Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Youtube.com/nthoangcute
THỦ THUẬT CASIO GIẢI BPT NÂNG CAO
(Bùi Thế Việt – Vted.vn)
C – BÀI TẬP
Bài 1. Giải bất phương trình : x 2 2x 2 x 2 2 x 2 x 1
2x 1 3 x 2 3x 3
Bài 2. Giải bất phương trình :
Bài 3. Giải bất phương trình : 2 3 x 2 6 x x 3 x
3
Bài 4. Giải bất phương trình : 4 x 5 3 4 x 4 x 1 9x 3
32
Bài 5. Giải bất phương trình :
Bài 6. Giải bất phương trình :
x1 2
4
x 3 1
24
3
2
x2 3
x 17
x
7
3
4 x1 4
Bài 7. Giải bất phương trình :
8x 2 15x 2 8x 2 20x 3 x 2 1
Bài 8. Giải bất phương trình :
x3
x 2 9x 3 2x 4
1
1 x
x3
8
16 2
Bài 9. Giải bất phương trình : x 2x 1
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
x 3 x 11
x
4
facebook.com/viet.alexander.7
1
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Youtube.com/nthoangcute
Bài 10. Giải bất phương trình : x 1 x 2 1 x 3 x 1
Bài 11. Giải bất phương trình :
x 3 2x 2 3x 1
2x 1
x2 3
Bài 12. Giải bất phương trình :
3x 3 1 x x 1 x 1
2
Bài 13. Giải bất phương trình : 2 3x 3 x 7 3x 2 7 x 7 0
Bài 14. Giải bất phương trình : x 3 x 6 x 2 3x 1 2 x 1 x 2 2 x 2
Bài 15. Giải bất phương trình : 2 x 2 x 1 2x 2 1 2 x 1 3 0
Bài 16. Giải bất phương trình :
3
x 2 1 x 3 2 3x 2
Bài 17. Giải bất phương trình : x 2 x 6
x 1 x 2 x 1 3x 2 9x 2
2 3 1 x 1
3
Bài 18. Giải bất phương trình :
3 3 3 2x 1 2
x 1 0
Bài 19. Giải bất phương trình :
x2 x1
Bài 20. Giải bất phương trình :
x4
3
3x 13
4
x2 10 3 3 3x 10
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
3
3x 10 5
facebook.com/viet.alexander.7
2
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Youtube.com/nthoangcute
D – ĐÁP ÁN
Bài 1. Giải bất phương trình :
x 2 2x 2 x 2 2 x 2 x 1
Lời giải
Ta có :
x 2 2x 2 x 2 2 x 2 x 1
x 2 2x 2 x 2
2
4 x2 x 1
x 2 1 x 3 5x 2 7x 10 x 3 3x 2 3x 6
x2 0
x3 5x 2 7x 10 x 3 x 12 7 0
Ta ln có :
x3 3x 2 3x 6 x 2 x 2 x 1 4 0
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : 2 x 1 .
Bài 2. Giải bất phương trình :
2x 1 3 x 2 3x 3
Lời giải
Ta có
2x 1 3 x 2 3x 3
1
2
2x 1 3x 3
3
2x
2x 1 1 27x 2 41x 10 3 9x 2 21x 14
Ta ln có :
27x 2 41x 10 3 9x 2 21x 14
2x 1 0
2x 1
4
1
27 2x 1 2x 1 1 18x 11 13 2x 1
4
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
1
Kết luận : x 1 .
2
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
2
2
5 8
3 2x 1 0
3 3
facebook.com/viet.alexander.7
3
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Youtube.com/nthoangcute
Nhận xét
Tại sao lại nghĩ đến biểu thức sau ???
