Bài giảng Phú sống Bạch Đằng 2011





- Trương Hán Siêu (? – 1354) tự là Thăng Phủ,
quê ở tỉnh Ninh Bình.
- Là người có tính tình cương trực, học vấn
uyên thâm, vừa có tài chính trị, vừa có tài văn
chương, được các vua Trần tin cậy và nhân
dân kính trọng.
- Từng là môn khách của Trần Hưng Đạo, làm
quan to dưới bốn đời vua.

- Khi mất, được vua tặng tước Thái
Bảo, Thái Phó và được thờ ở Văn
Miếu (Hà Nội).
- Có công cùng với Nguyễn Trung
Ngạn soạn bộ “Hoàng triều đại chí”
và bộ “Hình thư” để ban hành trong
xã hội.


Sơ đồ sông Bạch Đằng ngày nay

Dấu tích của những trận thuỷ chiến trên sông Bạch Đằng
BAI COC NGÂṂ ̀

Địa danh lịch sử sông Bạch Đằng
- Là một nhánh sông đổ ra biển thuộc Quảng

Ninh, gần Thuỷ Nguyên (Hải Phòng)
- Gắn với các chiến công chống quân Nam Hán
(Ngô Quyền - 938), đại thắng quân Nguyên -
Mông (Trần Quốc Tuấn - 1288).
 Sông Bạch Đằng - danh thắng lịch sử và là
nguồn đề tài văn học cho các nhà thơ nhà
văn: Trần Minh Tông (Bạch Đằng giang),
Nguyễn Sưởng (Bạch Đằng giang), Nguyễn
Trãi (Bạch Đằng giang phú)…

- Phú:
- Phú:
+ là một thể văn của Trung Quốc, thịnh
+ là một thể văn của Trung Quốc, thịnh
hành vào thời Hán
hành vào thời Hán
+ được chuyển dụng ở Việt Nam.
+ được chuyển dụng ở Việt Nam.
- Là một thể văn có vần hoặc xen lẫn văn
- Là một thể văn có vần hoặc xen lẫn văn
vần và văn xuôi.
vần và văn xuôi.
 !
 !
tả cảnh vật, phong tục, kể sự
tả cảnh vật, phong tục, kể sự
việc, bàn chuyện đời…
việc, bàn chuyện đời…
"#$
"#$

%&'(
%&'(

)*+,
)*+,
4 đoạn:
4 đoạn:


+ Đoạn mở.
+ Đoạn mở.


+ Đoạn giải thích.
+ Đoạn giải thích.


+ Đoạn bình luận.
+ Đoạn bình luận.


+ Đoạn kết.
+ Đoạn kết.


-."&'(
-."&'(


+ Phú cổ thể.

+ Phú cổ thể.


+ Phú Đường luật.
+ Phú Đường luật.
"#$
"#$
%&'(
%&'(

/0#1
/0#1
Thuộc loại phú cổ thể.
Thuộc loại phú cổ thể.
(Thường dùng hình thức chủ - khách
(Thường dùng hình thức chủ - khách
đối đáp, có vần nhưng không nhất
đối đáp, có vần nhưng không nhất
thiết phải có đối, cuối bài thường
thiết phải có đối, cuối bài thường
được kết lại bằng thơ).
được kết lại bằng thơ).
"#$
"#$
%&'(
%&'(

Di tích còn l i c a ” B ch Đ ng giang ạ ủ ạ ằ
phú”
"#$

"#$
%&'(
%&'(




Trương Hán Siêu sáng tác bài phú
Trương Hán Siêu sáng tác bài phú
này lúc ông đang là trong thần của nhà
này lúc ông đang là trong thần của nhà
Trần khi có dịp dạo chơi trên sông
Trần khi có dịp dạo chơi trên sông
Bạch Đằng
Bạch Đằng
(khoảng 50 năm sau chiến
(khoảng 50 năm sau chiến
thắng Mông – Nguyên lần thứ hai).
thắng Mông – Nguyên lần thứ hai).
2'03%45
2'03%45

'( (Khách có kẻ ... còn lưu): Cảm xúc của
nhân vật “khách” trước cảnh sắc sông Bạch Đằng.
'(" (Bên sông ... ca ngợi): Lời các bô lão kể
với “khách” về những chiến công lịch sử trên sông
Bạch Đằng.
'(6 (Tuy nhiên ... lệ chan): Suy ngẫm và
bình luận của các bô lão về những chiến công
xưa.

'(7 (Rồi vừa ... đức cao): Lời ca khẳng định
vai trò và đức độ của con người.
/89

1. Đoạn 1: Cảm xúc của nhân vật khách”
trước cảnh sắc sông Bạch Đằng:
a. Mục đích du ngoạn của “khách”:
“Khách có kẻ …
… mải miết”
- Thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên
- Nghiên cứu cảnh trí đất nước, bồi bổ kiến
thức.
II. Đọc – hiểu văn bản: