Hoàn thiện quy trình sản xuất tại Công ty TNHH TMvàDV Lê Hoàng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CƠNG NGHỆ TP. HCM

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI:
HỒN THIỆN QUY TRÌNH SẢN XUẤT TẠI CƠNG
TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN THƯƠNG MẠI VÀ
DỊCH VỤ LÊ HOÀNG

Ngành:

QUẢN TRỊ KINH DOANH

Chuyên ngành: QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP

Giảng viên hướng dẫn : TS. Lê Quang Hùng
Sinh viên thực hiện

: Lê Thị Ánh Đào

MSSV: 0954010005

Lớp: 09DQD5

TP. Hồ Chí Minh, 2013


LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi. Những kết quả và các số liệu
trong khóa luận tốt nghiệp được thực hiện tại Cơng ty TNHH TM & DV Lê Hồng

khơng sao chép bất kỳ nguồn nào khác. Tơi hồn tồn chịu trách nhiệm về sự cam
đoan này.
Tp Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 07 năm 2013
(Ký tên)

i


LỜI CẢM ƠN
Trước tiên em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến tất cả các Thầy cô, đặc
biệt là Thầy cô trong Khoa Quản trị kinh doanh của trường Đại học Kỹ thuật Cơng
nghệ Thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình giảng dạy, truyền đạt cho em những kiến
thức và kinh nghiệm quý báu trong bốn năm học qua.
Em xin chân thành cảm ơn Tiến sĩ Lê Quang Hùng đã có những chỉ dẫn tận
tình trong suốt thời gian qua để em có thể hồn thành tốt khóa luận tốt nghiệp này.
Em xin kính gửi lời cảm ơn đến Ban lãnh đạo, các Phòng ban và các Anh Chị
tại Cơng ty TNHH TM & DV Lê Hồng, đã tận tình giúp đỡ và tạo điểu kiện thuận
lợi trong suốt thời gian thực tập để em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.
Mặc dù đã cố gắng hồn thành bài khóa luận này bằng tất cả sự nhiệt tình và
năng lực của mình nhưng em vẫn khơng thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót, rất
mong nhận được sự đóng góp của q thầy cơ.
Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn!
Tp Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 07 năm 2013

ii


NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
Tp Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 07 năm 2013
(Ký tên)

iii


NHẬN XÉT CỦA G IÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
Tp Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 07 năm 2013
(Ký tên)

iv


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT................................................................................ vii
DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................................. viii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH, SƠ ĐỒ...............................................................ix
LỜI MỞ ĐẦU ......................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..............................................................................................1
2. Tình hình nghiên cứu ..................................................................................................2
3. Mục đích nghiên cứu...................................................................................................2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................................................2
5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................2
6. Các kết quả đạt được của đề tài .................................................................................2
7. Kết cấu của đề tài ........................................................................................................3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SẢN XUẤT VÀ QUY TRÌNH SẢN XUẤT ..4
1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SẢN XUẤT .......................................................................4
1.1.1 Khái niệm chung về sản xuất ............................................................................4

1.1.2 Đặc trưng của sản xuất công nghiệp ................................................................5
1.1.3 Đặc điểm sản xuất công nghiệp ........................................................................6
1.1.4 Phân loại hệ thống sản suất ...............................................................................7
1.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUY TRÌNH SẢN XUẤT ..............................................9
1.2.1 Khái niệm quy trình sản xuất ............................................................................9
1.2.2 Đặc trưng của quy trình sản xuất ....................................................................12
1.2.3 Phân loại quy trình sản xuất hiện nay ............................................................13
1.3 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LỰA CHỌN SẢN XUẤT VÀ ĐỊNH
HƯỚNG XÂY DỰNG QUY TRÌNH CƠNG NGHỆ TRONG XÍ NGHIỆP MAY
..........................................................................................................................................22
1.3.1 Nguồn nhân lực.................................................................................................22
1.3.2 Tài chính ............................................................................................................23
1.3.3 Cơ sở hạ tầng.....................................................................................................23
1.3.4 Khách hàng ........................................................................................................24
1.3.5 Giáo dục và đào tạo ..........................................................................................24
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................................25
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT TẠI CƠNG TY TNHH
TM & DV LÊ HỒNG ....................................................................................................26
v


2.1 THỰC TRẠNG VỀ NGÀNH DỆT MAY CỦA VIỆT NAM HIỆN NAY.....26
2.1.1 Tìm hiểu chung về ngành dệt may xuất khẩu Việt Nam .............................26
2.1.2 Tình hình xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam những năm gần đây............26
2.2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT TẠI CÔNG TY TNHH TM &
DV LÊ HỒNG ............................................................................................................29
2.2.1 Giới thiệu tổng quan về Cơng ty TNHH TM & DV Lê Hoàng ..................29
2.2.2 Năng lực sản xuất và cơ cấu sản phẩm của công ty .....................................38
2.2.3 Quy trình cơng nghệ sản xuất sản phẩm trong cơng ty may .......................39
2.2.4 Một số thông tin tham dự phiếu điều tra........................................................48