27x 2 41x 10 3 9x 2 21x 14
2x 1
2
4
2
1
5 8
27 2x 1 2x 1 1 18x 11 13 2x 1 3 2x 1 0
4
3 3
Phương pháp đánh giá S.O.S sẽ được trình bày trong bài 16, tuy nhiên anh sẽ giới thiệu
cho các em các bước để dẫn tới biểu thức trên như sau :
t2 1
Bước 1 : Đặt t 2x 1 x
2
Bước 2 : Biến đổi theo t :
27x 2 41x 10 3 9x 2 21x 14
2x 1
1
27t 5 27t 4 72t 3 28t 2 69t 15
4
5
Ta cần chứng minh 27t 27t 4 72t 3 28t 2 69t 15 0t 0
Bước 3 : Tìm điểm rơi :
f t 27t 5 27t 4 72t 3 28t 2 69t 15
t t1 1.52645153
f 't 0
t t 2 0.68965303
3
3
Thành thử thấy t t1 là cực tiểu địa phương nên ta lấy điểm rơi theo
2
2
Bước 4 : Đưa về PT bậc 4 :
4
873t 3 785t 2 1083t
27
f t
t 2t 3 135t 4
15
16
2
2
16
Áp dụng thủ thuật chứng minh phương trình bậc 4 vô nghiệm :
2
873t 3 785t 2 1083t
97
2 293 2 759
63
135t
15 135 t 2 t
t
t
0
2
2
16
60
15
80
80
5
4
Bước 5 : Thế ngược t 2x 1 là xong.
Tuy nhiên, biểu thức trên có vẻ hơi to nên ta cho điểm rơi nhỏ đi 1 xíu. Ta lấy điểm rơi
theo 1 :
f t 27t t 1 81t 4 234t 3 136t 2 42t 15
4
2
2
13
2
5 8
27t t 1 81 t 2
t 3 t 0
9
9
3 3
Vậy là bài toán được giải quyết.
4
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
facebook.com/viet.alexander.7
4
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Youtube.com/nthoangcute
Bài 3. Giải bất phương trình :
2 3 x2 6 x x3 x
Lời giải
Ta có :
2 3 x2 6 x x3 x 6 x x3 x 2 3 x2
Nếu x 2 3 x 2 0 3 x
Nếu x 2 3 x 2 0
2 15
. Khi đó BPT ln đúng.
5
2 15
x 3 . Khi đó BPT tương đương với :
5
6 x x3 x 2 3 x2
1
2
2
3 x2 x 1 x2 x 6 x 6 3 x2 0
Ta ln có :
x2 x 6 x 6 3 x2
1
x 6 2 3 x2
4
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
74 x 4x 6 0
2
2
1 5
.
2
Bài 4. Giải bất phương trình :
Kết luận : 3 x
4 x 5 3 4 3 x 4 x 1 9x 3
Lời giải
4 x 5 3 5x 3
Ta sẽ chứng minh
với mọi x thuộc ĐKXĐ. Thật vậy :
3
x 4 x 1 x
a)
3
x4 x 1
3
x
2
x 1 x 1 x 3 x
2
b) Nếu 5x 3 0 thì 4 x 5 3 5x 3 luôn đúng
16x 32x 48x 39 x 1 0
3
32x 48x 39 16 x 1 x x 2 7 0x
5
Nếu 5x 3 0 thì 4 x 5 3 5x 3 16 x 5 3 5x 3
3
Ta ln có 16x 3
2
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
2
2
2
2
facebook.com/viet.alexander.7
5
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Youtube.com/nthoangcute
Bài toán được giải quyết.
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận: x 1 .
Bài 5. Giải bất phương trình :
32
x1 2
24
3
x 17
x2 3
Lời giải
Ta có :
32
a)
b)
x1 2
3
2
x1 6
2
2
x1 2
x1 2
2
0
2
3
x 2 5 3 x 2 9
24
x 15
3
2
2
x2 3
2 x2 3
32
Suy ra
x 19
24
32
x 17
x1 2 3 x2 3
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : x 1 .
Bài 6. Giải bất phương trình :
4
x1 2
x 3 1
2
3
x 2 1
2
0
24
x 19
x 15
3
0
2 2
x2 3 2 2
x
7
3
4 x1 4
Lời giải
Ta có :
4
x 3 1
2
x
7
3
4 x1 4
4 x 3 1 x 1
x3 3 x5 x3
x3 2
2
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : 3 x 2 hoặc 2 x 1 hoặc x 1 .
