Tải bản đầy đủ (.pdf) (646 trang)

Le vicomte de bragelonne tome II

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.53 MB, 646 trang )

ProjectGutenberg'sLevicomtedeBragelonne,TomeII.,byAlexandreDumas
ThiseBookisfortheuseofanyoneanywhereatnocostandwithalmostno
restrictionswhatsoever.Youmaycopyit,giveitawayorre-useitunderthe
termsoftheProjectGutenbergLicenseincludedwiththiseBookoronlineat
www.gutenberg.net
Title:LevicomtedeBragelonne,TomeII.
Author:AlexandreDumas
ReleaseDate:November4,2004[EBook#13948]
Language:French
***STARTOFTHISPROJECTGUTENBERGEBOOKLEVICOMTEDE
BRAGELONNE,TOMEII.***

ThisEtextwaspreparedbyEbookslibresetgratuitsandisavailableat
inWordformat,MobipocketReaderformat,
eReaderformatandAcrobatReaderformat.

AlexandreDumas
LEVICOMTEDEBRAGELONNE
TOMEII

(1848—1850)


Tabledesmatières
ChapitreLXXII—Lagrandeurdel'évêquedeVannes
ChapitreLXXIII—Porthoscommenceàêtrefâchéd'êtrevenu
avecd'Artagnan
ChapitreLXXIV—d'Artagnancourt,óPorthosronfle,ó
Aramisconseille
ChapitreLXXV—M.Fouquetagit
ChapitreLXXVI—d'Artagnanfinitparmettreenfinlamainsur


sonbrevetdecapitaine
ChapitreLXXVII—Unamoureuxetunemtresse
ChapitreLXXVIII—l'onvoitenfinrepartrelavéritable
hérọnedecettehistoire
ChapitreLXXIX—MalicorneetManicamp
ChapitreLXXX—ManicampetMalicorne
ChapitreLXXXI—Lacourdel'hơtelGrammont
ChapitreLXXXII—LeportraitdeMadame
ChapitreLXXXIII—AuHavre
ChapitreLXXXIV—Enmer
ChapitreLXXXV—Lestentes
ChapitreLXXXVI—Lanuit
ChapitreLXXXVII—DuHavreàParis
ChapitreLXXXVIII—CequeleChevalierdeLorrainepensaitde
Madame
ChapitreLXXXIX—LasurprisedemademoiselledeMontalais
ChapitreXC—Leconsentementd'Athos
ChapitreXCI—MonsieurestjalouxduducdeBuckingham
ChapitreXCII—Forever!
ChapitreXCIII—saMajestéLouisXIVnetrouveMelledeLa
Vallièreniassezriche,niassezjoliepourungentilhommedu
rangduvicomtedeBragelonne
ChapitreXCIV—Unefouledecoupsd'épéedansl'eau
ChapitreXCV—M.BaisemeauxdeMontlezun
ChapitreXCVI—Lejeuduroi
ChapitreXCVII—LespetitscomptesdeM.BaisemeauxdeMontlezun
ChapitreXCVIII—LedéjeunerdeM.deBaisemeaux
ChapitreXCIX—LedeuxièmedelaBertaudière
ChapitreC—Lesdeuxamies
ChapitreCI—L'argenteriedeMmedeBellière



ChapitreCII—Ladot
ChapitreCIII—LeterraindeDieu
ChapitreCIV—Tripleamour
ChapitreCV—LajalousiedeM.deLorraine
ChapitreCVI—MonsieurestjalouxdeGuiche
ChapitreCVII—Lemédiateur
ChapitreCVIII—Lesconseilleurs
ChapitreCIX—Fontainebleau
ChapitreCX—Lebain
ChapitreCXI—Lachasseauxpapillons
ChapitreCXII—Cequel'onprendenchassantauxpapillons
ChapitreCXIII—LeballetdesSaisons
ChapitreCXIV—LesnymphesduparcdeFontainebleau
ChapitreCXV—Cequisedisaitsouslechêneroyal
ChapitreCXVI—L'inquiétudeduroi
ChapitreCXVII—Lesecretduroi
ChapitreCXVIII—Coursesdenuit
ChapitreCXIX—Madameacquiertlapreuvequel'onpeut,en
écoutant,entendrecequisedit
ChapitreCXX—Lacorrespondanced'Aramis
ChapitreCXXI—Lecommisd'ordre
ChapitreCXXII—Fontainebleauàdeuxheuresdumatin
ChapitreCXXIII—Lelabyrinthe
ChapitreCXXIV—CommentMalicorneavaitétédélogédel'hơteldu
Beau-Paon
ChapitreCXXV—Cequis'étaitpasséenréalitéàl'aubergedu
Beau-Paon
ChapitreCXXVI—Unjésuitedelaonzièmeannée

ChapitreCXXVII—Lesecretdel'État
ChapitreCXXVIII—Mission
ChapitreCXXIX—Heureuxcommeunprince
ChapitreCXXX—Histoired'unenạadeetd'unedryade
ChapitreCXXXI—Findel'histoired'unenạadeetd'unedryade

