CHIEU DOI DO

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

BAØI 22

Ngày soạn : 19 / 2 / 05

Tiết 90

I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp HS :

-- Thấy được khát vọng của nhân dân ta về 1 đất nước độc lập thống nhất, hùng cườngvà khí phách
của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh đựơc phản ánh qua Chiếu dời đô.

-- Nắm được đặc điểm cơ bản của thể chiếu , qua đó cảm nhận đựơc tính sáng rõ của các luận
điểm, luận cứ , sự kết hợp giữa lí trí với tình cảm tạo thành sức truyền cảm mạnh mẽ của bài nghị
luận Chiếu dời đô.

-- Biết vận dụng bài học để viết văn nghị luận.
II. CHUẨN BỊ :

GV : Đọc kĩ sách GK, sách GV, tài liệu tham khảo, tranh minh hoạ, giáo án.
HS : Đọc sách GK, soạn bài theo hướng dẫn.

III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC :

1. ỔN ĐỊNH (1) Kiểm tra só số, tác phong HS
<i>2. KIỂM TRA (5)</i>

? Đọc thuộc lòng bài Ngắm trăng . Qua bài thơ, em hiểu gì về phẩm chất tâm hồn của Bác ?
? Nêu vắn tắt nội dung và nghệ thuật của bài thơ Đi đường ?

<i>3. BAØI MỚI </i>
<i>GIỚI THIỆU BAØI : (1)</i>

Cuối thời Tiền Lê, các vua ăn chơi sa đọa, bỏ mặc việc triều chính, dân tình khốn khổ. Sau

khi vua Lê Ngọïa Triều mất, triều thần tôn Tả thân vệ Điện tiền chỉ huy sứ Lê Công Uẩn lên làm
vua, lấy hiệu là Lê Thái Tổ, mở đầu cho triều đại nhà Lí hùng mạnh . Năm 1010, Lê Thái Tổ ban
chiếu dời đô từ Hoa Lư trước kia ra Đại La ( tức Hà Nội ngày nay). Bài chiếu ấy như thế nào? Đó
là nội dung bàihọc mà chúng ta sẽ tìøm hiểu trong tiết học hôm nay.

<i>T</i>

<i>L</i> <i>HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN</i> <i>HOẠT ĐỘNG HS</i> <i>KIẾN THỨC</i>
8

<i>HOẠT ĐỘNG 1</i>

+ Hướng dẫn đọc văn bản , giọng
điệu chung là trang trọng , có
những câu cần nhấn mạnh sắc thái
tình cảm tha thiết hoặc chân tình :
“ Trẫm rất đau xót…….. dời đổi”, “
<i>Trẫm muốn ….thế nào ?”</i>

<i>HOẠT ĐỘNG 1</i>

 Nghe hướng dẫn

 Đọc theo hướng dẫn

<i>I. ĐỌC – TÌM HIỂU </i>
<i>CHÚ THÍCH</i>

<i>Tác giả :</i>

Lí Cơng Uẩn (974 –
1028) tức Lí Thái Tổ,
là người sáng lập ra
Vương triều nhà Lí.
+ Yêu cầu đọc chú thích.

? Dựa vào chú thích, hãy giới thiệu
vài nét về tác giả ?

? Chiếu dời đơ ra đời trong hồn
cảnh như thế nào ?

<i>NAÂNG CAO :</i>

Chiếu là lời ban bố mệnh lệnh của
Vua Chúa xuống thần dân, ban bố

 Trả lời theo chú thích

<i>Tác phẩm :</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

những chủ trương, đường lối,
nhiệm vụ y/ cầu thực hiện . Chiếu
dời đơ được viết bằng văn xi, có
xen câu văn biền ngẫu, lời văn cân
xứng nhịp nhàng.

<i>20 HOẠT ĐỘNG 2</i>

+ Hướng dẫn tìm hiểu đoạn mở

bài.

? Mở đầu bài chiếu, tác giả nhắc
đến việc gì , mục đích để làm gì ?