2.3 PHÂN TÍCH QUY TRÌNH SẢN XUẤT.............................................................54
2.3.1 Nhận xét ưu và nhược điểm từ những quy trình sản xuất của công ty ......54
2.3.2 Nguyên nhân .....................................................................................................54
2.3.3 Tổng hợp điểm mạnh – điểm yếu – cơ hội – nguy cơ của công ty ............57
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................................60
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HỒN THIỆN QUY TRÌNH SẢN XUẤT.61
3.1 MỤC TIÊU VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÀNH DỆT MAY
VIỆT NAM THỜI GIAN TỚI .....................................................................................61
3.1.1 Quan điểm và mục tiêu phát triển ngành Công nghiệp Dệt may Việt Nam
đến năm 2015, định hướng đến năm 2020. .............................................................61
3.1.2 Định hướng mục tiêu và quan điểm phát triển của công ty trong thời gian
tới..................................................................................................................................62
3.2 ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM HỒN THIỆN QUY TRÌNH SẢN XUẤT
TẠI CƠNG TY TNHH TM & DV LÊ HỒNG .......................................................63
3.2.1 Giải pháp thứ nhất áp dụng chuyền Lean vào quy trình sản xuất ..............63
3.2.2 Giải pháp ERGONOMICS ..............................................................................67
3.2.3 Giải pháp phát triển nguồn nhân lực ..............................................................70
3.3 KIẾN NGHỊ VỚI NHÀ NƯỚC VÀ HIỆP HỘI DỆT MAY VIỆT NAM.......72
3.3.1 Nhà nước............................................................................................................72
3.3.2 Doanh nghiệp ....................................................................................................73
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................................74
KẾT LUẬN ........................................................................................................................75
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................76
PHỤ LỤC ...........................................................................................................................77
vi


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CBCNV - Cán bộ công nhân viên
KCS – Kiểm tra Chất lượng Sản phẩm

TNHH TM & DV – Trách nhiệm hữu hạn Thương mại và Dịch vụ

vii


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Cơ cấu lao động công ty Lê Hoàng năm 2011 – 2012
Bảng 2.2. Bảng số liệu nhân sự theo độ tuổi năm 2012
Bảng 2.3. Cơ cấu nhân sự theo phịng ban năm 2012
Bảng 2.4. Tình hình nhân sự theo phịng ban năm 2012
Bảng 2.5. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty năm 2011- 2012
Bảng 2.6. Các đề mục cần xác định trong quy trình may sản phẩm
Bảng 2.7. Bảng câu hỏi phỏng vấn điều tra
Bảng 2.8. Ma trận SWOT cho công ty Lê Hoàng
Bảng 3.1. Mục tiêu tăng trưởng ngành dệt may Việt Nam đến năm 2020

viii


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH, SƠ ĐỒ
Biều đồ 2.1. Kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may bình quân tháng năm 2005 –
2012
Biểu đồ 2.2. Kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may theo tháng giai đoạn 2008 –
2012
Biểu đồ 2.3. Kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của doanh nghiệp FDI và
doanh nghiệp trong nước giai đoạn 2005 – 2012
Biểu đồ 2.4. Xuất khẩu hàng dệt may sang các thị trường chính năm 2011 và
năm 2012
Biểu đồ 2.5. Thơng tin tổng quan về công ty
Biểu đồ 2.6. Thể hiện cơ cấu lao động theo giới tính

Biểu đồ 2.7. Thể hiện cơ cấu lao động theo độ tuổi năm 2012
Biểu đồ 2.8. Thể hiện cơ cấu sản phẩm công ty
Biểu đồ 2.9. Thể hiện sự đánh giá môi trường làm việc tại xưởng may
Biểu đồ 2.10. Thể hiện các yếu tố ảnh hưởng năng suất làm việc
Hình 3.1. Bảng hướng dẫn những lỗi thường gặp trong sản xuất
Hình 3.2. Hình ảnh trước và sau khi áp dụng Lean.
Hình 3.3. Cơng nhân ngồi cắt chỉ
Hình 3.4. Xe nâng hàng thay cho việc khn vác
Sơ đồ 1.1. Sơ đồ mơ tả quy trình sản xuất
Sơ đồ 1.2. Sơ đồ cấu trúc sản xuất may công nghiệp
Sơ đồ 2.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức cơng ty Lê Hồng
Sơ đồ 2.2. Sơ đồ thể hiện năng lực sản xuất cơng ty Lê Hồng
ix


Sơ đồ 2.3. Quy trình cơng nghệ sản xuất quần áo
Sơ đồ 2.4. Sơ đồ quy trình sản xuất bộ phận cắt
Sơ đồ 2.5. Sơ đồ quy trình sản xuất của bộ phận may
Sơ đồ 2.6. Sơ đồ thiết kế mặt bằng phân xưởng

x


LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thực tế cho thấy sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức thương mại thế giới
(WTO), ngành Dệt May Việt Nam có nhiều cơ hội tiếp cận công nghệ, thông tin,
các dịch vụ cũng như có kinh nghiệm quản lý tốt hơn và được bình đẳng về thuế
quan giữa các nước thành viên. Với những lợi thế riêng như ổn định chính trị, năng
suất, chi phí nhân cơng thấp, đáp ứng được sự đa dạng về các chủng loại hàng may