ChapitreLXXII—Lagrandeurdel'évêquedeVannes


Porthosetd'Artagnanộtaiententrộsl'ộvờchộparuneporteparticuliốre,connue
desseulsamisdelamaison.
IlvasansdirequePorthosavaitservideguided'Artagnan.Ledignebaronse
comportaitunpeupartoutcommechezlui.Cependant,soitreconnaissancetacite
decettesaintetộdupersonnaged'Aramisetdesoncaractốre,soithabitudede
respectercequiluiimposaitmoralement,dignehabitudequiavaittoujoursfait
dePorthosunsoldatmodốleetunespritexcellent,partoutescesraisons,disonsnous,Porthosconserva,chezSaGrandeurl'ộvờquedeVannes,unesortede
rộservequed'Artagnanremarquatoutd'aborddansl'attitudequ'ilpritavecles
valetsetlescommensaux.
Cependantcetterộserven'allaitpasjusqu'sepriverdequestions,Porthos
questionna.
OnappritalorsqueSaGrandeurvenaitderentrerdanssesappartements,etse
prộparaitparaợtre,dansl'intimitộ,moinsmajestueusequ'ellen'avaitparuavec
sesouailles.
Eneffet,aprốsunpetitquartd'heurequepassốrentd'ArtagnanetPorthosse
regardermutuellementleblancdesyeux,tournerleurspoucesdansles
diffộrentesộvolutionsquivontdunordaumidi,uneportedelasalles'ouvritet
l'onvitparaợtreSaGrandeurvờtuedupetitcostumecompletdeprộlat.
Aramisportaitlatờtehaute,enhommequial'habitudeducommandement,la
robededrapvioletretroussộesurlecụtộ,etlepoingsurlahanche.
Enoutre,ilavaitconservộlafinemoustacheetlaroyaleallongộedutempsde

LouisXIII.
Ilexhalaenentrantceparfumdộlicatqui,chezleshommesộlộgants,chezles
femmesdugrandmonde,nechangejamais,etsembles'ờtreincorporộdansla
personnedontilestdevenul'ộmanationnaturelle.Cettefoisseulementleparfum
avaitretenuquelquechosedelasublimitộreligieusedel'encens.Iln'enivrait
plus,ilpộnộtrait;iln'inspiraitplusledộsir,ilinspiraitlerespect.
Aramis,enentrantdanslachambre,n'hộsitapasuninstant,etsansprononcer
uneparolequi,quellequ'ellefỷt,eỷtộtộfroideenpareilleoccasion,ilvintdroit
aumousquetairesibiendộguisộsouslecostumedeM.Agnan,etleserradans
sesbrasavecunetendressequeleplusdộfiantn'eỷtpassoupỗonnộedefroideur


oud'affectation.
D'Artagnan,desoncụtộ,l'embrassad'uneộgaleardeur.Porthosserralamain
dộlicated'Aramisdanssesgrossesmains,etd'ArtagnanremarquaqueSa
Grandeurluiserraitlamaingaucheprobablementparhabitude,attenduque
Porthosdevaitdộjdixfoisluiavoirmeurtrisesdoigtsornộsdebaguesen
broyantsachairdansl'ộtaudesonpoignet.Aramis,avertiparladouleur,se
dộfiaitdoncetneprộsentaitquedeschairsfroisseretnondesdoigtsộcraser
contredel'oroudesfacettesdediamant.
Entredeuxaccolades,Aramisregardaenfaced'Artagnan,luioffritunechaiseet
s'assitdansl'ombre,observantquelejourdonnaitsurlevisagedeson
interlocuteur.
Cettemanoeuvre,familiốreauxdiplomatesetauxfemmes,ressemblebeaucoup
l'avantagedelagardequecherchent,selonleurhabiletộouleurhabitude,
prendrelescombattantssurleterrainduduel.D'Artagnannefutpasdupedela
manoeuvre;maisilneparutpass'enapercevoir.
Ilsesentaitpris;mais,justementparcequ'ilộtaitpris,ilsesentaitsurlavoiede
ladộcouverte,etpeuluiimportait,vieuxcondottiere,desefairebattreen
apparence,pourvuqu'iltirõtdesaprộtenduedộfaitelesavantagesdelavictoire.

CefutAramisquicommenỗalaconversation.
Ah!cherami!monbond'Artagnan!dit-il,quelexcellenthasard!
C'estunhasard,monrộvộrendcompagnon,ditd'Artagnan,quej'appelleraide
l'amitiộ.Jevouscherche,commetoujoursjevousaicherchộ,dốsquej'aieu
quelquegrandeentreprisevousoffrirouquelquesheuresdelibertộvous
donner.
Ah!vraiment,ditAramissansexplosion,vousmecherchez?
Eh!oui,ilvouscherche,moncherAramis,ditPorthos,etlapreuve,c'estqu'il
m'arelancộ,moi,Belle-ẻle.C'estaimable,n'est-cepas?
Ah!fitAramis,certainement,Belle-ẻle
ôBon!ditd'Artagnan,voilmonbutordePorthosqui,sansysonger,atirộdu


premiercouplecanond'attaque.ằ
Belle-ẻle,ditAramis,danscetrou,danscedộsert!C'estaimable,eneffet.
Etc'estmoiquiluiaiapprisquevousộtiezVannes,continuaPorthosdu
mờmeton.
D'Artagnanarmasabouched'unefinessepresqueironique.
Sifait,jelesavais,dit-il;maisj'aivouluvoir.
Voirquoi?
Sinotrevieilleamitiộtenaittoujours;si,ennousvoyant,notrecoeur,tout
racorniqu'ilestparl'õge,laissaitencoreộchapperceboncridejoiequisaluela
venued'unami.
Ehbien!vousavezdỷờtresatisfait?demandaAramis.
Couci-couci.
Commentcela?
Oui,Porthosm'adit:ôChut!ằetvous
Ehbien!etmoi?
Etvous,vousm'avezdonnộvotrebộnộdiction.
Quevoulez-vous!monami,ditensouriantAramis,c'estcequ'unpauvre

prộlatcommemoiadeplusprộcieux.
Allonsdonc,moncherami.
Sansdoute.
OnditcependantParisquel'ộvờchộdeVannesestundesmeilleursde
France.
Ah!vousvoulezparlerdesbienstemporels?ditAramisd'unairdộtachộ.


