Tài liệu giao an tin hoc lop 10


Chương I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA TIN HỌC
Tiết 1: Tin học là một ngành khoa học
I. Mục đích, yêu cầu
1. Cung cấp cho học sinh
 
 
  !"#Tin học#
2. Yêu cầu
 $%&'&()$ !"
II. Hoạt động dạy - học
1. Ổn định tổ chức
 *%+%,-./0
2. Bài mới
1

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
1. Sự hình thành và phát triển của tin học
12341354136413748
 123491354:;<!=>
'
 ?, @A4B @648CD54
/ECF-
%,C>CG C
 13749:ECFH!>
BIJKKL
M0%E@>!(E
N!O!'(0PQ=!!C>(R!S!
S!"!@BC!@H!

2. Đặc tính và vai trò của máy tính điện tử

a. Đặc tính: 7 đặc tính
 'T'U
 ,-P/V
 P>
 W("TH!>!CH!!X8
 YX99Z['8>
 \!!!]
 ?^C_<!/@C8X!
b. Vai trò
`U/-H!./>-!>!
CD!@H!!!^@TC_
<!CF=
3. Thuật ngữ tin học
/-!C>^:
,()!!@S:H!
?H!.!@S:`
Vậy:Tin học là một ngành khoa học có mục tiêu là
phát triển và sử dụng máy tính điện tử để nghiên cứu
cấu trúc, tính chất của thông tin, phương pháp thu
thập, lưu trữ, tìm kiếm, biến đổi, truyền thông tin và
9$aC@S!=.!
>!bK
'8c
Trả lời:d!=.!>!e_/V
C=>!>=.!_
9M K^'8!
(
8>CH!c
$_/EQf
$!'

M%>()
-!C>
c
$_/EQf
?K^C@"!
(c
$!'
5

3. Củng cố
 `
 `
  !"
4. Câu hỏi và bài tập Y*!g
h

Tiết 2: THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU
I. Mục đích, yêu cầu
1. Mục đích
 *H!Ri>H!
 ?=X!H!'=bH!>!
2. Yêu cầu
 \&()CH!Ri>H!
 `a^="/
II. Phương pháp, phương tiện
=.!'_!%!>C>
III. Hoạt động dạy - học
1. Ổn định tổ chức
*%+%,%Rj/0
2. Kiểm tra bài cũ

ka@R'_`cM%>()
-!C>c
3. Bài mới
Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
1. Khái niệm thông tin và dữ liệu
*\:Thông tin là sự hiểu biết của con người
về thế giới xung quanh
H!T-,()!/ )
-T,()!^()=l!P
i,()!Q',()!0
,()!C
m"//H!a()a^(
>
?K'8()"!!e
%'>
$_/E:H!
M H!/!c
$!C
M=:  ?  H!    T    >
!>  H!    ,  !
$;
M  / 8  >  Q  '
!"% ()!c
$_/E:-,
()!
$!'
\(n!a'8Pi
A

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò

2. Đơn vị đo lượng thông tin
Ri>H!/'o/Bf
p'-0/("->!
C4>1
?Ri>H!
1'K q 2'
1*o q 145A'K
1`o q 145A*o
1Yo q 145A`o
1o q 145AYo
1;o q 145Ao
3. Các dạng thông tin
mX!<'_:%'>'_!
'mX!_:''>'e_!>
mX!Q:8!^>!(E
8!%^!()/(">!'<!O+
O
4. Mã hóa thông tin trong máy tính
^P/V()H!B
_()'8[=a'?'8
[( !/a^H!
a^H!=X!<'_UB
a^CVo-ar?JJ%=.!2'
a^99Za^()5
2
q56gC
o-ar?JJCH!a^()
'_!"!H!"@8!0
M !(EPQ=!'-as>=K%
=.!5'Ka^5

1g
qg66hgCV
C,/()!- !(E%
=.!Ri:!C!X(R!
( Pi-/0
-/()!H!!(E
N!%=.!Ri>
$!'
M H!()(>
(8>c
$_/E:`a^
$!'
M=:H!!,:ro?
H!a^:
414444414144441441444411
$!'
\&%PK'-ar?JJ
R%t
6