Bài 7. Giải bất phương trình :
8x 2 15x 2 8x 2 20x 3 x 2 1
x 2 9x 3 2x 4
3
0
Lời giải
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
facebook.com/viet.alexander.7
6
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Youtube.com/nthoangcute
Nếu 8x 2 20x 3 0 thì 8x 2 20x 3 8x 2 20x 3 . Khi đó :
8x 2 15x 2 8x 2 20x 3 x 2 1
5x 5 x 2 1
x 2 9x 3 2x 4
x 2 9x 3 2x 4
x 2 9x 3 2x 1
x 2 9x 3 x 2 2x 2 0
Nếu 8x 2 20x 3 0 thì 8x 2 20x 3 8x 2 20x 3 . Khi đó :
8x 2 15x 2 8x 2 20x 3 x 2 1
16x 2 35x 1 x 2 1
TH1 : x
x 2 9x 3 2x 4
x 2 9x 3 2x 4
1
2 x 2 9x 3 x 3 8x 9 3x 7 x 2 9x 3 0
3
5 19
8x 9 3x 7 x 2 9x 3 0
4
5 19
8x 9 3x 7 x 2 9x 3 0
4
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
TH2 : x
Kết luận : x
9 69
1
hoặc x 5 2 6 .
3
2
Bài 8. Giải bất phương trình :
x3
1
1 x
x3
8
16 2
Lời giải
Ta có :
1
1 x
x
1
1 3
x3
x3 x3
8
16 2
2
8
16 16
1
x
1
1 3
Nếu x x 3 x 3
2
2
8
16 16
1
x
1
1 3
Nếu x x 3 x 3
2
2
8
16 16
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
x3
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
facebook.com/viet.alexander.7
7
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Kết luận : x
Youtube.com/nthoangcute
1
.
2
Bài 9. Giải bất phương trình :
x 3 x 11
x
4
x 2x 1
Lời giải
Cách 1 : Ta có :
x 2x 1
1
56x
x 3 x 11
x
4
2x 1 4 x 3 7
47x 1
x 3 35x 48 2x 1 4 4x 7 2x 1 x 3 8x 2 59x 0
Cách 2 : Ta có :
x 3 x 11
x
4
x 3 7x 15
x 2x 1 2x 1
x
4
x 2x 1
1
2x 1 2x 1 1
2
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : x 1 .
2
7x 48 28
x3
x3 2
2
0
4x
Bài 10. Giải bất phương trình :
x 1
x2 1 x 3 x 1
Lời giải
Ta có :
x 1
x2 1 x 3 x 1
x 3 2 x 1
x 3 2 x 3 2 x 1
x3 2
2
2
x3 2
x3 1 0
x3 1 0
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : 3 x 1 .
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
facebook.com/viet.alexander.7
8
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Youtube.com/nthoangcute
Bài 11. Giải bất phương trình :
2x 2 1
x 3 2x 2 3x 1
x2 3
Lời giải
Ta có :
2x 2 1
Vì
x 3 2x 2 3x 1
x2 3
2x 2 1 x 3
2x 2 1 x 2 x
x2 3
2x 2 1 x 3
x2 3
0
0
2x 2 1 x 2 x x 2 x 1 0
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : 3 x 3 17 hoặc
3 x 3 17 .
Bài 12. Giải bất phương trình :
3x 3 1 x x 1 x 1
Lời giải
Ta có :
3x 3 1 x x 1 x 1
3x 3 1 x 1 x x 1
2x x 1 x 1
2
x 1 1 0
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : 1 x 2
Bài 13. Giải bất phương trình :
2 3x 3 x 7 3x 2 7 x 7 0
Lời giải
Ta ln có
3x 2 7 x 7 7 0 . Do đó :
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
facebook.com/viet.alexander.7
9
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Youtube.com/nthoangcute
2 3x 3 x 7 3x 2 7 x 7 0 4 3x 3 x 7
6x 3 2x 2 9x 14 7 x 3x 2 7
1
6
3x 2 7 x 7
2
3x 2 7 3x 1 18x 2 9x 35 6x 7 3x 2 7 0
Ta luôn có : 18x 9x 35 6x 7
2
2
7 39
3x 7 6 x 1 3x 2 7 3x
0
2
4
2
2
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
1 5
.
2
Kết luận : x
Bài 14. Giải bất phương trình :
x 3 x 6 x 2 3x 1 2 x 1 x 2 2 x 2
Lời giải
Ta có :
x 3 x 6 x 2 3x 1 2 x 1 x 2 2 x 2
1
3
1
3
3x 1 2
3x 1 1
2
3x 1 1 3x 1 2
3x 1 2 x 1
2
x2 2 x 2
0
2
x2 2 x 2
0
2
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
1
Kết luận : x 0 hoặc 0 x 1 .
