SKKN: Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy phân môn Thường thức Mĩ thuật

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG
TIN TRONG GIẢNG DẠY PHÂN
MÔN THƯỜNG THỨC MĨ THUẬT


I. LÝ DO CHỌN SÁNG KIẾN:
- Trong môn học Mĩ thuật, đây là một mơn năng khiếu, địi hỏi các em phải có tính
sáng tạo, độc lập trong học tập. Vì thế, làm thế nào để các em chủ động trong học
tập

là

điều

mà

những

giáo

viên

như

tôi

luôn

trăn

trở.

- Tôi suy nghĩ, nghiên cứu để viết sáng kiến kinh nghiệm này với mục đích tìm ra
một số giải pháp tốt nhất góp phần nhằm nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà
trường. Đó là lý do tôi viết sáng kiến Ứng dụng Công nghệ thông tin trong giảng
dạy phân môn Thường thức mĩ thuật.
II. THỰC TRẠNG:
1. Thuận lợi:
* Quan điểm nhận thức về môn Mĩ thuật:
- Môn Mĩ thuật là môn học nghệ thuật, thu hút rất nhiều học sinh.
- Cho đến nay các trường đã có giáo viên dạy mĩ thuật, phong trào học Mĩ
thuật ngày càng một sôi nổi, hầu hết các em học sinh hào hứng với môn học
và môn học đã được chú ý. Tất cả mọi người đã hiểu được đây là một mơn
học nghệ thuật. Vì vậy khơng ít giáo viên và học sinh, các bậc phụ huynh
luôn coi trọng và đầu tư cho mơn học. Qua đó các em thấy rằng Mĩ thuật là
mơn học bổ ích, lý thú và tươi vui, có tính giáo dục đạo đức, thẩm mĩ cao và
là mơn học bổ trợ tích cực cho các mơn học khác. Vì thế các em đón nhận
tiết học một cách nhiệt tình và hào hứng.


* Trang thiết bị dạy học:
- Để giảng dạy môn mĩ thuật trong chương trình đào tạo được thành cơng,
điều này phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như: tài liệu, phương tiện, đồ
dùng trực quan...
- Có một số đồ dùng cần thiết cho việc giảng dạy Mĩ thuật cho học sinh như:
bộ đồ dùng dạy học các phân môn từ lớp 6 đến lớp 9 sách tham khảo, một số
tranh ảnh về tượng, phù điêu, ...
* Cơ sở vật chất:
- Nhà trường quan tâm đầu tư công nghệ thơng tin cho dạy học. Vì thế góp

phần thuận tiện cho việc dạy và học của giáo viên, học sinh. Học sinh lúc nào
cũng có đủ đồ dùng, khơng bị quên ở nhà.
2. Khó khăn:
* Về nhận thức:
- Bên cạnh những thuận lợi như trên thì dạy và học mơn Mĩ thuật vẫn cịn gặp phải
một số khó khăn:
- Do quan niệm của một số giáo viên, một số bậc phụ huynh, sự thiếu quan tâm
mua sắm đồ dùng học tập cho học sinh, ... Điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến chất
lượng dạy - học của giáo viên và học sinh gây cho học sinh cảm giác chán nản,
không tự tin làm bài. Vì thế khơng thấy được cái hay, cái đẹp và vận dụng vào
cuộc sống hàng ngày.
* Trang thiết bị dạy học:
- Bên cạnh đó cịn một số học sinh tỏ thái độ thờ ơ với môn học vì thực tế
đời sống dân trí cịn nghèo, hầu hết là con em thuần nông nên điều kiện để phụ
huynh tập trung đầu tư cho học tập của các em cịn hạn chế, điều đó ảnh hưởng


không nhỏ đến tinh thần học tập của các em.
- Ngồi ra điều kiện nhà trường cịn thiếu thốn như: vật mẫu cho giáo viên và học
sinh, phương tiện, đồ dùng trực quan, ... vì thế ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập
và giảng dạy của giáo viên và học sinh.
- Vì vậy, là một giáo viên ln tâm huyết với nghề tôi luôn trăn trở làm như thế
nào để nâng cao chất lượng, đó chính là lý do tôi chọn nội dung nghiên cứu là Ứng
dụng Công nghệ thông tin trong giảng dạy phân môn Thường thức mĩ thuật.
III. NỘI DUNG:
1. Cơ sở lý luận:
- Ngày nay công nghệ thơng tin đóng vai trị quan trọng trong mọi lĩnh vực
của đời sống xã hội. Ngành giáo dục đã có những chuyển biến về việc đổi mới
PPDH, chương trình dạy học để phù hợp với những thành tựu khoa học thực tiển.
Trong thời đại công nghệ thông tin phát triển, để đáp ứng nhu cầu học tập thì địi

