(
x −3
)(
(
x −3
(
)(
)
)
2 x − 6 x + x + 3 x − 3x − 3
(
(
(
x −3
)(
x +3
−3 x − 3
x −3
−3
(
)(
x +3
)
x +1
x −3
)(
x +3
)
x + 3 − 3x − 3
x +3
)
ì
(
2 x 2 x 3
ữ:
x 3
x +3 ữ
3x + 3
ì
) ữ
ữ
x 3
2 x 2 x +3
x −3
x +1
)
×
x −3
x +1
)
×
x −3
=
x +1
−3
x +3
)(
x −2
−3
x +3
Vậy: D =
)(
x −2
Ta có biến đổi:
E=
(
x +2
Nguyễn Quốc Tuấn
Trang sớ 7
)(
x −1
.
Ta có biến đổi:
e. MTC:
)
x −1
(
x −1
x
C=
Vậy: C =
(
×
)
(
x −2+ x +2
x +2
)(
x −2
)
×
(
x +2
)
x
-
PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
2 x
=2
x
E=
Vậy: E = 2
f. MTC:
(
x và
)(
)
x −1
x + 1 cho hai biểu thức trong ngoặc.
x + 1 1
+
Ta có biến đổi: F =
÷
x ÷
x + 1
1
−
x −1
F=
x +1
x 1+ x +1 2
ì
x
x 1
x +1
F=
x +1
ì
x
F=
x +1
.
x
F=
(
)(
)(
x 1
2
(
(
)(
x 1
ữ
x +1 ÷
)
)
2 x −2
(
(
2
)
x +1
)
x −1
)(
x −1
)
x +1
2
x
2
.
x
Vậy: F =
g. Ta có biến đổi: T = (
x +3
) −(
2
x −2
x +3
)(
x +2
)
x −2
T = x + 3− x − 2 =1
Vậy: T = 1 .
h. MTC:
(
x +4
)(
Ta có biến đổi:
x −4
)
Q=
(
x −4+ x +4
x +4
)(
x −4
)
.
x +4
x
2 x 1
.
x −4 x
2
Q=
x −4
Q=
Nguyễn Quốc Tuấn
Trang số 8
-
PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
Vậy: Q =
2
.
x −4
Bài tập mẫu 2: Rút gọn các biểu thức sau:
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.
Hướng dẫn giải
B=
a. Ta có biến đổi:
MTC:
(
x −2
)(
12
(
x −2
)(
x +2
)
)
B=
(
3
(
) (
( x − 2) (
x +2 +4
7 x − 14
x −2
)(
x +2
)
x + 2)
x − 2 − 12
7
=
) (
(
x −2
=
x −2
)(
3 x + 6 + 4 x − 8 − 12
)
x +2
(
)
x −2
=
)(
x +2
)
7
x +2
7
x+2
1
+
x −2
b. Ta có biến đổi: B =
Nguyễn Quốc Tuấn
Trang số 9
4
−
x +2
x +2 .
Biểu thức trở thành: B =
Vậy: B =
3
+
x −2
1 x −2
÷
x +2
x
-
PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
B=
B=
Vậy: B =
(
2
x +2
x +2+ x −2 x −2
.
( x − 2)( x + 2)
x
2
(
x +2
)
)
1
2 x
1
c. Ta có biến đổi: A = x x + 1 + x − 1 x + 1 − x x − 1
(
) (
)(
) (
)
A=
A=
A=
A=
A=
Vậy: A =
(
)
x − 1 + 2 x. x −
x
(
)(
x −1
(
)
x +1
)
x +1
x −1 + 2x − x −1
x
x
(
(
)
x +1
2x − 2
)(
x −1
)(
x ( x − 1) (
2
(
)(
x −1
x −1
)
x +1
)
x +1
)
x +1
2
x
2
.
x
x − 2x
x
d. Ta có biến đổi: A = x − 1 + x x − 1
(
)
MTC:
x
(
)
x −1 .
Biểu thức trở thành: A =
Nguyễn Quốc Tuấn
Trang số 10
x x + x − 2x
x
(
)
x −1
-
PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
(
) ⇔ A= x−2
x x − 2 x +1
A=
x
(
)
x −1
(
A=
x −1
)
(
P=
x −1
x +1
x −1
2
⇔ A = x −1
x −1
Vậy: A = x − 1 .
e. Ta có biến đổi:
P=
(
)
2
.
x −1
)
x −1 .
x + x + x +1
x +1
x + 2 x +1
x +1
(
P = ( x − 1)
P = ( x − 1) (
)
x +1
2
x +1
)
x +1
P = x −1
Vậy: P = x − 1
1
1
x
÷
−
f. Ta có biến đổi: C =
x +1
x ( x + 1) ÷ x − 1
C=
x
)
x +1
x
x −1
.
1
x +1
C=
Vậy: C =
(
x −1
1
x +1
xy
g. Ta có biến đổi: G =
G=
(
x+ y
xy
(
)(
x+ y .
).
