Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
ĐỀ TÀI: NHỮNG BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN KHẢ NĂNG SÁNG TẠO
CỦA TRẺ 3-4 TUỔI THÔNG QUA SỬ DỤNG CÁC NGUYÊN VẬT LIỆU
MỞ
A. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Đối với trẻ em mầm non việc đến trường học không giống như học sinh
phổ thông là phài học, phải làm bài, viết bài...Trẻ mầm non với hoạt động chủ
đạo của trẻ là vui chơi thông qua chơi mà học.
Trẻ con ham chơi ư? Dĩ nhiên rồi đó là một nhu cầu chính đáng. Có điều
là chúng ta từ trước đến giờ cứ quen nghĩ, việc trẻ chơi là chẳng có gì là quan
trọng cả. Ta chỉ chú trọng hướng trẻ vào việc học, viết bài...và chỉ có trẻ chơi
khi những việc “chính yếu” đó là xong. Ít ai biết được rằng, khi trẻ chơi, cũng là
lúc chúng đang học, đang làm việc. Từ những trò chơi trẻ học được nhiều điều
về bản thân chúng, về những người xung quanh, về thế giới. Thời gian chơi là
một trong những khoảng thời gian quan trọng nhất để giúp trẻ học tập và trưởng
thành. Vì vậy đồ chơi đóng vai trò quan trọng ở trường mầm non, nhưng bằng
cách nào chúng ta chọn lựa đồ chơi phù hợp cho trẻ để giúp trẻ học được gì qua
những đồ chơi đó.
Những loại đồ chơi phù hợp để phát triển trí tuệ cho trẻ mang tính giáo
dục càng được bổ sung phong phú đa dạng bao nhiêu thì kích thích được tính tò
mò ham hiểu biết khám phá của trẻ bấy nhiêu. Đồ dùng, đồ chơi phải phù hợp
với quy luật phát triển trí tuệ, ở đúng độ tuổi mới có tác động góp phần hình
thành và phát triển trí tuệ ở trẻ.
Vậy làm thế nào để trẻ vừa chơi, vừa học, lại vừa sáng tạo là mối quan
tâm và cũng là nhu cầu thiết yếu của các bậc phụ huynh và giáo viên mầm non.
Nguyên vật liệu mở là nguồn nguyên liệu vô cùng đa dạng và phong phú có thể
giúp ta tổ chức các hoạt động cho trẻ, hãy tận dụng tối đa những gì có xung
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 1
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
quanh ta bạn nhé! thật đơn giản vì dễ tìm và dễ làm... nhưng làm sao đạt được
hiệu quả cao trong việc phát triển tưởng tượng, sáng tạo và cảm xúc ở trẻ.
Để thỏa mãn hoạt động vui chơi của trẻ chúng ta có thể cho trẻ tự làm đồ
chơi. Đồ chơi tự tạo được làm từ nguyên vật liệu đã qua sử dụng dễ kiếm, đa
dạng và cũng dễ làm, sản phẩm lại gần gũi với hoạt động của trẻ. Sự đa dạng
của nguyên vật liệu mở đã thu hút được sự chú ý của trẻ mang lại cho trẻ niềm
say mê hứng thú. Chính những vật liệu đơn giản sẵn có trong cuộc sống hàng
ngày là những đồ chơi có giá trị giúp trẻ phát triển toàn diện. Bởi vì đồ chơi tự
tạo có ưu điểm nổi bật là sẵn có, thường xuyên đổi mới, phong phú và đặc biệt
sáng tạo.
Hiện nay khi thực hiện chương trình mầm non mới điều khó khăn nhất
đối với chúng ta là làm thế nào để hoạt động thật đơn giản, tiết kiệm, nhưng lại
đạt hiệu quả cao. Dưới góc độ là một giáo viên mầm non, tôi nhận thức được
vấn đề này trong chăm sóc và giáo dục trẻ. Bên cạnh việc ứng dụng công nghệ
dạy học hiện đại tôi cũng luôn tìm tòi học hỏi và sáng tạo ra các hình thức,
phương pháp giáo dục trẻ. Từ đó tôi luôn tìm ra cho mình một phương pháp dạy
khá hấp dẫn, rất tiết kiệm mà lôi cuốn trẻ vào các hoạt động giúp trẻ học tập tốt
hơn. Một trong những yếu tố để làm được điều đó là biết tận dụng nguyên vật
liệu mở và có sẵn ở địa phương gần gũi đôí với đời sống của chúng ta và trẻ để
tổ chức cho trẻ hoạt động.
Đặc biệt với lứa tuổi mẫu giáo, việc cho các cháu cùng tham gia tập làm
đồ chơi từ nguyên vật liệu mở có tác dụng rất tốt và rất hiệu quả giúp các cháu
từ ham thích, đến bắt chước và tự tập làm những đồ chơi đơn giản để đưa vào
các hoạt động của trẻ ở trường mầm non. Thật vậy việc hướng dẫn trẻ tham gia
vào công việc lí thú này, chúng ta đã thiết thực góp phần xây dựng và bảo vệ
môi trường của chúng ta đang sống ngày một tốt đẹp hơn. Và đó cũng là lí do
bản thân tôi muốn giới thiệu đến các bạn về đề tài sáng kiến kinh nghiệm
“Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 2
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
việc sử dụng các nguyên vật liệu mở” trong đó trẻ là đạo diễn. Ý tưởng này nảy
sinh từ việc tổ chức hoạt động của lớp.
B/ NỘI DUNG
I.
CƠ SỞ LÍ LUẬN:
Trong trường mầm non, vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ và đồ chơi
là phương tiện giúp trẻ thực hiện hoạt động đó, đồng thời cũng chính là cách
giúp trẻ tiếp thu bài học một cách sinh động, nhiệt tình hơn.
Như chúng ta đã biết, chơi là nhu cầu tự nhiên không thể thiếu đối với
cuộc sống của trẻ. Nếu như một đứa trẻ thỏa mãn nhu cầu tìm hiểu và khám phá
ra những đồ dùng đồ chơi thì trẻ sẽ biết cách sử dụng dồ dùng đồ chơi đó một
cách phù hợp và sáng tạo. Khi món đồ chơi do tự tay mình làm ra, các cháu sẽ
cảm thấy yêu quí và hứng thú hơn rất nhiều so với các đồ chơi mua sẵn. Đây
cũng là một hình thức dạy cho trẻ biết yêu quí sức lao động ngay khi còn bé.
Xuất phát từ những ý tưởng nêu trên, tôi nghĩ rằng việc dạy cho trẻ tự làm đồ
chơi là việc làm hết sức cần thiết và bổ ích cho trẻ mầm non.
