Hoàn thiện phân tích rủi ro kinh doanh tại chi nhánh tổng công ty xây dựng và phát triển hạ tầng công ty kỹ thuật nền móng và xây dựng 20cvõ thị diệu nam (tt)

i

TÓM TẮT LUẬN VĂN
Trong nền kinh tế thị trường đầy biến động, khủng hoảng và lạm phát cao,
cạnh tranh trong mọi ngành kinh tế đều rất gay gắt không loại trừ ngành xây dựng.
Đặc trưng của ngành xây dựng lại gặp rủi ro rất cao. Chi nhánh Tổng công ty Xây
dựng và Phát triển hạ tầng - Công ty Kỹ thuật Nền móng và Xây dựng 20 hay gặp
rủi ro lớn làm cho tình hình tài chính khó khăn. Tuy nhiên, cơng tác phân tích rủi ro
ở đây vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Xuất phát từ những lý do đó tác giả đã
lựa chọn đề tài “Hồn thiện phân tích rủi ro kinh doanh tại Chi nhánhTổng cơng
ty Xây dựng và Phát triển hạ tầng - Công ty Kỹ thuật Nền móng và Xây dựng 20”
làm đề tài luận văn thạc sỹ. Đây là phần nêu lý do lựa chọn đề tài được tác giả trình
bày trong phần đầu tiên của luận văn đó là phần “Tổng quan về đề tài nghiên cứu”.
Cũng trong nội dung này, tác giả đã trình bày những cơng trình nghiên cứu có liên
quan đến rủi ro kinh doanh, đánh giá những mặt ưu điểm và hạn chế của các cơng
trình nghiên cứu đó để ứng dụng những mặt ưu điểm và khắc phục những mặt hạn
chế đó trong nghiên cứu của mình. Đồng thời tác giả trình bày mục tiêu mà tác giả
cần đạt tới sau quá trình nghiên cứu; những câu hỏi đặt ra cần phải được trả lời; đối
tượng và phạm vi nghiên cứu; phương pháp mà tác giả sử dụng để tìm ra câu trả lời
cho câu hỏi đã đặt ra; nghiên cứu đề tài có ý nghĩa như thế nào.
Trong phần cơ sở lý luận về phân tích rủi ro kinh doanh, trước tiên tác giả đã
thống kê các quan điểm khác nhau về rủi ro trên cơ sở đó để hình thành nên khái
niệm về rủi ro kinh doanh và các đặc trưng của rủi ro kinh doanh trong doanh
nghiệp. Tiếp theo tác giả căn cứ vào các tiêu chí khác nhau để phân loại rủi ro kinh
doanh trong đó quan trọng nhất là căn cứ vào tính chất của rủi ro để phân chia rủi ro
thành hai loại đó là rủi ro hoạt động và rủi ro tài chính. Cách phân loại dựa vào tính
chất của rủi ro là cơ sở cho tác giả định hướng phân tích ở các chương tiếp theo của
đề tài luận văn thạc sỹ.
Có rất nhiều đối tượng quan tâm và sử dụng thông tin về rủi ro kinh doanh của
doanh nghiệp. Mỗi đối tượng quan tâm theo giác độ và với mục tiêu khác nhau. Các

