Bai 29 Thau kinh Mong

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>Kiểm tra bài cũ</b>

<b>_{Kiểm tra bài cũ}</b>



<b>Thấu kính là một khối chất trong </b>

<b>suốt giới hạn bởi hai mặt cong , ho</b>

<b>ặc </b>

<b>bởi một</b>

<b> mặt cong v</b>

<b>à một </b>

<b>mặt phẳng. </b>



<b>Thấu kính có rìa mỏng là thấu kính </b>

<b>hội tụ</b>



<b>Thấu kính có rìa dày là thấu kính </b>

<b>phân kỳï</b>

<i><b> => Trả lời :</b></i>

Câu 1:

Câu 1: Thấu kính là gì? Phân biệt các loại thấu kính?_{Thấu kính là gì? Phân biệt các loại thấu kính?}

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

O
<b>I</b>

(3)

(2)

(4)

(1) _O _F’

<b>Cho thấu kính </b>
<b>hội tụ bên , xét </b>
<b>4 tia sáng đi </b>
<b>qua.Trả lời câu </b>
<b> sau :</b>

Câu 2: các tia sáng nào thể hiện tính

chất quang học của

<i><b>quang tâm</b></i>

thấu

B.Tia (1) và (2)

D.Không có tia nào

A.Tia (1)

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Thấu kính hội tụ

_{Thấu kính phân kì}

<b>Có hai loại thấu </b>

<b>kính:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>III. KHẢO SÁT THẤU KÍNH PHÂN KÌ.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>O</b>
<b>O</b>
<b>O</b>

<b>O</b>

TKHT

_TKPK

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

2.Tiêu điểm. Tiêu diện :

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<i><b>Chiều truyền ánh sáng</b></i>

<b>O</b>
<b>O</b>
<b>F’</b>

<b>F’</b>

<b>O</b>

<b>O</b> <b>FF</b>

Tiêu điểm
ảnh chính

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<i><b>Chiều truyền ánh sáng</b></i>

F’

<i><b>Chiều truyền ánh sáng</b></i>

F

<b>O</b>

<b>O</b>

F’

<b>O</b>

<b>O</b>

<b>Nhận xét vị trí của tiêu </b>
<b>điểm ảnh và vị trí của tiêu </b>
<b>điểm vật đối với thấu kính </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>III. KHẢO SÁT THẤU KÍNH PHÂN KÌ.</b>



_{Theo chiều truyền ánh sáng, tiêu}

điểm ảnh của TKPK nằm phía

trước thấu kính, tiêu điểm vật nằm

phía sau thấu kính

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>O</b>

<b>O</b> <b>FF</b>

<b>F’</b>

<b>F’</b>

Nhận xét tính chất của

tiêu điểm và tiêu diện

của TKPK ?

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>III. KHẢO SÁT THẤU KÍNH PHÂN KÌ.</b>



_{Các tiêu điểm và tiêu diện của}

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>III. KHẢO SÁT THẤU KÍNH PHÂN KÌ.</b>

3.Tiêu cự. Độ tụ



' 0



<i>f OF</i>



1



0

<i>D</i>

<i>f</i>

<i><b>Chiều truyền ánh sáng</b></i>

F’

<b>OO</b>

F

f



_{Tiêu cự :}

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH :</b>

<b>1</b>

<i><b>. </b></i>

<b>Khái niệm ảnh và vật trong quang học</b>

<b>a/ Khái niệm ảnh :</b>

<i><b>_Ảnh</b></i> <i><b>_điểm</b></i> <b>_là</b> <i><b>_{điểm đồng quy}</b></i> <b>_{của chùm tia ló}</b>

<b>hay</b> <i><b>đường kéo dài</b></i> <b>của chúng</b>

Một

<i>ảnh điểm</i>

là :

<i><b>_Thật</b><b>_{( hứng được trên màn ) nếu chùm tia ló là}</b></i>
<i><b>chùm </b><b>hội tụ</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15></div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>1</b>

