Giải bài tập Luyện tập bảng tuần hoàn sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử và tính chất của các nguyên tố hóa học SGK Hóa 10

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 TRANG 53, 54 SGK HĨA 10:
LUYỆN TẬP BẢNG TUẦN HỒN SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HỒN CẤU HÌNH
ELECTRON NGUN TỬ, TÍNH CHẤT CỦA CÁC NGUN TỐ HĨA HỌC

Bài 1. (SGK Hóa 10 trang 53)
a) Căn cứ vào đâu mà người ta xếp các ngun tố thành chu kì, nhóm ?
b) Thế nào là chu kì ? Bảng tuần hồn có bao nhiêu chu kì nhỏ, bao nhiêu chu kì lớn ? Mỗi
chu kì có bao nhiêu nguyên tố ?
Giải bài 1:
a) Căn cứ vào những nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron, người ta
sắp xếp thành dãy các nguyên tố gọi là chu kì (trừ chu kì 1).
Căn cứ vào cấu hình electron ngun tử lớp ngồi cùng tương tự nhau để sắp các nguyên tố
thành nhóm.
b) Chu kì là dãy những nguyên tố mà những nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron.
Chu kì nào cũng bắt đầu bằng một kim loại kiềm và kết thúc bằng một khí hiếm (trừ chu kì
1).
Bảng tuần hồn có 7 chu kì gồm 3 chu kì nhỏ và 4 chu kì lớn.
Chu kì nhỏ là chu kì 1, 2, 3
Chu kì 1 có 2 ngun tố.
Chu kì 2, 3 có 8 ngun tố.
Chu kì lớn là các chu kì 4, 5, 6, 7.
Chu kì 4, 5 đều có 18 ngun tố.
Chu kì 6 có 32 ngun tố.
Chu kì 7 mới tìm thấy 26 ngun tố.

Bài 2. (SGK Hóa 10 trang 53)
Tìm câu sai trong những câu dưới đây:
A. Trong chu kì, các nguyên tố được xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần.
W: www.hoc247.vn

F: www.facebook.com/hoc247.vn

T: 098 1821 807

Trang | 1


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

B. Trong chu kì, các nguyên tố được sắp xếp theo chiều số hiệu nguyên tử tăng dần.
C. Nguyên tử của các nguyên tố trong cùng một chu kì có số electron bằng nhau.
D. Chu kì thường bắt đầu là một kim loại kiềm, kết thúc là một khí hiếm (trừ chu kì 1 và chu
kì 7 chưa hồn thành).
Giải bài 2:
Câu sai C

Bài 3. (SGK Hóa 10 trang 54)
Từ trái sang phải trong một chu kì, tại sao bán kính ngun tử các ngun tố các ngun tố
giàm thì tính kim loại giảm, tính phi kim tăng ?
Giải bài 3:
Trong một chu kì thì ngun tử các ngun tố có cùng số lớp electron theo chiều điện tích
hạt nhân tăng dần, bán kính nguyên tử giảm dần, nên khả năng dễ mất electron ở lớp ngồi
cùng giảm dần nên tính kim loại giảm dần, đồng thời khả năng thu thêm electron ở lớp
ngồi cùng tăng dần nên tính phi kim tăng dần.

Bài 4. (SGK Hóa 10 trang 54)
Trong bảng tuần hồn, các nhóm A nào gồm hầu hết các nguyên tố kim loại, nhóm A nào
gồm hầu hết các nguyên tố phi kim, nhóm A nào gồm các ngun tố khí hiếm ? Đặc điểm số
electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử trong các nhóm trên.