“Sáng tạo từ nguyên vật liệu mở” nhằm giúp trẻ mẫu giáo bé, nâng cao
phát triển khả năng sáng tạo và tưởng tượng của trẻ, tạo hứng thú tích cực cho
trẻ ham học và vui chơi để từ đó nâng cao hiệu quả của việc giáo dục nghệ thuật
mang tính tích hợp nhằm phát triển và giáo dục toàn diện cho trẻ.
Trẻ mầm non luôn có nhu cầu với đồ chơi mới, đặc biệt là trẻ 3-4 tuổi
thích được tự tay tạo ra đồ chơi cho mình. Trong thực tế, trải qua nhiều năm dạy
lớp, tôi cũng tham gia đi dự giờ lớp học trong và ngoài huyện, được tiếp xúc với
trẻ, được xem trẻ chơi, tôi nhận thấy được rằng trẻ nhỏ rất thích được chơi với
những đồ chơi mới lạ đặc biệt là những đồ chơi mà do tự tay trẻ làm ra và tôi
cũng nhận thấy rõ nhu cầu đó của các bé ngay chính lớp mình. Trong khi đó,
những đồ chơi hiện có trong lớp lại mang tính phổ biến, hạn chế về cách chơi và
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 3
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
ít được thay đổi. Vì vậy trẻ sẽ không phát huy được tính tích cực sáng tạo trong
các hoạt động.
Bên cạnh đó, trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của mỗi gia đình,
thường có rất nhiều sản phẩm bị bỏ đi sau khi sử dụng, ví dụ như vỏ chai dầu
gội, sữa tắm, hộp xốp đựng thức ăn, vỏ hộp sữa hay các nguyên vật liệu từ thiên
nhiên như lõi mì, lá dừa, bẹ chuối… đó là nguồn vật liệu rất phong phú và đa
dạng. Nhưng bằng bàn tay khéo léo, chúng ta biến những vật đó thành đồ chơi,
đồ dùng đẹp và ấn tượng đẹp cho trẻ. Đó là những sản phẩm mang tính sáng tạo
mà không tốn kém.
Nếu chúng ta có ý thức thu gom, chọn lọc từ nguồn phế thải đó và có ý
tưởng làm các đồ dùng, đồ chơi như vậy chúng ta sẽ tiết kiệm được tiền mua
sắm vật liệu, tạo ra nhiều đồ chơi mang tính sáng tạo phong phú cho lớp học của
mình. Những đồ chơi này vừa dễ làm, dễ sử dụng trong các giờ học và các hoạt
động. Qua đó hình thành ý thức tuyên truyền với mọi người xung quanh, từ trẻ
đến phụ huynh học sinh về việc bảo vệ môi trường. Và như vậy, chúng ta đã
giảm được lượng rác thải, giảm chi phí cho việc xử lý rác thải trong vệ sinh môi
trường.
Việc “Phát triển khả năng sáng tạo của trẻ thông qua các đồ chơi từ
nguyên vật liệu mở” đảm bảo thực hiện theo mục tiêu giáo dục, mang tính thẩm
mỹ, phù hợp với từng lứa tuổi và đảm bảo được sự an toàn cho trẻ nhằm đạt
hiệu quả cao trong công tác chăm sóc - giáo dục trẻ.
II. THỰC TRẠNG :
Là một giáo viên được phân công đứng lớp mầm, tôi luôn muốn làm sao
để có thể cùng các bé sáng tạo ra những đồ dùng thiết thực cho bài giảng của
mình để thu hút trẻ trong các hoạt động giáo dục, nhưng bản thân chưa học hỏi
được nhiều kinh nghiệm trong thực tế và trong công tác giảng dạy thì tôi đã gặp
một số khó khăn và thuận lợi sau:
1. Thuận lợi:
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 4
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
- Được sự quan tâm, hướng dẫn chỉ đạo của các cấp lãnh đạo, của ban giám
hiệu nhà trường.
- Việc tuyên truyền đến phụ huynh về ý nghĩa của việc làm đồ dùng đồ chơi từ
nguyên vật liệu thiên nhiên (nguyên vật liệu mở) được đa số phụ huynh đồng
tình và ủng hộ cả về vật chất, tinh thần. Tích cực sưu tầm các loại nguyên vật
liệu đa dạng, phong phú.
- Giáo viên luôn giúp đỡ lẫn nhau cùng nhau tạo điều kiện cho việc học hỏi kinh
nghiệm.
- Lớp có góc chơi nghệ thuật hay còn gọi là “góc sáng tạo”. Luôn được cô tạo
điều kiện trong việc tiếp xúc với góc chơi sáng tạo của bé.
- Bản thân là một giáo viên được tham gia lớp bồi dưỡng: thiết kế đồ dùng đồ
chơi từ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, bồi dưỡng nội dung kế hoạch
chuyên đề một cách đầy đủ, và đã thể hiện đồng bộ về chương trình đổi mới cho
từng
độ
tuổi.
- Trường tạo điều kiện cho giáo viên tham dự các tiết dự giờ, thao giảng và các
tiết dạy tốt ở trường bạn để học hỏi những kinh nghiệm, trau dồi thêm những
kiến thức cho mình.
- Trường cấp phát cũng như trang bị cho lớp những dụng cụ cần thiết cho việc
làm đồ dùng như keo dán, giấy bìa, kéo…
2. Khó khăn:
- Mặc dù trong những năm gần đây, giáo viên cũng rất chú trọng đến việc làm
đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải, nguyên vật liệu tự nhiên nhưng
hiệu quả chưa cao.
- Giáo viên còn hạn chế trong việc lựa chọn nguyên vật liệu phù hợp, chưa giúp
trẻ hoạt động một cách tích cực, hào hứng. Do vậy khả năng sáng tạo của trẻ
còn thấp, trẻ chưa mạnh dạn, tự tin tham gia hoạt động nghệ thuật.
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 5
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
- Khi làm đồ dùng đồ chơi, cô giáo chưa chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ,
phương pháp hướng dẫn còn gò bó, áp đặt trẻ, chưa phát huy được tính độc lập
sáng tạo của trẻ.
- Số trẻ trong lớp vẫn chưa đồng đều về chất lượng, số ít cháu còn nhút nhát
trong khi thể hiện ý tưởng của mình.
- Sản phẩm giữa cô và trẻ làm ra còn đơn điệu, ít, chủ yếu là bìa giấy, đất nặn,
chưa toát lên được tác dụng của đồ chơi.
- Trẻ quen chơi với đồ chơi có sẵn nên ít có tư duy khi tham gia chơi.
- Về phía phụ huynh: rất nhiều phụ huynh còn do dự khi đề cập vấn đề này. Họ
cho rằng trẻ con chưa biết gì về nghệ thuật, hơn nữa những phế liệu ấy thì làm
được gì? Từ những lý do trên tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và đưa ra một số biện
pháp hướng dẫn trẻ tham gia vào hoạt động bằng các nguyên vật liệu vào thực
nghiệm cho trẻ ở lớp tôi.