Maiscertainementj'enveuxparler.J'ytiens,moi.
Encecas,parlons-en,ditAramisavecunsourire.
VousavouezờtreundesplusrichesprộlatsdeFrance?
Moncher,puisquevousmedemandezmescomptes,jevousdiraique
l'ộvờchộdeVannesvautvingtmillelivresderente,niplusnimoins.C'estun
diocốsequirenfermecentsoixanteparoisses.
C'estfortjoli,ditd'Artagnan.
C'estsuperbe,ditPorthos.
Maiscependant,repritd'ArtagnanencouvrantAramisduregard,vousne
vousờtespasenterrộicijamais?
Pardonnez-moi.Seulementjen'admetspaslemotenterrộ.
Maisilmesemblequ'cettedistancedeParisonestenterrộ,oupeus'enfaut.
Monami,jemefaisvieux,ditAramis;lebruitetlemouvementdelavillene
mevontplus.
ôcinquante-septans,ondoitchercherlecalmeetlamộditation.Jelesai
trouvộsici.Quoideplusbeauetdeplussộvốrelafoisquecettevieille
Armorique?Jetrouveici,cherd'Artagnan,toutlecontrairedecequej'aimais
autrefois,etc'estcequ'ilfautlafindelavie,quiestlecontrairedu
commencement.Unpeudemonplaisird'autrefoisvientencorem'ysaluerde
tempsentempssansmedistrairedemonsalut.Jesuisencoredecemonde,et
cependant,chaquepasquejefais,jemerapprochedeDieu.
ẫloquent,sage,discret,vousờtesunprộlataccompli,Aramis,etjevous

fộlicite.
Mais,ditAramisensouriant,vousn'ờtespasseulementvenu,cherami,pour
mefairedescomplimentsParlez,quivousamốne?Serais-jeassezheureux
pourque,d'unefaỗonquelconque,vouseussiezbesoindemoi?
Dieumerci,non,moncherami,ditd'Artagnan,cen'estriendecela.Jesuis


richeetlibre.
Riche?
Oui,richepourmoi;paspourvousnipourPorthos,bienentendu.J'aiune
quinzainedemillelivresderente.
Aramisleregardasoupỗonneux.Ilnepouvaitcroire,surtoutenvoyantson
ancienamiaveccethumbleaspect,qu'ileỷtfaitunesibellefortune.
Alorsd'Artagnan,voyantquel'heuredesexplicationsộtaitvenue,racontason
histoired'Angleterre.
Pendantlerộcit,ilvitdixfoisbrillerlesyeuxettressaillirlesdoigtseffilộsdu
prộlat.QuantPorthos,cen'ộtaitpasdel'admirationqu'ilmanifestaitpour
d'Artagnan,c'ộtaitdel'enthousiasme,c'ộtaitdudộlire.Lorsqued'Artagnaneut
achevộsonrộcit:
Ehbien?fitAramis.
Ehbien!ditd'Artagnan,vousvoyezquej'aienAngleterredesamisetdes
propriộtộs,enFranceuntrộsor.Silecoeurvousendit,jevouslesoffre.Voil
pourquoijesuisvenu.
Siassurộquefỷtsonregard,ilneputsoutenirencemomentleregardd'Aramis.
IllaissadoncdộviersonoeilsurPorthos,commefaitl'ộpộequicốdeune
pressiontoute-puissanteetchercheunautrechemin.
Entoutcas,ditl'ộvờque,vousavezprisunsinguliercostumedevoyage,cher
ami.
Affreux!jelesais.Vouscomprenezquejenevoulaisvoyagerniencavalier
nienseigneur.Depuisquejesuisriche,jesuisavare.

EtvousditesdoncquevousờtesvenuBelle-ẻle?fitAramissanstransition.
Oui,rộpliquad'Artagnan,jesavaisytrouverPorthosetvous.
Moi!s'ộcriaAramis.Moi!depuisunanquejesuisicijen'aipointuneseule
foispassộlamer.


Oh!fitd'Artagnan,jenevoussavaispassicasanier.
Ah!cherami,c'estqu'ilfautvousdirequejenesuisplusl'hommed'autrefois.
Lechevalm'incommode,lamermefatigue;jesuisunpauvreprờtresouffreteux,
seplaignanttoujours,grognanttoujours,etenclinauxaustộritộs,quime
paraissentdesaccommodementsaveclavieillesse,despourparlersaveclamort.
Jerộside,moncherd'Artagnan,jerộside.
Ehbien!tantmieux,monami,carnousallonsprobablementdevenirvoisins.
Bah!ditAramis,nonsansunecertainesurprisequ'ilnecherchamờmepas
dissimuler,vous,monvoisin?
Eh!monDieu,oui.
Commentcela?
JevaisacheterdessalinesfortavantageusesquisontsituộesentrePiriacetLe
Croisic.Figurez-vous,moncher,uneexploitationdedouzepourcentderevenu
clair;jamaisdenon-valeur,jamaisdefauxfrais;l'ocộan,fidốleetrộgulier,
apportetouteslessixheuressoncontingentmacaisse.Jesuislepremier
Parisienquiaitimaginộunepareillespộculation.N'ộventezpaslamine,jevous
enprie,etavantpeunouscommuniquerons,J'auraitroislieuesdepayspour
trentemillelivres.
AramislanỗaunregardPorthoscommepourluidemandersitoutcelaộtait
bienvrai,siquelquepiốgenesecachaitpointsouscesdehorsd'indiffộrence.
Maisbientụt,commehonteuxd'avoirconsultộcepauvreauxiliaire,ilrassembla
toutessesforcespourunnouvelassautoupourunenouvelledộfense.
Onm'avaitassurộ,dit-il,quevousaviezeuquelquedộmờlộaveclacour,mais
quevousenộtiezsorticommevoussavezsortirdetout,moncherd'Artagnan,