3
Bài 15. Giải bất phương trình :
2 x 2 x 1 2x 2 1 2 x 1 3 0
Lời giải
Ta có :
2 x 2 x 1 2x 2 1 2 x 1 3 0
2 x 2 x 1 x 1 1 2x 2 1 x 1 2 0
4x 3 x 1 4x 1 2x 3 x 1 2x 1
0
x 1 1
2
2 x2 x 1 x 1 1
2x 1 x 1 2
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
facebook.com/viet.alexander.7
10
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Youtube.com/nthoangcute
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : x 2 .
Bài 16. Giải bất phương trình :
3
x 2 1 x 3 2 3x 2
Lời giải
3
2
3 2
2 x 1 3 x 1 x 1 x 3 x 1
Nếu 3 2 x 3 thì
2
2 x 3 2 5x 5 x 3 4x 2 13x 11 5x 5
Nếu x 3 thì khơng thỏa mãn.
3
3 2
2
3
3 x 1 x 3 x 3 x 15x 18 x 3
Nếu 3 x 8 thì
3 x 3 2 8x 9 2 x 3 9x 2 37x 33 8x 9
3 x2 1 0
Nếu x 8 thì :
2
3
2
x 2 3x 2 x 8 x x 4 26 3x 2
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : x 3 .
Bài 17. Giải bất phương trình :
x
2
x6
x 1 x 2 x 1 3x 2 9x 2
Lời giải
Ta có :
x
2
x6
x 1 x 2 x 1 3x 2 9x 2
x 1 1
x 1 2 3 x 1 x x 1 2 x 1 x 1 2x 1 0
Ta ln có :
3 x 1 x x 1 2 x 1 x 1 2x 1 x 1
2
x 1 1
3
2
2
x1 1
x
1 0
2
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : 2 x 3
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
facebook.com/viet.alexander.7
11
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Youtube.com/nthoangcute
Bài 18. Giải bất phương trình :
2 3 1 x 1
3
3 3 3 2x 1 2
x 1 0
Lời giải
Nếu 3 3 3 2x 1 2 0 thì
2 3 1 x 1
3
3 3 3 2x 1 2
x 1 0 . Vô lý.
Nếu 3 3 3 2x 1 2 0 thì :
3 3 3 2x 1 2 6x 1
3
3 2x 1 2
3
2
3 2x 1 1 6x 1
Suy ra :
2 3 1 x 1
3
3 3 3 2x 1 2
2 3 1 x 1
3
x 1
6x 1
x 1
1 2 3 1 x 1 x 6x 1
3
6x 1
3 2x 2
3 3x 3 1 x 3
3 6x 1
2
0
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
2
Kết luận : x 1
3
Bài 19. Giải bất phương trình :
x2 x1
3
3x 13
4
Lời giải
Ta có :
x2 x1
Nếu x
3
3x 13
13 3x
3
4
4
x2 x1 3
13
thì vơ lý.
3
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chun Thái Bình
facebook.com/viet.alexander.7
12
Khoá học: Thủ Thuật CASIO Trong Giải Toán
Video bài giảng và lời giải chi tiết chỉ có tại
Bùi Thế Việt – nthoangcute
Nếu 2 x
7x
13 3x 1 13 3x
và
1 1
4
3 4
4
1 x 2 x 1 4 3
x 2 x 1 7 x
4 7 x x 3 12
2
4
13
thì ta có :
3
7 x
Youtube.com/nthoangcute
3
13 3x
4
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : x 3 .
3
x2 x1 3
Bài 20. Giải bất phương trình :
x4
x2 10 3 3 3x 10
3
3x 10 5
Lời giải
Ta có :
x4 3
x 2 25
3
3x 10 5
x4 3
1
x4 3
3
x 4 3 x 5
3
3x 10 5
x 4 3 x 5
3x 10 5
x 4
x 4 x 4 3x 10 3 3x 10
3
3x 10 5
0
Xét hàm f t t 3 t f ' t 3t 2 1 0 .
Do đó f
Vậy
x4 f
3
x 4 3 3x 10
3
3x 10 5
3x 10 cùng dấu với
x 4 3 3x 10
0
Lời giải chi tiết dành cho bạn đọc.
Kết luận : 4 x 3 hoặc 2 3 x
115
.
3
BÙI THẾ VIỆT - THPT Chuyên Thái Bình
facebook.com/viet.alexander.7
13