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT:
Hiện nay khi thực hiện chương trình mầm non mới điều khó khăn nhất
đối với chúng ta là làm thế nào để hoạt động thật đơn giản, thật tiết kiệm, nhưng
lại đạt hiệu quả cao. Một trong những yếu tố để làm được điều đó là biết tận
dụng các nguyên vật liệu để tổ chức cho trẻ cùng hoạt động.
Có thể nói việc sử dụng “nguyên vật liệu tái sử dụng” trong việc tổ chức
các hoạt động không có gì mới đối với giáo viên chúng ta. Nhưng làm thế nào
cho hiệu quả, phát huy tích cực, khả năng sáng tạo và tưởng tượng ở trẻ mới là
điều cần quan tâm. Trước tiên tôi thường cân nhắc những điểm sau:
Nguyên vật liệu phải thật đơn giản (rẻ tiền, dễ tìm, an toàn...).
Nguyên vật liệu dễ thực hiện (cô và cháu có thể cùng làm).
Đồ dùng đó phải được sử dụng thật hiệu quả (đẹp, bền, dễ bảo quản,
cất giữ).
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 6
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
Đồ dùng ấy có thể sử dụng xuyên suốt trong mọi hoạt động. Tuy nhiên
làm cách nào mà những nguyên vật liệu như lá cây, vỏ sò, vải vụn, rơm rạ, vỏ
hộp... mà trẻ có thể say mê hoạt động mới là khó. Vì vậy cô giáo cần tạo tình
huống và yếu tố bất ngờ để thu hút sự chú ý của trẻ. Bởi vì với trẻ nhỏ, yếu tố
bất ngờ bao giờ cũng gây được sự chú ý đặc biệt. Giáo viên cần phải khai thác
những gì gần gũi với nhu cầu và sự hứng thú của trẻ, tránh gò bó áp đặt, phải
biết tận dụng cơ hội ở mọi lúc mọi nơi để đưa trẻ vào hoạt động. Đối với trẻ
mầm non sản phẩm do trẻ làm ra dù nhỏ bé nhưng đều rất đáng trân trọng. Mặt
khác những sản phẩm ấy là dụng cụ học tập đơn giản, gần gũi, dễ dàng phục vụ
cho các hoạt động của trẻ, càng có nhiều cách để trẻ chơi với một đồ chơi thì trẻ
càng học được nhiều. Vì vậy tất cả những sản phẩm đó tôi không cất đi mà sử
dụng nó để trang trí cho lớp, bày cho trẻ chơi ở các góc chơi.
Khó khăn cần giải quyết ở đây: Là khi có đầy đủ các nguyên vật liệu rồi
ta sẽ làm cách nào để phát triển trí tưởng tượng cho trẻ và giúp trẻ hoạt động
một cách sáng tạo. Tôi xin đưa ra các biện pháp cụ thể sau:
1/ Thực hiện các nguyên tắc khi lựa chọn nguyên vật liệu .
Trẻ cùng bố mẹ và cô giáo sưu tầm tìm kiếm các loại nguyên vật liệu tái
sử dụng, nguyên vật liệu từ thiên nhiên. Nhằm giúp trẻ biết tận dụng các
nguyên vật liệu khác nhau để làm ra các ra các sản phẫm một cách sáng tạo, đòi
hỏi chúng ta phải biết cách chọn lọc các nguyên vật liệu phù hợp với trẻ đó là:
+ Nguyên vật liệu phải đơn giản, dễ tìm, gần gũi với trẻ và có thể sử dụng vào
nhiều nội dung giáo dục khác nhau.
Ví dụ: Chai nước suối, lon nước ngọt, hộp giấy, lá khô…với nhiều màu sắc và
hình dạng khác nhau.
+ Nguyên vật liệu phải có màu sắc, kích thước phù hợp, an toàn, không độc hại,
không nguy hiểm.
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 7
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
Ví dụ: Khi dạy trẻ sử dụng chai xà phòng làm đồ chơi. Chúng ta chọn chai có
kích thước phù hợp với tầm tay trẻ và chai phải được rửa sạch xà phòng bên
trong để tránh gây độc hại cho trẻ. Chai được phơi khô và không sắc nhọn.
+ Nguyên vật liệu phải đảm bảo tính sáng tạo tức là từ một nguyên vật liệu có
thể tạo thành nhiều đồ chơi khác nhau, có ý tưởng mới trong khai thác sử dụng.
Ví dụ:
Từ chai nước ngọt, ly nhựa, quả bóng ta hình thành cho trẻ các ý tưởng,
sáng tạo nhiều loại đồ chơi khác nhau như: Búp bê, rối, chậu hoa, các con vật…
Cho trẻ quan sát chai nước khoáng, ly nhựa, quả bóng. Tôi dùng lời nói để
hướng trẻ nói về ý tưởng của bé với những nguyên vật liệu còn sẽ tạo ra đồ chơi
gì ? trẻ sẽ sáng tạo theo cách nghĩ của mình như dùng quả bóng làm đầu búp bê
dán vào ly nhựa làm thân rồi tự trẻ sẽ trang trí tóc, quần áo cho búp bê thêm
đẹp. Ngoài ra từ ly nhựa tôi hướng dẫn trẻ làm bình hoa, làm chuông gió treo
trong lớp…
Từ những lon bia chúng ta có thể tạo thành con cá, con chim, con voi… để học
toán, học chữ, đưa vào các giờ dạy để tìm hiểu, khám phá thế giới động
vật..,các góc chơi của trẻ ở trường mầm non….
Ngoài chơi với nguyên vật liệu từ phế thải tôi cũng cho trẻ chơi với vật liệu
thiên cũng không kém phần hứng thú đối trẻ như lá khô, hoa ( hoa đại, hoa dâm
bụt…), dây cước, dây lạt…Những loại hột hạt sẽ trở thành con kiến, con sâu, vỏ
con chai, vỏ trứng trở thành con cua, con cá…
Ví dụ :
Với lá khô, hoa khô, màu nước... “ với những đồ dùng này con sẽ làm gì” ,
tôi hỏi ý tưởng của trẻ, gợi ý để trẻ thực hiện: trẻ sẽ tạo ra nhiều bức tranh sinh
động, đẹp mắt bằng cách nhúng các ngón tay vào màu nước và vẽ những hình
khác nhau theo trí tưởng tượng của trẻ. Có thể trẻ sáng tạo cách khác như dùng
hoa khô, lá khô nhúng ngập màu nước và in hình lên giấy hoặc dùng miệng thổi
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 8
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
các giọt nước màu trên giấy theo các hướng khác nhau, biết phối hợp nhiều màu
để bức tranh thêm đẹp. Cách chơi này có thể chơi trong hoạt động vui chơi, hoạt
động chiều, tạo hình ngoài tiết học…
Chơi “ Vòng Hoa”. Cho trẻ xâu liên tiếp từng bông hoa vào dây thành một
dây dài trẻ xâu theo ý thích (xâu cùng một loại hoa, xâu xen kẽ các loại hoa hay
xâu xen kẽ giữa hoa và lá khô). Sau đó buộc hai đầu dây thành vòng hoa để đeo
cổ tay, trang trí, chơi bán hàng. Trẻ vừa xâu vừa đếm hoa và nhận xét màu hoa,
số lượng hoa cần dùng để xâu vòng. Từ những bông hoa, lá khô này trẻ sẽ có ý
tưởng mới tạo thành nhiều đồ chơi khác nhau trong các hoạt động diễn ra hằng
ngày.