mặc…, Dệt May Việt Nam đang ngày càng khẳng định được uy tín trên thị trường
thế giới và đứng trong top các nước xuất khẩu cao.
Trong xu thế hội nhập, hợp tác kinh tế toàn cầu Việt Nam gia nhập Tổ chức
Thương mại Thế giới (WTO) với nhiều cơ hội và thách thức khiến thị trường ln
có nhiều biến động. Vì vậy để ổn định sản xuất và kinh doanh có lãi địi hỏi các đơn
vị kinh tế phải ln năng động, linh hoạt và chủ động với các tình huống trên thị
trường, huy động mọi nguồn lực thế mạnh của mình để khai thác các điểm yếu của
đối thủ, tranh thủ các điều kiện thuận lợi để phát triển kinh doanh và mở rộng thị
trường. Đặc biệt đối với ngành sản xuất dệt may là ngành có tốc độ phát triển nhanh
chóng sản phẩm dệt may ln chiếm tỷ trọng lớn và đứng vị trí thứ nhất trong kim
ngạch hàng xuất khẩu. Trước tình hình trên, ngành dệt may Việt Nam nói chung và
Cơng ty TNHH TM & DV Lê Hồng nói riêng đã có những chủ động trong việc hội
nhập, bằng chứng là kết quả sản xuất kinh doanh của công ty những năm gần đây
không ngừng tăng trưởng. Tuy vậy trong mơi trường mới mẻ này khơng tránh
những khó khăn, nhưng đó chỉ là những trở ngại ban đầu để đạt được sự phát triển
ổn định về lâu, về dài.
Để thực hiện được mục tiêu hàng dệt may Việt Nam giành thắng lợi trong
cạnh tranh khi hội nhập kinh tế quốc tế. Trong những khó khăn hiện tại của cơng ty,
ngồi việc tìm kiếm thêm khách hàng để mở rộng thị trường, vấn đề cấp thiết của
công ty cũng cố nội lực bên trong xây dựng phương pháp điều hành và dây chuyền
sản xuất chun mơn hóa, đưa ra các giải pháp tối ưu nhằm tăng năng suất chất
lượng trong thời gian ngắn nhất. Là cánh cửa duy nhất đảm bảo thành công cho
doanh nghiệp dệt may Việt Nam trên thị trường quốc tế và cũng là vấn đề sống còn
của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam hiện nay. Vì vậy em chọn đề tài “Hồn
1


thiện quy trình sản xuất tại Cơng ty TNHH TM & DV Lê Hồng” để nghiên
cứu cho khóa luận của mình.
2. Tình hình nghiên cứu

Đề tài “Hồn thiện quy trình sản xuất tại công ty TNHH TM & DV Lê Hồng”
chưa có cá nhân hay tổ chức nào từng nghiên cứu trước đây.
3. Mục đích nghiên cứu
Khảo sát thực tế tại đơn vị cơng tác, phân tích kết quả đạt được và những mặt
cịn tồn tại trong cơng tác sản xuất trên cơ sở đó đưa ra nhận xét và đề xuất hỗ trợ
phần nào trong việc tham mưu cho công ty trong việc đánh giá, xem xét điểm mạnh,
điểm yếu trong dây chuyền sản xuất hiện tại và những mối quan hệ trong thực tế sản
xuất cần có, từ đó giải quyết vấn đề tăng năng suất chất lượng sản phẩm, định
hướng tìm kiếm khách hàng truyền thống như hiện nay, góp phần tăng doanh thu và
tỉ trọng xuất khẩu của công ty.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện được mục đích đã đề ra, bài nghiên cứu cần hoàn thành được
những nhiệm vụ sau:
- Xây dựng cơ sở lý luận về sản xuất và quy trình sản xuất
- Nghiên cứu thực trạng hoạt động sản xuất tại công ty
- Đề xuất các giải pháp hồn thiện quy trình sản xuất tại công ty
5. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài kết hợp nhiều phương pháp khác nhau như: phân tích, tổng hợp, đối
chiếu so sánh… Đồng thời vận dụng các phương pháp thu thập số liệu thực tế tại
nơi làm việc trong công ty.
6. Các kết quả đạt được của đề tài
Đề tài đã phân tích thực trạng về hoạt động sản xuất của công ty, đề xuất một
số giải pháp cần thiết cho công ty nâng cao hiệu quả sản xuất, chất lượng môi
trường làm việc cho người lao động, và đưa ra cách nâng cao chất lượng nguồn lao
động góp phần hồn thiện hệ thống sản xuất của cơng ty Lê Hồng. Bản thân được
học hỏi và cọ sát với môi trường làm việc.

2

7. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, lời cảm ơn, mục lục, danh mục, kết luận, tài liệu tham
khảo, phần phụ lục, đề tài bao gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về sản xuất và quy trình sản xuất
Chương 2: Thực trạng hoạt động sản xuất tại Cơng ty TNHH TM & DV Lê
Hồng
Chương 3: Đề xuất giải pháp hồn thiện quy trình sản xuất

