SKKN: Biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ thông qua việc sử dụng các nguyên vật liệu mở

PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO QUẬN 6
TRƯỜNG MẦM NON RẠNG ĐÔNG 10
_________________________________

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
NĂM HỌC : 2008 – 2009

ĐỀ TÀI :

BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN KHẢ
NĂNG SÁNG TẠO CỦA TRẺ THÔNG
QUA VIỆC SỬ DỤNG CÁC NGUYÊN
VẬT LIỆU MỞ

NGƯỜI VIẾT: TRẦN NGỌC LAN
GIÁO VIÊN : LỚP LÁ 1


I/ ĐẶT VẤN ĐỀ:
Trong sinh hoạt gia đình, có rất nhiều vật bị loại bỏ sau khi sử dụng, chẳng hạn như
hộp giấy, bìa, giấy báo, họa báo, chai nước suối, vải vụn, ống chỉ… Nhưng bằng bàn
tay khéo léo, chúng ta sẽ biến những vật ấy thành những đồ chơi, đồ dùng đẹp và rất
ấn tượng cho trẻ. Đó chính là những sản phẩm mang tính sáng tạo mà không cần tốn
kém. Đặt biệt đối với lứa tuổi mẫu giáo, việc cho các cháu cùng tham gia tập làm đồ
chơi từ nguyên vật liệu mở có tác dụng rất tốt và rất hiệu quả giúp các cháu từ ham
thích, đến bắt chước và tự tập làm những đồ chơi đơn giản để đưa vào các hoạt động
của trẻ ở trường Mầm non.
Thật vậy việc hướng dẩn trẻ tham gia vào công việc lý thú này, chúng ta đã thiết
thực góp phần xây dựng và bảo vệ mơi trường của chúng ta đang sống ngày một tốt
đẹp hơn.Và đó là lý do tôi muốn giới thiệu cùng các bạn: “Biện pháp phát triển khả
năng sáng tạo của trẻ thông qua việc sử dụng các nguyên vật liệu mở”.

II/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
Có thể nói sử dụng nguyên vật liệu mở trong việc tổ chức các hoạt động ở trường
mầm non khơng có gì khó đối với giáo viên chúng ta. Nhưng làm thế nào để giúp trẻ
phát huy hết khả năng sáng tạo và tưởng tượng của trẻ khi sử dụng các nguyên vật liệu
mở một cách có hiệu quả mới là điều cần quan tâm.Vì vậy tơi đã thực hiện các biện
pháp sau:
Biện pháp 1: Thực hiện các nguyên tắc khi lựa chọn nguyên vật liệu .
Nhằm giúp trẻ biết tận dụng các nguyên vật liệu khác nhau để làm ra các ra các sản
phẫm một cách sáng tạo, đòi hỏi chúng ta phải biết cách chọn lọc các nguyên vật liệu
phù hợp với trẻ đó là:
+ Nguyên vật liệu phải đơn giản, dễ tìm, gần gũi với trẻ và có thể sử dụng vào nhiều
nội dung giáo dục khác nhau.
Ví dụ: Chai nước suối, lon nước ngọt, hộp giấy, hình lịch…với nhiều màu sắc
khác nhau.
+ Nguyên vật liệu phải có màu sắc, kích thước phù hợp, an tồn, khơng độc hại,
khơng nguy hiểm.
Ví dụ: Khi dạy trẻ sử dụng chai xà phòng làm đồ chơi. Chúng ta chọn chai có kích
thước phù hợp trẻ và khơng cịn xà phòng bên trong để tránh gây độc hại cho trẻ, hay
các loại lon nước ngọt phải sạch, không sắc nhọn …
+ Nguyên vật liệu phải đảm bảo tính sáng tạo tức là từ một nguyên vật liệu có thể
tạo thành nhiều đồ chơi khác nhau, có ý tưởng mới trong khai thác sử dụng.
Ví dụ: Từ chi nước ngọt, ly nhựa, quả bóng ta hình thành cho trẻ các ý tưởng,
sáng tạo nhiều loại đồ chơi khác nhau như: Búp bê, rối, chậu hoa, các con vật…
+ Nguyên vật liệu phải có tác dụng hình thành, cũng cố các khái niệm về tốn, mơi
trường xung quanh,… hấp dẩn, kích thích trí tị mị của trẻ và trẻ có thể sử dụng các đồ
chơi qua các hoạt động khác nhau
Ví dụ: Khi dạy chủ đề về “ Thế giới động vật” Sau khi trẻ đã tạo được các con vật
từ các nguyên vật liệu, ta có thể dạy trẻ nhận biết các biểu tượng về tốn như: Đếm số
lượng, phân nhóm,…Hay sử dụng các con vật trên trong việc xây dựng “ Vườn bách
thú” hoặc làm những con rối cho trẻ kể chuyện.