4. Củng cố và dặn dò
*H!="/Ri>H!
(0BBiểu diễn thông tin trong máy tính'Thông tin và dữ
liệu
5. Câu hỏi và bài tập
o :1+T^=!/()!/1AA`o/("()164!%$f1
+mMm^=!/()!AYo/("()'>@!%c
g


Tiết 3: THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU (tiết 2)
I. Mục đích, yêu cầu
1. Mục đích
 ?'=bH!>!:%,%,
 $8=l!>!
 ?[!"R%,
2. Yêu cầu
 \&()8()=l!>!
 o8[!"R%,
II. Phương pháp, phương tiện
=.!'_!%!>C>
III. Hoạt động dạy - học
1. Ổn định tổ chức
*%+%,-./0
2. Kiểm tra bài cũ
\@CH!Ri>H!c
Y_' T
3. Bài mới
Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
5. Biểu diễn thông tin trong máy tính
a. Thông tin loại số
* Hệ đếm
?-%,!(E! : Q413
>!:
\iQ:41
$KP:4153ro?mku
Biểu diễn số trong các hệ đếm
Hệ thập phân:`%,\^()'
=b=(0=X!:
\q


14

v
91
14
91
vv
1
14
1
v
4
14
4
v
v
91
14
91
vv
9
14
9
4
≤


≤
3

Hệ nhị phân:(R!( Q
%,\^()'=b=(0=X!:
\q

5

v
91
5
91
vv
1
5
1
v
4
5
4
v
v
91
5
91
vv
9
5
9


q41

Hệ hexa:(R!
?>!(E(E!=l!8
>c
$_/E: Q
>!=l!8>c
$_/E:$iQKP
?'=b%,>!
8c
M=:156^'=b:
156q1P14
5
v5P14
1
v6P14
4
$!'
M=:
156  q  1P5
g
v1P5
6
v1P5
A
v1P5
h
v
1P5
5
v4P5
1

v1P5
4
q1111141
5
$!'
M=:
7

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
\q

1g

v
91
1g
91
vv
1
1g
1
v
4
1g
4
v
v
91
1g
91

vv
9
1g
9
4
≤


≤
16
M0e(0:rq14woq11w?q15w
mq1hwkq1Awuq16
Biểu diễn số trong máy tính
Biểu diễn số nguyên:^1'K5
'Kh'KA'K'=b%,!@
^=p>CH!=p?'1'K
()=pO_%!'&BO4
'7 'g '6 'A 'h '5 '1 '4
`-'K'=b()%,O91578
157
o7/'=p>!^:4/=p=(R!
1/=pQ
opp/:4>1
Biểu diễn số thực:`%,T^
()'=b=(0=X!
±
`P14
±
*
 41

≤
`x1Idấu phẩy độngL
>!^:`/Bii
*/B' 
>!=l!A'K'=b%,
`%y/(:=p%,Bi
i=pB' !iB' 
Chuyển đổi giữa các hệ đếm
Chuyển đổi từ hệ 10 sang hệ 2, 16
Wp%,B[>5>1g/pB
=(j8C8e_/B=(K>T
!()/X?%,=(_8>!R%,
^
156q7P1g
1
v1hP1g
4
q7m
1g
$!'
$!'
M=:9157q11111111
5
157q1111111
5
$!'
M=:15hA6gq415hA6gP14
A
$!'
M=:4447q47P14

95
0 1 0 0 0 0 1 0 4   4 1 1 1
>!^:94/=pBii
91/=pB' 
9000010/!i
B
' 
9B/X/B
ii
M=:[A614%!51g
sang hệ nhị phân
A655116514
141141
A6
14
q141141
5
2