+ Nguyên vật liệu phải có tác dụng hình thành, cũng cố các khái niệm về toán,
hoạt động khám phá khoa học,…hấp dẫn, kích thích trí tò mò của trẻ và trẻ có
thể sử dụng các đồ chơi qua các hoạt động khác nhau.
Ví dụ:
Khi dạy chủ đề về “ Thế giới động vật” Sau khi trẻ đã tạo được các con vật từ
các lọ sữa chua, sữa hộp, lá mít, quả sung…ta có thể dạy trẻ nhận biết các biểu
tượng về toán như: Đếm số lượng, phân nhóm,…Hay sử dụng các con vật trên
trong hoạt động vui chơi ở góc xây dựng “Vườn bách thú”, tạo hình ngoài tiết
học hoặc làm những con rối cho trẻ kể chuyện.
Trong quá trình chuẩn bị nguyên vật liệu để làm đồ chơi giáo viên cho trẻ
quan sát màu sắc (xanh, đỏ, vàng..) hình dáng (tròn, dài, nhọn, bẹt…), tính chất
(cứng, mềm, xốp, nhẵn, ráp…). Tạo điều kiện để trẻ tiếp xúc trực tiếp để nhận
biết và nói lên suy nghĩ, ý tưởng của trẻ.
2/ Sử dụng các nguyên vật liệu mở trong hoạt động tao hình
Làm cách nào phát triển tưởng tượng cho trẻ và giúp trẻ hoạt động sáng tạo
theo trí tưởng tượng đó, vì vậy tôi thường xuyên sưu tầm các hình ảnh trong
sách báo về cách làm đồ chơi bằng nguyên vật liệu phế thải để trẻ có sự lựa
chọn chính xác cho việc sử dụng nguyên vật liệu phù hợp.
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 9
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
Ví dụ :
Khi tìm hiểu về các phương tiện giao thông tôi cho trẻ xem các tranh, vật
thật về các loại xe, tầu hỏa, tàu thủy, máy bay…để trẻ nhận biết các đặc điểm cơ
bản của các phương tiện đó như thân xe ô tô có dạng hình gì ? Bánh xe có dạng
hình gì? hoặc các toa tầu hỏa ra sao…Sau đó cho trẻ tìm các nguyên vật liệu có
hình dạng gần giống các vật thật hoặc các hình ảnh trong tranh để trẻ dễ dàng
tạo ra sản phẩm theo ý thích như: Chai nước suối, hộp sữa giấy giống thân xe
hoặc tàu hoả.., hạt nút giống bánh xe, que tre giúp kết dính các bánh xe…
Trong quá trình trẻ thực hiện tôi nhận thấy trẻ rất lúng túng khi thực hiện
thao tác kết dính các nguyên vật liệu với nhau để tạo thành sản phẩm . Vì vậy
tôi gợi ý cho trẻ bằng cách đặt những câu hỏi: “muốn bánh xe dính vào thân xe
phải làm sao ? hoặc làm cách nào để tầu hỏa có nhiều toa hơn? Hay khi dạy trẻ
tạo hình con vật từ ly nhựa và ống hút tôi gợi ý cho trẻ tìm cách gắn các ống hút
vào ly (Ly làm thân con vật, ống hút làm chân con vật). Với cách trên tôi đã
củng cố các kỹ năng tạo hình cho trẻ như vẽ, cắt, xé, dán và cách sử dụng các
loại keo, kim bấm…
Qua các biện pháp trên tôi nhận thấy: Các thao tác của trẻ ngày càng
thành thạo tự tin hơn và trẻ đã tạo ra nhiều sản phẩm phong phú đa dạng theo
từng chủ đề không còn đơn điệu như trước. Đồng thời trẻ rất thích thú và yêu
quý sản phẩm do chính tay mình tạo ra. Bằng những lời nói kích thích nhẹ
nhàng tôi đã tạo được hứng thú cho trẻ. Trẻ say sưa cắt cắt, dán dán và bàn luận
sôi nổi. Tôi theo dõi từng hoạt động của trẻ, động viên kịp thời và kích thích trẻ
tham gia sáng tạo. Kết quả là trẻ tạo ra những sản phẩm ngộ nghĩnh, đáng yêu
mà trẻ rất thích.
3/ Vận dụng các sản phẩm từ nguyên vật liệu mở vào các hoạt động khác.
Việc tạo nhóm cho trẻ cùng làm đồ dùng, đồ chơi cần lưu ý đến sự hợp tác
tự nguyện của mỗi trẻ, hứng thú và nhu cầu của trẻ. Không nên ép trẻ làm đồ
dùng, đồ chơi mà trẻ không thích hoặc khi trẻ không muốn làm.
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 10
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
Tôn trọng các lựa chọn khác nhau và nhu cầu thay đổi trong mỗi cách thể
hiện của trẻ đối với đồ dùng, đồ chơi chúng làm ra. Làm được điều này nghĩa là
giáo viên đã tạo điều kiện cho trẻ được phát huy sự sáng tạo trong việc làm và
sử dụng sản phẩm của bản thân cũng như của các bạn đã làm ra.
Khi trẻ được hoạt động với sản phẩm của chính mình làm ra, tôi nhận thấy
trẻ rất thích thú. Vì thế tôi đã tận dụng những sản phẩm của trẻ để tổ chức thực
hiện các hoạt động khác như: Những chiếc ô- tô, tàu hỏa, thuyền…được làm từ
các hộp to nhỏ khác nhau ta có thể hình thành các biểu tượng toán cho trẻ về
kích thước, hình dạng số lượng, đối với hoạt động khám phá khoa học giúp trẻ
biết quan sát, nhận xét và mô tả những đặc điểm rỏ nét về các loại phương tiện
giao thông, trẻ biết phân loại một cách chính xác và qua đó trẻ được cũng cố về
kỹ năng sống của bản thân và thực hiện đúng luật giao thông…hoặc trẻ sử dụng
những con rối, con vật để kể chuyện sáng tạo hay dùng những sản phẩm từ
nguyên vật liệu mở dùng để trang trí lớp…
+ Nguyên vật liệu mở còn kích thích sự sáng tạo, tưởng tượng của trẻ qua các
góc chơi. Đặc biệt trong trò chơi xây dựng trẻ dùng nguyên vật liệu mở thay thế
các đồ dùng, dụng cụ mà trẻ cho là cần thiết trong quá trình chơi, trẻ dùng bao
xốp làm cây, các loại hộp làm nhà, ống chỉ làm hàng rào, cắt hoa từ giấy, bao
xốp…Hoạt động sáng tạo của trẻ còn thể hiện qua Góc “kể chuyện cùng nhau”
Trẻ dùng những cành cây khô, lá, cỏ…tạo thành mô hình để kể chuyện.
