Giải bài Tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa dưới triều Nguyễn (nửa đầu thế kỉ XIX) SGK Lịch sử 10

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI 1,2,3,4 TRANG 129 SGK LỊCH SỬ 10:
TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX)
Bài tập 1 trang 129 SGK Lịch sử 10
Trình bày khái qt và nhận xét q trình hồn chỉnh bộ máy thống trị của nhà Nguyễn.
Hướng dẫn giải
Quá trình hoàn chỉnh bộ máy thống trị của nhà Nguyễn:


Bộ máy chính quyền trung ương được tổ chức theo mơ hình thời Lê. Nhưng do đất
nước mới hợp nhất, nên vua Gia Long đã chia đất nước thành 3 vùng là Bắc thành, Gia
Định thành và Trực doanh, về mặt danh nghĩa thì chính quyền trung ương cai quản cả
nước, song trên thực tế triều đình chỉ trực tiếp cai quản miền Trung, còn các trấn ở
Bắc thành và Gia Định thành do một Tổng trấn đứng đầu. Tổng trấn có quyền quyết
định các công việc và chỉ báo cáo về trung ương khi có cơng việc quan trọng.



Đến thời Minh Mạng, đã thực hiện cải cách hành chính vào năm 1831 - 1832 và bãi bỏ
Bắc thành và Gia Định thành, chia cả nước thành 30 tỉnh và một phủ Thừa Thiên. Mỗi
tỉnh có Tổng đốc. Tuần phủ cai quản, cùng hai ti Bố chính và Án sát. Dưới tỉnh là các
phủ, huyện (châu ở miền núi), tổng, xã.



Như vậy, bộ máy nhà nước thời Nguyễn cũng được tổ chức theo mơ hình qn chủ
chun chế cao độ thời Lê. Q trình hồn chỉnh bộ máy kéo dài trong 30 năm, qua
hai triều vua là Gia Long và Minh Mạng. Đến thời Minh Mạng thì bộ máy thống trị đã
được tổ chức hoàn chỉnh và thống nhất từ trung ương đến địa phương.

Bài tập 2 trang 129 SGK Lịch sử 10
Hãy nêu những ưu điểm và hạn chế của kinh tế thời Nguyễn ở nửa đầu thế kỉ XIX.
Hướng dẫn giải
Những ưu điểm và hạn chế của kinh tế thời Nguyễn ở nửa đầu thế kỉ XIX:


Nông nghiệp:




Ưu điểm:


Nhà nước đã ban hành lại chính sách quân điền, khuyến khích khai
hoang bằng nhiều hình thức và đã mở rộng thêm được diện tích trồng
trọt.



Hằng năm, nhà nước đã cố gắng bỏ tiền, thóc, huy động nhân dân sửa
đắp đê điều, nạo vét kênh mương.

Hạn chế:


W: www.hoc247.net

Ruộng đất của Nhà nước ngày càng bị thu hẹp và nông dân hầu như

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 1


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

khơng có ruộng đất.


Kinh tế nông nghiệp của nhà Nguyễn lạc hậu, các chính sách của nhà
Nguyễn về nơng nghiệp hầu như khơng có hiệu quả.



Thủ cơng nghiệp:



Ưu điểm:


Các nghề thủ cơng tiếp tục phát triển, đặc biệt các nghề làm gốm sứ, kéo tơ, dệt
vải lụa, nấu đường, khai mỏ. Xuất hiện nghề mới là in tranh dân gian.



Thủ công nghiệp nhà nước được tổ chức với quy mô lớn với nhiều ngành nghề,

thợ quan xưởng đã chế tạo được một số máy móc đơn giản, đặc biệt là đóng
được tàu thuỷ chạy bằng máy hơi nước.



Hạn chế: Do chính sách trưng tập thợ thủ cơng giỏi và sự quản lí của nhà nước, do
việc giao thương khó khăn đã làm cho thủ công nghiệp không phát triển như trước.



Thương nghiệp:



Ưu điểm : Nhà nước bắt đầu cho một số thuyền của mình sang các nước láng giềng
mua bán.



Hạn chế:


Do chính sách thuế khoá nặng nề và phức tạp của nhà nước đã cản trở việc
buôn bán trong nước.



Nhà nước giữ độc lập quyền về ngoại thương, hạn chế thương nhân nước ngồi
vào bn bán. Các đơ thị như Hội An, Phố Hiến, Thanh Hà đều tàn lụi.