Biện pháp 2: Sử dụng các nguyên vật liệu mở trong hoạt động tao hình
- Khó khăn cần giải quyết ở đây là: Khi có đầy đủ nguyên vật liệu rồi chúng ta sẽ
làm cách nào phát triển tưởng tượng cho trẻ và giúp trẻ hoạt động sáng tạo theo trí
tưởng tượng đó. Vì vậy tơi thường xun sưu tầm các hình ảnh trong sách báo về cách
làm đồ chơi bằng nguyên vật liệu để trẻ có sự lựa chọn chính xác cho việc sử dụng
nguyên vật liệu phù hợp
Ví dụ : khi dạy trẻ về các phương tiện giao thông tôi cho trẻ xem các tranh, vật thật
về các loại xe, tầu hỏa, tầu thủy, máy bay…để trẻ nhận biết các đặc điểm cơ bản của
các phương tiện đó như thân xe ơ tơ có dạng hình gì ? Bánh xe có dạng hình gì? hoặc
các toa tầu hỏa ra sao…Sau đó cho trẻ tìm các ngun vật liệu có hình dạng gần
giống các vật thật hoặc các hình ảnh trong tranh để trẻ dễ dàng tạo ra sản phẩm theo ý
thích như: Chai nước suối, hộp giấy giống thân xe hoặc tầu hoả.., hạt nút giống bánh
xe, que tre giúp kết dính các bánh xe…
- Trong q trình trẻ thực hiện tôi nhận thấy trẻ rất lúng túng khi thực hiện thao tác
kết dính các nguyên vật liệu với nhau để tạo thành sản phẩm . Vì vậy tôi gợi ý cho trẻ
bằng cách đặt những câu hỏi: “muốn bánh xe dính vào thân xe phải làm sao ? hoặc
làm cách nào để tầu hỏa có nhiều toa hơn? Hay khi dạy trẻ tạo hình con vật từ ly nhựa
và ống hút tơi gợi ý cho trẻ tìm cách gắn các ống hút vào ly (Ly làm thân con vật, ống
hút làm chân con vật). Với cách trên tơi đã cũng cố các kỹ năng tạo hình cho trẻ như
vẽ, cắt, xé, dán và cách sử dụng các loại keo, kim bấm…Qua các biện pháp trên tôi
nhận thấy: Các thao tác của trẻ ngày càng thành thạo hơn và trẻ đã tạo ra nhiều sản
phẩm phong phú đa dạng theo từng chủ đề. Đồng thời trẻ rất thích thú và u q sản
phẩm do chính tay mình tạo ra.
Biện pháp 3:Vận dụng các sản phẩm từ nguyên vật liệu vào các hoạt động khác
- Khi trẻ được hoạt động với sản phẩm của chính mình làm ra, tơi nhận thấy trẻ rất
thích thú. Vì thế tơi đã tận dụng những sản phẩm của trẻ để tổ chức thực hiện các hoạt
động khác như:
+ Những chiếc ô- tô, tàu hỏa, thuyền… được làm từ các hộp to nhỏ khác nhau ta