Cụ thể như giờ hoạt động LQVH truyện “ Ông cây già” tôi đã làm như sau:
Bước 1: Sưu tầm các NVL như cành khô, ống hút, những đồ chơi nhỏ
nhẹ, vải vụn, bao xốp...
Bước 2: Làm vật liệu rời từ các nguyên vật liệu sưu tầm
Ghép các cành khô tạo thành các cây với các tư thế khác nhau
Thắt nơ từ ống hút, vải vụn, xỏ dây cho đồ chơi cắt hoa từ giấy, bao xốp..
Bước 3: Tổ chức hoạt động
Dùng những cây khô để tạo thành mô hình để kể chuyện : “Ông cây già”
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 11
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
Gợi ý để trẻ phát triển tưởng tượng như làm thế nào để cây già có thể biến thành
cây có sức sống kỳ diệu (như trò chuyện với cây, tưới nước, nhảy múa, vuốt ve
cây, làm đẹp, trang trí cây...) Hoạt động sáng tạo theo sự tưởng tượng: Trẻ sẽ
chọn những nguyên vật liệu rời đã chuẩn bị để làm đẹp cho cây, sau đó có thể
chơi với cây tùy theo sự tưởng tượng và sáng tạo của từng nhóm trẻ.
Từ việc sử dụng nguyên vật liệu là những cành cây khô cho các hoạt động
rất có hiệu quả, tiếp tục với các nguyên vật liệu với giấy và nước, tôi và các bé
sẽ làm ra những quả bầu quả bí đơn giản, sử dụng nó để kể chuyện rối trang trí
những nét ngộ nghĩnh, cũng trò chuyện với chúng và sử dụng trong các hoạt
động khác khiến trẻ rất thích thú.
Một số sản phẩm gợi ý tôi để ở một nơi nào đó trẻ dễ thấy nhằm tạo yếu tố
bất ngờ đối với trẻ. Trẻ em rất nhạy cảm, với chúng một sự thay đổi dù là nhỏ
cũng gây sự chú ý nhất là sự thay đổi ấy lại mới lạ, hấp dẫn. Trẻ sẽ say sưa
ngắm nghía, bàn luận, cầm lên để chơi. Sau đó tôi dùng lời nói kích thích để trẻ
hào hứng tham gia vào hoạt động sáng tạo một cách nhẹ nhàng, thoải mái.
Sau đây tôi xin giới thiệu một số đồ dùng đồ chơi :
Đồ chơi: “Những con vật ngộ nghĩnh đáng yêu”
-Mục đích yêu cầu:
+ Giúp trẻ phát triển sự khéo léo của đôi bàn tay, vận động các ngón tay.
+ Phát triển óc tưởng tượng và khả năng sáng tạo từ các nguyên vật liệu mở.
+ Biết nâng niu trân trọng những sản phẩm mình làm ra.
-Nội dung:
+ Trẻ xác định được tên gọi, hình dáng đặc điểm cấu tạo của các con vật.
+ Trẻ biết tự lựa chọn nguyên vật liệu để làm ra các con vật ngộ nghĩnh.
+ Trẻ biết thể hiện cảm xúc của mình đối với con vật mình yêu thích.
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 12
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
-Chuẩn bị:
+ Nguyên vật liệu tự nhiên sẵn có đa dạng, phong phú.
+ Đồ dùng phụ liệu: Kéo, hồ dán, băng dính.
+ Mẫu gợi ý của giáo viên.
-Tiến hành: Lập kế hoạch tổ chức.
+ Tạo ra yếu tố bất ngờ cho trẻ quan sát, trò chuyện, đàm thoại về các loại đồ
chơi, cách làm, nguyên vật liệu để làm ra đồ chơi đó.
+ Hướng trẻ tham gia vào hoạt động một cách nhẹ nhàng thoải mái.
+ Cho trẻ tự chọn nguyên vật liệu để làm.
+ Quan sát và động viên khuyến khích trẻ.
Tôi để lên bàn một số con vật làm bằng bìa, hộp, chai lọ, lon bia, lá cây,
vải vụn…ở góc chơi. Trẻ xúm lại xem cầm chúng lên ngắm nghía, nhận xét. Từ
ngạc nhiên trẻ chuyển sang thích thú, trầm trồ khen ngợi. Khi thấy trẻ đang say
sưa bàn luận, tôi lại gần nhẹ nhàng nói “Đây là những con vật gì? Chúng được
làm bằng các nguyên vật liệu gì? Các con cũng có thể làm được nhiều con vật
như vậy, thậm chí còn ngộ nghĩnh hơn cô làm. Các con hãy đi chọn nguyên vật
liệu để cùng tạo ra những con thú đáng yêu nữa nào”. Thế là trẻ đi chọn nguyên
vật liệu và say sưa cắt cắt, dán dán. Nhiều trẻ làm được các con vật bằng vỏ
hộp, lọ sữa, chai dầu gội, có trẻ còn dùng giấy bọc quà, băng đĩa hỏng tạo ra
những con cá vàng hay lá cây tạo thành con trâu, con mèo trông thật ngộ
nghĩnh, đáng yêu. Trong khi trẻ thực hiện tôi đến gần và động viên khích lệ trẻ,
đồng thời gợi ý giúp trẻ làm được nhiều con vật ngộ nghĩnh hơn.
Qua quan sát tôi thấy trẻ rất mạnh dạn tự tin và cực kỳ sáng tạo. Sau khi
trẻ làm xong tôi cho trẻ tự mang các con vật đi trưng bày tại góc chơi để trẻ
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 13
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
xem, cùng nhận xét và đặc biệt là tự hào khoe với bố mẹ. Nhìn những sản phẩm
trẻ làm ra có thể thấy rằng từ đôi bàn tay khéo léo cùng óc tưởng tượng phong
phú của mình, trẻ đã thổi hồn cho những phế liệu tưởng chừng như vô tri vô
giác ấy trở lên sống động và gần gũi. Như vậy dưới sự hướng dẫn của giáo viên
trẻ thực sự đã phát huy hết sự khéo léo và sáng tạo của mình, biết vận dụng các
nguyên vật liệu khác nhau để tạo ra những sản phẩm có ý nghĩa.