Giải bài 4:
Nhóm A:
– Số thứ tự của nhóm trùng với số electron ở lớp ngồi cùng (cũng đồng thời là số electron
hóa trị) của nguyên tử thuộc các nguyên tố trong nhóm.
– Nhóm A có cả nguyên tố thuộc chu kì nhỏ và chu kì lớn.
– Các nguyên tố ở nhóm IA, IIA được gọi là nguyên tố s. Các nguyên tố ở nhóm IIA đến VIIIA
được gọi là nguyên tố p. Trong bảng tuần hồn, nhóm IA, IIA, IIIA gồm hầu hết các ngun tố
là kim loại, nhóm VA, VIA, VIIA gồm hầu hết các ngun tố là phi kim. Nhóm VIIIA gồm các
khí hiếm.

W: www.hoc247.vn

F: www.facebook.com/hoc247.vn

T: 098 1821 807

Trang | 2


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

– Số electron lớp ngoài cùng của nguyên tử thuộc nguyên tố nằm trong từng nhóm A trùng
với số thứ tự của nhóm.

Bài 5. (SGK Hóa 10 trang 54)
Tổng số hạt proton, nơtron, electron của nguyên tử của một nguyên tố thuộc nhóm VIIA là
28.
a) Tính ngun tử khối.
b) Viết cấu hình electron ngun tử của ngun tố đó.
Giải bài 5:

a) Tính ngun tử khối.
Gọi tổng số hạt p là Z, tổng số hạt n là N, tổng số hạt e là E, ta có:
Z + N + E = 28.
Vì Z = E, nên suy ra 2Z + N = 28
Các nguyên tử có Z < 83 thì
1 ≤ N/Z ≤ 1,5 → Z ≤ N ≤ 1,5Z
2Z + Z < N + 28 – N < 1,5N + 2Z
3Z ≤ 28 ≤ 3,5Z → 8 ≤ Z ≤ 9,33.
Z nguyên dương nên chọn Z = 9 và 9
A=Z+N
Z = 8 → N = 12
Z = 9 → N = 10
Nếu Z = 8 → A = 20 (loại vì nguyên tố có Z = 8 thì A = 16)
Nếu Z = 9 → A = 19 (chấp nhận vì nguyên tố có Z = 9 thì A = 19
b) Ngun tố thuộc nhóm VIIA nên có 7e lớp ngồi cùng:
Cấu hình electron: 1s22s22p5.

Bài 6. (SGK Hóa 10 trang 54)
Một nguyên tố thuộc chu kì 3, nhóm VIA trong bảng tuần hồn.

W: www.hoc247.vn

F: www.facebook.com/hoc247.vn

T: 098 1821 807

Trang | 3


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

a) Nguyên tử của nguyên tố đó có bao nhiêu electron ở lớp electron ngoài cùng ?
b) Lớp electron ngoài cùng là lớp electron thứ mấy ?
c) Viết số electron ở từng lớp electron.
Giải bài 7:
a) Ngun tố có 6 electron lớp ngồi cùng vì ở nhóm VIA.
b) Ngun tố có 3 lớp electron ngoài cùng ở lớp thứ 3.
c) Số electron ở từng lớp là 2, 8, 6.

Bài 7. (SGK Hóa 10 trang 54)
Oxit cao nhất của một nguyên tố là RO3, trong hợp chất của nó với hiđro có 5,88% H về khối
lượng. Xác định nguyên tử khối của nguyên tố đó.
Giải bài 7:
Oxit cao nhất của một nguyên tố là RO3, theo bảng tuần hồn suy ra cơng thức hợp chất khí
với hiđro của nó là RH2, trong phân tử RH2, có 5,88% H về khối lượng
nên R có 100 – 5,88 = 94,12% về khối lượng
Trong phân tử RH2, có: 5,88% H là 2u
94,12% R là x u
Giải ra ta có x ≈ 32. Nguyên tử khối của R = 32. R là S. Công thức phân tử là SO3 và H2S.