ii

thơng tin từ phân tích rủi ro kinh doanh có ý nghĩa và vai trò như thế nào đối với
từng đối tượng như nhà quản trị, các tổ chức tín dụng, nhà cung cấp..., điều này đã
được tác giả trình bày trong phần ý nghĩa của phân tích rủi ro kinh doanh nằm trong
phần cở sở lý luận của phân tích rủi ro kinh doanh.
Phân tích rủi ro kinh doanh nhằm mục đích tìm kiếm giải pháp để giảm thiểu
được tình hình rủi ro kinh doanh. Muốn vậy, tác giả phải xác định được những nhân
tố ảnh hưởng tới rủi ro kinh doanh để nhận biết được nguyên nhân của rủi ro kinh
doanh trong từng trường hợp cụ thể và tìm phương án giải quyết. Các nhân tố đó có
thể là những nhân tố khách quan hay chủ quan và đều là nguyên nhân có thể gây ra
rủi ro kinh doanh cho doanh nghiệp. Việc phân tích các nhân tố này giúp các nhà
quản trị có thể nhận biết được những rủi ro có thể xẩy ra trong hiện tại và tương lai
để tìm phương án tác động vào những nhân tố có thể gây ra rủi ro đó nhằm phịng
ngừa và hạn chế các rủi ro kinh doanh có thể xẩy ra.
Xuất phát từ ý nghĩa và vai trò của thơng tin phân tích rủi ro kinh doanh của
doanh nghiệp và nhu cầu được cung cấp từ các thông tin này rất đa dạng, phong phú
địi hỏi phân tích rủi ro kinh doanh được tiến hành bằng nhiều phương pháp khác
nhau để đáp ứng các nhu cầu khác nhau của từng đối tượng. Các phương pháp sử
dụng trong phân tích rủi ro kinh doanh bao gồm: phương pháp so sánh, phương
pháp chi tiết chỉ tiêu phân tích, phương pháp đồ thị và các phương pháp định tính
khác. Các phương pháp phân tích định tính có ý nghĩa và đóng vai trị rất quan trọng
trong phân tích rủi ro đối với các doanh nghiệp xây lắp. Mỗi phương pháp đều có
những mặt mạnh và mặt hạn chế riêng của nó. Vì vậy, trong q trình phân tích rủi
ro kinh doanh cần vận dụng tổng thể các phương pháp khác nhau để tạo ra được
những thông tin phản ánh sâu sắc về rủi ro kinh doanh.
Tiếp theo, tác giả trình bày các nội dung trong phân tích rủi ro kinh doanh.
Trước hết là phân tích rủi ro hoạt động thơng qua chỉ tiêu đòn bẩy hoạt động
và các chỉ tiêu phản ánh mức độ an tồn. Phân tích rủi ro hoạt động thơng qua địn

bẩy hoạt động cho biết mối quan hệ giữa cơ cấu định phí so với biến phí và lợi
nhuận và đòn bẩy hoạt động. Đòn bẩy hoạt động càng cao thì trong điều kiện kinh


iii

doanh không thuận lợi dễ dẫn doanh nghiệp đến rủi ro hoạt động, phá sản doanh
nghiệp từ đó giúp nhà quản trị lựa chọn cơ cấu chi phí phù hợp trong những điều
kiện kinh doanh cụ thể nhằm tăng mức độ an tồn trong kinh doanh. Phân tích rủi ro
hoạt động thông qua các chỉ tiêu phản ánh mức độ an toàn cũng thể hiện mối quan
hệ giữa cơ cấu định phí và biến phí với mức độ an tồn của doanh nghiệp như
doanh thu an toàn, hệ số doanh thu an toàn, sản lượng an toàn. Các chỉ tiêu này
càng cao càng tốt. Vì vậy, việc phân tích giúp nhà quản trị lựa chọn cơ cấu chi phí
để gia tăng mức độ an tồn trong kinh doanh.
Phân tích rủi ro tài chính được tiến hành thơng qua nghiên cứu diễn biến của
các chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh tốn, cơng nợ phải thu phải trả, địn bẩy tài
chính, hiệu quả kinh doanh và các hệ số hoạt động.
Phân rủi ro tài chính thơng qua các chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh toán của
doanh nghiệp để giúp các nhà quản lý biết được tình khả năng thanh tốn hiện tại
của doanh nghiệp và mức độ rủi ro tài chính như thế nào. Các tài sản hiện có của
doanh nghiệp có khả năng đảm bảo cho các khoản nợ được thanh tốn kịp thời hay
khơng, từ đó có những quyết định đúng đắn trong việc sử dụng vốn hợp lý tránh
tình trạng tồn đọng vốn hay chiếm dụng vốn q nhiều đồng thời có phương án
thanh tốn các khoản cơng nợ.
Phân tích rủi ro tài chính thơng qua các chỉ tiêu phản ánh công nợ phải thu,
phải trả cho biết mức độ chiếm dụng vốn và bị chiếm dụng vốn của doanh nghiệp ra
sao. Mức độ chiếm dụng vốn và bị chiếm dụng vốn quá cao hay quá thấp đều có thể
gây ra rủi ro tài chính. Vì vậy để đảm bảo an ninh tài chính cho doanh nghiệp, cần
phải tìm cách duy trì một cơ cấu giữa vốn chiếm dụng và vốn bị chiếm dụng phù
hợp với doanh nghiệp đảm bảo doanh nghiệp không lâm vào nguy cơ rủi ro tài