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
Đổi hệ 2 sang 16 và ngược lại:9Vì 16 là lũy
thừa của 2 (16=2
4
) vì vậy để chuyển đổi từ
hệ 2 sang 16 thì ta gộp từng nhóm 4 chữ số từ
phải sang trái đối với phần nguyên và từ trái
sang phải đối với phần thập phân (nếu thiếu
thì thêm số 0). Thay mỗi nhóm 4 số nhị phân
bởi một ký hiệu tương ứng ở hệ hexa.
- Để chuyển từ hệ hexa sang hệ nhị phân ta

chỉ cần thay từng ký hiệu ở hệ hexa bằng
nhóm bốn chữ ở hệ nhị phân.
b. Thông tin loại phi số
Dạng văn bản:`a^CV(E!%
=.!'-ar?JJ>s>=K
Các dạng khác: Q_N!
_a^=a'
Nguyên lý mã hóa nhị phân Y*1h
Sang hệ hexa
A654
1h5
A6
14
q5m
1g
M=:111111
5
%y
44111111
5
qhu
1g
:
4411qhw1111qu
M=:Am
1g
q41441141
5
$!'
4. Củng cố

?8=l!>!
?[O14%!51g!()/X
5. Câu hỏi và bài tập
_/EQf' 'Bài tập và thực hành 1!1g
3

Tiết 4: BÀI TẬP THỰC HÀNH 1
I. Mục đích, yêu cầu
1. Mục đích
9z /XCH!="/Ri>H!
9`a^="/ICVL%=.!'-ar?JJ
9z [!"R%,
2. Yêu cầu
9$CH!="/
9?Ri>H!
9.[R%,
II. Phương tiện phương pháp
=.!'_!%!>C>
III. Hoạt động dạy - học
1. Ổn định tổ chức
*%+%,-./0
2. Luyện tập
Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
1. Các khái niệm
H!/"!'8>!(E
T8!0P!e
⇒
H!T-,()!/- 
)-T,()!
m"//H!a()a^(

>
?Ri>H!:'K*o`o
Yoo;o
H!/!c
$_/E
Q',()!0,
()!C!(E=>Qc
$_/E: )-
,()!
$!'
m"//!c
$_/E
Pi-/0-/()!
H!!(E=l!!c
$_/E:Ri>H!
=l!8>c
$_/E:iQKP
? '  =b  %,  !@    %,
>!c
$_/E
14

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
?[O14%!;I;/
5>1gL
Quy tắc:/p%,B[>;
/p%,=(j8%,=(K>T!()
/X
2. Luyện tập
Bài 1:1+T^=!/()!1AA`o

/("()A44!<'_M 8
=l!-[+S!^=!/()!15Yo
/(!"()'>@!<'_c
Bài 2:
ma' #414414444114111141144441#
(R!S!/ar?JJ=aCV>c
Bài 3:a^%,!@957B=l!
p'>@'Kc
Bài 4:M8%,%Q=(0=X!
=p{-!
11446w56273w444432A
Bài 5:[%,%%!51g:
7w16w55w157w37w15h76
Bài 6:[%,%%!R%,14
6m
1g
w7m7
1g
w111111
5
w14114141
5
$%!+/'
1Yoq145A`o
M 15Yoq15522`o
,!<'_[+S!^
/("()/:
hA1hhhhhh<'_
$./.Y*!1g3
_/E

(R!S!0=aCV:$>
$_/E:?B=l!p1'K
 1  'K ^    a  ^    %,
!@O91578157
$/'
11446q411446P14
6
56273q456273P14
5
444432Aq432AP14
9h
$/'
$
,
5 1g
7 111 7
16 1111 u
55 14114 1g
157 1111111 7u
37 1144441 g1
15h76 111141111 7o?
$/'
6m
1g
q6P1g
1
v1hP1g
4
q3h
14

7m7
1g
q7P1g
5

v1hP1g
1
v1AP1g
4
q5447
14
11

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
Bài 7:
[OKP%!iQ
6kw5rwAowg?
'[OiQ%!KP
1141411w14441441w1141441w14114
111111
5
 q1P5
6
 v1P5
A
 v1P5
h
 v
1P5
5

v1P5
1
v1P5
4
qgh
14
14114141
5
q1P5
7
v4P5
g
v1P5
6
v
1P5
A
v4P5
h
v1P5
5
v4P5
1
v1P5
4
q
121
14
$/'
[OKP%!iQ

