Đánh giá của giảng viên và sinh viên trường cao đẳng nghề nha trang về công tác lấy ý kiến đánh giá của người học về hoạt động giảng dạy của giảng viên

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-------------------

TRỊNH THỊ VIỆT HÀ

ĐÁNH GIÁ CỦA GIẢNG VIÊN VÀ SINH VIÊN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ NHA TRANG VỀ CÔNG
TÁC “LẤY Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA NGƯỜI HỌC VỀ
HOẠT ĐỘNG GIẢNG DẠY CỦA GIẢNG VIÊN”

LUẬN VĂN THẠC SĨ
QUẢN LÝ GIÁO DỤC

TP. Hồ Chí Minh - năm 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
---------------------

TRỊNH THỊ VIỆT HÀ

ĐÁNH GIÁ CỦA GIẢNG VIÊN VÀ SINH VIÊN TRƯỜNG
CAO ĐẲNG NGHỀ NHA TRANG VỀ CÔNG TÁC
“LẤY Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA NGƯỜI HỌC VỀ HOẠT
ĐỘNG GIẢNG DẠY CỦA GIẢNG VIÊN”

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

MÃ SỐ: 60 14 05

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. NGUYỄN ÁNH HỒNG

TP. Hồ Chí Minh - năm 2014


LỜI CẢM TẠ

Tác giả trân trọng bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến :
- Ban giám hiệu, quý thầy cô, cán bộ viên chức trường Đại Học Khoa
Học Xã Hội Nhân Văn Tp. Hồ Chí Minh đã trực tiếp giảng dạy và tổ chức
học tập cho lớp Cao học Quản Lý Giáo Dục khóa 03.
- Các thầy cơ, cán bộ quản lý và sinh viên trường Cao Đẳng Nghề Nha
Trang đã tạo điều kiện, giúp đỡ, góp ý, cung cấp số liệu và cho ý kiến điều tra
góp phần cho luận văn được hoàn thành.
- Các anh chị học viên cao học khóa 03 – Khoa Quản Lý Giáo Dục - Đại
Học Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn Tp. Hồ Chí Minh.
- Tất cả các thành viên trong gia đình đã động viên, tạo điều kiện cho tơi
học tập.
- Đặc biệt, xin chân thành cám ơn TS. Nguyễn Ánh Hồng đã nhiệt tình
hướng dẫn tơi trong suốt q trình học tập và thực hiện luận văn.

Tháng 7 năm 2014

Trịnh Thị Việt Hà


LỜI CAM ĐOAN

Tên tôi là Trịnh Thị Việt Hà, học viên cao học khóa 03, chuyên ngành
Quản Lý Giáo Dục trường Đại Học Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn TP. Hồ Chí
Minh. Tơi xin cam đoan kết quả nghiên cứu trong đề tài này là do tôi thực
hiện. Các số liệu và kết luận nghiên cứu trình bày trong luận văn chưa từng
được cơng bố ở cơng trình nghiên cứu khoa học nào.

Tháng 7 năm 2014

Trịnh Thị Việt Hà


BẢNG KÝ HIỆU VIẾT TẮT

HĐLYKĐGCNH

Hoạt động lấy ý kiến đánh giá của người học

LYKĐGCNH

Lấy ý kiến đánh giá của người học

LYKĐG

Lấy ý kiến đánh giá

LYKPH

Lấy ý kiến phản hồi

HĐGD

Hoạt động giảng dạy

ĐH

Đại học

ĐLC

Độ lệch chuẩn

CĐ

Cao đẳng

GDĐH

Giáo dục đại học

GD-ĐT

Giáo dục và đào tạo

GV

Giảng viên

SV

Sinh viên

PPGD

Phương pháp giảng dạy

QLGD

Quản lý giáo dục

CBQL

Cán bộ quản lý

KT&ĐBCL

Kiểm tra và đảm bảo chất lượng

TB

Trung bình

CNMT&CNSH

Cơng nghệ mơi trường và cơng nghệ sinh học


DANH MỤC CÁC BẢNG
1. Bảng 1.1. Các hình thức đánh giá chất lượng.................................. 25
2. Bảng 2.1. Đánh giá của GV về việc nhận kết quả

phản hồi từ SV ................................................................................. 48
3. Bảng 2.2. Cách thức nhận thông tin phản hồi ................................. 48
4. Bảng 2.3. Nơi cung cấp kết quả phản hồi cho GV ...................... 51
5. Bảng 2.4. Mức độ đồng ý của GV về cách thức
thông báo kết quả đánh giá .............................................................. 54
6. Bảng 2.5. Đánh giá của GV về cách thức thông báo
kết quả đánh giá của SV đến GV..................................................... 55
7. Bảng 2.6. Đánh giá của GV và SV về mức độ cần
thiết của 10 nội dung về hoạt động giảng dạy (TB) ........................ 60
8. Bảng 2.7. Đánh giá của GV và SV về mức độ cần
thiết của 05 nội dung về cảm nhận của SV đối với
GV (TB) ........................................................................................... 61
9. Bảng 2.8. Đánh giá của GV và SV về mức độ cần
thiết của 05 nội dung về cơ sở vật chất phục vụ dạy
và học (TB) ...................................................................................... 63
10. Bảng 2.9. Đánh giá của GV và SV về mức độ cần
thiết khi thêm 07 nội dung về HĐGD (TB)..................................... 64
11. Bảng 2.10 Mong muốn của SV sau khi đánh giá GV ..................... 70
12. Bảng 2.11. Mức độ quan tâm của GV về kết quả
phản hồi từ SV ................................................................................. 71
13. Bảng 2.12. Thái độ của GV khi tiếp nhận kết quả
đánh giá............................................................................................ 71
14. Bảng 2.13. Đánh giá mức độ hài lòng của GV ............................... 73