chính xuất hiện.
Phân tích rủi ro tài chính thơng qua địn bẩy tài chính cho biết mối quan hệ
giữa việc sử dụng vốn vay và vốn chủ sở hữu để hành thành nên tổng tài sản và tạo
ra lợi nhuận. Nếu việc sử dụng nợ lớn mà lợi nhuận tạo ra khơng đáp ứng được chi
phí lãi vay thì rủi ro tài chính có thể xuất hiện. Từ đó giúp cho nhà quản trị doanh


iv

nghiệp cần phải tìm cách tăng lợi nhuận nhằm đảm bảo chi phí lãi vay và phần cịn
lại bù đắp vào nguồn vốn chủ sở hữu mới góp phần vào giảm thiểu rủi ro tài chính
xuất hiện.
Phân tích rủi ro tài chính thơng qua các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả kinh doanh
cho biết trình độ sử dụng các nguồn vật lực, tài chính của doanh nghiệp để đạt được
kết quả cao nhất với chi phí thấp nhất. Thực chất của hiệu quả kinh doanh là so sánh
giữa các kết quả đầu ra với các yếu tố đầu vào của một tổ chức kinh tế được xem
xét trong một kỳ nhất định; Thơng qua đó cho thấy được mức độ rủi ro tài chính của
doanh nghiệp và giúp nhà quản trị có phương pháp kiểm sốt chi phí để tăng mức
độ an tồn trong kinh doanh.
Phân tích rủi ro tài chính thơng qua các hệ số hoạt động cho biết tốc độ luân
chuyển của hàng tồn kho. Tốc độ luân chuyển hàng tồn kho càng nhanh thì thời
gian dự trữ hàng tồn kho càng ít và giảm chi phí và tăng lợi nhuận. Từ đó, nhà quản
trị phải có phương án cụ thể trong việc đẩy nhanh tốc độ luân chuyển hàng tồn kho
hạn chế nguy cơ rủi ro tài chính xuất hiện.
Nhằm phục vụ cho phân tích rủi ro kinh doanh cần phải có các tài liệu phục vụ
cho việc phân tích đó là các thơng tin bên trong (các báo cáo tài chính, báo cáo quản
trị của doanh nghiệp, các thông tin nội bộ của doanh nghiệp) và các thơng tin bên
ngồi (thơng tin kinh tế, chính trị, thông tin theo ngành, thông tin về môi trường
pháp luật..).
Đồng thời, việc phân tích cần được thực hiện theo một quy trình khoa học thì

các thơng tin phân tích mới khoa học và phản ánh sâu sắc được thực trạng rủi ro
kinh doanh. Quy trình phân tích rủi ro kinh doanh bao gồm các cơng việc: Lập kế
hoạch phân tích, thực hiện phân tích và hồn thành phân tích. Lập kế hoạch là phải
xác định rõ mục tiêu phân tích và xây dựng chương trình phân tích bao gồm: nội
dung, phạm vi, thời gian và cách tổ chức phân tích; Thực hiện phân tích chính là
việc sưu tầm, xử lý số liệu, tính tốn, phân tích và dự đốn. Hồn thành phân tích là
lập báo cáo phân tích và hồn thiện hồ sơ phân tích.