avecleshonneursdelaguerre.
Moi?s'ộcrialemousquetaireavecungrandộclatderireinsuffisantcacher
sonembarras;car,cesmotsd'Aramis,ilpouvaitlecroireinstruitdeses
derniốresrelationsavecleroi;moi?Ah!racontez-moidonccela,moncher
Aramis.
Oui,l'onm'avaitracontộ,moi,pauvreộvờqueperduaumilieudeslandes,


onm'avaitditqueleroivousavaitprispourconfidentdesesamours.
—Avecqui?
—AvecMlledeMancini.
D'Artagnanrespira.
—Ah!jenedispasnon,répliqua-t-il.
—Ilpartqueleroivousaemmenéunmatinau-delàdupontde
Bloispourcauseravecsabelle.
—C'estvrai,ditd'Artagnan.Ah!voussavezcela?Maisalors,vousdevezsavoir
que,lejourmême,j'aidonnémadémission.
—Sincère?
—Ah!monami,onnepeutplussincère.
—C'estalorsquevousallâteschezlecomtedeLaFère?
—Oui.
—Chezmoi?
—Oui.
—EtchezPorthos?
—Oui.
—Était-cepournousfaireunesimplevisite?
—Non;jenevoussavaispointattachés,etjevoulaisvousemmeneren
Angleterre.
—Oui,jecomprends,etalorsvousavezexécutéseul,hommemerveilleux,ce
quevousvoulieznousproposerd'exécuterànousquatre.Jemesuisdoutéque

vousétiezpourquelquechosedanscettebellerestauration,quandj'apprisqu'on
vousavaitvuauxréceptionsduroiCharles,lequelvousparlaitcommeunami,


ouplutơtcommeunobligé.
—Maiscommentdiableavez-voussutoutcela?demandad'Artagnan,qui
craignaitquelesinvestigationsd'Aramisnes'étendissentplusloinqu'ilnele
voulait.
—Cherd'Artagnan,ditleprélat,monamitiéressembleunpeuàlasollicitudede
ceveilleurdenuitquenousavonsdanslapetitetourdumơle,àl'extrémitédu
quai.Cebravehommeallumetouslessoirsunelanternepouréclairerles
barquesquiviennentdelamer.Ilestcachédanssagrite,etlespêcheursnele
voientpas;maisluilessuitavecintérêt;illesdevine,illesappelle,illesattire
danslavoieduport.Jeressembleàceveilleur;detempsentempsquelquesavis
m'arriventetmerappellentausouvenirdetoutcequej'aimais.Alorsjesuisles
amisd'autrefoissurlamerorageusedumonde,moi,pauvreguetteurauquelDieu
abienvouludonnerl'abrid'unegrite.
—Et,ditd'Artagnan,aprèsl'Angleterre,qu'ai-jefait?
—Ah!voilà!fitAramis,vousvoulezforcermavue.Jenesaisplusriendepuis
votreretour,d'Artagnan;mesyeuxsesonttroublés.J'airegrettéquevousne
pensiezpointàmoi.J'aipleurévotreoubli.J'avaistort.Jevousrevois,etc'est
unefête,unegrandefête,jevouslejure…CommentseporteAthos?
—Trèsbien,merci.
—Etnotrejeunepupille?
—Raoul?
—Oui.
—Ilpartavoirhéritédel'adressedesonpèreAthosetdelaforcedesontuteur
Porthos.
—Etàquelleoccasionavez-vouspujugerdecela?
—Eh!monDieu!laveillemêmedemondépart.

—Vraiment?


—Oui,ilyavaitexécutionenGrève,et,àlasuitedecetteexécution,émeute.
Nousnoussommestrouvésdansl'émeute,et,àlasuitedel'émeute,ilafallu
jouerdel'épée;ils'enesttiréàmerveille.
—Bah!etqu'a-t-ilfait?ditPorthos.
—D'abordilajetéunhommeparlafenêtre,commeileûtfaitd'unballotde
coton.
—Oh!trèsbien!s'écriaPorthos.
—Puisiladégainé,pointé,estocadé,commenousfaisionsdansnotrebeau
temps,nousautres.
—Etàquelproposcetteémeute?demandaPorthos.
D'Artagnanremarquasurlafigured'Aramisunecomplèteindifférenceàcette
questiondePorthos.
—Mais,dit-ilenregardantAramis,àproposdedeuxtraitantsàquileroifaisait
rendregorge,deuxamisdeM.Fouquetquel'onpendait.
Àpeineunlégerfroncementdesourcilsduprélatindiqua-t-ilqu'ilavaitentendu.
—Oh!oh!fitPorthos,etcommentlesnommait-on,cesamisde
M.Fouquet?
—MM.d'EmerysetLyodot,ditd'Artagnan.Connaissez-vouscesnoms-là,
Aramis?
—Non,fitdédaigneusementleprélat;celam'al'airdenomsdefinanciers.
—Justement.
—Oh!M.Fouquetalaissépendresesamis?s'écriaPorthos.
—Etpourquoipas?ditAramis.
—C'estqu'ilmesemble…
—Sionapenducesmalheureux,c'étaitparordreduroi.Or,M.Fouquet,pour



