Giáo án Ngữ văn 11
ÔN TẬP VĂN HỌC
A. Mục tiêu bài học
Giúp học sinh củng cố, hệ thống hoá những kiến thức cơ bản về văn học Việt nam và văn học
nước ngoài đã học. Biết vận dụng linh hoạt, sáng tạo những tri thức đó. rèn năng lực phân tích
văn học theo từng cấp độ: sự kiện, tác phẩm, hình tượng, ngơn ngữ văn học
B. Phương tiện thực hiện
+Sách GK, sách GV
+Giáo án lên lớp cá nhân
C.Cách thức tiến hành
Giáo viên tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp: hướng dẫn học sinh đọc, trao đổi
thảo luận, trả lời các câu hỏi.
D.Tiến trình lên lớp
1.Kiểm tra bài cũ:
Kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của học sinh
2.Giới thiệu bài mới:
Hoạt động của thầy và trò.
Nội dung cần đạt.
Hs thảo luận nhóm
1. Câu 1
+Thơ mới nảy sinh trong hoàn cảnh xã hội
thực dân nửa phong kiến
+Tác giả thơ mới: tri thức Tây học (thơ trung
đại: Nho sĩ và quan lại)
+Thơ mới thể hiện cái tôi cá nhân một cách
tuyệt đối (thơ trung đại tính phi ngã)
+Thơ mới ảnh hưởng thi pháp văn học Phương
Ôn tập văn học
Page 1
Giáo án Ngữ văn 11
Tây (thơ trung đại ảnh hưởng thi pháp văn học
Hướng dẫn học sinh lập bảng so trung đại Trung Hoa)
sánh hai tác phẩm
Định hướng: học sinh bám vào nội dung và
nghệ thuật của hai tác phẩm, để lập bảng so
sánh
Bảng thống kê về hai tác phẩm
Lưu biệt khi xuất dương
Nội dung
Hầu trời
Lí tưởng của trang nam nhi Cái tơi hào hoa, phóng túng,
chủ động xoay trời chuyển khẳng định tài năng văn chương
đất. Không phụ thuộc vào Khao khát muốn được thể hiện
hồn cảnh cuộc sống
mình giữa cuộc đời.
Nghệ thuật
Xây dựng hình tượng kì vĩ, Giọng điệu tự nhiên, có nhiều
hào hùng (Thơ tuyên truyền sáng tạo (hư cấu chuyện hầu
cổ động cách mạng)
Hoạt động của thầy và trị.
trời...Cái tơi ngơng)
Nội dung cần đạt.
Những nét chính về hai bài thơ:
+Thời điểm ra đời: Lưu biệt khi xuất dương (1905),
Hầu trời (1921). Đây là thời kì mở đầu cho q trình
hiện đại hố văn học Việt Nam
+Cả hai bài thơ: đều thể hiện phần nào cái tôi, ý thức cá
nhân. Vẻ đẹp lãng mạn hào hùng ở Phan Bội Châu, cái
Ôn tập văn học
Page 2
Giáo án Ngữ văn 11
tôi tài hoa, ngông ở Tản Đà
+Cả hai bài thơ đều nằm ở điểm giao thời, của hai thời
đại thi ca , từ thi ca trung đại chuyển sang thi ca hiện
đại.
*Vội vàng:
Cái tôi cá nhân thực sự trỗi dậy mạnh mẽ, sự cuồng
nhiệt đến hết mình khi giao cảm với thiên nhiên, con
người.
Quan niệm mới mẻ về nhân sinh, về thời gian, cuộc
đời.
Tên tác phẩm.
Nội dung
Nghệ thuật
Đây thơn Vĩ Dạ
Tình cảm thiết tha với đời, Giàu hình ảnh thể hiện nội
(Hàn Mặc Tử)
với người. Nỗi buồn bâng tâm, ngôn ngữ tinh tế, giàu
khuâng, với bao uẩn khúc sức gợi liên tưởng.
trong lòng...
Tương tư
Tâm trạng của chàng trai lúc Ngơn ngữ thơ giản dị, ngọt
(NguyễnBính)
tương tư, hồn quê hoà lẫn ngào tha thiết, phảng phất ca
cảnh quê, khát vọng hạnh dao dân gian...làm sống dậy
phúc lứa đôi giản dị...
hồn xưa đất nước. Nét chân
quê.
Chiều xuân
Cảnh chiều xuân ở đồng bằng Thủ pháp nghệ thuật gợi tả.
(Anh Thơ)
Bắc Bộ. Khơng khí, nhịp sống (lấy cái động để tả cái tĩnh
êm ả, tĩnh lặng.
lặng của cảnh quê)
Chiều tối
Tinh thần lạc quan, vượt lên Vẻ đẹp cổ điển mà hiện đại
Ôn tập văn học
Page 3
Giáo án Ngữ văn 11
(Hồ chí minh)
trên hồn cảnh khắc nghiệt...
Sự vận động của tư tưởng,
Tình yêu thiên nhiên.....
hình ảnh, cảm xúc.
Lai tân
Tả thực bằng bút pháp châm Mâu thuẫn để bật lên tiếng
(hồ chí Minh)
biếm (hướng ngoại)
Từ ấy
Niềm vui khi đón nhận lí Vận động về tâm trạng thể
(Tố Hữu)
tưởng của Đảng, lời tâm hiện qua ngơn từ, hình ảnh,
cười thâm thuý-> câu cuối
nguyện chân thành, thiết tha, nhạc điệu (ảnh hưởng của thơ
rạo rực...
mới)
Nhớ đồng
Khao khát tự do, say mê lí Diễn biến tâm trạng thể hiện
(Tố Hữu)
tưởng, thể hiện qua nỗi nhớ qua ngơn từ, hình ảnh, nhạc
da diết, cháy bỏng với quê điệu (điệp từ, điệp kiểu câu)
hương, con người.
Tơi u em
Tình u chân thành, mãnh Ngôn ngữ giản dị, thể hiện
(Pu-skin)
liệt
tinh tế cảm xúc và lí trí của
vị tha, cao thượng
“tơi”
Nhân vật bê-li-cốp
Phê phán lối sống ích kỉ, bạc Nhân vật điển hình
nhược, bảo thủ của một bộ Chi tiết nghệ thuật độc đáo:
phận tri thức Nga cuối thế kỉ cái vỏ bao. giọng điệu chậm,
XIX, đặt vấn đề: phải thay mỉa mai, đượm buồn.
đổi, lối sống, xã hội....
Giăngvangiăng
Trong hồn cảnh bất cơng, Sự đối lập giữa hai nhân vật:
tuyệt vọng, con người chân Gia-ve < > Giăng Van-giăng
chính vẫn có thể bằng ánh
Hình ảnh lãng mạn: nụ cười
sáng của tình yêu thương đẩy
của Phăng-tin
lùi bóng tối của cường quyền
bạo lực...đặt niềm tin vào Nghệ thuật xây dựng nhân vật
Ôn tập văn học
Page 4
Giáo án Ngữ văn 11
tương lai.
(cử chỉ, ngôn ngữ, hành động)
Hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài sau:
Tóm tắt văn bản nghị luận
Ôn tập văn học
Page 5