Bài 8. (SGK Hóa 10 trang 54)
Hợp chất khí với hiđro của một nguyên tố là RH4, oxit cao nhất của nó chứa 53,3% H về khối
lượng. Tìm ngun tử khối ngun tố đó.
Giải bài 8:
Hợp chất khí với hiđro của một nguyên tố là RH4, theo bảng tuần hồn suy ra cơng thức oxit
cao nhất của R là RO2, trong phân tử RO2, có 53,3% oxi về khối lượng nên R có 100 – 53,3 =
46,7% về khối lượng
Trong phân tử RO2 có: 53,33% O là 32u
46,7% R là yu
Giải ra ta được y ≈ 28. Nguyên tử khối là R = 28.

W: www.hoc247.vn

F: www.facebook.com/hoc247.vn

T: 098 1821 807

Trang | 4


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Vậy R là Si. Công thức phân tử là SiH4 và SiO2

Bài 9. (SGK Hóa 10 trang 54)
Khi cho 0,6 g một kim loại nhóm IIA tác dụng với nước tạo ra 0,336 lít khí hiđro (ở đktc).
Xác định kim loại đó.
Giải bài 9:
Gọi kí hiệu, nguyên tử khối của kim loại là M, kim loại M có 2 electron lớp ngồi cùng nên có
hóa trị II.
M + H2O → M(OH)2 + H2
M g 22,4 lít
0,6 g 0,336 lít
M x 0,336 = 0,6 x 22,4.
Giải ra ta có M = 40. Suy ra nguyên tử khối là 40u.
Vậy nguyên tố kim loại là Ca.

W: www.hoc247.vn

F: www.facebook.com/hoc247.vn

T: 098 1821 807

Trang | 5


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai
Website Hoc247.vn cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng
minh, nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm
kinh nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và
các trường chuyên danh tiếng.

I.

Luyện Thi Online
Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90%
-

Luyên thi ĐH, THPT QG với đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng.

-

H2 khóa nền tảng kiến thức luyên thi 6 mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh
Học.

-

H99 khóa kỹ năng làm bài và luyện đề thi thử: Toán, Tiếng Anh, Tư Nhiên, Ngữ Văn+ Xã Hội.

II.

Lớp Học Ảo VCLASS
Học Online như Học ở lớp Offline
-

Mang lớp học đến tận nhà, phụ huynh không phải đưa đón con và có thể học cùng con.

-

Lớp học qua mạng, tương tác trực tiếp với giáo viên, huấn luyện viên.

-

Học phí tiết kiệm, lịch học linh hoạt, thoải mái lựa chọn.

-

Mỗi lớp chỉ từ 5 đến 10 HS giúp tương tác dễ dàng, được hỗ trợ kịp thời và đảm bảo chất lượng học
tập.

Các chương trình VCLASS:
-

Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 6 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành
cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS.
Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi
HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

-

Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các
trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

-

Hoc Toán Nâng Cao/Tốn Chun/Tốn Tiếng Anh: Cung cấp chương trình VClass Toán Nâng Cao,
Toán Chuyên và Toán Tiếng Anh danh cho các em HS THCS lớp 6, 7, 8, 9.

III.

Uber Toán Học
Học Toán Gia Sư 1 Kèm 1 Online
-

Gia sư Toán giỏi đến từ ĐHSP, KHTN, BK, Ngoại Thương, Du hoc Sinh, Giáo viên Toán và Giảng viên
ĐH. Day kèm Toán mọi câp độ từ Tiểu học đến ĐH hay các chương trình Tốn Tiếng Anh, Tú tài quốc tế
IB, …

-

Học sinh có thể lựa chọn bất kỳ GV nào mình u thích, có thành tích, chun mơn giỏi và phù hợp
nhất.

-

Nguồn học liệu có kiểm duyệt giúp HS và PH có thể đánh giá năng lực khách quan qua các bài kiểm tra
độc lập.

-

Tiết kiệm chi phí và thời gian hoc linh động hơn giải pháp mời gia sư đến nhà.

W: www.hoc247.vn

F: www.facebook.com/hoc247.vn

T: 098 1821 807

Trang | 6