Đồ chơi: “bánh xe sáng tạo”.
- Mục đích: Nhằm giúp trẻ nhận biết những sự vật khác nhau một cách nhanh
nhẹn với sự thích thú và sáng tạo.
- Vật liệu:
Một bìa cứng hình tròn lớn làm bánh xe, báo, tạp chí cũ, keo dán, kéo, bìa
vỡ cũ hoặc báo cũ, một cái đinh nhỏ hoặc kim cút.
- Tiến hành:.
Để bộ đồ dùng có chất lượng tôi cũng nhờ đến sự trợ giúp của học trò lớp mình.
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 14
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
1. Cho trẻ cắt một tờ báo hình của những đồ vật, con vật khác nhau, hoặc
những bộ phận khác nhau của cơ thể, rồi dán hình đó theo những viền tròn của
bánh xe.
2. Dùng bìa vỡ cũ hoặc báo cũ cắt thành hình mũi tên. Phần đuôi mũi tên
sẽ được đặt vào giữa bánh xe, phần đầu mũi tên sẽ hướng về phía những tấm
hình được dán quanh mép bánh xe.
3. Định vị phần đuôi mũi tên ở giữa bánh xe bằng đinh hoặc kim cút, làm
sao để mũi tên có thể xoay chuyển một cách dễ dàng.
Đồ chơi: “đường phố của bé”
Từ những vật liệu như: Ống chỉ to, bịt nilon, gạc y tế, các hộp giấy to,
nhỏ… trẻ sáng tạo ra được những đồ chơi xinh xắn để trẻ chơi ở góc xây dựng
sẽ tạo hứng thú khi trẻ chơi vơi những đồ chơi lạ mắt từ các vật liêu gầ gũi trẻ.
Từ các vât liệu trên trẻ cùng nhau tạo ra các sản phẩm như sau:
+ Cây xanh: Từ ống chỉ tô màu nâu làm thân cây, dùng bịch nilon màu
xanh lá cây tạo thành tán lá cây và dùng keo dán vào thân cây.
+ Hàng rào: dùng gạc y tế dùng keo dán thành hàng rào xinh sắn.
+ Đèn làm từ ống hút, bóng đèn làm từ vỏ kẹo rau câu.
Từ hộp giấy to- nhỏ có hình dáng khác nhau và dùng giấy màu cắt dán thành
những ngôi nhà ở khu phố rất đẹp, ngoài ra tôi khơi gợi cho trẻ cũng có thể tạo
được những chiếc xe với nhiều kiểu dáng khác nhau. Hiệu quả của việc sử dụng
rất cao, các em rất thích thú khi được làm và chơi vừa mang tính chất đoàn kết
và liên hoàn các góc chơi.
Bằng tấm lòng nhiệt huyết yêu nghề với bàn tay khéo léo của các cô đã tạo
ra được nhiều sản phẩm độc đáo và có giá trị sử dụng cao. Từ những nguyên vật
liệu phế thải tưởng như đã bỏ các cô đã thổi hồn, tạo nên những sản phẩm ngộ
ngĩnh có tính giáo dục trẻ cao. Nhiều giáo viên đã sáng tạo ra những đồ dùng
thiết thực cho các bài giảng của mình để thu hút trẻ trong các giờ học. Hiện tại,
ngoài những đồ chơi tự tạo của cô và trẻ thì mỗi giáo viên đều có một bộ đồ
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 15
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
dùng tự làm để phục cho vụ hoạt động chuyên môn và nâng cao chất lượng dạy
và học.
Vì phần lớn thời gian trên lớp phải đảm bảo theo kế hoạch, vì vậy thời
gian để tôi đầu tư sâu vào bộ đồ dùng có chất lượng còn hạn chế nên tôi phải
cần đến những bàn tay khéo của học trò lớp mình giúp sức để thiết kế bộ đồ
dùng “Bàn cờ thông minh” để tham gia vòng cơ sở. Kết quả đạt được trong hội
thi đồ dùng cấp trường đạt giải ba:
Đồ chơi “ bàn cờ thông minh”.
- Mục đích: Trò chơi cờ micki (cá ngựa) đặc biệt củng cố các kỹ năng về toán
(số lượng, đếm) cho trẻ và phát triển cho trẻ tư duy lôgic, tính toán để làm sao
nhanh về đến chuồng nhất, điều đặc biệt ở đây là trẻ có thể chơi được ở mọi lúc,
mọi nơi, chuyển trò chơi một cách dễ dàng không cần có sự trợ giúp của cô
giáo.
- Bàn cờ được chia làm 4 chuồng cho các quân cờ micki và 4 ô vuông này sẽ
được sử dụng để tích hợp 4 chuyên đề : biển đảo, biến đổi khí hậu, tiết kiệm
năng lượng và phát triển vận động . Thông qua các chuyên đề trẻ được cung cấp
kiến thức liên quan về các chuyên đề đó, được thực hành qua các bài tập, giáo
dục trẻ có những kĩ năng sống phù hợp.
- Vật liệu: Một bộ cờ cá micki bao gồm:
Một bàn cờ bằng gỗ chia làm bốn phần mỗi phần một màu (hồng, vàng, đỏ
và cam). Một viên xúc xắc. 16 quân cờ chia ra bốn màu, mỗi màu bốn quân.
Dùng giấy đề can để trang trí, một mặt trang trí 4 góc tương ứng với 4 chuồng
cờ micki và các chấm tròn để xác định đường đi cho cờ micki. Các đồ dùng rời
phục vụ cho từng hoạt động như: tranh các chuyên đề, rổ có dán thẻ số, tranh
bài tập, …
- Cách làm:
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 16
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
Dùng lò xo xoắn chân và đầu cờ micki kết nối vào nhau, xâu 2 hai nắp vỏ
làm tai kết nối vào đầu và sau đó trang trí mặt mũi thành con cờ micki hoàn
chỉnh. Dán các chấm số từ 1- 6 vào chuồng cờ micki, gắn các đường đi của mỗi
đoạn có số lượng là sáu chấm tròn, 4 phần ô vuông trên bàn cờ dán tranh các
chuyên đề : biển đảo, sử dụng năng lượng tiết kiệm, biến đổi khí hậu và phát
triển vận động.
-Cách chơi:
Vậy đồ dùng để đạt kết quả cao thì đồ dùng đó trẻ có thể vừa chơi vừa học,
đồ dùng được dùng xuyên suốt trong các chuyên đề và tích hợp được nhiều
hoạt động khác nhau.
1.Đối với trò chơi cờ micki.
Chơi cờ micki cũng giống chơi cá ngựa. Dạy trong giờ hoạt động ngoài trời
(chơi tự do), sử dụng trong các chủ đề. Chơi trong hoạt động góc (góc học tập).
Chơi trong giờ trả trẻ (trẻ chơi trong lúc chờ 3 mẹ đến rước) .