êtresurintendantdesfinances,n'apas,jepense,droitdevieetdemort.
—C'estégal,grommelaPorthos,àlaplacedeM.Fouquet…
AramiscompritquePorthosallaitdirequelquesottise.Ilbrisalaconversation.
—Voyons,dit-il,moncherd'Artagnan,c'estassezparlerdesautres;parlonsun
peudevous.
—Mais,demoi,vousensaveztoutcequejepuisvousendire.
Parlonsdevous,aucontraire,cherAramis.
—Jevousl'aidit,monami,iln'yaplusd'Aramisenmoi.
—Plusmêmedel'abbéd'Herblay?
—Plusmême.VousvoyezunhommequeDieuaprisparlamainetqu'ila
conduitàunepositionqu'ilnedevaitnin'osaitespérer.
—Dieu?interrogead'Artagnan.
—Oui.
—Tiens!c'estétrange;onm'avaitdit,àmoi,quec'était
M.Fouquet.
—Quivousaditcela?fitAramissansquetoutelapuissancedesavolontépût
empêcherunelégèrerougeurdecolorersesjoues.
—Mafoi!c'estBazin.
—Lesot!
—Jenedispasqu'ilsoithommedegénie,c'estvrai;maisilmel'adit,etaprès
lui,jevouslerépète.
—Jen'aijamaisvuM.Fouquet,réponditAramisavecunregardaussicalmeet
aussipurqueceluid'unejeuneviergequin'ajamaismenti.
—Mais,répliquad'Artagnan,quandvousl'eussiezvuetmêmeconnu,iln'y
auraitpointdemalàcela;c'estunfortbravehommequeM.Fouquet.


Ah!
Ungrandpolitique.
Aramisfitungested'indiffộrence.

Untout-puissantministre.
Jenerelốvequeduroietdupape,ditAramis.
Dame!ộcoutezdonc,ditd'Artagnandutonleplusnaùf,jevousdiscela,moi,
parcequetoutlemondeicijureparM.Fouquet.LaplaineestM.Fouquet,les
salinesquej'aiachetộessontM.Fouquet,l'ợledanslaquellePorthoss'estfait
topographeestM.Fouquet,lagarnisonestM.Fouquet,lesgalốressontM.
Fouquet.J'avouedoncqueriennem'eỷtsurprisdansvotreinfộodation,ouplutụt
danscelledevotrediocốse,m.Fouquet.C'estunautremaợtrequeleroi,voil
tout,maisaussipuissantqu'unroi.
Dieumerci!jenesuisinfộodộpersonne;jen'appartienspersonneetsuis
toutmoi,rộponditAramis,qui,pendantcetteconversation,suivaitdel'oeil
chaquegesteded'Artagnan,chaqueclind'oeildePorthos.
Maisd'ArtagnanộtaitimpassibleetPorthosimmobile;lescoupsportộs
habilementộtaientparộsparunhabileadversaire;aucunnetoucha.
Nộanmoinschacunsentaitlafatigued'unepareillelutte,etl'annoncedusouper
futbienreỗuepartoutlemonde.Lesouperchangealecoursdelaconversation.
D'ailleurs,ilsavaientcomprisque,surleursgardescommeilsộtaientchacunde
soncụtộ,nil'unnil'autren'ensauraitdavantage.
Porthosn'avaitriencomprisdutout.Ils'ộtaittenuimmobileparcequ'Aramislui
avaitfaitsignedenepasbouger.Lesoupernefutdoncpourluiquelesouper.
Maisc'ộtaitbienassezpourPorthos.Lesoupersepassadoncmerveille.
D'Artagnanfutd'unegaietộộblouissante.Aramissesurpassaparsadouce
affabilitộ.PorthosmangeacommefeuPộlops.Oncausaguerreetfinance,artset
amours.Aramisfaisaitl'ộtonnộchaquemotdepolitiquequerisquait
d'Artagnan.Cellelonguesộriedesurprisesaugmentaladộfianceded'Artagnan,
commel'ộternelleindiffộrenceded'Artagnanprovoquaitladộfianced'Aramis.


Enfind'ArtagnanlaissaàdesseintomberlenomdeColbert.Ilavaitréservéce
couppourledernier.

—Qu'est-cequeColbert?demandal'évêque.
«oh!pourlecoup,seditd'Artagnan,c'esttropfort.Veillons,mordioux!
veillons.»
EtildonnasurColberttouslesrenseignementsqu'Aramispouvaitdésirer.
Lesouperouplutơtlaconversationseprolongeajusqu'àuneheuredumatin
entred'ArtagnanetAramis.
Àdixheuresprécises,Porthoss'étaitendormisursachaiseetronflaitcommeun
orgue.
Àminuit,onleréveillaetonl'envoyacoucher.
—Hum!dit-il;ilmesemblequejemesuisassoupi;c'étaitpourtantfort
intéressantcequevousdisiez.
Àuneheure,Aramisconduisitd'Artagnandanslachambrequiluiétaitdestinée
etquiétaitlameilleuredupalaisépiscopal.Deuxserviteursfurentmisàses
ordres.
—Demain,àhuitheures,dit-ilenprenantcongéded'Artagnan,nousferons,si
vouslevoulez,unepromenadeàchevalavecPorthos.
—Àhuitheures!fitd'Artagnan,sitard?
—Voussavezquej'aibesoindeseptheuresdesommeil,dit
Aramis.
—C'estjuste.
—Bonsoir,cherami!
Etilembrassalemousquetaireaveccordialité.D'Artagnanlelaissapartir.
—Bon!dit-ilquandsaportefutferméederrièreAramis,àcinqheuresjeserai
surpied.