3


CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SẢN XUẤT VÀ QUY TRÌNH SẢN XUẤT
1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SẢN XUẤT
1.1.1 Khái niệm chung về sản xuất
Hiện nay theo quan niệm phổ biến trên thế giới thì sản xuất (Production) được
hiểu là một quá trình (Process) tạo ra sản phẩm (Goods) hoặc dịch vụ (Services).
Ở nước ta lâu nay có người thường cho rằng chỉ có những doanh nghiệp chế
tạo ra các sản phẩm vật chất có hình thái cụ thể như xi măng, ti vi, tủ lạnh, … mới
gọi là đơn vị sản xuất. Những đơn vị còn lại, nếu khơng sản xuất các sản phẩm vật
chất thì đều bị xếp vào loại các đơn vị phi sản xuất. Ngày nay, trong nền kinh tế thị
trường, quan niệm như vậy khơng cịn phù hợp nữa.
Như vậy, về thực chất sản xuất chính là q trình chuyển hóa các đầu vào,
biến chúng thành các đầu ra (Transforms Inputs to Outputs) dưới dạng sản phẩm
hoặc dịch vụ. Mục đích của quá trình chuyển hóa này là tạo ra giá trị gia tăng để
cung cấp cho khách hàng.
Ta có thể hình dung quá trình này như trong sơ đồ 1.1

Đầu vào
Đất đai
Lao động

Vốn (thiết bị, tiền, nguyên vật liệu,
năng lượng, phương tiện)
Khoa học và ngệ thuật quản lý

Cung cấp trở lại
Sơ đồ 1.1. Sơ đồ mơ tả quy trình sản xuất

4


1.1.2 Đặc trưng của sản xuất công nghiệp
Nếu xét trên gốc độ tổng hợp các mối quan hệ của con người trong hoạt động
sản xuất thì quá trình sản xuất là sự tổng hợp của hai mặt: mặt kỹ thuật của sản xuất
và mặt kinh tế xã hội của sản xuất. Trong lĩnh vực sản xuất của cải vật chất của xã
hội, do sự phân công lao động xã hội nền kinh tế chia thành nhiều ngành như: nông
nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, công nghiệp, xây dựng. Song xét trên phương diện
tính chất tương tự của cơng nghệ sản xuất, có thể coi đó là tổng thể của hai ngành
cơ bản: nơng nghiệp và cơng nghiệp, cịn các dạng khác có thể là dạng đặc thù của
hai ngành này.
Từ ý nghĩa đó, cần xem xét các đặc trưng của sản xuất công nghiệp khác với
sản xuất nông nghiệp trên cả hai mặt: mặt kỹ thuật của sản xuất và mặt kinh tế xã
hội của sản xuất.
1.1.2.1 Các đặc trưng về mặt kỹ thuật sản xuất của công nghiệp
Đặc trưng về công nghệ sản xuất, trong công nghiệp chủ yếu là quá trình tác
động trực tiếp bằng phương pháp cơ lý hóa của con người, làm thay đổi các đối
tượng lao động thành những sản phẩm thích ứng với nhu cầu con người. Trong khi
đó sản xuất nơng nghiệp lại bằng phương pháp sinh học là chủ yếu, do đó nghiên
cứu đặc trưng về cơng nghệ sản xuất có ý nghỉa rất quan trọng trong việc tổ chức
sản xuất và ứng dụn khoa học cơng nghệ thích ứng với mỗi ngành, trong công
nghiệp hiện nay phương pháp sinh học cũng được ứng dụng rộng rãi, đặc biệt là

công nghệ thực phẩm.
Đặc trưng và sự biến đổi của các đối tượng lao động của q trình sản xuất
cơng nghiệp sau mỗi chu kỳ sản xuất được thay đổi hoàn toàn về chất từ công dụng
cụ thể này chuyển sang các sản phầm có cơng dụng cụ thể hồn tồn khác, nghiên
cứu đặc trưng này của sản xuất cơng nghiệp có ý nghỉa thực tiễn rất thiết thực trong
việc khai thác và sử dụng nguyên vật liệu.
Vậy sản xuất công nghiệp là hoạt động sản xuất duy nhất tạo ra những sản
phẩm thực hiện chức năng là các tư liệu lao động trong các ngành kinh tế. Đặc

5


trưng này cho thấy vị trí chủ đạo của cơng nghiệp trong nền kinh tế quốc dân là một
tất yếu khách quan, xuất phát từ bản chất của quá trình sản xuất đó.
1.1.2.2 Đặc trưng kinh tế xã hội của sản xuất
Trong q trình phát triển, cơng nghiệp ln ln là ngành có điều kiện phát
triển về kỹ thuật, lực lượng sản xuất phát triển nhanh ở trình độ cao, nhờ đó mà
quan hệ sản xuất có tính tiên tiến hơn. Nghiên cứu các đặc trưng về mặt kinh tế, xã
hội của sản xuất cơng nghiệp có ý nghĩa thiết thực trong tổ chức sản xuất, trong việc
phát huy vai trị chủ đạo của cơng nghiệp đối với các ngành kinh tế quốc dân của
mỗi quốc gia
1.1.3 Đặc điểm sản xuất công nghiệp
Trong nền sản xuất hiện đại ngày nay có những nét đặc thù riêng, thích nghi
với xu hướng thay đổi nhanh chóng của cơng nghệ và thơng tin, sản xuất hiện đại
mang những đặc điểm sau:
 Quản lý cấp cao trong công ty
Nên quan tâm nhiều hơn cho sản xuất chứ không chỉ quan tâm những chiến
lược, kế hoạch vĩ mô như vậy sẽ làm động viên nhân viên, đồng thời giải quyết kịp
thời những bất trắc trong q trình sản xuất mà khơng thuộc quyền quyết định cấp
dưới.

