Giáo án Công nghệ 10 bài 20: Ứng dụng công nghệ vi sinh sản xuất chế phẩm bảo vệ thực vật

ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ VI SINH VẬT
SẢN XUẤT CHẾ PHẨM BẢO VỆ THỰC VẬT
I. Mục tiêu bài học
Sau khi học xong bài này học sinh phải:
- Hiểu và trình bày được khái niệm về chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật
- Phân tích và trình bày được cơ sở khoa học, quy trình sản xuất các chế phẩm vi khuẩn, virus và
nấm trừ sâu
- Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh
II. Phương pháp, phương tiện
* Phương pháp: Trực quan, thảo luận
* Phương tiện: Sơ đồ đường truyền thuốc hóa học BVTV vào mơi trường và con người; Phiếu học
tập và một số hình ảnh liên quan
III. Tiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức – 1’
2. Kiểm tra bài cũ – 0’
3. Dạy học bài mới – 35’
HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

NỘI DUNG

Hoạt động 1: Tìm hiểu chế phẩm vi khuẩn trong PT sâu hại – 15’
- Theo em, sâu hại có bị bệnh tật khơng? Nếu có Khái niệm chế phẩm bảo vệ thực vật
thì nn gây bệnh cho sâu hại là gì? (khí hậu và Là chế phẩm được sản xuất từ nguyên liệu
các loài vsv gây bệnh)
chính là những VSV sống, có tác dụng gây
- Vậy theo em, thế nào là chế phẩm vi sinh pt sâu bệnh cho sâu để diệt sâu  khơng gây ảnh
hại? Nó có khác gì so với thuốc hóa học BVTV? hưởng cho mơi trường, giữ cân bằng hệ sinh
thái Nơng nghiệp; Đảm bảo an tồn thực
phẩm
- Nêu câu hỏi gợi ý tìm hiểu chế phẩm vi
I. Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu

khuẩn trừ sâu:
- VK được sử dụng để sản xuất chế phẩm trừ
+ Thế nào là chế phẩm vk trừ sâu?
sâu là những vi khuẩn có tinh thể Protein độc
+ Loài vi khuẩn nào được sử dụng để sản xuất ra ở giai đoạn bào tử
chế phẩm vi khuẩn trừ sâu?
- Lồi vi khuẩn có tác nhân này là vi khuẩn
+ Vì sao vk này tiêu diệt được sâu hại?
Bacillus thuringiensis (Bt)
+ Triệu chứng của sâu hại khi bị bệnh do vi khuẩn
gây ra?
Nhấn mạnh: Vi khuẩn có rất nhiều lồi khác
nhau, nhưng để diệt được sâu hại, nó phải sản
xuất được protein độc ở giai đoạn bào tử tìm
thấy ở vi khuẩn Bt


Giải thích: Bào tử – Màng tế bào lõm vào tạo 1
ngăn chứa 1 vùng DNA  xung quanh ngăn - Quy trình sx:
hình thành 1 màng dày gồm 1 số lớp bảo vệ. Bào
tử có vận tốc chuyển hóa chậm, chịu được khô Giống gốc
hạn, chất độc và nhiệt độ cực trị, sống không
dinh dưỡng nhiều năm, đủ nhỏ để bay trong
SX giống cấp 1
khơng khí  khi gặp đk thuận lợi  nẩy mầm 
giải phóng tế bào vi khuẩn có khả năng phát triển
và sinh sản
GV giới thiệu quy trình sản xuất lên bảng, vừa
giới thiệu, vừa giải thích

Cb mơi trường
Khử trùng MT
Cấy giống sx
Ủ và theo dõi q/tr lên men

BS: Ở VN, Bt được nghiên cứu sản xuất từ 1976
đến 1985  cho ra thương phẩm Bacterin cung
cấp cho nhiều vùng rau sạch trên cả nước

Tạo dạng chế phẩm:
+ Nghiền, lọc, ly tâm
+ Bổ sung chất phụ gia
+ Sấy khơ
+ Đóng gói, bảo quản

Hoạt động 2: Tìm hiểu chế phẩm Virus trong PT sâu hại – 15
- Nêu câu hỏi gợi ý tìm hiểu chế phẩm virus II – CHẾ PHẨM VIRUS TRỪ SÂU:
trừ sâu:
- Gây nhiễm virus nhân đa diện (N.P.V) lên
+ Thế nào là chế phẩm virus trừ sâu
sâu non  nghiền nát sâu non bị nhiễm virus
+ Đối tượng virus nào thường được sử dụng để  pha với nước theo tỷ lệ nhất định  lọc
 thu nước dịch virus đậm đặc  pha chế
tạo chế phẩm?
chế phẩm
N.P.V = Nuclear polyhedrosis virus
+ Triệu chứng bị bệnh của sâu hại khi bị nhiễm
virus?
Ở Việt Nam, virus N.P.V được sản xuất nhiều ở
NI

SÂU bảo
HÀNGvệ
LOẠT
NIty
SÂU
GIỐNG
cơng
BVTV
Trung ương,
Viện
thực vật,
(Vật
chủ)
Viện sinh học nhiệt đới
GV giới thiệu quy trình lên bảng và giải thích
CHẾ BIẾN THỨC
ĂN NHÂN TẠO
(Vật chủ)

NHIỄM BỆNH VIRUS CHO
SÂU

PHA CHẾ PHẨM:

- Thu thập sâu, bệnh
- Nghiền, lọc
- Li tâm
- Thêm chất phụ gia

SẤY KHƠ

ĐĨNG GĨI

KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG

- Quy trình sx:


Hoạt động 3: Tìm hiểu chế phẩm nấm trong PT sâu hại – 5’
Nêu câu hỏi gợi ý tìm hiểu chế phẩm nấm trừ III – CHẾ PHẨM NẤM TRỪ SÂU:
sâu:
- 2 nhóm nấm được sử dụng: Nhóm nấm túi
+ Nhóm nấm nào được sử dụng để tạo chế phẩm và nấm phấn trắng (Beauvaria bassiana)
nấm trừ sâu?
+ Khi bị nhiễm nấm ( nấm túi & nấm phấn trắng) - Quy trình sx :
sâu hại có triệu chứng bệnh tích như thế nào?
Giống nấm thuần  mt nhân sk Rải mỏng
GV giới thiệu quy trình sản xuất và giải thích
(B.b)
(Cám, ngơ, đg)
để hình thành bào tử  tạo chế phẩm (…)
4. Củng cố - 5’
- Thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu? Vi khuẩn dùng sản xuất? Đặc điểm?
- Thế nào là chế phẩm virus trừ sâu? Virus dùng sản xuất?
- Thế nào là chế phẩm nấm trừ sâu? Nhóm nấm dùng sản xuất?
- GV cho HS xem lại 3 quy trình trên bảng, và nhấn mạnh: Ở quy trình sản xuất chế
phẩm virus trừ sâu, mơi trường dinh dưỡng cho virus chính là sâu non, khác với 2 quy trình kia
là mơi trường dinh dưỡng nhân tạo hoặc tự nhiên...
5. Hướng dẫn – 4’
Học bài, trả lời các câu hỏi trong SGK