CDBDHSG12Goc nhap xa

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI ĐỊA LÍ 12 <b>09.2010</b>

<i><b>Hãy tính góc chiếu sáng (góc nhập xạ) (góc tới) của tia sáng Mặt Trời lúc 12 giờ trưa</b></i>
<i><b>tại: Xích đạo, các chí tuyến và các vịng cực trong các ngày 21-3, 22-6, 23-9, 22-12 rồi</b></i>
<i><b>điền vào bảng theo mẫu dưới:</b></i>

Vĩ tuyến Góc chiếu sáng lúc 12 giờ trưa

21-3 22-6 23-9 22-12

660_{33’B (vịng cực Bắc)}

230_{27’B (chí tuyến Bắc)}

00_{(Xích đạo)}

230_{27’N (chí tuyến Nam)}

660_{33’N (vịng cực Nam)}

Với bài tập này, giáo viên thường hướng dẫn học sinh tính tốn theo phương pháp
hình học (xem SGV Địa lý lớp 10 nâng cao- trang 26, 27). Sử dụng phương pháp hình
học sẽ gặp khơng ít những khó khăn vì đa số học sinh theo ban nâng cao thường yếu về
kiến thức hình học, trong khi bài tập lại đòi hỏi các em phải biết vận dụng một số kiến
thức có liên quan như góc đồng vị, hai góc có cạnh tương ứng song song, tính chất của
tiếp tuyến…để tính tốn nên hoạt động của giáo viên và học sinh ở trên lớp mất nhiều
thời gian mà hiệu quả lại không cao. Để khắc phục những khó khăn trên, theo tơi nên
hướng dẩn học sinh tính góc nhập xạ của tia sáng Mặt Trời lúc 12 giờ trưa vào các ngày
21-3, 22-6, 23-9, 22-12 bằng phương pháp đại số đơn giản và học sinh dể vận dụng.

* Cụ thể: Nếu gọi <b>h</b> là góc nhập xạ của tia sáng Mặt Trời lúc 12 giờ trưa, <b>φ</b> là vĩ độ
địa lý tại địa điểm cần tính, chúng ta sẽ có các cơng thức tính vào các ngày nói trên, cụ
thể là: (h0 = 900 – φ ± α )

- <i><b>Vào ngày 21-3 và 23-9:</b></i> Tất cả các địa điểm trên Trái Đất đều có góc nhập xạ được
tính bằng cơng thức: <b>h= 900_{- φ}</b>

- <i><b> Vào ngày 22-6:</b></i>

+ Bắc bán cầu (BBC<b>): h = 900 _{– φ + 23}0_27’</b>

+ Nam bán cầu (NBC<b>): h = 900 _{– φ - 23}0_27’</b>

- <i><b>Vào ngày 22-12:</b></i>

+ BBC: <b>h =900_{- φ - 23}0_27’</b>

+ NBC: <b>h =</b> <b>900_{- φ+ 23}0_27’</b>

Áp dụng các công thức vào bài tập trên ta có:
- <i><b>Vào ngày 21-3 và 23-9:</b></i>

+ Tại vòng cực Bắc:

<b> h=</b> 900_{- 66}0_33’<b>₌</b>₂₃0_27’

+ Tại chí tuyến Bắc:

<b> h=</b> 900_{- 23}0_27’<b>₌</b>₆₆0_33’

+ Tại xích đạo:

<b> h=</b> 900_{- 0}0<b>₌</b>₉₀0

+ Tại chí tuyến Nam:

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI ĐỊA LÍ 12 <b>09.2010</b>

<b> h=</b> 900_{- 23}0_27’<b>₌</b>₆₆0_33’

+ Tại vòng cực Nam:

<b> h=</b> 900_{- 66}0_33’<b>₌</b>₂₃0_27’

- <i><b>Vào ngày 22-6:</b></i>

+ Tại vòng cực Bắc:

<b> h=</b> 900_{- 66}0_33’<b>₊</b>₂₃0_27’<b>₌</b>₄₆0_54’

+ Tại chí tuyến Bắc:

<b> h=</b> 900_{- 23}0_27’<b>₊</b>₂₃0_27’<b>₌</b>₉₀0

+ Tại xích đạo:

<b> h=</b> 900_{- 0}0 <b>₊</b>₂₃0_27’<b>₌</b>₆₆0_33’

+ Tại chí tuyến Nam:

<b> h=</b> 900_{- 23}0_{27’- 23}0_27’<b>₌</b>₄₃0_06’

+ Tại vòng cực Nam:

<b> h=</b> 900_{- 66}0_{33’- 23}0_27’<b>₌</b>₀0

- <i><b>Vào ngày 22-12:</b></i>

+ Tại vòng cực Bắc:

<b> h=</b> 900_{- 66}0_{33’- 23}0_27’<b>₌</b>₀0

+ Tại chí tuyến Bắc:

<b> h=</b> 900_{- 23}0_{27’- 23}0_27’<b>₌</b>₄₃0_06’

+ Tại xích đạo:

<b> h=</b> 900_{- 0}0_{- 23}0_27’<b>₌</b>₆₆0_33’

+ Tại chí tuyến Nam:

<b> h=</b> 900_{- 23}0_27’<b>₊</b>₂₃0_27’<b>₌</b>₉₀0

+ Tại vòng cực Nam:

<b> h=</b> 900_{- 66}0_33’<b>₊</b>₂₃0_27’<b>₌</b>₄₆0_54’.

Cả hai phương pháp đều cho kết quả tính như sau:

V ĩ tuyến Góc chiếu sáng lúc 12 giờ trưa

<b>21-3 </b> <b>22-6</b> <b>23-9</b> <b>22-12</b>

660_{33’B (vòng cực Bắc)} ₂₃0_27’ ₄₆0_54’ ₂₃0_27’ ₀0

230_{27’B (chí tuyến Bắc)} ₆₆0_33’ ₉₀0 ₆₆0_33’ ₄₃0_06’

00_{(Xích đạo)} ₉₀0 ₆₆0_33’ ₉₀0 ₆₆0_33’

230_{27’N (chí tuyến Nam)} ₆₆0_33’ ₄₃0_06’ ₆₆0_33’ ₉₀0

660_{33’N (vòng cực Nam)} ₂₃0_27’ ₀0 ₂₃0_27’ ₄₆0_54’

Theo cách trình bày trên, chúng ta thấy, sử dụng phương pháp đại số sẽ không mất
thời gian vẽ hình, cách tính đơn giản và hiệu quả cao hơn. Giáo viên có thể yêu cầu học
sinh về nhà vận dụng các cơng thức để tính góc nhập xạ ở các vĩ độ khác, từ đó học sinh
sẽ tự rèn luyện và thành thạo kỹ năng tính góc nhập xạ của tia sáng Mặt Trời lúc 12 giờ
trưa vào các ngày 21-3, 22-6, 23-9 và 22-12 tại bất kỳ một địa điểm nào trên bề mặt Trái
đất.

</div>

<!--links-->
Kế hoạch lưu chuyển hàng hoá thu nhập, xác định, phân phối kết quả nội dung tại Công ty TNHH Dược Phẩm Tân Đức Minh

• 80
• 970
• 4