 Chú trọng đến chất lượng
Ngày nay chất lượng là vũ khí cạnh tranh hữu hiệu trên thương trường, khơng
những chỉ đối với những công ty lớn, sản xuất với thị trường ổn định, mà những
công nhỏ chẳng hạn như một số cơng ty ở Việt Nam, thì chất lượng là yếu tố cực kỳ
quan trọng trong việc hội nhập thị trường khu vực và thế giới.
 Chú trọng đến yếu tố con người trong sản xuất
Ngày nay quan tâm nhiều đến bộ máy tổ chức, nhân sự và các bộ phận hỗ trợ
nhằm giúp cho bộ phận sản xuất hoạt động tốt hơn. Đồng thời tinh giản số lượng
quản lý trung gian để tăng hiệu quả quản lý.

6


 Chú trọng đến yếu tố chi phí
Việc chú trọng kiểm sốt và cắt giảm chi phí được thực hiện thường xuyên và
liên tục hơn, chi phí sản xuất là yếu tố quan trọng cạnh tranh quốc tế.
 Chú trọng tập trung chun mơn hóa
Tối ưu hóa q trình sản xuất nhờ hợp lý lao động, xây dựng định mức lao
động, tiêu chuẩn hóa phương pháp, thao tác và điều kiện tác nghiệp, phân cơng
chun mơn hóa đối với lao động của nhân viên và đối với các chức năng quản lý,
cuối cùng là cách trả lương theo số lượng sản phẩm nhằm kích thích tăng năng suất
và hiệu quả sản xuất.
 Những nhà máy sản xuất khối lượng lớn cũng là trở ngại lớn cho tiến bộ
Bởi việc nếu chúng ta tái đầu tư cho công nghệ mới, hiện đại thì địi hỏi vốn
đầu tư lớn, cịn nếu sử dụng nhà máy cũ thì năng suất, chất lượng và chi phí khơng
thể cạnh tranh nổi trong cơ chế thị trường mới như hiện nay. Hơn nữa, ngày nay
tính linh hoạt, thay đổi nhanh chóng của sản phẩm và cơng nghệ đòi hỏi dạng sản
xuất và sản lượng nhỏ nhưng linh hoạt hơn.
 Chú trọng cơ khí hóa
Việc ứng dụng nhiều thành tựu tiến bộ của khoa học, đặc biệt trong lĩnh vực

cơ khí hóa để nâng cao tính chính xác và làm giảm sức lao động của con người,
hoạc dùng những thiết bị đồ gá chuyên dùng, tự động hóa để tăng năng suất.
 Chú trọng ứng dụng lý thuyết liên quan
Đặc biệt trong lĩnh vực ứng dụng mô hình tốn học trong ra quyết định, hoặc
những phần mền máy tính liên quan, thiết kế, xây dựng kế hoạch.
1.1.4 Phân loại hệ thống sản suất
1.1.4.1 Sản xuất đơn chiếc
Đây là dạng sản xuất với số lượng nhỏ và đa dạng về chủng loại, trong mỗi lần
chỉ sản xuất một loại sản phẩm riêng biệt. Dạng sản xuất này thường đáp ứng nhu
cầu cụ thể của khách hàng và có rất nhiều công việc khác nhau cho việc phải chuẩn
bị và hoạch định sản xuất. Do vậy, thiết bị sản xuất phải linh động và đa năng mới
đáp ứng những tính chất thay đổi của cơng việc. Đồng thời, tay nghề của cơng nhân
phải cao hơn để thích nghi và giải quyết nhiều tình huống khác nhau.
7


1.1.4.2 Sản xuất theo lô
Đây là dạng sản phẩm với sản lượng trung bình theo từng lơ, có thể cùng loại
hay khác nhiều sản phẩm tương tự nhau. Lô sản phẩm có thể sản xuất một lần duy
nhất hay có thể lặp lại theo một chu kỳ bất định. Tuy nhiên, đối với dạng sản xuất
này người ta có thể sản xuất vượt mức nhu cầu để tồn kho, sau đó đáp ứng nhu cầu
từ kho và có thể lặp lại với lô mới. Về thiết bị sản xuất cũng tương tự sản xuất đơn
chiếc nhưng thiết bị có phần chuyên dụng hơn nhằm nâng cao tốc độ sản xuất.
1.1.4.3 Sản xuất theo dây chuyền
Sản xuất theo dây chuyền là một q trình tổ chức tiên tiến, nơi cơng việc
được chun mơn hóa cao, đối tượng lao động được vận chuyển một hướng cố định
với đường đi ngắn nhất và được chế biến đồng thời qua tất cả các nơi làm việc của
dây chuyền. Sản xuất dây chuyền đem lại hiệu quả kinh tế cao, tăng sản xuất của
một đơn vị máy móc và diện tích sản xuất, rút ngắn chu kỳ sản xuất, nâng cao năng
suất lao động.

