Cach lap y bai van bieu cam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.03 MB, 28 trang )

I/ NHỮNG CÁCH LẬP Ý

THƯỜNG GẶP CỦA BÀI VĂN

BiỂU CẢM:

1.Liên hệ hiện tại với

tương lai:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

* Tìm hiểu bài tập 1 trang 117:

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

* Tìm hiểu bài tập 1 trang 117:

<i>_Trong đoạn văn vừa rồi có phải tác giả đang ở hiện </i>

<i>tại nghĩ đến tương lai khơng? Câu văn nào nói </i>

 <sub>Tác giả đang ở hiện tại nghĩ đến tương lai: “ Các </sub><sub>Tác giả đang ở hiện tại nghĩ đến tương lai: “ Các </sub>

em rồi đây lớn lên”

em rồi đây lớn lên” (mở bài)(mở bài)

<i>_Ở hiện tại tác giả muốn nói đến điều gì? Tương lai </i>

<i>biện pháp nghệ thuật nào nói đến những điều đó?</i>

<i>biện pháp nghệ thuật nào nói đến những điều đó?</i>
 <sub>Ở hiện tại tác giả nói đến hình ảnh cây tre. Tương </sub><sub>Ở hiện tại tác giả nói đến hình ảnh cây tre. Tương </sub>

lai thì sắt, thép…Tác giả đã sử dụng phép liệt kê:

“ sắt, thép, xi măng cốt sắt, tre, nứa…”

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

*Tìm hiểu bài tập 1 trang 117:

<i>_ Giữa hình ảnh ở hiện tại và hình ảnh ở tương lai </i>
<i>_ Giữa hình ảnh ở hiện tại và hình ảnh ở tương lai </i>

<i>Đó là những cảm xúc gì?</i>
<i>Đó là những cảm xúc gì?</i>

 <sub>Hình ảnh cây tre làm tác giả gợi lên những cảm </sub><sub>Hình ảnh cây tre làm tác giả gợi lên những cảm </sub>
xúc:

xúc:

+Gắn bó: “cịn mãi”

+Gắn bó: “cịn mãi” (thân bài – đoạn 1).(thân bài – đoạn 1).

+Biết ơn: “Bóng mát, khúc nhạc tâm tình, làm cổng

chào,chiếc đu, sáo…”

chào,chiếc đu, sáo…” (thân bài _ đoạn 2).(thân bài _ đoạn 2).
+Yêu thương: “nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy

+Yêu thương: “nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy

chung, can đảm, hiền, cao quý”

chung, can đảm, hiền, cao quý” (thân bài _ (thân bài _
đoạn 3).

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

*Tìm hiểu bài tập 1 trang 117:

<i>_ Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật </i>

<i>nào để biểu cảm lên những cảm xúc ấy?</i>



Liệt kê: “sắt, thép, xi măng cốt sắt, tre,

<sub>Liệt kê: “sắt, thép, xi măng cốt sắt, tre, </sub>

nứa…”



<sub>Phép lặp: “còn mãi” ba lần.</sub>



Nhân hóa: “thủy chung, can đảm…” (kết bài)

<sub>Nhân hóa: “thủy chung, can đảm…” (kết bài)</sub>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

2. Hồi tưởng quá khứ suy nghĩ về

hiện tại:

*Tìm hiểu bài tập 2 trang 118:

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

*Tìm hiểu bài tập 2 trang 118:

<i>_ Tác giả viết văn bản trên theo trình tự thời </i>

<i>gian như thế nào?</i>

>Tác giả đang ở hiện tại nghĩ về quá khứ:

“đến bây giờ…tái sinh…”

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

*Tìm hiểu bài tập 2 trang 118:

<i>say mê món đồ chơi đó thế nào?</i>
>Tác giả say mê con gà đất

>Tác giả say mê con gà đất (thân bài)(thân bài)
+Dáng vẻ: “đẹp mã, oai vệ, có kèn…”

+Dáng vẻ: “đẹp mã, oai vệ, có kèn…”

+Tình cảm gắn bó: “niềm vui diệu kì, cịn gì vui hơn,

ấp nó…”