2. Sử dụng trong hoat động làm quen với toán: cho trẻ lắc cục xí ngầu. Ví
dụ Xì ngầu có 3 nút thì tìm con cờ mickic có số tương ứng (số 3), sau đó trẻ sẽ
di chuyển cờ micki nhảy 3 bước và tìm về đúng chuồng (hình khối) có dán số
tương ứng(3) hoặc tìm đủ số lượng cờ đặt vào chuồng.
3.Sử dụng trong hoạt động phát triển ngôn ngữ.
Từ những tranh chuyên đề trên bàn cờ có thể sử dụng trong hoat động kể
chuyện sáng tạo, kể chuyện theo tranh…hay cùng trẻ trò chuyện và thảo luận về
các chuyên đề.
4.Sử dụng mặt sau của bàn cờ. Mặt sau là hình ảnh ngã tư đường phố. Dán
các biển báo đi đường thông dụng nhất dán lên tai của chuột micki .với chủ đề “
phương tiện giao thông” tôi truyền đạt đến các bé những kiến thức, kỹ năng và
thái độ khi tham gia giao thông trên các con đường, giúp các bé có thêm ý thức
và biết nhắc nhở ba mẹ mình khi lưu thông trên các làn đường .
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 17
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
5. Sử dụng trong hoạt động môi trường xung quanh: đổ súc sắc, trẻ cho cờ
micki nhảy tương ứng với số chấm màu trên mặt súc sắc vừa đổ được, sau đó
trẻ bật qua chướng ngại vật lên chọn tranh ở hộp số tương ứng. Ví dụ trẻ chọn
tranh về đề tài “tiết kiệm năng lượng”, tranh này có thể trẻ cùng thảo luận và
đưa ra ý kiến hoặc làm bài tập như đánh dấu (X) hành động đúng về tiết kiệm
điện nước trong sinh hoạt...
Đây là những bộ đồ dùng, đồ chơi tôi vừa giới thiệu đến các bạn được sáng
tạo từ bàn tay khéo léo và sự phối hợp ăn ý giữa cô và trẻ nhờ vậy nên các tiết
học ở Trường không còn đơn điệu như trước mà ngày càng hấp dẫn hơn bởi bài
học của các cháu gắn liền với thực tế. Thông qua các đồ chơi được tạo ra từ vật
dụng gần gũi với cuộc sống giúp các em hiểu bài nhanh hơn và tiếp cận bài học
một cách thực tế hơn.
4/ Biện pháp phối hợp với phụ huynh.
Với cuộc sống bề bộn ngày nay đã làm cho không ít phụ huynh không
còn có thời gian chăm sóc con cái, không có thời gian chơi cùng với con mà
thay vào đó là mua sắm những đồ chơi hiện đại, được sản xuất trên các dây
truyền công nghiệp hiện đại, trên thị trường đồ chơi Trung Quốc và nước ngoài
chiếm đa số, bên cạnh có những đồ chơi mang tính giáo dục, phát huy được trí
tuệ, sự thông minh của trẻ nhưng cũng có đồ chơi không an toàn, kích động tính
hiếu chiến, bạo lực như súng, gươm,...và nhiều đồ chơi gây sợ hãi, không có
tính chân, thiên, mỹ đã gây tác hại không nhỏ đến tâm lý trẻ. Để phụ huynh hiểu
rõ hơn về hiệu quả của đồ dùng tự tạo, bản thân tôi có những biện pháp sau:
- Hằng tuần tôi trưng bày sản phẩm của trẻ để ở trước lớp cho phụ huynh quan
sát để phụ huynh biết được đó là những đồ chơi ngộ nghĩnh do con em mình tạo
ra.
- Vận động phụ huynh cho trẻ tham gia các lớp năng khiếu về hội họa.
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 18
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
- Vận động phụ huynh cùng tham gia với giáo viên làm đồ dùng.
- Bên cạnh việc tuyên truyền về đồ chơi, trò chơi truyền thống, đồ chơi tự tạo là
loại đồ chơi làm bằng nguyên vật liệu đơn giản, dư thừa mà ở bất cứ đâu cũng
có. Phụ huynh có thể dễ dàng tự làm cho con và hướng dẫn con cùng chơi.
Với việc trò chuyện với trẻ về các nguyên vật liệu và cách làm ra đồ dùng đồ
chơi đó, trẻ trở thành một tuyên truyền viên tích cực trong việc tuyên truyền đến
phụ huynh về các đồ dùng đồ chơi có tính chất giáo dục phù hợp với trẻ. Từ đó,
phụ huynh tích cực hơn trong việc hỗ trợ các nguyên vật liệu phế thải, và nguồn
nguyên liệu này rất phong phú, có nhiều nguyên vật liệu là phế thải từ đặc thù
ngành nghề của phụ huynh, mặt khác phụ huynh cũng hứng thú trong việc làm
các đồ dùng đồ chơi từ các vật liệu phế thải thay cho các đồ dùng mua trôi nổi
trên thị trường.
C/ PHẦN KẾT LUẬN
I/ KẾT QUẢ:
Qua áp dụng các biện pháp trên đến nay lớp tôi đã đạt được những kết quả sau:
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 19
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
1.Đối với bản thân tôi:
- Làm đồ chơi cho trẻ còn góp phần giao lưu tình cảm giữa cô và trẻ. Nó thể
hiện tình cảm của giáo viên với trẻ, với nghề.
- Tạo cơ hội cho giáo viên mầm non phát huy khả năng, sáng tạo trong nghiên
cứu, cải tiến, tự làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ phục vụ thiết thực việc đổi mới
nội dung, phương pháp dạy học theo chương trình GDMN mới.
- Tôi cảm mình thấy tự tin, năng động và khéo léo hơn trong công tác giảng
dạy.
2. Đối với trẻ:
- Việc hướng dẫn cho trẻ tự làm đồ chơi, đồ dùng là rất bổ ích và được các cháu
hưởng ứng rất tốt.
- Các cháu không những say mê hứng thú trong việc tự tìm tòi, sáng tạo ra món
đồ chơi theo ý thích của mình mà kỹ năng của cháu ngày càng khéo léo hơn,
tính sáng tạo càng được thể hiện rõ hơn.
- Từ đó mục đích yêu cầu chính đạt được hiệu quả cao. Trong quá trình thực
hiện trẻ được hoạt động độc lập, sáng tạo và phát triển tưởng tượng tốt, thêm
một cái mới nữa là trẻ còn biết giao lưu tình cảm với đồ vật, cây cỏ rất hồn
nhiên và dễ thương.
- Qua đó ta có thể giáo dục cho các cháu tính tiết kiệm, yêu quí sức lao động,
và biết giữ gìn sản phẩm .
- Trẻ có ý thức bảo vệ môi trường và bước đầu làm quen với phương pháp làm
công việc.