Puis,cettedispositionarrờtộe,ilsecouchaetmit,commeondit,lesmorceaux
doubles.
ChapitreLXXIIIOựPorthoscommenceờtrefõchộd'ờtrevenuavec
d'Artagnan

peined'Artagnanavait-ilộteintsabougie,qu'Aramis,quiguettaittraversses
rideauxlederniersoupirdelalumiốrechezsonami,traversalecorridorsurla
pointedupiedetpassachezPorthos.Legộant,couchộdepuisuneheureetdemie
peuprốs,seprộlassaitsurl'ộdredon.Ilộtaitdanscecalmeheureuxdupremier
sommeilqui,chezPorthos,rộsistaitaubruitdesclochesetducanon.Satờte
nageaitdanscedouxbalancementquirappellelemouvementmoelleuxd'un
navire.Uneminutedeplus,Porthosallaitrờver.
Laportedesachambres'ouvritdoucementsouslapressiondộlicatedelamain
d'Aramis.
L'ộvờques'approchadudormeur.Unộpaistapisassourdissaitlebruitdesespas;
d'ailleurs,Porthosronflaitdefaỗonộteindretoutautrebruit.
Illuiposaunemainsurl'ộpaule.
Allons,dit-il,allons,moncherPorthos.
Lavoixd'Aramisộtaitdouceetaffectueuse,maisellerenfermaitplusqu'unavis,
ellerenfermaitunordre.Samainộtaitlộgốre,maiselleindiquaitundanger.
Porthosentenditlavoixetsentitlamaind'Aramisaufonddesonsommeil.
Iltressaillit.
Quival?dit-ilavecsavoixdegộant.
Chut!c'estmoi,ditAramis.
Vous,cherami!etpourquoidiablem'ộveillez-vous?
Pourvousdirequ'ilfautpartir.


Partir?
Oui.
Pouroự?
PourParis.
PorthosbonditdanssonlitetretombaassisenfixantsurAramissesgrosyeux
effarộs.
PourParis?

Oui.
Centlieues!fit-il.
Centquatre,rộpliqual'ộvờque.
Ah!monDieu!soupiraPorthosenserecouchant,pareilcesenfantsqui
luttentavecleurbonnepourgagneruneheureoudeuxdesommeil.
Trenteheuresdecheval,ajoutarộsolumentAramis.Voussavezqu'ilyade
bonsrelais.
Porthosbougeaunejambeenlaissantộchapperungộmissement.
Allons!allons!cherami,insistaleprộlatavecunesorted'impatience.
Porthostiral'autrejambedulit.
Etc'estabsolumentnộcessairequejeparte?dit-il.
Detoutenộcessitộ.
Porthossedressasursesjambesetcommenỗad'ộbranlerleplancheretlesmurs
desonpasdestatue.
Chut!pourl'amourdeDieu,moncherPorthos!ditAramis;vousallez
rộveillerquelqu'un.


Ah!c'estvrai,rộponditPorthosd'unevoixdetonnerre;j'oubliais;mais,soyez
tranquille,jem'observerai.Et,endisantcesmots,ilfittomberuneceinture
chargộedesonộpộe,desespistoletsetd'uneboursedontlesộcuss'ộchappốrent
avecunbruitvibrantetprolongộ.
Cebruitfitbouillirlesangd'Aramis,tandisqu'ilprovoquaitchezPorthosun
formidableộclatderire.
Quec'estbizarre!dit-ildesamờmevoix.
Plusbas,Porthos,plusbas,donc!
C'estvrai.
Etilbaissaeneffetlavoixd'undemi-ton.
Jedisaisdonc,continuaPorthos,quec'estbizarrequ'onnesoitjamaisaussi
lentquelorsqu'onveutsepresser,aussibruyantquelorsqu'ondộsireờtremuet.

Oui,c'estvrai;maisfaisonsmentirleproverbe,Porthos,hõtons-nouset
taisons-nous.
Vousvoyezquejefaisdemonmieux,ditPorthosenpassantsonhaut-dechausses.
Trốsbien.
Ilparaợtquec'estpressộ?
C'estplusquepressộ,c'estgrave,Porthos.
Oh!oh!
D'Artagnanvousaquestionnộ,n'est-cepas?
Moi?
Oui,Belle-ẻle?
Paslemoinsdumonde.


—Vousenêtesbiensûr,Porthos?
—Parbleu!
—C'estimpossible.Souvenez-vousbien.
—Ilm'ademandécequejefaisais,jeluiaidit:«Delatopographie.»J'aurais
vouludireunautremotdontvousvousétiezserviunjour.
—Delacastramétation?
—C'estcela;maisjen'aijamaispumelerappeler.
—Tantmieux!Quevousa-t-ildemandéencore?
—Cequec'étaitqueM.Gétard.
—Etencore?
—Cequec'étaitqueM.Jupenet.
—Iln'apasvunotreplandefortifications,parhasard?
—Sifait.
—Ah!diable!
—Maissoyeztranquille,j'avaiseffacévotreécritureavecdelagomme.
Impossibledesupposerquevousavezbienvoulumedonnerquelqueavisdans
cetravail.

