TAN MAN VE NGO BAO CHAU

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Nỗi buồn từ “sự kiện Ngô Bảo Châu” </b>

<b>Một trong những đóng góp lớn nhất của GS Ngô Bảo Châu cho dân tộc là anh đã chứng minh một cách thuyết </b>
<b>phục Việt Nam có những trí tuệ có khả năng đạt tới đỉnh cao của thế giới. Vậy những trí tuệ ấy ở đâu trên đất </b>
<b>nước và trong những lĩnh vực khác? </b>

“Trong những chuyện buồn nho nhỏ thì chuyện buồn to nhất liên quan đến hai ơng bạn thân... Có bao kỷ niệm riêng thì
các bạn đã phơi lên báo nên chúng khơ mất hết cả rồi. Đừng vì một niềm vui bột phát mà làm mất đi những gì q nhất”
GS Ngơ Bảo Châu đã viết như vậy sau khi nhận giải thưởng Fields. Có lẽ đó khơng chỉ là nỗi buồn riêng của anh.
Như thường lệ, giới truyền thông lại làm dấy lên một làn sóng thơng tin về GS Ngơ Bảo Châu, nhân vật được coi là hấp
dẫn độc giả nhất trong thời gian vừa qua. Tất cả những thông tin về anh được thu gom một cách triệt để nhất, cho dù đó
là chuyện cơng việc, chuyện cá nhân hay một câu chuyện vu vơ bất kỳ có thể thu hút sự chú ý của công chúng. Về mặt
nghề nghiệp, q trình này cũng khơng khác gì việc tạo ra hình ảnh một kẻ giết người máu lạnh mang tên Nguyễn Đức
Nghĩa. Trong khi đó, điều làm nên sự ưu tú của GS Ngô Bảo Châu, Bổ đề cơ bản Langlands thì lại vượt xa khả năng trí
tuệ của các nhà báo và công chúng. Người hiếm hoi đặt câu hỏi về ý nghĩa của cơng trình này thì lại là một người nước
ngoài - Joe - thường biết đến với biệt danh "Dâu Tây".

Tuy nhiên, c xã h i ã b cu n v o l n sóng truy n thơng ó. Ch c ch n trên

ả

ộ đ

ị

ố

à à

ề

đ

ắ

ắ

đấ ướ

t n

c Vi t

ệ

Nam, không nhi u ng

ề

ườ

i bi t

ế đế

n B

ổ đề

Langlands c ng nh có kh n ng hi u v ánh giá úng

ũ

ư

ả ă

ể

à đ

đ

ý ngh a c a cơng trình n y. Cái duy nh t chúng ta có th ánh giá

ĩ

ủ

à

ấ

ể đ

đượ đ

c, ó s danh giá c a gi i

ự

ủ

ả

th

ưở

ng Fields.

GS Ngô Bảo Châu đã chứng minh một Việt
Nam có những trí tuệ có khả năng đạt tới đỉnh
cao của thế giới. Nhưng...

Việc GS Ngô Bảo Châu giải quyết được Bổ đề Langlands đã xảy ra từ trước nhưng việc này chỉ trở thành làn sóng với
truyền thơng Việt Nam khi anh đạt được một cột mốc về danh vọng. Như thế, về cơ bản, công chúng đã bị cuốn hút bởi
sự hào nhống của vinh quang thay vì chân giá trị của trí tuệ. Và thay vì chỉ ra sự vượt trội của GS Ngô Bảo Châu trên
con đường khoa học, người ta tìm kiếm những chi tiết trong các sự kiện và đời sống cá nhân, những chi tiết mà người
nào cũng có.

Sự tự hào tràn lan trên các mặt báo, trong những phát biểu mang tính cá nhân cũng như tập thể. Chúng ta có quyền đó
khơng? Để giải quyết câu hỏi này, trước hết phải rõ ràng với chính mình con đường nào đã tạo nên sự ưu tú của Ngơ
Bảo Châu.

Ví như chúng ta có một mảnh đất quanh năm chỉ xây được những khối nhà 2,3 tầng. Khi mảnh đất đó vào tay người
khác, họ xây lên những lâu đài tráng lệ. Liệu chúng ta có nên tự hào về lâu đài đó khơng? Đã có rất nhiều những tài
năng tốn học xuất hiện trên đất nước nhưng chỉ có một mình GS Ngơ Bảo Châu đạt tới tầm cao của nhân loại. Những
cái tên lừng lẫy một thời như Lê Bá Khánh Trình… giờ đã về đâu trong cuộc sống?

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Một trong những đóng góp lớn nhất của GS Ngơ Bảo Châu cho dân tộc là anh đã chứng minh một cách thuyết phục
Việt Nam có những trí tuệ có khả năng đạt tới đỉnh cao của thế giới. Vậy những trí tuệ ấy ở đâu trên đất nước và trong
những lĩnh vực khác? Nền văn học với quá nhiều chất liệu khơng có lấy một tác phẩm đáng kể. Nền giáo dục thì đã thử
nghiệm hàng chục năm trên các thế hệ học sinh rốt cuộc vẫn chưa định dạng được con đường cho mình. Nền nơng
nghiệp thì lạc hậu tới mức khơng có vắc xin phịng chống nổi một đợt dịch bệnh tai xanh ở lợn để dịch cứ lan tràn từ địa
phương này qua địa phương khác rồi trở thành đại dịch.