<i><b>. </b></i>

<b>Khái niệm ảnh và vật trong quang học</b>

<b>b/ Khái niệm vật: </b>

<i><b>_{Vật điểm là điểm đồng quy của chùm tia tới}</b></i>
<i><b>hay đường kéo dài của chúng.</b></i>

<i><b> </b>_Một_{vật điểm}_là:</i>

 <i><b>_Thật</b><b>_{( trước thấu kính ) nếu chùm tia tới là}</b></i>

<i><b>chùm </b><b>phân kì</b></i>

 <i><b>_Ảo</b></i> <i><b>_{( sau thấu kính ) nếu chùm tia tới là}</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

S

<b>V</b>

<b>ật </b>

<b>ảo</b>

S

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>2. Cách dựng ảnh tạo bởi thấu kính</b>

<b>a/ Đường đi của các tia sáng qua thấu kính</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>(L)</b>

<b>(L)</b>

<b>O</b>

<b>O</b> <b>OO</b>

<b>(L’)</b>

<b>(L’)</b>

<b>F’</b>

<b>F’</b>

<b>F</b>

<b>F</b> <b>F’F’</b> <b>FF</b>

TKHT

_TKPK

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>



<i><b>_{Tia tới đi qua quang tâm O thì ……..}</b></i>



<i><b>_{Tia tới song song với trục chính, tia ló}</b></i>

( hoặc đường kéo dài của tia ló ) đi qua

<i><b>………</b></i>



<i><b>_{Tia tới ( hoặc đường kéo dài của tia tới )}</b></i>

qua tiêu điểm vật chính F, tia ló

……… với trục chính.

truyền thẳng

<b>song song</b>

<b>F’</b>

1
2

3

<b>a/ Đường đi của các tia sáng qua thấu kính</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b>2. Cách dựng ảnh tạo bởi thấu kính</b>

<b>a/ Đường đi của các tia sáng qua thấu kính</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

<b>(L)</b>

<b>(L)</b>

<b>O</b>

<b>O</b> <b>OO</b>

<b>(L’)</b>

<b>(L’)</b>

<b>F</b>

<b>F11’’</b>
<b>F’</b>

<b>F’</b>

<b>F’</b>

<b>F’</b>

<b>F</b>

<b>F11’’</b>
<b>F</b>

<b>F</b>

<b>F</b>

<b>F11</b>

<b>F</b>

<b>F</b>

<b>F</b>

<b>F11</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

<i><b>_{Tia tới}</b><b>_//</b><b>_với</b><b>_{trục phụ}</b><b>_{thì tia ló ( hoặc}</b></i>

<i><b>đường kéo dài của tia ló ) đi qua </b><b>tiêu điểm</b></i>
<i><b>ảnh phụ</b><b>.</b></i>

<i><b>_{Tia tới}</b></i> <i><b>_{( hoặc đường kéo dài của tia tới}</b></i> <i><b>₎</b></i>

<i><b>đi qua </b><b>tiêu điểm vật phụ</b><b> thì tia ló</b><b> //</b><b> với </b></i>
<i><b>trục phụ.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

<b>2. Cách dựng ảnh tạo bởi thấu kính</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

 <b>_{Điểm sáng S đặt ngồi trục chính}</b>

Vẽ 2 trong 3 tia đặc biệt:

 _{Vẽ tia tới đi} _qua<i>_{quang tâm O}_{=> truyền thẳng}</i>

 _{Vẽ tia tới} <i>_{song song với trục chính}_=></i>_{tia ló}<i></i>

( hoặc đường kéo dài của tia ló ) đi qua <i>F’</i>

_Vẽ _{tia tới ( hoặc đường kéo dài của tia tới )}<i>_qua</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

'

<i>F</i> <i>O</i> <i>F</i>

'

<i>F</i>

<i>F</i> <i>O</i>

)

(<i>L</i> (<i>L</i> )'