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
15. Biểu đồ 2.1. Đánh giá của GV và SV về mức độ cần
thiết của việc LYKĐG .................................................................... 41
16. Biểu đồ 2.2. Đánh giá của GV và SV về cách thức
LYKĐG ........................................................................................... 43

17. Biểu đồ 2.3. Mức độ hài lòng của GV và SV về cách
thức LYKĐG .................................................................................. 45
18. Biểu đồ 2.4: Đánh giá mức độ quan tâm phản hồi
với cách thức nhận thông tin phản hồi ............................................ 50
19. Biểu đồ 2.5. Đánh giá của GV và SV về thời điểm
LYKĐG ........................................................................................... 52
20. Biểu đồ 2.6. Đánh giá của GV về cách thức thông
báo kết quả tính theo tuổi nghề ................................................... 56
21. Biểu đồ 2.7. Đánh giá của GV và SV về mức độ cần
thiết của việc LYKĐG dành cho SV năm cuối ............................... 58
22. Biểu đồ 2.8. Đánh giá của GV và SV về việc xin ý
kiến đóng góp cho phiếu hỏi ........................................................... 66
23. Biểu đồ 2.9. Đánh giá của GV và SV về các ND
đang dùng để LYKĐG..................................................................... 67
24. Biểu đồ 2.10. Đánh giá của SV về nội dung
LYKĐG theo học lực ...................................................................... 68


MỤCLỤC

MỞ ĐẦU......................................................................................................... 1
NỘI DUNG ..................................................................................................... 6
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1.

Lịch sử nghiên cứu vấn đề .................................................................. 6

1.1.1. Nghiên cứu trên thế giới .................................................................... 6
1.1.2. Nghiên cứu ở trong nước…………………………………………...9

1.2.

Các khái niệm cơ bản của đề tài ...........................................................16

1.2.1. Khái niệm Đánh giá............................................................................16
1.2.1.1. Phân loại đánh giá...................................................................18
1.2.1.2. Các nguyên tắc đánh giá..........................................................20
1.2.1.3. Ưu và nhược điểm của các hình thức đánh giá……………..21
1.2.1.4. Đánh giá chất lượng trong nhà trường....................................24
1.2.2. Hoạt động giảng dạy của giảng viên...................................................26
1.2.2.1.Chuẩn bị đề cương môn học......................................................26
1.2.2.2.Phương pháp giảng dạy............................................................27
1.2.2.3.Phương pháp kiểm tra đánh giá..................................................28
1.2.3. Hoạt động lấy ý kiến...........................................................................30
1.2.3.1. Tình hình thực tế việc sinhviên đánh giá hoạt
động giảng dạy của giảng viên.................................................30
1.2.3.2. Lấy ý kiến đánh giá................................................................33


CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG LẤY Ý KIẾN ĐÁNH
GIÁ GIẢNG VIÊN TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ NHATRANG
2.1. Vài nét về trường Cao Đẳng Nghề Nha Trang.......................................36
2.2.

Đánh giá của GV và SV về công tác lấy ý kiến đánh giá của
người học về hoạt động giảng dạy của giảng viên tại trường
CĐ nghề Nha Trang........................................................................40

2.2.1.Nhận thức của nhà quản lý, GV và SV về sự cần thiết

của hoạt động LYKĐGHĐGD của GV……………………………..40
2.2.2. Thực trạng đánh giá của GV và SV về quy trình
của HĐLYKĐGCNH về HĐGD của GV............................................42
2.2.3. Thực trạng đánh giá của GV và SV về nội dung
của HĐLYKĐGCNH về HĐGD của GV...........................................58
2.2.4. Thực trạng đánh giá của GV và SV về hiệu quả
của HĐLYKĐGCNH về HĐGD của GV............................................68

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..........................................................................74


1

MỞ ĐẦU

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Một xu hướng quan trọng trong thế giới ngày nay là toàn cầu hóa về tri thức.
Đất nước ta đang trên đường hội nhập quốc tế và thực hiện cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa. Một đất nước phát triển, một xã hội hiện đại, văn minh thì khơng có con đường
nào khác là giáo dục và đào tạo phải phát triển nhanh, mạnh và hiệu quả để thực hiện
thắng lợi mục tiêu: Dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh.
Thủ tướng chính phủ vừa phê duyệt” Chiến lược phát triển giáo dục 2011 –
2020” với mục tiêu tổng quát đến năm 2020, nền giáo dục nước ta được đổi mới căn
bản và tồn diện theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội
nhập quốc tế; chất lượng giáo dục được nâng cao một cách toàn diện.
Đối với giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học, sẽ điều chỉnh cơ cấu ngành
nghề và trình độ đào tạo, phấn đấu đến 2020, tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề nghiệp
và Đại học đạt khoảng 70%.
Để đạt được các mục tiêu chiến lược cần thực hiện tốt 8 giải pháp, trong đó các
giải pháp đổi mới quản lý giáo dục là giải pháp đột phá và giải pháp phát triển đội ngũ

nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là giải pháp then chốt.
Một trong các nội dung đổi mới quản lý giáo dục là bảo đảm dân chủ hóa trong
giáo dục. Thực hiện cơ chế người học tham gia đánh giá người dạy, giáo viên và
giảng viên tham gia đánh giá cán bộ quản lý...
Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương 2 khóa VIII đã xác định “Giáo
viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục”. Do đó, việc đánh giá hoạt động giảng
dạy (HĐGD) của giảng viên (GV) là một yêu cầu tất yếu đối với các cơ sở đào tạo với
mục đích: thứ nhất là góp phần thực hiện quy chế dân chủ trong các cơ sở giáo dục,
xây dựng đội ngũ GV có phẩm chất đạo đức, lương tâm nghề nghiệp và trình độ
chun mơn cao, phương pháp và phong cách giảng dạy tiên tiến, hiện đại; thứ hai là