hỏi việc dạy học phải thay đổi phương pháp, phương tiện.
- Ứng dụng cơng nghệ thơng tin góp phần đổi mới PPDH, hình thành phương pháp
tư duy mới, đưa phương pháp dạy học vào quỹ đạo sử dụng sức mạnh của công cụ
hiện đại để chuyển tải những khối lượng kiến thức lớn mở rộng tầm nhận thức của
học sinh, làm thay đổi căn bản cách dạy, cách học. Ứng dụng công nghệ thông tin
sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho cơng tác dạy học những bộ mơn có u cầu về tính
trực quan, phương pháp phân tích, hướng dẫn cụ thể. Bởi vì giáo viên có điều kiện
thu thập thơng tin liên quan đến bài dạy một cách dễ dàng nhanh chóng trên các
trang Web, các kênh thơng tin trong và ngồi nước. Qua q trình xử lý những
thơng tin đó giáo viện đã tự tạo cho mình một thư viên tư liệu cần thiết cho bộ môn
để giảng dạy có hỉệu quả.
- Với mục tiêu chung và chương trình cụ thể, việc dạy học mĩ thuật ở THCS không
chỉ là vẽ mà lấy hoạt động mĩ thuật để năng cao hiểu biết cho học sinh giúp các em
có thêm kiến thức, kỹ năng trong q trình hồn thiện nhân cách Đức - Trí - Thể -


Mỹ. Dạy học mĩ thuật là tổ chức và thực hiện các hoạt động giúp học sinh năng
cao sự hiểu biết về giáo dục thẩm mĩ, rèn luyện kỹ năng để ứng dụng sự hiểu biết
thẩm mĩ vào cuộc sống. Ứng dụng công nghệ thông tin sẽ giúp giáo viên thực hiện
tốt những mục tiêu đã đề ra của bộ mơn.
- Dạy học mĩ thuật tuy đã có nội dung cụ thể nhưng cần bổ sung kịp thời tài liệu,
đồ dùng dạy học thì việc dạy học mới có hiệu quả đó cũng là một yêu cầu cấp thiết.
- Với mục tiêu thực tiễn trên việc ứng dụng CNTT vào dạy học là điều cần thiết để
năng cao chất lượng các bộ mơn nói chung và mơn Mĩ thuật nói riêng.
2. Nội dung chính:
2.1 Ứng dụng Cơng nghệ thơng tin vào dạy học Mĩ thuật trong Nhà trường:
* Các bài dạy có ứng dụng cơng nghệ thơng tin.
Bài dạy mĩ thuật lớp 6, 7, 8, 9.
* Hiệu quả khi ứng dụng CNTT vào giảng dạy các phân mơn:
Mĩ thuật có 4 phân mơn chính:

- Vẽ trang trí.
- Vẽ theo mẫu.
- Vẽ tranh.
Ú Phát huy hiệu quả khi thực hiện các hoạt động: Quan sát, nhận xét, phân tích,
hướng dẫn học sinh làm bài tập.
- Thường thức mĩ thuật.
Ú Phát huy hiệu quả cao trong các hoạt động dạy và học.
- Phân mơn thường thức mĩ thuật: Chủ yếu mang tính giáo dục thẩm mĩ, tạo
điều kiện cho học sinh tiếp xúc làm quen và thưởng thức cái đẹp của thiên nhiên,
của các tác phẩm mĩ thuật. Qua đó các em vận dụng hiểu biết về cái đẹp vào cuộc
sống thường ngày và để có thêm tình u q hương đất nước. Vì vậy khi dạy học
mơn thường thức mĩ thuật giáo viên cần phải sử dụng đồ dùng dạy học, tranh dạy
học phải có tính thẩm mĩ cao.