v

Trong phần nội dung tiếp theo của luận văn, tác giả tiến hành trình bày thực
trạng phân tích rủi ro kinh doanh tại Chi nhánh Tổng công ty Xây dựng và Phát
triển hạ tầng – Công ty Kỹ thuật Nền móng và Xây dựng 20. Nội dung này thể hiện
những kết quả phân tích rủi ro kinh doanh mà đơn vị đã thực hiện trong năm 2010.
Đơn vị đã tiến hành phân tích rủi ro hoạt động thơng qua các chỉ tiêu phản ánh mức
độ an toàn như doanh thu an toàn và hệ số doanh thu an toàn; Phân tích rủi ro tài
chính thơng qua các chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh tốn, các chỉ tiêu phản ánh
cơng nợ phải thu phải trả, địn bẩy tài chính, các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả kinh
doanh, hệ số hoạt động.
Thơng qua q trình nghiên cứu thực trạng, tác giả đã tiến hành đánh giá trên
các mặt tổ chức phân tích, nội dung phân tích và phương pháp phân tích.
Về tổ chức phân tích: Tài liệu chủ yếu là thơng tin trên bảng cân đối kế toán,
báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Bản thuyết minh báo cáo tài chính và báo
cáo quản trị; tổ chức phân tích chưa khoa học, mang nặng tính hình thức, chưa có
bộ phận phân tích độc lập; Về nội dung phân tích thì trong các nội dung đó chỉ có
phân tích rủi ro tài chính thơng qua chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh tốn được đơn
vị phân tích khá kỹ và sâu sắc. Ngồi ra, hầu hết các nội dung phân tích rủi ro kinh
doanh tại Licogi 20 được thực hiện vẫn còn sơ sài, hệ thống chỉ tiêu chưa phong
phú và chưa phù hợp với phân tích rủi ro kinh doanh. Về phương pháp phân tích mà

cơng ty sử dụng chủ yếu là phương pháp so sánh sự biến động của các chỉ tiêu trong
đơn vị theo thời gian mà chưa có sự so sánh với các đơn vị trong ngành nghề kinh
doanh, trong Tổng cơng ty. Vì vậy thơng tin phân tích chưa phản ánh sâu sắc thực
trạng rủi ro kinh doanh của doanh nghiệp nên chưa có hiệu quả trong việc đưa ra
quyết định quản lý của nhà quản trị và đối tượng sử dụng thông tin.
Từ cơ sở lý luận và thực trạng phân tích rủi ro kinh doanh tại Licogi 20 và
những kết quả thu được sau quá trình nghiên cứu, tác giả đã tổng hợp kết quả
nghiên cứu trong phần thảo luận và hướng giải quyết vấn đề nghiên cứu đồng thời
đưa ra các giải pháp hồn thiện phân tích rủi ro kinh doanh tai Licogi 20 trên các
phương diện về phương pháp phân tích, nội dung phân tích, tổ chức phân tích. Với


vi

những hạn chế về điều kiện thực hiện trong quá trình nghiên cứu, tác giả đã tổng kết
những ưu điểm và hạn chế của đề tài, những nội dung mà đề tài luận văn thạc sỹ của
tác giả chưa thực hiện được và đề xuất hướng nghiên cứu tiếp tục trong tương lai.
Điểm mới của luận văn trước hết là tác giả đã hệ thống hóa được cơ sở lý
luận về phân tích rủi ro kinh doanh tương đối đầy đủ với hệ thống các chỉ tiêu thuộc
rủi ro hoạt động và rủi ro tài chính mà các cơng trình nghiên cứu trước đây mới chỉ
nghiên cứu riêng rủi ro hoạt động hoặc rủi ro tài chính. Đồng thời, là hệ thống các
phương pháp nghiên cứu phù hợp với phân tích rủi ro kinh doanh tại Licogi 20 nói
riêng và trong lĩnh vực kinh doanh xây lắp nói chung.
Điểm mới tiếp theo của luận văn nằm trong phương hướng hoàn thiện
phương pháp phân tích, nội dung phân tích và tổ chức phân tích rủi ro kinh doanh
tại Chi nhánh Tổng công ty Xây dựng và Phát triển hạ tầng – Cơng ty Kỹ thuật Nền
móng và Xây dựng 20. Hướng hồn thiện phân tích rủi ro kinh doanh tại Licogi 20
là hoàn thiện các nội dung đã được đơn vị phân tích cịn sơ sài, bổ sung các chỉ tiêu
phân tích trong từng nội dung phân tích nhằm đảm bảo các thơng tin phân tích phản
ánh thống nhất xu hướng biến động rủi ro kinh doanh, tránh trường hợp các thơng