2

tạo thêm kênh thông tin giúp GV điều chỉnh hoạt động giảng dạy, nâng cao tinh thần
trách nhiệm của GV trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo của cơ sở giáo dục; thứ ba
là tăng cường tinh thần trách nhiệm của người học với quyền lợi, nghĩa vụ học tập,
rèn luyện của bản thân, tạo điều kiện để người học được phản ánh tâm tư, nguyện
vọng, được thể hiện chính kiến về hoạt động giảng dạy của GV.
Trong đánh giá HĐGD, bên cạnh các hình thức như: Tự đánh giá của GV, đánh
giá của đồng nghiệp, lãnh đạo, qua hồ sơ giảng dạy, kết quả học tập của SV v. v. thì
hình thức đánh giá qua ý kiến phản hồi từ sinh viên (SV) đang được các trường và xã
hội quan tâm. Đây là hình thức đánh giá có ý nghĩa quan trọng vì SV vừa là trung
tâm, vừa là mục tiêu, vừa là đối tượng của HĐGD. Hơn bất cứ đối tượng nào khác,
SV là đối tượng hưởng thụ trực tiếp chất lượng của HĐGD, là sản phẩm của chính
q trình đào tạo.
Như vậy, việc lấy ý kiến phản hồi (LYKPH) từ SV về HĐGD là một yêu cầu
không thể thiếu đối với một cơ sở đào tạo. Đây khơng cịn là vấn đề mới trên thế giới,
tuy nhiên đối với nước ta, hoạt động này mới chỉ được thực hiện trong những năm gần
đây.

Trường Cao đẳng Nghề Nha Trang đã thực hiện lấy ý kiến người học về
HĐGD của GV và chủ trương này được thực hiện từ tháng 9 năm 2010. Từ đó đến
nay, việc này được tiến hành định kỳ trên phạm vi toàn trường. Tuy nhiên, vẫn tồn tại
nhiều ý kiến khác nhau khi đánh giá về hoạt động này. Cho tới nay, vẫn chưa có
nghiên cứu hoặc báo cáo đánh giá giúp giải đáp những băn khoăn liên quan tới việc
LYKPH từ SV trong những năm qua. Vậy hiệu quả của hoạt động này như thế nào,
những tồn tại trong quy trình thực hiện là gì? Để trả lời câu hỏi đó, tơi lựa chọn đề tài:
Đánh giá của giảng viên và sinh viên trường Cao Đẳng (CĐ) Nghề Nha Trang về
công tác “lấy ý kiến đánh giá của người học (LYKĐGCNH) về hoạt động giảng
dạy của GV”.


3

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở phân tích đánh giá của GV và SV về hoạt động LYKĐGCNH, từ đó
đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động LYKĐGCNH tại trường Cao
đẳng Nghề Nha Trang.

3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
3.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận của đề tài.
3.2. Khảo sát thực trạng hoạt động lấy ý kiến đánh giá của SV về hoạt động
giảng dạy của GV trường Cao Đẳng Nghề Nha Trang .

4. GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU
4.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu: Chúng tôi tìm hiểu đánh giá của GV và
SV hệ chính quy về nội dung đánh giá, quy trình tổ chức đánh giá và hiệu quả
của hoạt động LYKĐGCNH.
4.2. Giới hạn về khách thể nghiên cứu
- 05 CBQL đang tham gia quản lý trong trường.

- 50 GV đang tham gia giảng dạy tại các khoa trong trường.
- 150 sinh viên đ a n g t h e o h ọ c t ạ i 04 khoa: Khoa Cơ Khí, Khoa Du
Lịch Thương Mại, Khoa Điện – Điện tử và Khoa Công Nghệ Mơi Trường
và Cơng Nghệ Sinh Học, trong đó có 10 SV đang học năm 1, 75 SV đang
học năm 2 và 65 SV đang học năm 3.

5. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU
+ Đối tượng nghiên cứu của đề tài: đánh giá của GV và SV về
HĐLYKĐGCNH của Trường Cao đẳng Nghề Nha Trang
+ Khách thể nghiên cứu của đề tài: GV và SV Trường Cao đẳng Nghề Nha
Trang.


4

6. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
- Ý kiến đánh giá của GV và SV Trường Cao đẳng Nghề Nha Trang về
HĐLYKĐGCNH rất đa dạng
- Bên cạnh những mặt tích cực, nhìn chung HĐLYKĐGCNH còn nhiều hạn chế
cần cải tiến.