<i>S</i>

'

<i>S</i>

<i>S</i>

'

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

<b>Cách vẽ 2:</b>

 <b>_{Điểm sáng S đặt trên trục chính}</b>

<b>(L)</b>

<b>(L)</b>
<b>O</b>
<b>O</b>
<b>F’</b>
<b>F’</b>

<i>S</i>

<b>F</b>
<b>F</b>

 <i>_{Vẽ tia tới đi qua quang tâm O}</i>

<i>=> truyền thẳng</i>

 <i>_{Vẽ tia tới bất kì}</i>

 <i>_{Vẽ đường thẳng đi qua}_F_vng</i>

<i>góc với trục chính, cắt tia tới tại </i>
<i>tiêu điểm vật phụ F1</i>

 <i>_{Vẽ trục phụ}<b>_{đi qua}</b>_F1</i>

<i><b>F</b></i>

<i><b>F</b><b>₁</b><b>₁</b></i>

 <i>_{Vẽ tia ló // trục phụ cắt trục chính tại S’}</i>

'

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

<b> V_{ật AB đặt vng góc với trục chính}</b>

<b>( A thuộc trục chính )</b>

'

<i>F</i>

<i>F</i>

<i>O</i>

<i>A</i>
<i>B</i>

<b>Cách xác định ảnh :</b>

<i><b> </b><b>_{Vẽ ảnh B’ của B qua}</b></i>

<i><b>thấu kính </b></i>

<i><b>_{Từ B’ hạ đường vng}</b></i>

<i><b>góc với trục chính, cắt </b></i>

<i><b>trục chính tại A’ </b></i>

<i>B</i>

'

'

<i>A</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

F’

F
O
I _I’
F
F’
O
<b>(OI =OI’=2f)</b>
<b>Tính chất </b>
<b>( thật, ảo )</b>

<b>Độ lớn</b>
<b> (so với vật)</b>

<b>Chiều</b>

_Ảnh

{

{

{

<b>Thật: vật ngoài OF</b>

<b>Ảo: vật trong OF</b>

<b>_{Ảnh luôn ảo}</b>

<b>_{Ảnh ảo lớn hơn vật}</b>

_Ảnh

thật <b>= vật: vật ở</b> <b>I</b>

<b>> vật: vật trong FI</b>
<b>< vật: vật ngồi FI</b>

_{Vật và} <b>-cùng chiều,trái tính chất</b>

<b>_{Ảnh nhỏ hơn vật}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

<b>Nh</b>

<b>ận xét</b>

<b> :</b>



<b>V</b>

<b>_{ật và ảnh}</b>

<i><b>_{cùng chiều}</b></i>

<b>_thì</b>

<i><b>_{trái tính chất}</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

<i>dB</i>'

'

<i>A</i>

'

<i>d</i>

<i>f</i>'<i>F</i>
<i>FO</i>

<i>A</i>

<i>B</i>

<b>_{Đặt :}</b>

<i><b>d = OA</b></i>
<i><b>d’= OA’</b></i>

<b>_{Quy ước :}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

<b> 1. Cơng thức xác định vị trí ảnh :</b>





1 1

1

'

<i>d d</i>

<i>f</i>

<b>(1)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33>

<b>1. Công thức xác định số phóng đại ảnh :</b>

' ' '

<i>A B</i> <i>d</i> <i>f</i>

<i>k</i>

<i>d</i> <i>f</i> <i>d</i>
<i>AB</i>

  

 <b>(4)</b>

<b> k : Số phóng đại ảnh.</b>

<b>_{Nếu k > 0 : vật và ảnh}</b><i><b>_{cùng chiều}</b><b>_,</b></i>

<i><b> khác tính chất.</b></i>

<b>_{Nếu k < 0 :. vật và ảnh}</b><i><b>_{ngược chiều}</b><b>_,</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34>