(
x− y
x− y
)
)
G = x− y
Vậy: G = x − y .
h. Ta có biến đổi:
Nguyễn Quốc Tuấn
Trang sớ 11
A=
a
(
(
)(
a −1
-
)
a −1
)
a +1
−
a −1
a +1
PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
a
a −1
−
a +1
a +1
A=
a − a +1
a +1
1
A=
a +1
A=
1
.
a +1
Vậy: A =
x ( x − 3) + 3 ( x − 3)
i. Ta có biến đổi: P =
P=
P=
Vậy: P =
(
(
x −3
( x + 3) (
x −3
x +3−
(
)(
)(
x +3
x +3
)
x +3
x +3
)(
)
)
−
x
−
(
(
x +3
)
x
)
x +3 ⇔ P =
x −3
x −3
x+3
−
x −3
(
) ⇔ P = x +3− x +9 =
x −3
x +3
)
12
x −3
12
x −3
Bài tập mẫu 3: Rút gọn các biểu thức sau(giả sử các biểu thức đều
có nghĩa):
a.
b.
c.
d.
e.
f.
Hướng dẫn giải
x
10 x
5
−
a. Ta có biến đổi: A = x − 5 −
( x − 5) ( x + 5) x + 5
MTC:
(
x −5
)(
)
x +5 .
Nguyễn Quốc Tuấn
Trang số 12
-
PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
x
Biểu thức trở thành: A =
A=
x −5
Vậy: A =
b. MTC:
x +5
(
)
(
( x − 5) ( x + 5)
x + 5 − 10 x − 5
x −5
)
x + 5 x − 10 x − 5 x + 25
A=
A=
(
(
x −5
)(
x +5
x − 10 x + 25
(
x −5
(
(
)(
x +5
x −5
x −5
)(
)
)
)
2
x +5
)
.
)(
)
x −1
x +1
P=
Ta có biến đổi:
P=
3 x −1
(
)(
x −1
)
x +1
3 x −1− x −1
(
2
P=
)(
)
x −1
(
x +1
1 ÷
1
:
x 1ữ x x +1
ì
(
x
(
)
)
x +1
1
) x ( x + 1)
( x − 1) ( x + 1)
x −1
Vậy: P = 2 x
c. MTC:
a
(
)
a − 1 và
Ta có biến đổi:
)(
a −1
)
a + 1 cho hai biểu thức trong ngoặc
a
1
P=
−
a −1
a a 1
P=
Nguyn Quc Tun
Trang sụ 13
(
a 1
a
(
)
a 1
ì
(
)
(
a 1
ữ: 1 +
÷ a +1
)(
(
2
)(
a −1
÷
a +1 ÷
)
)
a +1
a +1
-
PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
P=
P=
Vậy: P =
(
)
a +1
a −1
a
)(
x −1
15 x − 11
(
)(
x −1
x +3
)
−
3 x −2 2 x +3
−
x −1
x +3
)
x +3 .
Biểu thức trở thành: P =
P=
P=
P=
(
) (
( x − 1) ( x + 3)
15 x − 11 − 3 x − 2
)(
x +3 − 2 x +3
)(
)
x −1
15 x − 11 − 3 x − 9 x + 2 x + 6 − 2 x + 2 x − 3 x + 3
(
(
(
P=
Vậy: P =
(
a
)
a +1
a −1
.
a
d. Ta có biến đổi: P =
MTC:
( a − 1) (
)(
x −1
x +3
)
−5 x + 7 x − 2
) ( x + 3)
x − 1) ( 2 − 5 x )
( x − 1) ( x + 3)
x −1
2−5 x
x +3
2−5 x
x +3
e. MTC: ( 1 − x ) ( 1 + x )
4
x −5
2
Ta có biến đổi: B = x + 1 + 1 − x + 1 − x 1 + x
(
)(
)
B=
B=
Nguyễn Quốc Tuấn
Trang số 14
(
) (
4 1− x + 2
)
x +1 + x − 5
(1− x ) (1+ x )
4−4 x +2 x +2+ x −5
(1− x ) (1+ x )
-
PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
B=
Vậy: B =
1− x
(1− x ) (1+ x )
=
1
1+ x
1
.
1+ x
f. Ta có biến đổi: N =
N=
Vy: N =
(
a +2+ a 2 ữ a4
ì
a +2
a 2 ữ 3 a
)(
)
2 a a4
ì
a4 3 a
2
3
TèM C BÔ SACH THAM KHAO TUYỂN SINH 10
NH: 2020-2021-MỚI NHẤT
Nguyễn Quốc Tuấn
Trang số 15
-
PP GIẢI TOÁN TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO - ĐẠI SỐ 9 - TẬP 1
+ Cập nhật dạng toán mới và Phương pháp mới
+ Cập nhật các đề thi mới trên toàn quốc
+ Viết chi tiết và dễ hiểu.
* Trọn bộ gồm 4 quyển, Giá 480.000 đồng
=> Free Ship, thanh toán tại nhà.
Bộ phận bán Sách:
0918.972.605(Zalo)
Đặt trực tiếp tại:
/>
FB: facebook.com/xuctu.book/
Nguyễn Quốc Tuấn
Trang số 16
-