7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Nghiên cứu các tài liệu liên quan đến lý luận về đánh giá, hoạt động giảng
dạy của giảng viên, hoạt động lấy ý kiến đánh giá của sinh viên về hoạt động giảng
dạy của giảng viên. Từ đó phân tích, tổng hợp xây dựng cơ sở lý luận liên quan đến
đề tài nghiên cứu.
7.2 Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1 Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm quản lý
Nghiên cứu các văn bản, báo cáo của lãnh đạo nhà trường, phịng Khảo thí và

đánh giá chất lượng về công tác lấy ý kiến đánh giá của sinh viên về hoạt động giảng
dạy của giảng viên.
7.2.2 Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
+ Có hai bảng hỏi dành cho GV và SV. Bảng hỏi được khảo sát trên 50
giảng viên đang tham gia giảng dạy tại các khoa và bảng hỏi cho 150 sinh viên là
năm thứ nhất, năm thứ hai và năm thứ ba tại 04 khoa: Khoa Cơ Khí, Khoa Du
Lịch Thương Mại, Khoa Điện – Điện tử và Khoa CNMT & CNSH.
+ Bảng hỏi dành cho giảng viên gồm 2 phần: phần 1 l à thông tin cá nhân
của giảng viên, phần hai là những vấn đề liên quan đến đề tài.
+ Bảng hỏi dành cho sinh viên cũng có hai phần: phần 1 là thông tin cá nhân
của sinh viên, phần 2 là những câu hỏi được xây dựng tương đồng với câu hỏi dành


5

cho GV để so sánh.
7.2.3 Phương pháp phỏng vấn
+ Chúng tôi tiến hành phỏng vấn sâu công tác lấy ý kiến đánh giá giảng viên
của 05 nhà quản lý, 06 giảng viên và 10 sinh viên về những vấn đề liên
quan đến đề tài.
7.2.4 Phương pháp xử lý dữ liệu nghiên cứu
+ Đối với dữ liệu định lượng được xử lý bằng phần mềm SPSS.
+ Đối với dữ liệu định tính được xử lí theo phương pháp phân tích nội dung
8. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
8.1 Về lý luận:
-

Kết quả nghiên cứu của đề tài làm phong phú thêm lí luận về hoạt động
LYKĐGCNH về HĐGD của GV tại trường Cao Đẳng Nghề Nha Trang

8.2 Về thực tiễn:
-

Kết quả nghiên cứu của đề tài là tài liệu giúp các nhà quản lý và lãnh đạo
trường Cao Đẳng Nghề Nha Trang tham khảo nhằm cải tiến và nâng cao chất
lượng hoạt động LYKĐGCNH về HĐGD của GV tại trường Cao Đẳng Nghề
Nha Trang.

-

Là tài liệu tham khảo cho GV, SV trường CĐ nghề Nha Trang trong hoạt động
LYKĐGCNH về HĐGD của GV.


6

CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề:
Đã có nhiều cơng trình nghiên cứu trong nước và ngồi nước liên quan đến
đánh giá chất lượng dạy học nói chung, đặc biệt về hoạt động lấy ý kiến đánh giá của
SV về giảng dạy của GV nói riêng. Có thể kể đến các tác giả và các cơng trình nghiên
cứu sau:

1.1.1

Nghiên cứu ở nước ngồi

Trên thế giới đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về việc việc SV đánh giá hoạt

động giảng dạy của GV. Hầu hết các chuyên gia đều đánh giá cao giá trị ý kiến phản
hồi từ SV.
 Nghiên cứu liên quan đến sự cần thiết của việc SV đánh giá GV có các nghiên
cứu của Terry D.Buss (1976)[41], nghiên cứu của Bộ Giáo dục Mỹ năm 1991.
Các nghiên cứu này đều cho thấy hoạt động SV đánh giá GV là rất cần thiết.
- Kết quả nghiên cứu của Terry D.Buss cho thấy phần lớn các trường Đại Học ở
Hoa Kỳ đã sử dụng việc đánh giá người học để cải tiến chất lượng giảng dạy và
nội dung chương trình đào tạo, tuy nhiên cũng có 9.706 sinh viên và 277 giảng
viên được điều tra cho biết là họ đã đoán trước những phản hồi của người học về
chất lượng giảng dạy nên không cần thiết phải tiến hành trong trường.
- Theo nghiên cứu của Bộ Giáo dục Mỹ dựa trên khảo sát của 40.000 GV ĐH thì
97% các GV cho rằng cần sử dụng đánh giá của SV để thẩm định công tác
HĐGD. Đây không chỉ là một hình thức mang tính tự nguyện mà việc thu thập ý
kiến SV về HĐGD của GV từ lâu đã trở thành một quy định bắt buộc tại nhiều nơi
trên thế giới.


7

 Nghiên cứu liên quan đến các tiêu chí và hình thức đánh giá có các nghiên cứu
của Centra (1993) [29], Braskamp và Ory (1994) [27], Marsh (1984) [35]. Các
nghiên cứu đã đưa ra các khía cạnh và tiêu chí để khảo sát.
- Kết quả nghiên cứu của Centra, Braskamp và Ory xác định các yếu tố thường
thấy trong các phiếu đánh giá của SV: lập kế hoạch và tổ chức môn học, kỹ năng
giao tiếp/thông tin , quan hệ giữa GV và SV, độ khó của mơn học, khối lượng bài
tập, xếp loại học tập và các bài kiểm tra, sinh viên đánh giá quá trình học tập.
- Kết quả nghiên cứu của Marsh về SV đánh giá chất lượng giáo dục SEEQ có 9
khía cạnh: học tập, sự nhiệt tình, cách tổ chức, tương tác nhóm, mối quan hệ giữa
các cá nhân, tài liệu, các bài kiểm tra/xếp loại, bài tập và khối lượng công việc.
 Nghiên cứu liên quan đến đặc trưng của các đánh giá sinh viên có các nghiên cứu