có thể hình thành các biểu tượng tốn cho trẻ về kích thước, hình dạng số lượng, đối
với hoạt động tìm hiểu mơi trường xung quanh giúp trẻ biết quan sát, nhận xét và mô
tả những đặc điểm rỏ nét về các loại phương tiện giao thông, trẻ biết phân loại một
cách chính xác và qua đó trẻ được cũng cố về kỹ năng sống của bản thân và thực hiện
đúng luật giao thông…hoặc trẻ sử dụng những con rối, con vật để kể chuyện sáng tạo
hay dùng những sản phẩm từ nguyên vật liệu dùng để trang trí lớp…
+ Ngun vật liệu mở cịn kích thích sự sáng tạo, tưởng tượng của trẻ qua các góc
chơi. Đặc biệt trong trò chơi xây dựng trẻ dùng nguyên vật liệu mở thay thế các đồ
dùng, dụng cụ mà trẻ cho là cần thiết trong quá trình chơi, trẻ dùng bao xốp làm cây,
các loại hộp làm nhà, ống chỉ làm hàng rào, cắt hoa từ giấy, bao xốp…Hoạt động sáng
tạo của trẻ cịn thể hiện qua Góc “kể chuyện cùng nhau” Trẻ dùng những cành cây
khô, lá, cỏ… tạo thành mơ hình để kể chuyện
Ví dụ: Câu chuyện “Ơng cây già” Gợi ý để trẻ phát triển tưởng tượng như :“làm
thế nào để cây già có sức sống kỳ diệu?” ( trò chuyện với cây, tưới nước, nhảy múa,
vuốt ve cây, làm đẹp, trang trí cho cây…) Trẻ sẽ chọn những nguyên vật liệu rời ( giấy
màu, giấy báo, len, ống hút..) đã chuẩn bị để làm đẹp cho cây .Sau đó trẻ có thể chơi
với cây tùy theo sự tưởng tưởng và sáng tạo của từng nhóm trẻ hoặc cá nhân .


Kết quả đạt được :
Với các biện pháp trên, tôi đã tạo cho trẻ sự hứng thú, tích cực hoạt động một cách
sáng tạo qua các hoạt động và cũng cố các kỹ năng sống thực tế cho trẻ. Thật vậy :
Với nguyên vật liệu mở đơn giản nhưng lại tổ chức được nhiều hoạt động khác nhau
và xuyên suốt, mục đích yêu cầu chính đạt được hiệu quả cao, trẻ được hoạt động sáng
tạo và phát triển tưởng tượng tốt. Đồng thời trong quá trình hoạt động với nguyên vật
liệu cảm xúc tình cảm của trẻ cũng phát triển qua việc trẻ biết giao lưu tình cảm với
bạn, đồ vật, cây cỏ rất hồn nhiên, dễ thương và các mối quan hệ giao lưu tình cảm
khác, cũng được phát triển.
III/ KẾT THÚC VẤN ĐỀ:
Nguyên vật liệu mở là nguồn nguyên liệu đa dạng và phong phú có thể giúp ta tổ

chức nhiều hoạt động cho trẻ ở trường mầm non vì nó đem lại hiệu quả cao cho trẻ
trong việc phát triển tưởng tượng, sáng tạo và cảm xúc cho trẻ. Đồng thời nhờ việc sử
dụng các nguyên vật liệu mở đã giúp cho trẻ phát huy tính tích cực, chủ động , sáng
tạo và có ý thức biết tự làm ra một số đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc học tập và
hoạt động vui chơi. Bên cạnh đó việc sử dụng nguyên vật liệu mở đã giúp trẻ ý thức
việc tiết kiệm tiền mua sắm vật liệu, đồ chơi…và hình thành ý thức tuyên truyền tới
mọi người xung quanh và các bậc phụ huynh về việc bảo vệ môi trường.
Việc “ Phát triển , khả năng sáng tạo của trẻ thông qua việc sử dụng các nguyên vật
liệu mở” Đã góp phần giúp trẻ phát huy tính sáng tạo, khéo léo…nói riêng và giáo
dục trẻ ý thức bảo vệ mơi trường nói chung.Và như vậy chúng ta đã góp phần giảm
thiểu lượng rác thải, giảm chi phí trong việc phải sử lý rác cho ngành vệ sinh môi
trường và bảo vệ môi trường thêm “Xanh, sạch”.
Hãy giúp trẻ tận dụng tối đa những gì có xung quanh ta bạn nhé ! Thật đơn giản vì
dễ tìm và dễ làm …nhưng lại cho hiệu quả cao phải không các bạn?
Thủ trưởng đơn vị

Ngày 05 tháng 01 năm 2009
Người viết

Trần Ngọc Lan