<i>HOẠT ĐỘNG 2</i>

 Trả lời :

-- Tác giả viện dẫn sử sách
Trung Quốc nói về việc các
vua đời xưa cũng từng có
những cuộc dời đơ.

<i>II. ĐỌC – HIỂU VĂN </i>
<i>BẢN</i>

<i>1.LÝ DO DỜI ĐƠ :</i>
-- Dời đơ là điều
thường xun xảy ra
? Theo suy luận của Tác giả, thì

việc các vua nhà Thương, Chu dời
đô nhằm mục đích gì? Kết quả của
việc dời đơ ấy ?

<i>CHỐT :</i>

Lí Thái Tổ dẫn số liệu cụ thể về
các lần dời đô của 2 triêù đại Trug

Quốc để chuẩn bị cho ý sau :
Trong lịch sử đã có chuyện dời đơ
và từng đem lại kết quả tốt đẹp.
Việc ơng dời đơ ko_{có gì là khác}

thường, trái với quy luật.

-- Nhà Thương 5 lần dời đô,
nhà Chu 3 lần dời đô nhằm
mục đích mưu toan nghiệp lớn,
xây dựng vương triều phồn
thịnh, tính kế lâu dài cho đời
sau. Việc dời đơ vừa thuận
mệnh trời, vừa thuận theo ý
dân. Kết quả của việc dời đô
làm cho đất nước vững bền,
phát triển thịnh vượng.

 Đọc đoạn từ “ Thế mà

<i>…… không dời đổi ” </i>

trong lịch sử các triều
đại .

-- Nhằm mưu toan
nghiệp lớn, vận nước
lâu dài, phồn thịnh.

-- Hai nhà Đinh, Lê cứ

đóng đô ở vùng núi
Hoa Lư là sai lầm, hậu
quả không tốt.

? Theo tác giả, kinh đô cũ ở vùng
núi Hoa Lư của 2 triều Đinh, Lê ko

còn thích hợp,vì sao ?

 Trả lời :

-- Hai nhà Đinh, Lê không dời
đô sẽ phạm sai lầm, ko_đúng

với quy luật lịch sử, khiến triều
đại ngắn ngủi, đất nước ko

phồn vinh.
? Bằng những hiểu biết lịch sử, hãy

giải thích lí do vì sao 2 triều Đinh,
Lê phải dựa vào vùng núi Hoa Lư
để đóng đơ ?

<i>GIẢNG :</i>

Việc hai triều đại Đinh, Lê vẫn
đóng đơ ở Hoa Lư chứng tỏ thế lực
chưa đủ mạnh để ra đóng nơi đồng
bằng, trung tâm mà vẫn dựa vào

núi rừng hiểm trở. Đến thời Lí đất
nước phát triển , việc đóng đơ ở
Hoa Lư là ko_{cịn phù hợp nữa.}

 Thảo luận nhóm

-- Thời Đinh, Lê, nước ta luôn
phải chống chọi với ngoại
xâm, phải dựa vào địa thế của
núi non Hoa Lư hiểm trở để
giữ nước.

 Dùng lí lẽ và tình

cảm để thuyết phục về
sự đúng đắn và cần
thiết phải dời đô.

? Theo em, câu “ Trẫm rất đau xót
<i>về việc đó, ko_{thể k}o_{dời đổi” là kiểu}</i>

câu gì ? Tác dụng ?

-- Câu trần thuật, bày tỏ tình
cảm, làm lay động tình cảm
người đọc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

phải dời đơ, Lí Thái Tổ đãbộc lộ tư
tưởng và khát vọng nào của nhà
vua cũng như của n/dân ta thời đó?

phải dời đơ từ Hoa Lư về Đại
La.

-- Khát vọng xây dựng đất
nước lâu bền và hùng cường.

<i>THÀNH ĐẠI LA</i>
-- Về địa lí : nơi trung
tâm, có địa thế sơng
+ Đọc đoạn văn từ “ Huống gì …..