của Marsh (1987)[36] và Costin, Greenough và Menges (1971) [31], Marsh, H.W.
và Hocevar, D. (1991) [37] , Murray (1985) [38].
- Nghiên cứu của Marsh và Costin, Greenough và Menges cho thấy giá trị của
việc SV đánh giá GV, độ tin cậy cũng như những ảnh hưởng của hoạt động SV
đánh giá GV liên quan đến chất lượng giảng dạy của GV.
- Nghiên cứu của Marsh, H.W. và Hocevar , D. cho thấy kết quả đánh giá một
GV có xu hướng khơng thay đổi theo thời gian.
- Nghiên cứu của Murray chỉ ra rằng các đánh giá của SV có đủ độ tin cậy, có sự
thống nhất giữa kết quả SV đánh giá GV với kết quả đánh giá của chính GV đó.
 Nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả SV đánh giá GV có những
nghiên cứu của Marsh (1991) [28], Cashin, W.E. (1995) [32]. Các nghiên cứu này
đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động sinh viên đánh giá giảng viên.
- Kết quả nghiên cứu của Marsh khi tiến hành khảo sát 1364 lớp học để tìm hiểu
xem khi SV đánh giá GV liệu nhận xét của SV có gắn liền với bản thân môn học
hoặc với GV dạy mơn học đó khơng. Mash đã kết ln: SV đánh giá GV gắn liền
chủ yếu với bản thân GV chứ không phải với môn học được khảo sát.


8

-

Kết quả nghiên cứu của Cashin, W.E. đã đi đến kết luận các yếu tố nhỏ tuổi,

giới tính và số năm học của SV tác động không đáng kể đến kết quả đánh giá của
SV. GV dạy các môn khoa học xã hội thường được SV đánh gá cao hơn các GV
dạy các môn khoa học tự nhiên. Sinh viên các lớp sau ĐH thường đánh giá GV
cao hơn các SV bậc ĐH. Những môn học tự chọn được SV đánh giá cao hơn các
môn học bắt buộc.
 Các nghiên cứu liên quan đến hiệu quả, tác động của việc SV đánh giá GV và

việc sử dụng kết quả SV đánh giá GV có Cohen (1980) [28], Murray (1997) [39],
Cashin, W.E. (1999) [32], Michele Marincovich (1999) [34] các nghiên cứu này
đã chỉ ra các tác động cũng như tính hiệu quả của hoạt động SV đánh giá GV.
- Cohen đã áp dụng phương pháp phân tích đa chiều để kết hợp những phát hiện
tới 22 phép so sánh về hiệu quả của SV đánh giá GV. Kết quả cho thấy những
phản hồi có ảnh hưởng quan trọng đến giảng dạy. Những GV nhận được kết quả
SV đánh giá giữa kỳ có điểm trung bình đánh giá cuối kỳ cao hơn những GV
không nhận được kết quả đánh giá của SV.
- Nghiên cứu của Murray cho thấy chất lượng giảng dạy của GV được cải thiện
sau khi có hoạt động SV đánh giá GV.
- Nghiên cứu của Cashin, W.E. nêu rõ kết quả SV đánh giá GV được sử dụng
cho nhiều mục đích như giám sát chất lượng giảng dạy và giúp GV nâng cao chất
lượng giảng dạy, tuyển chọn GV hàng năm, đánh giá GV hàng năm. Tuy nhiên
cần tham khảo thêm các nguồn thông tin khác, không nên chỉ sử dụng kết quả SV
đánh giá GV
- Trong nghiên cứu của mình Michele Marincovich đã chỉ ra rằng có sự thay đổi
về hành vi của GV sau khi nhận được kết quả đánh giá của SV. Song để có sự
thay đổi mạnh mẽ hơn thì cần có sự kết hợp giữa hoạt động SV đánh giá GV với
các hình thức khác như GV tự đánh giá, đồng nghiệp đánh giá.


9

Như vậy, trên thế giới các nghiên cứu liên quan đến hoạt động SV đánh giá GV
là rất nhiều, đủ các khía cạnh của hoạt động này từ các vấn đề đến sự cần thiết, các
tiêu chí, hình thức, đặc trưng của hoạt động SV đánh giá GV cho đến các yếu tố
ảnh hưởng kết quả, hiệu quả, sự tác động của hoạt động SV đánh giá GV.

1.1.2

Nghiên cứu ở trong nước

Tại Việt Nam việc SV đánh giá HĐGD của GV là vấn đề mới cả về lý luận và
thực tiễn. Việc đánh giá HĐGD qua ý kiến SV mới được Bộ Giáo Dục và Đào Tạo
quy định từ năm 2008 và đến nay đã có một số cơng trình nghiên cứu trong nước về
vấn đề này.
- Nghiên cứu sâu về cơng tác này, có thể kể đến một số tác giả tiêu biểu như:
Nguyễn Đức Chính (2002), Kiểm định chất lượng trong giáo dục đại học [8],
Vũ Thị Quỳnh Nga (2009) [21] với “Một số yếu tố ảnh hưởng đến việc đánh giá
của sinh viên đối với hoạt động giảng dạy của GV”, tác giả Lã Văn Mến(2005)
với “Đánh giá phương pháp giảng dạy của GV [16] Tác giả Vũ Thị Quỳnh
Nga (2009) với Một số yếu tố ảnh hưởng đến việc đánh giá của sinh viên đối
với hoạt động giảng dạy của GV.
- Cuốn sách“ Giáo dục đại học: Đảm bảo, đánh giá và kiểm định chất lượng”
do PGS.TS. Nguyễn Phương Nga và PGS.TS. Nguyễn Quý Thanh [19] đồng chủ
biên và có sự tham gia của 15 tác giả khác. Cuốn sách gồm 3 phần: Phần I: Kiểm
định chất lượng và xếp hạng trường đại học; Phần II: Một số vấn đề về đảm bảo
chất lượng giáo dục đại học; Phần III: Một số vấn đề về đánh giá chất lượng giáo
dục. Cuốn sách là cơng trình tập thể của nhiều tác giả, những người đã có nhiều
năm nghiên cứu trong lĩnh vực đám bảo chất lượng giáo dục nói chung, đánh giá
và kiểm định chất lượng giáo dục nói riêng.
- Nhóm tác giả: GS. TS. Nguyễn Đức Chính, PGS. TS. Nguyễn Phương Nga,
PGS. TS. Lê Đức Ngọc, Th.S Trần Hữu Hoan, GS. John J.McĐonal (2002)[8]