Muốn sản xuất dây chuyền đạt năng suất cao, đạt đúng yêu cầu kỹ thuật phải
đảm bảo các yếu tố sau:
- Phải cung cấp nguyên liệu, dụng cụ đúng tiêu chuẩn, quy cách, giữ gìn bảo
quản máy móc và thiết bị chu đáo, đảm bảo chạy liên tục đồng bộ.
- Đảm bảo về số lượng bán thành phẩm dự trữ nhất định cho dây chuyền
khơng ngừng trệ.
- Phân cơng, bố trí cơng nhân trên dây chuyền hợp lý, phù hợp với tay nghề,
có cơng nhân lao động dự trữ.
- Tăng cường kiểm tra kỹ thuật, chất lượng sản phẩm qua các bước công việc
của dây chuyền.
- Kế hoạch tiến độ sản xuất và chỉ đạo sản xuất phải đảm bảo chính xác, nhạy
bén và đồng bộ.

8


1.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUY TRÌNH SẢN XUẤT
1.2.1 Khái niệm quy trình sản xuất
Quy trình sản xuất là sự tính tốn xếp đặt các bước cơng việc cho từng vị trí
làm việc theo đúng quy trình lắp ráp sản phẩm sao cho sử dụng tay nghề công nhân
hợp lý nhất, tận dụng tối đa năng suất máy móc thiết bị nhằm tạo ra năng suất cao,
chất lượng sản phẩm tốt. Nói cách khác quy trình sản xuất là sự sâu chuỗi có hệ
thống q trình sản xuất và các bộ phận hợp thành quá trình sản xuất sao cho hiệu
quả đạt cao nhất.
 Quá trình sản xuất và các bộ phận hợp thành quá trình sản xuất
Quá trình sản xuất: Là quá trình con người dùng sức lao động của mình
thơng qua các cơng cụ lao động tác động vào đối tượng lao động nhằm mục đích tạo
ra những sản phẩm có ích cho nhu cầu xã hội. Một q trình sản xuất hồn chỉnh
nhằm tạo nên một sản phẩm dịch vụ hoàn chỉnh phải là sự tổng hợp về số lượng và
về chất lượng các quá trình sản xuất riêng biệt hay cục bộ. Hay nói cách khác muốn

trở thành một sản phẩm hoàn chỉnh đối tượng lao động phải đi qua nhiều giai đoạn
sản xuất khác nhau, mỗi giai đoạn là một quá trình riêng biệt. Tùy theo đặc điểm
của sản phẩm, theo tác dụng của q trình sản xuất được phân thành sản xuất chính
và sản xuất phụ.
Quá trình sản xuất phụ: Được tạo nên bởi những tác động nhằm đảm bảo
thực hiện tính chất liên tục của sự tiến triển sản xuất và giữ vững khả năng làm việc
của những yếu tố vật chất đã tham gia vào q trình sản xuất chính. Q trình sản
xuất có hai mặt: mặt cơng nghệ và mặt lao động. Quá trình lao động là tập hợp
những động tác của người thực hiện để thực hiện toàn bộ hoặc từng phần q trình
cơng nghệ. Nội dung và trình tự các động tác của những người thực hiện xác định
bởi q trình cơng nghệ.
Bộ phận cấu thành cơ bản của bất kỳ quá trình lao động nào đều là nguyên
công. Một nguyên công được thực hiện bởi một hay một số người thực hiện trong
một nơi làm việc hoặc trong phạm vi bộ phận. Ngun cơng bao trùm tồn bộ các
động tác của họ để hoàn thành một đơn vị công việc được giao trên một đối tượng
lao động. Nguyên công được đặc trưng bởi các dấu hiệu sau:
9


- Mục tiêu mà nguyên công hướng tới
- Sự thường xuyên (ổn định) cả các dạng thông tin được xử lý hoặc thiết bị
được phục vụ (đối tượng lao động)
- Người (nhóm người) lao động nhất định
- Nơi làm việc cụ thể
Khi một trong các yếu tố đó thay đổi sẽ làm nguyên công thay đổi. Theo mục
tiêu mà nguyên công hướng tới, các nguyên công được phân thành: xử lý, vận
chuyển, tính tốn, kiểm tra, phục vụ các thiết bị kỹ thuật, máy móc, dụng cụ.
Ngun cơng là thành phần cơ bản của q trình định mức, phân cơng lao
động, tổ chức lập kế hoạch và tính tốn sản xuất. Là từng phần riêng biệt của q
trình cơng nghệ do một hoặc một nhóm cơng nhân thực hiện liên tục với công cụ

lao động nhất định tác động vào một đối tượng cụ thể ở một nơi làm việc nhất định
để hoàn thành một mục tiêu cho trước.
Mức độ phân chia q trình sản xuất thành ngun cơng và các yếu tố của
nguyên công phụ thuộc vào quy mô, tổ chức, tính chất, trình độ chun mơn hóa,
cơng nghệ sản phẩm, thiết bị sản xuất, tổ chức lao động cụ thể và mục tiêu sản xuất.
Nguyên công là đơn vị cơ bản của phân công lao động, tổ chức, kế hoạch và
hạch toán sản xuất, mặt khác lại cũng là đối tượng chính của định mức kỹ
thuật.Theo kết cấu cơng nghệ chung của ngun cơng thì thời gian của ngun cơng
có thể trình bày như sau:
Tnc = Tbc1 + Tbc2 + ………… + Tbcn (ph)
Trong đó: Tnc – thời gian thực tế của nguyên công
Tbc1, Tbc2, ….., Tbcn: là thời gian của các bước nguyên công (nội dung công
việc) từ 1 đến n (phút).
Nguyên công sản xuất bao gồm các công việc là cơ sở để phân phối hợp lý
công việc giữa những người thực hiện để tổ chức và kế hoạch hóa lao động đúng
đắn. Vậy bước cơng việc chính là đối tượng trực tiếp để xây dựng định mức lao
10