<i>_ Từ việc say mê đó đã gợi lên cảm xúc gì trong </i>
<i>_ Từ việc say mê đó đã gợi lên cảm xúc gì trong </i>

>Cảm xúc tình cảm thiêng liêng: “nỗi gì sâu thẳm,

giống như một linh hồn”

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

3. Tưởng tượng tình huống, hứa

hẹn, mong ước:

*Tìm hiểu bài tập 3 trang 119:

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

*Tìm hiểu bài tập 3 trang 119:

<i>_ Đoạn văn diễn biến theo trình tự thời gian như thế </i>

>Từ hiện tại nghĩ đến tương lai: “sau này”

>Sẽ nhớ và tìm về cơ: “và em sẽ tìm gặp cơ giữa một

đám học trò nhỏ”

>Nghệ thuật liệt kê: “mệt nhọc và đau đớn; yêu thương

mọi người; cô đã thất vọng; cô đã lo lắng; lấy làm

sung sướng” thấy cô hy sinh vì học trị và nhận ra

sung sướng” thấy cơ hy sinh vì học trị và nhận ra

tình cảm càng sâu sắc hơn > như một người mẹ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

*Tìm hiểu bài tập 4 trang 119:

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

*Tìm hiểu bài tập 4 trang 119:

<i>_ Tác giả đang ở Lũng Cú hay Cà Mau?</i>

>Tác giả đang ở Lũng Cú: “ngồi trên núi cao

mùa thu”

_ Tác giả có tình cảm như thế nào đối với

Lũng Cú?

>Tình cảm say mê thiên nhiên: “Chao ơi!...hết

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

*Tìm hiểu bài tập 4 trang 119:

>Tác giả nhớ về Cà Mau: “đất ngày càng lấn biển,

chim, rạch, kênh, cù lao…”

<i>_Từ tình cảm đối với Lũng Cú và Cà Mau tác giả đã </i>
<i>_Từ tình cảm đối với Lũng Cú và Cà Mau tác giả đã </i>
<i>liên tưởng đến điều gì? Điều đó thể hiện tình cảm </i>
<i>liên tưởng đến điều gì? Điều đó thể hiện tình cảm </i>

>Tác giả liên tưởng đến một ngày đất nước thanh

bình. Sẽ bay từ Cà Mau ra Lũng Cú.

>Tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

4. Quan sát, suy ngẫm:

*Tìm hiểu bài tập 5 trang 120:

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

*Tìm hiểu bài tập 5 trang 120:

<i>_Tầm quan sát của tác giả có theo trình tự </i>

<i>khơng gian và thời gian không? Hãy chia </i>

<i>không gian và thời gian không? Hãy chia </i>

<i>đoạn theo trình tự quan sát mà em nghĩ?</i>



<sub>Quan sát theo trình tự khơng gian và thời </sub>

<sub>Quan sát theo trình tự không gian và thời </sub>

gian:

+Không gian: “Nhưng tơi…nâu đồng”

+Khơng gian: “Nhưng tơi…nâu đồng”

+Thời gian: “Cái bóng…thở dài”

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

*Tìm hiểu bài tập 5 trang 120:

<i>_Với tầm quan sát đó thì hình ảnh người U được tác </i>

<i>_Với tầm quan sát đó thì hình ảnh người U được tác </i>
<i>giả suy ngẫm như thế nào? Thể hiện tình cảm gì?</i>
<i>giả suy ngẫm như thế nào? Thể hiện tình cảm gì?</i>
>Theo khơng gian: “cái bóng đen đủi” tác giả thấy

>Theo khơng gian: “cái bóng đen đủi” tác giả thấy

được số phận cực nhọc của U nên thương U.