10

với cuốn sách “Kiểm định chất lượng trong giáo dục đại học“ Cuốn sách gồm
hai phần: 1. Kiểm định chất lượng trong giáo dục đại học Việt Nam; 2. Kiểm định
chất lượng trong giáo dục đại học thế giới. Ngoài việc cung cấp cơ sở khoa học

về kiểm định, đảm bảo chất lượng và các mơ hình quản lý chất lượng giáo dục
đại học, chương 2 và chương 3 còn giới thiệu về Bộ tiêu chí đánh giá chất lượng
và điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo trong các trường đại học Việt Nam và
hướng dẫn tiến hành quy trình kiểm định chất lượng. Bộ tiêu chí đánh giá gồm 26
tiêu chí với hơn 120 chỉ số đánh giá bao qt tồn bộ 8 lĩnh vực hoạt động chính
của một trường đại học được xây dựng trên cở sở lý luận khoa học tiên tiến và cơ
sở phân tích xử lý số liệu điều tra khảo sát của 47 trường đại học thuộc các nhóm
ngành đào tạo. Độ tin cậy và giá trị của bộ tiêu chí đã được hội đồng khoa học
nhà nước đánh giá rất cao và đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo sử dụng như một
tài liệu tham khảo chính để thiết kế cơng cụ đánh giá chất lượng và điều kiện đảm
bảo chất lượng đào tạo của các trường đại học trong năm 2005. Phần 2 giới thiệu
về mục đích, vai trị và cách thức tiến hành quy trình đánh giá và kiểm định chất
lượng giáo dục đại học của các nước có nền giáo dục đại học tiên tiến ở Châu Âu
và Hoa Kì. Đây là những kinh nghiệm hết sức quý và hữu ích cho chúng ta trong
việc triển khai đánh giá chất lượng giáo dục đại học.
- PGS.TS. Nguyễn Phương Nga [20] với “Kiểm định chất lượng giáo dục ở Việt
Nam: Hệ thống các chính sách và các văn bản quy phạm pháp luật. Cuốn sách
được tổng hợp và biên soạn với những đóng góp quý báu của TS. Phạm Xn
Thanh, Phó Cục Trưởng Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục, Bộ
Giáo dục và Đào tạo. Cuốn sách này được chia làm ba Phần: Phần I giới thiệu vài
nét về sự hình thành hệ thống đảm bảo chất lượng tại Việt Nam, Phần II bao gồm
các văn bản quy phạm pháp luật về kiểm định chất lượng giáo dục ở Việt Nam
tính đến hết năm 2009, Phần III mô tả sơ lược về hệ thống đảm bảo chất lượng và
các văn bản do Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội ban hành về công tác đảm


11

bảo chất lượng nói chung và kiểm định chất lượng nói riêng của Đại học Quốc
gia Hà Nội.

 Ở Việt Nam hoạt động đánh giá giảng dạy của GV nói riêng và hoạt động đảm
bảo chất lượng giáo dục diễn ra khá muộn so với các nước trong khu vực và
trên thế giới. Hoạt động đảm bảo chất lượng chỉ được chú ý đến từ những năm
đầu của thế kỷ 21 khi Bộ Giáo dục và Đào tạo thành lập hệ thống đảm bảo và
kiểm định chất lượng ở cấp quốc gia. Năm 2004, việc ban hành bộ tiêu chuẩn
kiểm định chất lượng trường đại học của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đã quyết
định một bước ngoặc về việc hình thành hệ thống đảm bảo và kiểm định chất
lượng Giáo dục Đại học (GDĐH) ở nước ta. Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại
học Quốc gia TPHCM là hai cơ sở đào tạo lớn, đã tiên phong trong việc triển
khai đánh giá các hoạt động đào tạo. Một số đề tài tiêu biểu như:
- Tại ĐHQG Hà Nội, một đề tài cấp nhà nước đã được thực hiện từ năm 1998
đến năm 2002 mang tên “Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo
dùng cho các trường đại học và cao đẳng Việt Nam” do GS.TS Nguyễn Đức
Chính, ngun Phó Giám đốc ĐHQG Hà Nội làm chủ nhiệm đề tài. Đề tài này
đã có vai trị lớn trong việc nâng cao ý thức về vai trò quan trọng của hoạt động
đánh giá trong hệ thống GDĐH, đồng thời đã phác họa được những nét lớn của
một bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng trường đại học mà Bộ Giáo dục và Đào
tạo ban hành sau đó.
- Một trong những nghiên cứu đầu tiên ở Việt Nam về việc LYKPH từ SV về
HĐGD của GV là “Khảo sát khả năng có thể sử dụng ý kiến phản hồi của SV
trong trường ĐH Sư phạm Tp.HCM” được TS Nguyễn Kim Dung thực hiện
năm 1999. Nghiên cứu đã khảo sát ý kiến của cán bộ quản lý và GV về giá trị,
sự tin cậy của ý kiến SV. Kết quả khảo sát cho thấy phần đông các nhà quản lý
và GV cho rằng phản hồi của SV phải được sử dụng như một phần của việc


12

đánh giá giảng dạy. Ngoài ra, những người tham gia trả lời cịn cho rằng nhìn
chung, ý kiến của SV là có giá trị [9].