động, số lượng mức sẽ căn cứ vào số lượng bước cơng việc, tính chất của bước
cơng việc sẽ quyết định mức lao động. Việc tính tốn thời gian định mức chính xác
cho ngun cơng phải đặt cơ sở trên việc phân tích tính tốn chính xác các yếu tố bộ
phận của nó tạo điều kiện dễ dàng cho việc tính tốn, xây dựng mức tiêu chuẩn thời
gian bộ phận cần thiết hợp lý.
Tổ hợp nguyên công: Nếu như quá trình sản xuất khơng thể chia nhỏ thành
nhiều ngun cơng thường xun lặp đi lặp lại thì người ta có thể chia nó thành các
tổ hợp của các ngun cơng (các nhóm cơng việc cùng loại). Tổ hợp các ngun
cơng được hiểu là một nhóm các ngun cơng để xử lý một đơn vị sản phẩm với
một thành phần nhất định của những người thực hiện trong một bộ phận sản xuất.
Ví dụ như việc chăm sóc kỹ thuật máy phát của tổ tổng hợp.

Trước khi nghiên cứu quá trình lao động và đề ra các phương pháp và thao tác
hợp lý, cần chia nhỏ nguyên công thành những thao tác lao động riêng biệt hoặc
thành các tổ hợp của chúng, thành những động tác lao động và những cử động.
Thao tác lao động là tập hợp những động tác lao động của người thực hiện mà
những động tác lao động này được thực hiện liên tục (khơng có thời giờ nghỉ) và có
mục tiêu riêng để thực hiện nguyên cơng lao động đó.
Tổ hợp các thao tác lao động là tập hợp các thao tác lao động của một người
thực hiện để hoàn thành một phần đồng nhất về mặt công nghệ của một nguyên
công.
Khi đề ra các định mức thời gian có thể sử dụng các tổ hợp thao tác được tính
tốn, liên kết vài thao tác trong sự phụ thuộc vào tổng thể các yếu tố ảnh hưởng đến
độ lâu của chúng. Các thao tác lao động lại được chia nhỏ thành các động tác lao
động và các cử động lao động.
Động tác lao động là tập hợp các cử động được thực hiện liên tục khi cố định
các phần tử vật chất theo cả quảng thời gian, ví dụ lấy giắt cắm, đặt giắt cắm vào ổ,
lấy bút chì.

11


Các cử động lao động là sự dịch chuyển một lần của tay, chân, thân mình của
người thực hiện từ một tư thế này sang một tư thế khác khi hồn thành các động tác
lao động. Ví dụ đưa tay đến giắt cắm, lấy giắt cắm.
Mức độ chia nhỏ các nguyên công thành từng bộ phận cấu thành phụ thuộc
vào các mục tiêu nghiên cứu, độ chính xác theo yêu cầu của sự phân tích hao phí
thời gian lao động và sự chính xác được đề ra khi tính tốn các tiêu chuẩn và định
mức thời gian.
1.2.2 Đặc trưng của quy trình sản xuất
Để q trình sản xuất có thể thực hiện, cần phải kết hợp các yếu tố của nó là tư
liệu lao động, đối tượng lao động và chính bản thân lao động theo thời gian và

khơng gian nhằm tạo ra các sản phẩm trong một số lượng và chất lượng nhất định,
nghĩa là xuất hiện sự cần thiết khách quan của tổ chức lao động khoa học.
Hiểu một cách cụ thể các mối liên hệ giữa con người với các yếu tố của quá
trình sản xuất như sau:
 Mối liên hệ giữa con người với tư liệu lao động
- Yêu cầu của máy móc thiết bị với trình độ kỹ năng của người lao động
- Yêu cầu điều khiển và công suất thiết bị với thể lực của con người
- Tính chất đặc điểm của các thiết bị tác động về tâm sinh lý lao động
- Số lượng công cụ, thiết bị với số lượng các loại lao động
 Mối liên hệ giữa con người với các đối tượng lao động
Mối quan hệ tương tự như trên, đặc biệt là mối quan hệ giữa kỹ năng, hiệu
suất lao động với khối lượng chủng loại đối tượng lao động yêu cầu và thời gian đối
tượng được cung cấp phù hợp với quy trình cơng nghệ sản xuất.
 Mối liên hệ giữa con người với trong quá trình lao động
- Quan hệ giữa lao động quản lý và lao động sản xuất
- Quan hệ giữa lao động công nghệ và lao động phụ trợ
- Kết cấu lao động và số lượng từng loại lao động trong kết cấu đó
- Mối quan hệ hiệp tác giữa các loại lao động
 Mối liên hệ giữa con người với quá trình thiên nhiên

12


- Mọi quá trình lao động đều diễn ra trong một không gian phù hợp, bởi thế
trong lao động con người có mối quan hệ với q trình thiên nhiên như sức gió,
nhiệt độ, thời tiết, địa hình, khí hậu.
- Nghiên cứu nắm được từ các mối quan hệ trên để tổ chức quá trình lao động
là vấn đề rất quan trọng để quá trình sản xuất đạt hiệu quả tối ưu, đồng thời đem lại
cho con người những lợi ích ngày càng tăng về vật chất và tinh thần, con người
ngày càng phát triển toàn diện và các phúc lợi ngày càng cao.