- Trẻ biết làm việc theo cá nhân hay nhóm trẻ, cùng nhau thảo luận cùng làm đồ
chơi qua đó giáo dục trẻ biết đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau.
3. Đối với phụ huynh:
Qua thực tế tôi thấy rằng, thời gian đầu, phụ huynh chưa hiểu hết công
dụng và lợi ích của các nguyên vật liệu làm đồ chơi, đồ dùng dạy học và cho
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 20
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
rằng sẽ không an toàn đối với trẻ. Nhưng sau khi các giáo viên của trường làm
một số sản phẩm cho phụ huynh xem và trưng bày ở mỗi lớp. Phụ huynh nhìn
thấy trẻ học tập và vui chơi rất an toàn trong các hoạt động ở lớp và đạt hiệu quả
cao trong giảng dạy nên dần chấp nhận và hưởng ứng nhiệt tình. Nhiều phụ
huynh còn giúp giáo viên sưu tầm và đóng góp vật liệu cho giáo viên làm đồ
chơi, đồ dùng dạy học. Một phụ huynh tâm sự: “các phụ huynh luôn sẵn sàng
đóng góp, chia sẻ với các cô giáo khó khăn trong quá trình làm các đồ dùng, đồ
chơi cho các cháu. Thông qua các đồ dùng, đồ chơi tự tạo ở trường tôi thấy con
mình hứng thú hơn khi đi học, lúc về nhà cháu hoạt bát, nhanh nhẹn, có sự tiến
bộ về cả thể chất và trí tuệ. Điều này khiến tôi cũng như các bậc phụ huynh
khác thấy yên tâm vì con em mình đang được học ở một môi trường giáo dục
phù hợp”.
II/ BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Với những biện pháp kích thích trẻ sáng tạo qua những đồ dùng, đồ chơi
tự làm như trên và thấy rất có hiệu quả bản thân tôi xin trình bày một số kinh
nghiệm như sau:
- Giáo viên phải nắm vững phương pháp bộ môn để đưa đồ dùng vào giờ
dạy vào các hoạt động một cách hợp lý.
- Tích cực tham khảo tài liệu trong và ngoài chương trình, học hỏi đồng
nghiệp để nâng cao trình độ, hình thức và phương pháp giảng dạy phù hợp.
- Bản thân giáo viên phải chịu khó, kiên trì, có khả năng tạo hình tốt để
tạo ra sản phẩm đẹp, phù hợp với độ tuổi trẻ.
- Giáo viên cần có lòng yêu nghề, mến trẻ, tâm huyết với nghề.
- Cần tổ chức thường xuyên, sưu tầm lựa chọn những nguyên vật liệu đã
qua sử dụng đa dạng và tuyệt đối an toàn với trẻ.
- Cô luôn đầu tư, suy nghĩ tìm ra những cái mới lạ, hấp dẫn để thu hút sự
chú ý của trẻ, nắm bắt được nhu cầu học hỏi khám phá và khả năng sáng tạo
nghệ thuật của trẻ
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 21
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
- Luôn luôn tạo bầu không khí vui tươi, thoải mái, tự nhiên tránh gò bó,
áp đặt đối với trẻ, tạo môi trường nghệ thuật gần gũi với trẻ, động viên và
khuyến khích trẻ kịp thời.
- Được phụ huynh rất hoan nghênh. Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để
thu thập nguyên vật liệu đã qua sử dụng phong phú đa dạng và khuyến khích
khả năng sáng tạo nghệ thuật của trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
- Giáo viên cần phải tạo ra nhiều cơ hội cho trẻ được tham gia vào các
hoạt động, được tham gia giúp cô những công việc vừa sức, đồ chơi được làm
trên cơ sở hứng thú, theo nhu cầu của trẻ mới đạt hiệu quả cao nhất trong công
tác giáo dục trẻ.
Có thể nói làm đồ chơi tự tạo bằng các nguyên vật liệu mở là hoạt động
sáng tạo và độc đáo. Việc sử dụng các nguyên vật liệu phế thải phong phú, đa
dạng đã mang lại niềm đam mê thích thú đồng thời khuyến khích và thỏa mãn
khả năng sáng tạo của trẻ. Tuy nhiên thành công lớn hơn cả là tôi đã trao cho trẻ
phương tiện biểu cảm thông qua ngôn ngữ tạo hình. Từ chỗ coi những vật vô tri
vô giác đến chỗ trẻ đã biết sử dụng nó vào hoạt động nghệ thuật làm cho nó trở
lên có ý nghĩa. Từ chỗ trẻ không biết làm ra đồ chơi đến chỗ trẻ đã say sưa với
đủ các loại phế liệu tạo ra những đồ chơi ngộ nghĩnh, đa dạng.
Như vậy chúng ta có thể nói lớp học mầm non không thể không có đồ chơi
cũng như giáo viên mầm non không thể không có đồ dùng dạy học. Do đó, bằng
mọi hình thức, nhà trường và các cô giáo cần cung cấp cho trẻ đồ chơi càng
nhiều càng tốt. Và tôi nghĩ việc hướng dẫn trẻ 3-4 tuổi làm đồ dùng, đồ chơi
bằng nguyên vật liệu phế thải cho thấy trẻ hoàn toàn có đủ khả năng tự tạo ra
nhiều loại đồ dùng đồ chơi theo ý tưởng, đa dạng và giàu tính biểu cảm. Thật
đơn giản vì dễ tìm và dễ làm... nhưng lại cho hiệu quả cao trong việc phát triển
tưởng tượng, sáng tạo và cảm xúc ở trẻ mầm non trong quá trình học mà chơi,
chơi mà học. Hãy tận dụng tối đa những gì có xung quanh ta bạn nhé!
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 22
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
Tân hiệp, ngày tháng
năm 2015
Người viết
Hoàng Thị Hồng
MỤC LỤC
A/ ĐẶT VẤN ĐỀ
…………………………………………………………………………..............1
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 23
Đề tài: Những biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi thông qua sử dụng các nguyên
vật liệu mở.
B/ NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận .......................... ………………………………………..............3
II. Thực trạng ......……………………………………………………….............4
III.Một
số
biện
pháp..............................................................................................5
1/Thực hiện các nguyên tắc khi lựa chọn nguyên vật liệu
…..
………………………....................................................................................72/
Sử
dụng
các
nguyên
vật
liệu
mở
trong
hoạt
động
tạo
hình…………………………............................................................................10
3/Vận dụng các sản phẩm từ nguyên vật liệu mở vào các hoạt động khác....
…………………………...….................................................................15
4/ Biện pháp phối hợp với phụ huynh…………………………………........22
C/ KẾT LUẬN
1. Kết quả................................................................................................24
2. Bài học kinh nghiệm..........................................................................26
Giáo viên: Hoàng Thị Hồng
Trang 24