2.2 Ứng dụng Công nghệ thông tin vào dạy học phân môn Thường thức mĩ
thuật:
* Phân môn Thường thức mĩ thuật là gì?
- Phân mơn thường thức mĩ thuật giúp cho học sinh có điều kiện học tập và tiếp
cận những cơng trình kiến trúc, những tác phẩm nghệ thuật trong và ngồi nước.
Qua đó các em được bồi dưỡng thêm kiến thức thẩm mĩ, biết nhìn nhận, phân tích,
đánh giá để rút ra bài học cho bản thân.
- Các bài học tuy mang tính sơ lược, thường thức nhưng yêu cầu bộ môn là phải
giúp cho các em khắc sâu được kiến thức, nhớ lâu. Vì vậy phương pháp trực quan
và phương pháp phân tích là yếu tố quan trọng đối với việc dạy học phân môn
TTMT. Tuy không có điều kiện tiếp xúc trực tiếp những cơng trình, tác phẩm
nhưng thông qua tranh, ảnh, đoạn phim ngắn, các em có thể hiểu bài một cách cụ
thể và rõ ràng hơn.
* Để ứng dụng Công nghệ thông tin vào dạy học phân mơn Thường thức mĩ
thuật cần phải có các thiết bị dạy học sau:

- Máy vi tính
- Máy ảnh kĩ thuật số
- Máy quét Scan
- Ổ đĩa cứng cầm tay USB
- Máy chiếu Projector, Overhat, Bộ chuyển sang TV cỡ lớn.
- Loa vi tính.
* Chuẩn bị bài dạy:
- Giáo viên tìm hiểu nội dung, yêu cầu bài dạy.
- Sưu tầm tài liệu, tranh ảnh liên quan đến bài dạy, thơng qua các kênh như sách,
báo, truyền hình địa chỉ các trang Web…rồi lưu vào máy tính.
- Soạn giáo án.
+ Theo mục tiêu và nội dung bài dạy giáo viên soạn một giáo án có đầy đủ các


phần mục, tiến trình dạy học và các hoạt động như một tiết dạy thông thường.
+ Nhưng những hoạt động dạy và học có sự hỗ trợ của máy tính, giáo viên cần phải
thực hiện chi tiết, cụ thể trong kế hoạch, trong quá trình soạn giáo án điện tử, chạy
thử chương trình. Để tránh lỗi trong quá trình dạy học bằng giáo án điện tử.
- Xây dựng giáo án điện tử (GAĐT).
+ Dựa trên mục tiêu, nội dung bài dạy giáo viên thiết kế và xây dựng một chương
trình cụ thể cho tiết dạy học vào phần mềm trình chiếu (Powerpoint hoặc Violet…)
thông qua các Slide.
* Thể hiện bài dạy:
- Theo nội dung chương trình đã lập sẵn, giáo viên thực hiện tiến trình lên lớp như
một tiết dạy bình thường, nhưng bên cạnh đã có một phương tiện hỗ trợ đắc lực và
hiệu quả là máy vi tính. Giáo viên chỉ thực hiên các thao tác trên bàn phím hoặc
điều khiển chuột để thực hiện các hoạt động thay cho viết bảng, minh họa bảng,
treo tranh ảnh hoặc tổ chức hoạt động học tập cho học sinh.
- Khi thể hiện bài dạy giáo viên phải phối hợp nhịp nhàng giữa lời nói và các nội
dung trình chiếu. Máy vi tính chỉ là phương tiện hỗ trợ cho các hoạt động dạy và

học nên giáo viên phải chủ động trong hoạt động dạy học của mình. Vì vậy, trước
khi thể hiện bài dạy giáo viên phải tập giảng trước máy nhiều lần để nắm vững nội
dung bài giảng, các hoạt động dạy học.
2.3 Kết quả ứng dụng Công nghệ thông tin vào dạy học phân môn Thường
thức mĩ thuật:
- CNTT rất tiện ích mang lại hiệu quả cao trong dạy học phân mơn TTMT nhờ có
nhiều khả năng:
+ Khả năng trực quan
+ Khả năng kết nối, cắt, dán, phân chia.
+ Khả năng trắc nghiệm
+ Khả năng so sánh mở rộng nhận biết từ kênh hình.