6k
1g
:6q4141
5
kq1Aq1114
5
⇒
6k
1g
q41411141
5
(R!:5r
1g
q44141414
5
Ao
1g
q41441411
5
g?
1g
q41141141
5
'[OiQ%!KP
1141411
5
:4114qgw1411q11qo
⇒
1141411
5

qgo
1g
(R!:14441441
5
q23
1g
1141441
5
qg3
1g
14114
5
q1g
1g
4. Củng cố, dặn dò
/X[!"R%,
(0'h:Giới thiệu về máy tính
15

Tiết 5: GIỚI THIỆU VỀ MÁY TÍNH
I. Mục đích yêu cầu
1. Mục đích
*pn-'-P/V!Q
2. Yêu cầu
9\&()B,!
9?pn-
9?B'-P/V!Q
II. Phương pháp, phương tiện
=.!'_!Y*
III. Hoạt động dạy - học

1. Ổn định tổ chức
*%+%,-./0
2. Kiểm tra bài cũ
[%,%%!iQKP:5hAg56
14

*|:5hAg56
14
q11141414141
5
qkrr
3. Bài mới
Lời vào bài:\(n!a'8/-!C>^,()!
!@S/H!H!./M ()pX>(8>c
?^!@/V>X-!(8>c?n!%yn!
Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
1. Khái niệm hệ thống tin học
Khái niệm:Y*!13
$,!!j'B:
 ;BS!:`8'i
/@e
 ;BT:Yj(R!
   e_  /V    T  C    >
!(E
2. Sơ đồ cấu trúc của một máy tính
(08n!%y
,!
$CY*
$!'
M=:BT=%BT

e_/V'!}K'%K
>!^%e_/VTC
 >  !(E  /  e  !  p
>!-,!
`T^-%Rjp
1h

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
3. Bộ xử lý trung tâm (CPU - Central
Processing Unit).
9*:Y*!54
9?;s!j5B:o-T
C  ?s  I?>>/  sL    o-  %,
~/H!rWsIrK~W>!sL
v?s:e8i>_/
'•!X>TC
vrWs:B8€
e!>!
!IK!%KL:/H0'
()%=.!/("XE/
="/!()P/V^,->
[H!!B(SE
?K:/'-0!"'-0
n(%:
$ypn-
?N@U>[H!
!"'- 
8'i>:?-'
e€
8'i:`

8K>n!%y.
O!B>!pn

$B!@!Y*!
54
$!'
?€>%,/H!c
$_/E:
;€%,:vw9wPw:
WH!:•‚I>Lwr\mILw\•
IiL
|:qwZwx
\!>    '-     ^  @  '@
>!?;s^-%,!
IK!%KL'-0IKL
m>,-?;s,-
 ="/t8'i/("
1A
o-0!>
o-0>!
8'i
8'i>
o-P/V!Q
o-TC
o-%,~/H!

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
!?K^,-P/V(R!,

/@C/0 '-0

K^S<!!n>,-
 ="/Rm>^
?K^=!/()!!/0
!_,-
4. Củng cố, dặn dò
*8S!Q:Rjpno-P/V!Q
(0BA6Y*!5451
16

Tiết 6: GIỚI THIỆU VỀ MÁY TÍNH (Tiếp)
I. Mục đích yêu cầu
1. Mục đích
Yn%'8T'-0
2. Yêu cầu
o8()'-0>!!j‚r`‚•`'-0!>
;Q'‚r`‚•`o-0>!'-0!>
II. Phương pháp phương tiện
=.!'_!Y* ƒ.(‚r`[S!
III. Hoạt động dạy - học
1. Ổn định tổ chức
*%+%,-./0
2. Kiểm tra bài cũ
$ay%Rjpnc?;s!jpBR'_c
YM P€yQ_/E
3. Bài mới
Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
4. Bộ nhớ
W8'i^S<!/("="/
(R!
a. Bộ nhớ trong