1.2.3 Phân loại quy trình sản xuất hiện nay
1.2.3.1 Quy trình thủ cơng
Là sử dụng nhiều lao động (thích hợp với những nước nghèo và những nước
đang phát triển như nước ta), thuận lợi của nó là chi phí thấp đối với sản xuất với
sản lượng nhỏ theo yêu cầu của khách hàng, bởi vì vốn đầu vào nhỏ, và tất nhiên là
rất linh hoạt trong thay đổi sản phẩm. Ngày nay, mặc dù cách mạng công nghiệp đã
thành cơng nhưng người ta vẫn xem quy trình cơ bản để đo năng suất hiệu quả,
chúng ta đã đo nhiều chỉ số kinh tế của nhiều công ty, ngành công nghiệp hay quốc
gia dựa trên nền tảng là giá trị đầu ra đối với lao động đầu vào, điều này có nghỉa là
sản lượng đối với mỗi giờ cơng. Trong quy trình thủ cơng thì năng lực sản xuất có
thể được mở rộng hoặc hợp đồng rất nhanh, điều này địi hỏi kỹ năng cơng nhân
cao, thêm vào đó do chi phí đầu tư thấp nhưng độ linh hoạt về tài chính cao. Trong
khi đó, chất lượng sản phẩm là một yếu của quy trình thủ cơng bởi vì sức khỏe, tâm
lý và thái độ khơng chính xác của thao tác cơng nhân trong q trình sản xuất.
1.2.3.2 Quy trình cơ khí hóa
Để thay thế cho sức người trong quá trình sản xuất người ta bắt đầu thay thế
máy móc thiết bị, chủ yếu trong quy trình này máy móc thay thế thao tác sử dụng cơ
bắp. Mục tiêu chính của q trình cơ khí hóa phát triển máy đa năngvà chuyên dùng
để nâng năng suất lao động mở đầu cho giai đoạn tự động hóa và chính xác hóa
trong cơng nghiệp sản xuất. Trong quy trình cơ khí hóa nếu sản phẩm ổn định, sản
lượng lớn chúng ta nên đầu tư máy móc chun dùng, cịn nếu nhu cầu là linh hoạt
hơn thì nên dùng máy đa năng.

13


1.2.3.3 Quy trình tự động hóa
Ngày nay việc ứng dụng máy tính vào tất cả các ngành cơng nghiệp đã mang
lại hiệu quả vô cùng to lớn, đặc biệt trong sản xuất sản phẩm với thái độ chính xác
cao như thiết bị điện tử, máy móc, dụng cụ đo, thí nghiệm…. Trong quy trình tự

động chủ yếu người ta sử dụng những thiết bị tự động như robotics, NC, CAD…
Đối với một số sản phẩm địi hỏi độ chính xác cao, sản xuất với số lượng lớn thì kỹ
thuật sản xuất tương ứng cũng phải cao. Trong trường hợp này chỉ có những thiết bị
tự động mới đáp ứng được nhu cầu nói trên.
1.2.3.4 Những khái niệm chung về may cơng nghiệp và quy trình sản xuất
trong cơng nghiệp
- Sản xuất may công nghiệp: đặc điểm cơ bản của may cơng nghiệp là nhiều
người có tay nghề khác nhau cùng tham gia sản xuất một mã hàng với số lượng lớn,
nhiều cỡ vốc khác nhau, nhiều màu sắc được chuyên mơn hóa cao thành một dây
chuyền sản xuất với các thiết bị hiện đại, năng suất cao, chất lượng sản phẩm đồng
nhất.
- Cấu trúc q trình sản xuất may cơng nghiệp, việc sản xuất may cơng nghiệp
có thể phân chia thành những công đoạn sau:
+ Chuẩn bị sản xuất: bao gồm tất cả các công việc chuẩn bị về tiêu chuẩn kỹ
thuật, về mẫu, về công nghệ trước khi đưa vào sản xuất mã hàng cùng với
kiểm tra, đo đếm nguyên phụ liệu.
+ Triển khai sản xuất:
Công đoạn chia cắt: bao gồm trải vải và cắt nguyên liệu, phụ liệu và một số
công việc cần làm trước khi bắt đâu giai đoạn may.
Cơng đoạn ráp nối: bao gồm q trình may các chi tiết, ủi định hình các chi
tiết, ủi tạo hình và lắp ráp sản sản phẩm
Cơng đoạn tạo dáng sản phẩm sau khi may: bao gồm hai công việc chính là
nhiệt ẩm định và ép tạo dáng. Cơng đoạn này chỉ có ở những doanh nghiệp chuyên
sản xuất các sản phẩm cao cấp như Jacket, veston,….
Cơng đoạn hồn chỉnh sản phẩm: bao gồm việc tẩy vết bẩn trên sản phẩm, ủi
hồn chỉnh sản phẩm, bao gói và đóng kiện.
Được thực hiện song song với các công đoạn trên là quá trình kiểm tra chất
lượng sản phẩm ở tất cả các công đoạn sản xuất và kiểm tra chất lượng cuối cùng
14