+ Khả năng làm thay những vấn đề mà đồ dùng dạy học đơn thuần không làm
được.
- Ứng dụng CNTT giờ dạy - học môn thường thức mĩ thuật trở nên sinh động, hấp
dẫn hơn, chất lượng giờ dạy được nâng cao. Trong các tiết dạy bằng giáo án điện
tử, bài dạy của giáo viên hiện lên qua các Slide, hình ảnh, sơ đồ, mơ hình… Một
cách sinh động khiến học sinh tập trung, hứng thú học tập. Học sinh được chủ
động, sáng tạo, tìm tịi và thu nhận kiến thức rộng hơn.
- Ứng dụng CNTT giáo viên sẽ thực hiện tốt các phương pháp dạy học phân môn
Thường thức mĩ thuật.
+ Phương pháp trực quan:
Học sinh được quan sát những cơng trình kiến trúc, tác phẩm nghệ thuật và được
phân tích cụ thể, chi tiết qua tranh ảnh, đoạn phim của cơng trình kiến trúc, tác
phẩm nghệ thuật đó.
+ Phương pháp thuyết trình:
Ứng dụng CNTT để trình bày những cơng trình, tác phẩm nghệ thuật. Người dạy
có thể nhập vai như một người hướng dẫn, dẫn dắt chương trình để lôi cuốn sự chú
ý bài học của học sinh.

+ Phương pháp vấn đáp:
Một tiết dạy học bình thường giáo viên đưa ra câu hỏi chủ yếu bằng ngôn ngữ ứng
dụng CNTT. Giáo viên có thể đưa ra câu hỏi bằng ngơn ngữ kết hợp với kênh hình,
kênh chữ giúp học sinh định hướng được câu trả lời. Giáo viên cũng có thể đưa ra
nhiều dạng câu hỏi như: trắc nghiệm, tự luận, phán đốn…
+ Phương pháp phân tích:
Ứng dụng CNTT giáo viên có thể thực hiện rất nhanh và chính xác các thao tác cắt,
dán, nối, ghép, thay thế, biến hình, giới thiệu một quy trình…
+ Phương pháp phân nhóm:
Tổ chức hoạt động nhóm 1 là khâu quan trọng trong quá trình dạy học của 1 tiết


nếu phân công không rõ ràng, cụ thể giáo viên sẽ mất nhiều thời gian cho các hoạt
động khác. Ứng dụng CNTT giáo viên sẽ thể hiện nội dung công việc của từng
nhóm, từng thành viên trên 1 slide, 1 trang màn hình để học sinh tự giác làm phần
việc của mình. Sau khi các nhóm trình bày phần thảo luận, giáo viên đưa ra kết quả
công việc đã làm.
- Đối với giáo viên việc soạn và dạy TTMT bằng giáo án điện tử cịn có nhiều ưu
điểm và thuận lợi:
+ Dễ tìm hiểu tư liệu.
+ Trình bày bài giảng có hệ thống, kênh chữ, kênh hình rõ ràng, đẹp, gây được chú
ý tập trung của học sinh.
+ Giáo án điện tử dễ bổ sung, sữa chửa, dễ trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp.
+ Rút ngắn thời gian viết bảng, treo hoặc gắn tranh ảnh dạy học để tập trung cho
các hoạt động khác.
+ Có điều kiện áp dụng nhiều phương pháp mới trong dạy học.
+ Chủ động, sáng tạo, tìm tịi và thu nhận kiến thức, được mở rộng hơn từ một bài
dạy có ứng dụng CNTT.
- Giáo viên mất nhiều thời gian để soạn một giáo án điện tử.
- Phụ thuộc nhiều vào các yếu tố khách quan như: Điện, máy vi tính, máy chiếu,

phịng học trong quá trình dạy học bằng giáo án điện tử.
IV. KẾT LUẬN:
- Để thực hiện tốt chương trình đổi mới sách giáo khoa, phương pháp dạy học mơn
mĩ thuật thì việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy là điều cần thiết để đáp ứng nhu
cầu học tập ngày càng nâng cao, càng tiến bộ của xã hội. Hoạt động dạy và học
theo chương trình mới, phương pháp mới, lấy học sinh làm trung tâm, người thầy
làm vai trị chủ đạo thì công nghệ thông tin là chiếc cầu nối, là công cụ ưu việt để
giáo viên hướng dẫn giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhanh nhất.
- Ứng dụng CNTT vào giảng dạy phân môn thường thức mĩ thuật và các phân môn


khác tôi đã thấy được hiệu quả cao hơn mong muốn. Tơi trình bày chun đề này
rất mong được sự góp ý của q thầy cơ giáo để có hướng thực hiện hoàn chỉnh
hơn.
Xuân Thành, ngày 20 tháng 10 năm 2011
Xác nhận của BGH

Người thực hiện

Võ Đại Lâm