tin phân tích trong cùng một nội dung lại rút ra kết luận trái chiều nhau và xây dựng
thêm một số nội dung bổ sung vào báo cáo phân tích. Sử dụng đa dạng, kết hợp các
phương pháp phân tích, tổ chức phân tích một cách khoa học có hiệu quả đảm bảo
thơng tin phân tích phục vụ cho mọi đối tượng trong việc ra quyết định một cách có
hiệu quả.
Đối với hồn thiện phương pháp phân tích, Cơng ty nên vận dụng thêm
phương pháp đồ thị, phương pháp chi tiết các chỉ tiêu phân tích và các phương pháp
phân tích định tính kết hợp với phương pháp so sánh đơn vị đang sử dụng vào phân
tích rủi ro kinh doanh.
Đối với nội dung phân tích, Licogi 20 cần hồn thiện phân tích rủi ro hoạt
động thơng qua chỉ tiêu đòn bẩy hoạt động bằng cách bổ sung chỉ tiêu; hồn thiện
phân tích rủi ro hoạt động thơng qua chỉ tiêu phản ánh mức độ an toàn bằng cách so
sánh với đơn vị khác trong Tổng cơng ty đó là Licogi 13 - NMXD; hoàn thiện phân


vii

tích rủi ro tài chính thơng qua các chỉ tiêu phản ánh công nợ phải thu phải trả bằng
cách bổ sung thêm một số chỉ tiêu; hồn thiện phân tích rủi ro tài chính thơng qua
địn bẩy tài chính bằng cách bổ sung thêm một số chỉ tiêu; hoàn thiện phân tích rủi
ro tài chính thơng qua các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả kinh doanh bằng cách bổ sung
thêm chỉ tiêu; hồn thiện phân tích rủi ro tài chính thông qua hệ số hoạt động bằng
cách bổ sung thêm một số chỉ tiêu và so sánh với đơn vị cùng Tổng cơng ty (Licogi
13-NMXD).
Đối với tổ chức phân tích, về tài liệu phục vụ cho phân tích, Licogi 20 cần sử
dụng kết hợp các tài liệu bên trong và bên ngồi doanh nghiệp để phân tích có sự so
sánh và khách quan hơn đặc biệt là các thông tin của các đơn vị cùng Tổng công ty,
cùng nghành nghề và chỉ tiêu trung bình ngành. Việc phân tích cần được thực hiện
theo một quy trình khoa học thì các thơng tin phân tích mới khoa học và phản ánh
sâu sắc được thực trạng rủi ro kinh doanh. Quy trình phân tích rủi ro kinh doanh bao

gồm các cơng việc: Lập kế hoạch phân tích, thực hiện phân tích và hồn thành phân
tích. Lập kế hoạch là phải xác định rõ mục tiêu phân tích và xây dựng chương trình
phân tích. Hồn thành phân tích là lập báo cáo phân tích, báo cáo trực tiếp với ban
lãnh đạo về thực trạng, nguyên nhân và kiến nghị giải pháp và lưu hồ sơ phân tích.
Với sự cố gắng của mình trong quá trình nghiên cứu, tác giả mong muốn rằng
Licogi 20 vận dụng tốt những đề xuất hướng hoàn thiện phân tích rủi ro kinh doanh
của đề tài nhằm phần nào giúp cho đơn vị và các đối tượng sử dụng có được những
thơng tin về rủi ro kinh doanh khá sâu sắc và kịp thời trong việc ra quyết định quản
lý hay đầu tư, kinh doanh nhằm hạn chế rủi ro kinh doanh có thể xảy ra, tình hình
an ninh tài chính ngày càng được đảm bảo, tình hình kinh doanh ngày càng phát
triển ổn định trong nền kinh tế thị trường.


viii