—Iladebienbonsyeux,notreami.
—Quecraignez-vous?
—Jecrainsquetoutnesoitdécouvert,Porthos;ils'agitdoncdeprévenirun
grandmalheur.J'aidonnél'ordreàmesgensdefermertouteslesportes.Onne
laisserapointsortird'Artagnanavantlejour.Votrechevalesttoutsellé;vous
gagnezlepremierrelais;àcinqheuresdumatin,vousaurezfaitquinzelieues.
Venez.


OnvitalorsAramisvờtirPorthospiốceparpiốceavecautantdecộlộritộqu'eỷt
pulefaireleplushabilevaletdechambre.Porthos,moitiộconfus,moitiộ
ộtourdi,selaissaitfaireetseconfondaitenexcuses.
Lorsqu'ilfutprờt,Aramislepritparlamainetl'emmena,enluifaisantposerle
piedavecprộcautionsurchaquemarchedel'escalier,l'empờchantdeseheurter
auxembrasuresdesportes,letournantetleretournantcommesilui,Aramis,eỷt
ộtộlegộantetPorthoslenain.Cetteõmeincendiaitetsoulevaitcettematiốre.Un
cheval,eneffet,attendaittoutsellộdanslacour.Porthossemitenselle.
AlorsAramispritlui-mờmelechevalparlabrideetleguidasurdufumier
rộpandudanslacour,dansl'intentionộvidented'ộteindrelebruit.Illuipinỗaiten
mờmetempslesnaseauxpourqu'ilnehennợtpas
Puis,unefoisarrivộlaporteextộrieure,attirantlui
Porthos,quiallaitpartirsansmờmeluidemanderpourquoi:
Maintenant,amiPorthos,maintenant,sansdộbriderjusqu'Paris,dit-ilson
oreille;mangezcheval,buvezcheval,dormezcheval,maisneperdezpas
uneminute.
C'estdit;onnes'arrờterapas.
CettelettreM.Fouquet,coỷtequecoỷte;ilfautqu'ill'aitdemainavant
midi.
Ill'aura.
Etpensezunechose,cherami.

laquelle?
C'estquevouscourezaprốsvotrebrevetdeducetpair.
Oh!oh!fitPorthoslesyeuxộtincelants,j'iraienvingt-quatreheuresence
cas.
Tõchez.
Alorslõchezlabride,etenavant,Goliath!


Aramislõchaeffectivement,nonpaslabride,maislesnaseauxducheval.
Porthosrenditlamain,piquadesdeux,etl'animalfurieuxpartitaugalopsurla
terre.
Tantqu'ilputvoirPorthosdanslanuit,Aramislesuivitdesyeux;puis,lorsqu'il
l'eutperdudevue,ilrentradanslacour.Rienn'avaitbougộchezd'Artagnan.
Levaletmisenfactionauprốsdesaporten'avaitvuaucunelumiốre,n'avait
entenduaucunbruit.
Aramisrefermalaporteavecsoin,envoyalelaquaissecoucher,etluimờmese
mitaulit.
D'Artagnannesedoutaitrộellementderien;aussicrut-ilavoirtoutgagnộ,
lorsquelematinils'ộveillaversquatreheuresetdemie.Ilcouruttoutenchemise
regarderparlafenờtre:lafenờtredonnaitsurlacour.Lejourselevait.
Lacourộtaitdộserte,lespouleselles-mờmesn'avaientpasencorequittộleurs
perchoirs.
Pasunvaletn'apparaissait.
Touteslesportesộtaientfermộes.
ôBon!calmeparfait,seditd'Artagnan.N'importe,mevoicirộveillộlepremier
detoutelamaison.Habillons-nous;ceseraautantdefait.ằ
Etd'Artagnans'habilla.
Maiscettefoisils'ộtudianepointdonneraucostumedeM.Agnancette
rigiditộbourgeoiseetpresqueecclộsiastiquequ'ilaffectaitauparavant;ilsut
mờme,enseserrantdavantage,enseboutonnantd'unecertainefaỗon,enposant

sonfeutreplusobliquement,rendresapersonneunpeudecettetournure
militairedontl'absenceavaiteffarouchộAramis.Celafait,ilenusaouplutụt
feignitd'enusersansfaỗonavecsonhụte,etentratoutl'improvistedansson
appartement.Aramisdormaitoufeignaitdedormir.
Ungrandlivreộtaitouvertsursonpupitredenuit;labougiebrỷlaitencoreaudessusdesonplateaud'argent.