Với thế giới, GS Ngô Bảo Châu đã mang lại một tri thức mới mẻ. Tuy nhiên, với dân tộc, anh chỉ gợi lại những nỗi
buồn xưa cũ. Chúng ta đã từng có những con người vĩ đại. Triết gia Trần Đức Thảo, một trong những triết gia vĩ đại của
thế kỷ với “Phương pháp hiện tượng học của Husserl”, “Hiện tượng học và chủ nghĩa duy vật biện chứng”, “Nguồn gốc
ngôn ngữ” và “Ý thức triết học đã đi đến đâu”. "… một con người siêu việt của Việt Nam đã đành, mà còn đáng cho
nền văn hóa Pháp tự hào. Con người đó cũng có phần cấu thành của chung nhân loại" - (Lời giáo sư Nguyễn Đình Chú
trong một bài viết của ơng). Sách triết của Trần Đức Thảo đã xuất bản khắp châu Âu. Viện Hàn lâm Đức đã muốn mời
ông sang để trao đổi về vấn đề con người, về Heghen…

Giáo sư vật lý thiên văn Nguyễn Quang Riệu, người được thế giới đánh giá là một trong những bộ óc ưu tú nhất của
nhân loại trong lĩnh vực đã luôn hướng về quê hương. Ông đã từng xin tài trợ để xây dựng một cung thiên văn tại thủ đô
Hà Nội. Tuy nhiên theo lời ơng, dự án đó đã khơng trở thành hiện thực do các thủ tục hành chính của thành phố Hà
Nội…

Trên thế giới còn rất nhiều những nhà khoa học Việt Nam như thế. Dù họ không đạt tới đỉnh cao như GS Ngô Bảo Châu
nhưng đều là những người có tài năng xuất chúng. Những con người mang dịng máu Việt Nam nhưng trí tuệ đã được
vun đắp bởi các dân tộc khác trên thế giới và những trí tuệ đó cũng đang cống hiến cho những dân tộc khác trên thế
giới. Đó là một nỗi đau chứ không thể là một niềm tự hào.

Khi GS Ngô Bảo Châu nổi lên như một hiện tượng, Viện Tốn học đã cơng bố một mức đãi ngộ vượt khung nếu anh về
làm việc. Đó là thu nhập khoảng 5 triệu một tháng. Đó khơng chỉ là cái nghèo về vật chất. Đó cịn là cái nghèo trong
khả năng đánh giá một tài năng trong bối cảnh thế giới phẳng. Không bàn về những đại học đang mời GS Ngô Bảo
Châu, chỉ một doanh nghiệp trong nước cũng sẵn lịng tặng anh một biệt thự. Có thể trong đó có mục đích PR hay
những mục đích khác nhưng nó cũng thể hiện việc doanh nghiệp có khả năng đánh giá rất đúng tầm vóc của một con
người. Ở mặt này, doanh nghiệp đang “giàu” hơn nhà nước rất nhiều.

Trong một lần nói chuyện, PGS.TS Đặng Thị Cẩm Hà, nguyên trưởng phịng Cơng nghệ sinh học mơi trường Viện
Cơng nghệ Sinh học nói một cơng trình khoa học thực hiện trong 2 năm thì đến gần 1 năm là lo chuyện giấy tờ hóa đơn
sổ sách. Mà đó đâu phải là những việc của những nhà khoa học.

Trong nước không thiếu những người tài nhưng thực sự họ đang mơ ước có được một cơ chế làm việc khoa học cho
những nhà khoa học. Từ cơ chế đó, họ mới có thể tạo ra những giống cây trồng, vật ni năng suất, mới có thể tạo vắc
xin phịng dịch, tạo thuốc chữa bệnh… Những điều đó khơng q phức tạp như việc chứng minh Bổ đề Langlands. Nó
khơng tạo ra niềm hân hoan nào quá lớn nhưng lại mang lại sự ổn định và no ấm cho cuộc sống hàng triệu người nông
dân trên đất nước.

Trở lại với nỗi buồn của GS Ngô Bảo Châu. Niềm vui bột phát rồi sẽ qua đi rất nhanh. Quan trọng nhất là trả lời cho
câu hỏi điều gì quý giá nhất? Chúng ta đang gìn giữ và tạo điều kiện như thế nào cho những điều quý giá nhất ấy để
vượt lên những hào nhống vinh quang tạo nên những giá trị đích thực cho cuộc sống từng con người?

<i>Theo CAND</i>

</div>

<!--links-->

GS Ngô Bảo Châu và bổ đề Langlands

• 2
• 497
• 0