- Cùng liên quan tới vấn đề sử dụng ý kiến phản hồi của SV, đề tài “Sử dụng ý
kiến phản hồi của SV về chất lượng giảng dạy tại trường ĐH Sư phạm
Tp.HCM” do TS Nguyễn Kim Dung thực hiện năm 2005. Đề tài đã tiến hành
khảo sát tại 16 khoa thuộc trường ĐH Sư phạm Tp.HCM đại diện cho các
chuyên ngành: Tự nhiên, Xã hội, Ngoại ngữ và Giáo dục chuyên biệt. Nghiên
cứu đã tiến hành khảo sát 108 cán bộ quản lý khoa và GV đại học, phỏng vấn
cán bộ quản lý cấp trường và 392 SV đang học tại trường. Kết quả của nghiên
cứu một lần nữa khẳng định lợi ích của việc sử dụng ý kiến phản hồi của SV.
Đa số các nhà quản lý và GV cho rằng, phản hồi của SV phải được sử dụng như
một phần của việc đánh giá giảng dạy. Đa số những người tham khảo sát cho
rằng ý kiến phản hồi của SV về chất lượng giảng dạy là có giá trị. Tuy nhiên
nghiên cứu cũng cho thấy rằng, việc sử dụng ý kiến phản hồi của SV về chất
lượng giảng dạy trong các khoa của Trường là khơng đồng nhất, một số khoa
nếu có sử dụng, chưa sử dụng một cách chính thức và hiệu quả [10].
- Tháng 3-2002, cơng trình nghiên cứu đề tài cấp Nhà nước: “Nghiên cứu xây
dựng bộ tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo dùng cho các trường ĐH Việt
Nam” đã được Hội đồng khoa học nhà nước nghiệm thu chính thức [8]. Ngày
2/12/2004, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ký Quyết định số
38/2004/QĐ-BGD&ĐT ban hành Quy định tạm thời về kiểm định chất lượng
trường đại học [1]. Bộ tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục ĐH của Việt
Nam có tiêu chí liên quan đến việc SV đánh giá HĐGD như Tiêu chuẩn 4 “Các
hoạt động đào tạo”; Tiêu chuẩn 5: “Đội ngũ cán bộ quản lý, GV và nhân viên
của Nhà trường” và Tiêu chuẩn 6 - “Người học” [4].
- Năm 2003 TS Lê Văn Hảo tại trường ĐH Nha Trang đã nghiên cứu việc lấy
ý kiến SV về HĐGD của GV. Kết quả nghiên cứu cho thấy đa số GV và nhất là


13

tuyệt đại đa số SV đều đánh giá cao sự cần thiết của việc làm này, đồng thời

nguồn thông tin từ phía SV được chứng minh là có độ tin cậy tốt. Sau khi số
liệu thu thập từ SV được phân tích, mỗi GV được nhận một phiếu tổng hợp cá
nhân trong đó cho biết kết quả nhận xét của SV đối với mỗi tiêu chí và kết quả
xếp loại đối với từng GV. Qua theo dõi những GV được SV nhận xét, đa số các
điểm yếu đều được các GV cải thiện, có 32% từ chỗ “Khá” trong năm học
2005-2006 đã vươn lên thành “Giỏi” trong năm học 2006-2007. Kết quả nhận
xét của SV về HĐGD được xem là một trong những kênh thơng tin chính thức
để đánh giá thi đua năm học đối với GV [21, tr24-29].
- Bên cạnh giá trị đã được nhiều nhà nghiên cứu khẳng định, hình thức SV
đánh giá HĐGD cũng có những hạn chế nhất định. Liên quan tới vấn đề này có
nghiên cứu về “ Một số ưu và nhược điểm của việc SV đánh giá GV” của Thạc
Sĩ Mai Thị Quỳnh Lan. Ý kiến đánh giá của SV cũng bị ảnh hưởng bởi nhiều
yếu tố.[14]
 Hoạt động mới gần đây về công tác đánh giá GV là các hội thảo liên quan đến
công tác đánh giá. Một số hội thảo điển hình như:
- Hội thảo trực tuyến ”Lấy ý kiến phản hồi từ người học về hoạt động giảng dạy
của giảng viên” diễn ra vào sáng ngày 28 tháng 5 năm 2013 do bộ Giáo dục và
Đào tạo đã tổ chức qua mạng trực tuyến tại 3 điểm cầu: Hà Nội, Đà Nẵng và
thành phố Hồ Chí Minh. Đại học Đà Nẵng được chọn là đơn vị chủ trì điểm cầu
tại Đà Nẵng với sự tham dự của đại diện lãnh đạo và chuyên viên trực tiếp triển
khai công tác lấy ý kiến phản hồi từ người học về hoạt động giảng dạy của giảng
viên của các trường đại học, cao đẳng. Nội dung trọng tâm của Hội thảo tập trung
thảo luận kết quả triển khai công tác lấy ý kiến phản hồi từ người học về hoạt
động giảng dạy của giảng viên tại các trường đại học và cao đẳng trong thời gian
qua; góp ý dự thảo tiêu chí lấy ý kiến phản hồi từ người học về hoạt động giảng
dạy của giảng viên của Bộ GD & ĐT; trao đổi tình hình đánh giá giảng viên nói