C'étaitplusqu'iln'enfallaitpourprouveràd'Artagnanl'innocencedelanuitdu
prélatetlesbonnesintentionsdesonréveil.
Lemousquetairefitprécisémentàl'évêquecequel'évêqueavaitfaitàPorthos.
Illuifrappasurl'épaule.
Évidemment;Aramisfeignaitdedormir,car,aulieudes'éveillersoudain,luiqui
avaitlesommeilsiléger,ilsefitréitérerl'avertissement.
—Ah!ah!c'estvous,dit-ilenallongeantlesbras.Quellebonnesurprise!Ma
foi,lesommeilm'avaitfaitoublierquej'eusselebonheurdevousposséder.
Quelleheureest-il?
—Jenesais,ditd'Artagnanunpeuembarrassé.Debonneheure,jecrois.Mais,
vouslesavez,cettediabled'habitudemilitairedem'éveilleraveclejourmetient
encore.
—Est-cequevousvoulezdéjàquenoussortions,parhasard?demandaAramis.
Ilestbienmatin,cemesemble.
—Ceseracommevousvoudrez.
—Jecroyaisquenousétionsconvenusdenemonteràchevalqu'àhuitheures.
—C'estpossible;mais,moi,j'avaissigrandeenviedevousvoir,quejemesuis
dit:«Leplustơtseralemeilleur.»
—Etmesseptheuresdesommeil?ditAramis.Prenezgarde,j'avaiscomptélàdessus,etcequ'ilm'enmanquera,ilfaudraquejelerattrape.
—Maisilmesemblequ'autrefoisvousétiezmoinsdormeurquecela,cherami;
vousaviezlesangalerteetl'onnevoustrouvaitjamaisaulit.
—Etc'estjustementàcausedecequevousmediteslàquej'aimefortày
demeurermaintenant.

—Aussi,avouezquecen'étaitpaspourdormirquevousm'avezdemandé
jusqu'àhuitheures.


—J'aitoujourspeurquevousnevousmoquiezdemoisijevousdislavérité.
—Ditestoujours.
—Ehbien!desixàhuitheures,j'ail'habitudedefairemesdévotions.
—Vosdévotions?
—Oui.
—Jenecroyaispasqu'unévêqueẻtdesexercicessisévères.
—Unévêque,cherami,aplusàdonnerauxapparencesqu'unsimpleclerc.
—Mordioux!Aramis,voiciunmotquimeréconcilieavecVotreGrandeur.Aux
apparences!c'estunmotdemousquetaire,celui-là,àlabonneheure!Viventles
apparences,Aramis!
—Aulieudem'enféliciter,pardonnez-le-moi,d'Artagnan.C'estunmotbien
mondainquej'ailaissééchapperlà.
—Faut-ildoncquejevousquitte?
—J'aibesoinderecueillement,cherami.
—Bon.Jevouslaisse;maisàcausedecepạenqu'onappelled'Artagnan,
abrégez-les,jevousprie;j'aisoifdevotreparole.
—Ehbien!d'Artagnan,jevousprometsquedansuneheureetdemie…
—Uneheureetdemiededévotions?Ah!monami,passez-moicelaauplus
juste.Faites-moilemeilleurmarchépossible.
Aramissemitàrire.
—Toujourscharmant,toujoursjeune,toujoursgai,dit-il.Voilàquevousêtes
venudansmondiocèsepourmebrouilleraveclagrâce.
—Bah!
—Etvoussavezbienquejen'aijamaisrésistéàvosentrnements;vousme



coỷterezmonsalut,d'Artagnan.
D'Artagnansepinỗaleslốvres.
Allons,dit-il,jeprendslepộchộsurmoncompte,dộbridez-moiunsimple
signedecroixdechrộtien,dộbridez-moiunPateretpartons.
Chut!ditAramis,nousnesommesdộjplusseuls,etj'entendsdesộtrangers
quimontent.
Ehbien!congộdiez-les.
Impossible;jeleuravaisdonnộrendez-voushier:c'estleprincipalducollốge
desjộsuitesetlesupộrieurdesdominicains.
Votreộtat-major,soit.
Qu'allez-vousfaire?
JevaisallerrộveillerPorthosetattendredanssacompagniequevousayez
finivosconfộrences.
Aramisnebougeapoint,nesourcillapoint,neprộcipitanisongestenisaparole.
Allez,dit-il.
D'Artagnans'avanỗaverslaporte.
propos,voussavezoựlogePorthos?
Non;maisjevaism'eninformer.
Prenezlecorridor,etouvrezladeuxiốmeportegauche.
Merci!aurevoir.
Etd'Artagnans'ộloignadansladirectionindiquộeparAramis.
Dixminutesnes'ộtaientpointộcoulộesqu'ilrevint.IltrouvaAramisassisentre
leprincipalducollốgedesjộsuitesetlesupộrieurdesdominicainsetleprincipal
ducollốgedesjộsuites,exactementdanslamờmesituationoựill'avaitretrouvộ


autrefoisdansl'aubergedeCrèvecoeur.
Cettecompagnien'effrayapaslemousquetaire.
—Qu'est-ce?dittranquillementAramis.Vousavezquelquechoseàmedire,ce
mesemble,cherami?

—C'est,réponditd'ArtagnanenregardantAramis,c'estque
Porthosn'estpaschezlui.
—Tiens!fitAramisaveccalme;vousêtessûr?
—Pardieu!jeviensdesachambre.
—Oùpeut-ilêtrealors?
—Jevousledemande.
—Etvousnevousenêtespasinformé?
—Sifait.
—Etquevousa-t-onrépondu?
—QuePorthossortantsouventlematinsansriendireàpersonne,était
probablementsorti.
—Qu'avez-vousfaitalors?
—J'aiétéàl'écurie,réponditindifféremmentd'Artagnan.
—Pourquoifaire?
—PourvoirsiPorthosestsortiàcheval.
—Et?…interrogeal'évêque.
—Ehbien!ilmanqueunchevalaurâtelier,lenuméro5,Goliath.
Toutcedialogue,onlecomprend,n'étaitpasexemptd'unecertaineaffectation
delapartdumousquetaireetd'uneparfaitecomplaisancedelapartd'Aramis.


×