9o-0>!/'-0()=l!
!="/(R!>!E
!P/V
9o-0>!()//>X/
‚•`‚r`
„  ‚•`  IRK= O/ MK>L:  /  '-
0,iU>€!(E%=.!
="/CH!>€!
="/>
*!/@
!"/X"!C8e_a/()
/!c
$_/E:/(/XI!/XL
W(tQc
$_/E:o-0`
o-0()/>X:o-
0>!'-0!>
$!'
H!@‚•`()/("_
C&>pH!
@‚•`=>%_Pp(>=>
^!(E%=.!CH!P^
1g

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
„‚r`IR=>AK%%MK>L:o-
0 !ƒ@W'-0^
!="/
Phân biệt RAM và ROM
‚•` ‚r`

9W'-0>!
9  H!    =>
%_Pp(
>  ?U  ^  
H!@
‚•`
9*H!P^
CH!  p    C
_  &    >
p
9W'-0>!
9!="/
>!E!P
/VI!(E%=.!
(>L
9  H!    ="
/%yp8
p>&

b. Bộ nhớ ngoài
9o-0!>=l!/("="/
/Q  =    …  )  >  '-  0  >!
I(E!  /:  +  S!  +  T  +
?mL
9o-0!>^,-Pp="
/ %>0'-0>!
9o-0!>^=!/()!/0R
T%>0'-0>!
;Q''-0>!'-0!>
o-0>! o-0!>

9W  8 'i /( 9 W  8  'i  /(
H!@‚r`%y'ip8&
>p
`^'-0‚r`,
/152`o
;Q'!"‚r`‚•`c
$_/E:
$!'
$aC@"!'-0!>
K'8c
$_/E:+T+?mso
o-0!>=l!/!c
$_/E:/("H!/Q=
M=:[+S!^=!/()!14Yow
A4Yow24Yow154Yow
;Q ''- 0 >!  0'- 0
!>
$_/E:
17

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
"  ="  /  
(R!
9 ?^  , -  
Pp
9 W  R  ="  /
()P/V
9 ?^=! /()!
f
"  ="  /  

(R!
9 ?^ ,  -  
Pp 
9W("="/
/Q=
9 ?^ =!/()!
/0
$!'
4. Củng cố dặn dò
?‚r`‚•`'-0!>
(0Bg72Y*!555h5A
5. Câu hỏi và bài tập
;Q'‚r`‚•`
12

Tiết 7: GIỚI THIỆU VỀ MÁY TÍNH (Tiếp)
I. Mục đích yêu cầu
1. Mục đích
Y08'i>
\!@/V>X-!
2. Yêu cầu
;Q'()8'i>
$()-=!V!+!@/V;HH
II. Phương pháp phương tiện
=.!'_!Y*8'i(:o-/>
III. Hoạt động dạy - học
1. Ổn định tổ chức
*%+%,-./0
2. Kiểm tra bài cũ
;Q'!"‚r`‚•`

YM P€>
3. Bài mới
Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
5. Thiết bị vào, ra
a. Thiết bị vào
W8'i=l!(H!>

8'i>:o-e€
}K'
b. Thiết bị ra
W8'i=l!(="/O

8'i:`/>
8
6. Hoạt động của máy tính
Nguyên lý điều khiển bằng chương
trình:
Máy tính hoạt động theo chương trình.
`…  - (R!/ -  =a 
/H!T-/'>!j:
kaC@"!8'i>
K'8c
$_/E:
*@"!8'iK'8c
$_/E:
?^AC/:
9†/V="/:%,/H!
13

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò

9iU/>!'-0
9`a>
9iUH0/@e
Nguyên lý lưu trữ chương trình
Lệnh được đưa vào máy tính dưới dạng
mã nhị phân để lưu trữ, xử lý như những
dữ liệu khác.
Nguyên lý truy cập theo địa chỉ
Việc truy cập dữ liệu trong máy tính được
thực hiện thông qua địa chỉ nơi lưu trữ.
Nguyên lý Phôn nôi - man
Y*9!5g
9W("="/:'-0
9m="/:>
9TC:QC
M=:!i'S:v'
 r
'

|>%y()
(%:
1>r
5?-!r0'
hYr>
4. Củng cố
\&/X8'i>
\!@/V;HH9
54
5g
A


Tiết 8: BÀI THỰC HÀNH 2
Làm quen với máy tính
I. Mục đích yêu cầu
|% '8'- -%,8'iC(
[!so
II. Phương pháp phương tiện
=.!
III. Hoạt động dạy - học
1. Ổn định tổ chức lớp
*%+%,-./0
2. Kiểm tra bài cũ
My%Rjpn
YM P€
3. Nội dung
?>%e%'- 
v?8'i>:'-}K'
v?8'i:8
v8'i/(":+T+?mso[S!
v?;s‚r`‚•`'>=
4. Củng cố
;Q'8'i
51