>Theo thời gian: “mơ hồ yêu dấu, lớp lớp…ngậm

ngùi đói khổ, thấp thỏm chờ đợi…ngấn nước

mắt…thở dài” nhận ra nỗi vất vả, gian truân của U

nên thương U nhiều hơn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

*Tìm hiểu bài tập 5 trang 120:

<i>_Từ những sự quan sát đó tác giả đã biểu </i>

<i>hiện tình cảm như thế nào?</i>

>Cảm giác có lỗi vì khơng quan tâm đến U

>Quay về quan sát gương mặt U, với những

đặc điểm thấy U đã già: “tóc…lốm đốm,

rụng…thưa; nhăn ở đi con mắt…rạn khía;

răng…khuyết” thấy U đã già đi theo năm

tháng và vì quá cực nhọc, càng yêu thương

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

**Ghi nhớ:

 <sub>Để tạo ý cho bài văn biểu cảm, khơi nguồn cho </sub><sub>Để tạo ý cho bài văn biểu cảm, khơi nguồn cho </sub>

mạch cảm xúc nảy sinh, người viết có thể hồi

tưởng kỉ niệm quá khứ, suy nghĩ về hiện tại, mơ

ước tới tương lai, tưởng tượng những tình huống

gợi cảm, hoặc vừa quan sát vừa suy ngẫm, vừa thể

hiện cảm xúc.

 <sub>Nhưng dù dùng cách gì thì tình cảm trong bài cũng </sub><sub>Nhưng dù dùng cách gì thì tình cảm trong bài cũng </sub>
phải chân thật và sự việc được nêu ra phải có trong

phải chân thật và sự việc được nêu ra phải có trong

kinh nghiệm. Được như thế bài văn mới làm cho

người đọc tin và đồng cảm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

II/ LUYỆN TẬP:

1.Tập lập ý bài văn biểu cảm theo

các đề sau:

a) Cảm xúc về vườn nhà.

b) Cảm xúc về con vật ni (con bị, con chó, con

mèo…)

c) Cảm xúc về người thân.

d) Cảm nghĩ về mái trường thân yêu.

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

2.Gợi ý về cách lập ý cho một số đề:

b) Cảm xúc về con vật nuôi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

b) Cảm xúc về con vật nuôi.

*Liên hệ hiện tại với tương lai:

_Xác định hình dung con vật mà em muốn

nói đến ở hiện tại.

_Trong tương lai nếu con vật đó khơng cịn

nữa thì em sẽ nhớ đến những đặc điểm

mà em u q (hình dáng, tính cách).

_Xác định tình cảm của em đối với con vật

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

b) Cảm xúc về con vật nuôi.

*Hồi tưởng quá khứ, suy nghĩ về

hiện tại:

_Xác định hình dung con vật mà em đã từng ni,

những đặc điểm (hình dáng, tính cách) làm em nhớ

mãi.

_Bây giờ con vật đó có cịn tồn tại hay khơng? Nếu cịn

tồn tại thì có đặc điểm gì khác? Nếu khơng cịn tồn tại

thì điều gì ở q khứ làm em nhớ đến con vật đó

thì điều gì ở quá khứ làm em nhớ đến con vật đó

nhất.

_Tình cảm đối với con vật ở q khứ đó cịn mãi trong

em đến bây giờ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

d) Cảm nghĩ về mái trường thân

yêu:

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

d) Cảm nghĩ về mái trường

thân yêu:

*Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn,

mong ước:

_Đặt một tình huống có liên quan đến ngơi trường

(một buổi chào cờ, buổi lao động, hội trại). Nghĩ đến

một tình huống khác tương tự nhưng khơng phải

một tình huống khác tương tự nhưng không phải

trên nền ngôi trường để nhận ra sự khác biệt, để

bộc lộ cảm xúc.

_Cảm xúc sẽ ùa về là những cảm xúc nào? Thôi thúc

em làm gì?

_Qua những cảm xúc đó em sẽ nhận ra tình cảm của

em đối với ngơi trường mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

d) Cảm nghĩ về mái trường

thân yêu:

*Quan sát, suy ngẫm:

_Nhìn vào một ngơi trường nào đó mà hình dung

đến một ngồi trường khác trong tuổi thơ của em.

_Suy ngẫm điều khác biệt giữa hai ngơi trường đó.

Điều gì nỗi bật tạo nên sự khác biệt đó, từ đó biểu

lộ cảm xúc.

_Biểu cảm tâm trạng của em khi những cảm xúc đó

ùa về.

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

III/ DẶN DÒ:

1. Học thuộc ghi nhớ:

2. Làm bài tập ở nhà:

_Chia lớp làm 4 tổ

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28></div>