Bài tập 3 trang 129 SGK Lịch sử 10
Hãy nêu các thành tựu văn hóa tiêu biểu dưới thời Nguyễn ở nửa đầu thế kỉ XIX.
Hướng dẫn giải


Trong lúc đó, văn học chữ Nơm ngày càng phong phú và hoàn thiện. Xuất hiện những
tác phẩm văn học chữ Nôm xuất sắc như Truyện Kiều của Nguyễn Du, các bài thơ của
Hồ Xuân Hương, Bà Huyện Thanh Quan...



Quốc sử quán được thành lập, chuyên sưu tầm, lưu trữ sử sách cổ và biên soạn các bộ
sử chính thống. Nhiều nhà sử học cho ra đời các bộ sử, sách chuyên khảo như Lịch
triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú, Lịch triều tạp kì của Ngơ Cao Lãng, Gia
Định thành thơng chí của Trịnh Hồi Đức v.v... Nhiều tập địa chí địa phương được
biên soạn.

Bài tập 4 trang 129 SGK Lịch sử 10
Em hãy đánh giá chung về nhà Nguyễn ở nửa đầu thế kỉ XIX.

W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 2


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Hướng dẫn giải


Sau khi thành lập, nhà Nguyễn đã cố gắng để khôi phục lại địa vị của tư tưởng Nho
giáo để làm chỗ dựa cho sự thống trị, đã cố gắng xây dựng bộ máy chính quyền phong
kiến theo hướng quân chủ chuyên chế cao độ. Tuy nhiên, đây là thời kì kìm hãm được
sự đi xuống của chế độ phong kiến.



Nhà Nguyễn đã có nhiều cố gắng trong các lĩnh vực kinh tế, văn hoá song hiệu quả
thấp.



Để bảo vệ quyền lợi của mình, nhà Nguyễn đã thi hành nhiều chính sách kìm hãm sự
phát triển của đất nước, đã khơng tạo được những chuyển biến mới theo kịp sự phát
triển của thế giới. Vì vậy, trong gần nửa đầu thế kỉ XIX, nhà Nguyễn đã làm cho tiềm
lực đất nước ngày càng suy yếu, không đủ sức kháng cự trước những đe dọa của chủ
nghĩa thực dân đang đến gần.

W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 3

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai
Website Hoc247.vn cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, nội
dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, giỏi về
kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên danh tiếng.
I.

Luyện Thi Online

Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90%
-

Luyên thi ĐH, THPT QG với đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng.

-

H2 khóa nền tảng kiến thức luyên thi 6 mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

-

H99 khóa kỹ năng làm bài và luyện đề thi thử: Toán,Tiếng Anh, Tư Nhiên, Ngữ Văn+ Xã Hội.

II.

Lớp Học Ảo VCLASS

Học Online như Học ở lớp Offline
-

Mang lớp học đến tận nhà, phụ huynh không phải đưa đón con và có thể học cùng con.

-

Lớp học qua mạng, tương tác trực tiếp với giáo viên, huấn luyện viên.

-

Học phí tiết kiệm, lịch học linh hoạt, thoải mái lựa chọn.

-

Mỗi lớp chỉ từ 5 đến 10 HS giúp tương tác dễ dàng, được hỗ trợ kịp thời và đảm bảo chất lượng học tập.

Các chương trình VCLASS:
- Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần Nam
Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt thành
tích cao HSG Quốc Gia.
- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các
trường PTNK, Chuyên HCM (LHP- TĐN- NTH- GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.
- Hoc Toán Nâng Cao/Toán Chun/Tốn Tiếng Anh: Cung cấp chương trình VClass Tốn Nâng Cao,
Toán Chuyên và Toán Tiếng Anh danh cho các em HS THCS lớp 6, 7, 8, 9.
III.

Uber Toán Học

Học Toán Gia Sư 1 Kèm 1 Online

- Gia sư Toán giỏi đến từ ĐHSP, KHTN, BK, Ngoại Thương, Du hoc Sinh, Giáo viên Toán và Giảng viên ĐH.
Day kèm Toán mọi câp độ từ Tiểu học đến ĐH hay các chương trình Tốn Tiếng Anh, Tú tài quốc tế IB,…
-

Học sinh có thể lựa chọn bất kỳ GV nào mình u thích, có thành tích, chun mơn giỏi và phù hợp nhất.

- Nguồn học liệu có kiểm duyệt giúp HS và PH có thể đánh giá năng lực khách quan qua các bài kiểm tra
độc lập.
-

Tiết kiệm chi phí và thời gian hoc linh động hơn giải pháp mời gia sư đến nhà.

W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 4