Gián án Bàn Luận Về Hiện Tượng Học Sinh Nghèo Vượt Khó

C« häc sinh nghÌo vît khã v¬n lªn
Hàng ngày, sau giờ học ở trường, Phan Thị Huỳnh Như (lớp 7/2, Trường
THCS thị trấn Bình Đại) về nhà nấu cơm. Hôm nào có cá, hai chị em Như được
ăn món cá kho; nếu không, thì chỉ là quả trứng vịt luộc hoặc kho quẹt. Mùa hè,
em tới xóm biển Bình Thắng để làm thuê cho các chủ vựa khô, kiếm tiền mua
tập, vở đi học và phụ tiền thuốc cho người mẹ đang bị biến chứng bởi bệnh tai
biến. Ở trường, em là một học sinh chăm chỉ và là một đội viên nhiệt tình với
công tác Đội. Tại hội nghị tổng kết 4 năm thực hiện Cuộc vận động “Học tập và
làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” do Huyện ủy Bình Đại tổ chức ngày
15-11-2010, cô bé Phan Thị Huỳnh Như vinh dự được tuyên dương và nhận giấy
khen của Ban Chỉ đạo Cuộc vận động.
Theo hướng dẫn của anh Huỳnh Văn Thành (Hai Thành) - Bí thư Chi bộ ấp
Bình Hòa, thị trấn Bình Đại, chúng tôi đến nhà của Phan Thị Huỳnh Như vào
trưa 24-11-2010. Huỳnh Như đang chuẩn bị bữa cơm trưa cho hai chị em với
chén dưa mắm vừa được người quen cho. Tôi hỏi: “Cha mẹ con không có
nhà à?”. “Dạ không…”, Như trả lời, đôi mắt rươm rướm. Anh Thành giải
thích: “Cha mẹ của Như đều ở ngoài chòi rất xa nhà, anh Quang (cha Như)
nuôi vịt thả đồng, phải đi bằng xuồng khoảng hơn một giờ mới tới nơi”. Lúc
còn trẻ, anh Quang đến huyện Định Quán (Đồng Nai) làm rẫy và gặp chị Bùi
Thị Lan. Hai người yêu nhau, kết quả của mối tình này là cháu Huỳnh Như ra
đời. Cả hai cùng cần cù lao động, xây dựng mái ấm gia đình. Nhưng bất
hạnh đã đến với họ, lúc bé Như vừa được hơn hai tuổi cũng là lúc chị Lan bị
bệnh tai biến. Một mình anh Quang phải gồng gánh nuôi con nhỏ và lo tiền
thuốc thang trị bệnh cho vợ. Khi chị Lan qua khỏi cơn hiểm nghèo, anh đùm
túm vợ con về quê tại thị trấn Bình Đại và được mẹ ruột cho một mảnh đất
cất nhà (khoảng 40m2). Hàng ngày, cuộc sống của gia đình đều trông vào
tiền công làm phụ hồ của anh Quang. Chị Lan, do bị biến chứng của bệnh tai
biến, không thể lao động nặng được nhưng cũng cố gắng trồng rau, bán
kiếm chút tiền để phụ chồng lo lấy cái ăn. Sau đó, vợ chồng họ có thêm một
đứa con nữa, cuộc sống của họ càng gặp nhiều khó khăn hơn…
Từ nhỏ, Phan Thị Huỳnh Như đã quen với gian khổ. Lúc mới năm, sáu tuổi

cháu đã biết phụ mẹ nấu cơm, trồng rau, giữ em. Hàng ngày, cha mẹ Như
đều ở ngoài chòi nuôi vịt; ở nhà, một tay Như lo việc cơm nước, giặt giũ cho
đứa em gái và tranh thủ học bài. Dù gặp nhiều khó khăn nhưng Huỳnh Như
đều đạt danh hiệu học sinh giỏi ở các năm học. Thầy Trần Văn Nhân, giáo
viên chủ nhiệm lớp 7/2, cho biết: “Như rất chịu khó học tập, hòa đồng cùng
bạn bè và nhiệt tình trong sinh hoạt ngoại khóa. Lớp 7/2 có Như và một học
sinh nữa thuộc diện hộ nghèo, trong đó hoàn cảnh của Như rất khó khăn”. Ở
trường, ngoài việc lễ phép, vâng lời thầy cô giáo, Như rất hăng hái tham gia
công tác Đội cùng các phong trào do nhà trường tổ chức như: học tập theo
gương Bác Hồ; tuyên truyền an toàn giao thông, vệ sinh an toàn thực phẩm,
phòng chống ma túy… Năm học 2009-2010, Trường THCS thị trấn Bình Đại
tổ chức hội thi kể chuyện về tấm gương của Bác, Huỳnh Như đoạt giải nhất.
Năm học 2010-2011, Như được giáo viên khối lớp 7 chọn thi kể chuyện về
tấm gương của Bác trong những giờ sinh hoạt dưới cờ. Huỳnh Như bộc
bạch: “Con được các thầy, cô giảng bài về Bác và đọc sách viết về Bác, con
rất yêu quý Bác Hồ”. Ngoài việc học ở trường, phụ giúp gia đình Như còn
chăm chỉ, siêng năng tự học và học phụ đạo. Việc biết nấu cơm, làm cá là do
cô bé thấy mẹ làm rồi bắt chước. “Nếu cha có gửi cá về thì con kho, không
có thì luộc hột vịt, hoặc rau luộc chấm nước mắm, bữa nào học về trễ thì ăn
mì gói”, Như nói. Vào những tháng hè, trong lúc các bạn cùng trang lứa có
thời gian nghỉ ngơi, vui chơi thì Như lặng lẽ đạp xe tới xóm biển để làm thuê.
Với công việc cắt, tỉa cá (thường là cá đù), Như được chủ trả tiền công mỗi
ký là 1.200 đồng. Hôm nào có nhiều cá, làm từ sáng cho đến chiều tối, Như
kiếm được hơn 20 ngàn đồng, số tiền này đối với Huỳnh Như rất lớn. Anh
Hai Thành chia sẻ: “Tôi đã có dịp tới chòi vịt của vợ chồng anh Quang, ở xa
tít ngoài đồng, thuộc ấp Bình Chiến. Chị Lan (mẹ Như) bị bệnh nên tay run,
mắt mờ. Cứ vài ba ngày, anh chị lại bơi xuồng, lội bộ về nhà thăm con”. Vợ
chồng anh Quang ít học, là hộ nghèo trong nhiều năm liền. Tại địa phương,
mỗi khi có các nhà hảo tâm đến giúp đỡ, cán bộ ở tổ, ấp đều dành ưu tiên
cho hộ của anh Quang.

Tạm biệt thị trấn Bình Đại, tôi nhớ mãi cô học trò đen nhẻm, vóc dáng khẳng
khiu luôn ấp ủ uớc mơ sau này được trở thành cô giáo. Hiện tại, điều mà
Phan Thị Huỳnh Như mong muốn nhất là có tiền để điều trị bệnh cho mẹ.
Theo HUỲNH ĐỨC