<i>đế vương muôn đời” .</i>

? Theo tác giả, địa thế thành Đại
La có những thuận lợi gì để có thể
chọn làm nơi đóng đơ ?

<i>CHỐT :</i>

Về tất cả các mặt, thành Đại La có
đủ mọi điều kiện đểtrở thành kinh
đô của đất nước.

 Theo dõi đoạn văn
 Trả lời

-- Đại La là kinh đô cũ của
Cao Vương, nơi trung tâm đất
trời, có địa thế sơng núi tốt.

-- Là chốn thắng địa, tụ hội
trọng yếu, kinh đơ bậc nhất
của đế vương mn đời.

núi tốt.

-- Về chính trị, văn
hố : là đầu mối giao
lưu, mảnh đất hưng
thịnh mn đời.

<i>3. TRÌNH TỰ LẬP </i>
<i>LUẬN :</i>

? Trình tự lập luận bài chiếu như
thế nào ? Tại sao có sức thuyết
phục lớn ?

<i>GIẢNG :</i>

Bài chiếu có sức thuyết phục lớn
vì trình tự lập luận rất chặt chẽ, lại
kết hợp giữa lí và tình. Câu cuối
bài là 1 câu hỏivới các thần dân
của mình : “Trẫm muốn dựa vào sự
<i>thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở. </i>
<i>Các khanh nghĩ thế nào ?” Câu kết</i>
thúc mang tính chất đối thoại, trao
đổi, tạo sự đồng cảm giữa mệnh
lệnh của Vua với thần dân.

Nguyện vọng dời đô của Lí Thái
Tổ phù hợp với nguyện vọng của
nhân dân.

-- Trình tự :

+ Nêu sử sách làm tiền đề, làm
chỗ dựa cho lí lẽ.

+ Soi sáng vào thực tế2 triều
đại Đinh – Lê để chỉ rõ ko_cịn

thích hợp, nhất thiết phải dời
đơ.

+ Kết luận : khẳng định thành
Đại La là nơi tốt nhất để chọn
làm kinh đô.

+ Nêu sử sách làm tiền
đề.

+ Chỉ rõ thực tế : nhất
thiết phải dời đô.
+ Kết luận Đại La là
nơi tốt nhất để chọn
làm kinh đô.

<i>HOẠT ĐỘNG 3</i> <i>HOẠT ĐỘNG 3</i> <i>LUYỆN TẬP</i>
<i>6</i> ? Vì sao nói việc Chiếu dời đơ ra

đời phản ánh ý chí độc lập, tự
cường và sự phát triển lớn mạnh
của dân tộc Đại Việt ?

<i>TÍCH HỢP :</i>

Sự đúng đắn của quan điểm dời đơ
về Đại La đã được minh chứng như
thế nào trong lịch sử nứơc ta ?

 Thảo luận nhóm :

-- Nhà Lí đủ sức chấm dứt nạn
pkiến cát cứ, thế và lực của
dân tộc Đại Việt đủ sức sánh
ngang hàng phương Bắc.
-- Định đô ở Thăng Long là
thực hiện nguyện vọng của n/
dân xây dựng đất nước thống
nhất, độc lập, tự cường .

-- Nhà Lí đủ thế và lực
sánh ngang hàng
phương Bắc.

-- Định đô ở Thăng
Long là thực hiện
nguyện vọng của n/
dân xây dựng đất nước

thống nhất, độc lập, tự
cường .

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

-- Thủ đô Hà Nội luôn là trái
tim của Tổ Quốc.

-- Thăng Long – Hà Nội luôn
vững vàng trong mọi thử thách
lịch sử từ xưa đến nay.

<i>2</i> + Hướng dẫn tổng kết  Dựa vào ghi nhớ phát

biểu kết luận. GHI NHỚ / SGK

(2) _{HƯỚNG DẪN HỌC TẬP}

+ Học bài, nắm ý chính, tìm hiểu phương pháp lập luận đặc sắc của bài chiếu .
+ Soạn bài Hịch Tướng sĩ

RUÙT KINH NGHIEÄM

</div>

<!--links-->