<b>VI. CƠNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH</b>

<b>VI. CƠNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH</b>

 <b>Khắc phục các tật của mắt (cận, viễn, lão).Khắc phục các tật của mắt (cận, viễn, lão).</b>
 <b>Kính lúp.Kính lúp.</b>

 <b>Máy ảnh, máy ghi hình.Máy ảnh, máy ghi hình.</b>
 <b>Kính hiển vi.Kính hiển vi.</b>

 <b>Kính thiên văn, ống nhịm.Kính thiên văn, ống nhịm.</b>
 <b>Đèn chiếu.Đèn chiếu.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

VII. CỦNG CỐ

VII. CỦNG CỐ

<b>Câu 1: Chỉ ra phát biểu đúng khi nói </b>

<b>về thấu kính : </b>

<b>a)Tia tới song song với trục chính cho tia ló </b>

<b>( hoặc đường kéo dài của tia ló ) qua tiêu </b>
<b>điểm vật chính </b>

<b>b)</b> <b>Tia tới qua tiêu điểm ảnh chính cho tia ló </b>
<b>song song với trục chính .</b>

<b>c) Tia</b> <b>tới qua quang tâm 0 thì truyền thẳng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

VII. CỦNG CỐ

VII. CỦNG CỐ

Câu 2 :

<b>Đặt 1 vật thẳng AB vng góc với </b>
<b>trục của 1 thấu kính hội tụ L, chọn phát </b>
<b>biểu đúng :</b>

<b>a) ảnh là ảnh thật</b>

<b>b)</b> <b>ảnh là ảnh ảo</b>

<b>c)</b> Kh<b>ông đủ dữ kiện để xác định ảnh là </b>

<b>thật hay ảo</b>

<b>d)</b> <b>Ảnh lớn hơn vật</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>



<b> </b>

<b>_{Bài tập ví dụ}</b>

<b>Đề bài</b>: Một thấu kính hội tụ có tiêu cự là 20cm. Vật sáng AB đặt
<i>trước thấu kính. Xác định vị trí, tính chất của ảnh trong hai trường </i>

<i>hợp :</i>

<i> a/ Vật đặt cách thấu kính 30cm</i>
<i> b/ Vật đặt cách thấu kính 10cm</i>

<b>Tóm tắt:</b>

<i><b> f = 20cm</b></i>
<i><b>a/ d = 30cm </b></i>
<i><b>b/ d = 10cm</b></i>

<i><b>d’ = ?</b></i>

<b>Bài giải</b>

<i><b>a/</b></i> _30.20

' 60 0

30 20
<i>df</i>
<i>d</i>
<i>d f</i>
   
 

<i><b>Ảnh cách thấu kính 60cm là ảnh </b></i>
<i><b>thật, ngược chiều vật</b></i>

> 0

<i><b>b/</b></i> _10.20

' 20 0

10 20

<i>df</i>
<i>d</i>

<i>d f</i>

   

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

<b>Tóm tắt kiến thức</b>

 <b>Mọi tia sáng qua quang tâm của thấu kính đều truyền thẳng.Mọi tia sáng qua quang tâm của thấu kính đều truyền thẳng.</b>

 <b>_{Tia tới song song với trục của thấu kính sẽ cho tia ló}</b>

<b>truyền qua ( hay đường kéo dài của tia ló qua ) tiêu điểm </b>
<b>ảnh trên trục đó.</b>

 <b>_{Tia tới ( hay đường kéo dài của nó ) qua tiêu điểm vật}</b>

<b>trên trục sẽ cho tia ló song song với trục đó.</b>

 <b>_{Mỗi thấu kính có hai tiêu diện ảnh và vật là hai mặt}</b>

<b>phẳng vng góc với trục chính và đi qua các tiêu điểm </b>

<b>chính.</b>

 <b>_{Tiêu cự: f = OF’; độ tụ: D = .}</b>_{(TKHT: f > 0; D > 0.}

TKPK: f < 0; D < 0)

<b>1</b>
<b>f</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39></div>

<!--links-->