Tiết 9: BÀI THỰC HÀNH 2
Làm quen với máy tính
I. Mục đích yêu cầu
WeK -%,>%=.!'
II. Phương pháp phương tiện
=.!

III. Hoạt động dạy - học
1. Ổn định tổ chức
*%+%,-./0
2. Nội dung
?>%>:
9o ~&
9=.!':
v;Q'^:S<!CV
v;Q'!‡1%=.![)
v?!‡14B!^
9=.!-:
v;Q'--_RC€
v*€>_-=-
3. Củng cố
?' ~&%=.!'%=.!-
55

Tiết 10: BÀI TOÁN VÀ THUẬT TOÁN
I. Mục đích yêu cầu
1. Mục đích
*'>
2. Yêu cầu
o8PiJ•
II. Phương pháp phương tiện
=.!'_!Y*
III. Hoạt động dạy - học
1. Ổn định tổ chức
*%+%,-./0
2. Bài mới
Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò

1. Khái niệm bài toán
a. Khái niệm
Là việc nào đó mà ta muốn máy tính thực
hiện để từ thông tin đưa vào (Input) tìm
được thông tin ra (Output).
M '>>!!j:
H!="/>:Input
H!C8e_:Output
b.Ví dụ†iInputOutput
'>%:
Vd1:Y_(R!:
Pv'q4
J:$%,!@'
•:*8/ !;
Vd2:Y_(R!
ka  >  -  =.T  '  >
>!>c
$>=.
M K ^  P€!T '>
>!>c
$_/E:?>!_8C8
/ 
o>>!N!(R!
( 
$!'
$/' P€
5h

Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
P

5
v'Pvq4I
≠
4L
J:,!@'0
≠
4
•:\!(R!
Vd3:s?W\I`\L
J:$%,!@=(R!`\
•:s?W\I`\L
Vd4: *%,!@=(R!\^
_/%,!@,CH!c
J:,!@=(R!\
•:*8/ \^_/%,
!@,CH!
Vd5:[!\%,!@=(R!
B@
J:,!@=(R!\
•:[!\%,!@
=(R!B@
$/' P€
$/' P€
$/' P€
$/' P€
4. Củng cố dặn dò
†iJ•'>
(0B5!hhY*
6?Qf' 
†iJ•'>%:

1
NN
S
1
1
1
h
1
5
1
1
+
−
++++=

5`P:
1

5

h

A


5A

Tiết 11: BÀI TOÁN VÀ THUẬT TOÁN
I. Mục đích yêu cầu
1. Mục đích

* >p >
?'=b >
2. Yêu cầu
\&()p >
\&()'=b >=(0=X!:RjC,/C@
II. Phương pháp phương tiện
=.!'_!Y*
III. Hoạt động dạy - học
1. Ổn định tổ chức
*%+%,-./0
2. Kiểm tra bài cũ
†iJ•'>:
NN
S
1
1
1
h
1
5
1
1
+
−
++++=

3. Bài mới
Nội dung cần đạt Hoạt động của thầy và trò
2. Khái niệm thuật toán
M=:!_(R!Pv'q4

Cách giải:
9\8q4'q4(R!^H
%,!
9\8
4
≠
a

4
≠
b
(R!^
!
a
b
x
−
=
9\8q4
4
≠
b
(R!H
!
Khái niệm thuật toán SGK - 33
* Các tính chất của thuật toán:
>!>O!_8/%>
()C8/ c
$_/E:!_'
>

ka'!_'
>@c
$'!_
$!'
56