14

chung và lấy ý kiến phản hồi từ người học về hoạt động giảng dạy của giảng viên
nói riêng; chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về thực hiện đánh giá giảng viên và tổ
chức lấy ý kiến phản hồi từ người học về hoạt động giảng dạy của giảng viên.
- Hội thảo Ngày 19/6/2012, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn
(ĐHQG-HCM) tổ chức Hội thảo Đảm bảo chất lượng năm 2012. Tại Hội
thảo, các đại biểu đã nghe báo cáo Đảm bảo chất lượng đào tạo ở khâu đánh
giá kết quả học tập của TS Trần Long – Giảng viên Khoa Văn hóa học; Báo
cáo Nâng cao chất lượng đào tạo các vấn đề thực tiễn và cụ thể của PGS.TS
Phạm Đình Nghiệm – Trưởng Phịng QLKH&DA; Báo cáo Xây dựng hệ thống
đảm bảo chất lượng bên trong và văn hóa chất lượng tại ĐH KHXH&NV một số
quan sát và đề xuất của TS Lê Văn Hảo - Trưởng phịng Đảm bảo chất
lượng (ĐBCL) và Khảo thí, Trường ĐH Nha Trang và một số báo cáo khác
xoay quanh vấn đề kiểm định chất lượng. Hội thảo cũng đã bàn luận một số giải
pháp nâng cao chất lượng đào tạo, giáo dục đại học có thể áp dụng ngay như:
sắp xếp thời khóa biểu học hợp lý hơn; định kỳ tổ chức sinh hoạt chuyên môn ở
các tổ bộ môn; giám sát chặt chẽ việc tuân thủ kỉ luật của giảng viên ở trên
lớp; tổ chức ra đề thi, kiểm tra bài và chấm bài độc lập với việc giảng dạy môn
học…Hội thảo cũng đặt ra các giải pháp cần hướng tới như bố trí các loại lớp,
giờ học khác nhau cho cùng một mơn học, hồn thiện mảng cơng tác khảo thí
của Phịng khảo thí và đảm bảo chất lượng của nhà trường.
- Hội thảo khoa học “Lấy ý kiến phản hồi từ người học về hoạt động giảng dạy
của giảng viên” được tổ chức tại Trường Cao đẳng Sư phạm Trung Ương ngày
17 tháng 4 năm 2014. Các ý kiến trao đổi cho rằng để việc lấy ý kiến phản hồi từ
người học về hoạt động giảng dạy của giảng viên đạt hiệu quả tốt, cần ban hành
quy định, xây dựng quy trình triển khai phù hợp với đặc thù của trường; tuyên
truyền sâu rộng đến toàn thể cán bộ, giảng viên và sinh viên; thống nhất tư tưởng
của giảng viên và sinh viên, giảng viên cần nhìn nhận đúng về vai trị của người


15

học và đánh giá của sinh viên là đánh giá khách quan; cần chú ý đến thời điểm,
đội triển khai phát phiếu đánh giá tới sinh viên; hệ thống câu hỏi cần tuân theo
một logic nhất định; nội dung câu hỏi cần chặt chẽ, ngắn gọn, xúc tích, nên có
câu hỏi mở; cần phải đưa nội dung này vào nhiệm vụ năm học của Nhà trường và
tổ chức đánh giá kết quả thực hiện cũng như đưa kết quả thực hiện vào tiêu chí
đánh giá thi đua hàng năm của giảng viên và sinh viên.
 Điểm qua các cơng trình nghiên cứu công tác đánh giá GV, chúng tôi nhận
thấy các tác giả trong nước và ngoài nước đã đề cập đến rất nhiều các vấn đề liên
quan đến đánh giá, các thuyết đánh giá. Hầu hết các nghiên cứu đều khẳng định
rằng ý kiến phản hồi của SV là có giá trị và là một nguồn thơng tin hết sức bổ ích và
cần thiết cho việc nâng cao chất lượng đào tạo. Tuy nhiên, các vấn đề về đánh giá
GV chỉ được các tác giả đề cập ở bình diện tổng quát, mang tính nguyên tắc chứ
chưa cụ thể cho công tác đánh giá GV trong thực tiễn. Cụ thể chưa có cơng trình
nghiên cứu nào về đ án h g iá ho ạt độ n g gi ản g d ạ y củ a G V ở trường CĐ ĐH. Mặt khác do đặc thù riêng của các trường CĐ-ĐH nên việc đánh giá
HĐGD đang là vấn đề quan tâm cấp thiết đối với các trường nói chung và trường
CĐ Nghề Nha Trang nói riêng. Từ những phân tích trên, chúng tơi nhận thấy cần
phải nghiên cứu cụ thể công tác đánh giá hoạt động giảng dạy tại trường Cao Đẳng
Nghề Nha Trang.

1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1 Khái niệm Đánh giá
Xuất phát từ những góc độ nghiên cứu khác nhau, rất nhiều học giả trong và
ngoài nước đã quan tâm và đưa ra quan điểm khác nhau về đánh giá như:
C.E. Beeby định nghĩa: “Đánh giá là sự thu thập và lý giải một cách có hệ thống
những bằng chứng dẫn tới sự phán xét về giá trị theo quan điểm hành động” [37;8].
Định nghĩa này phản ánh việc đánh giá ở cấp độ chung nhất và nhấn mạnh vào khía


16

cạnh giá trị, coi đánh giá là sự thu thập và lý giải một cách có hệ thống những bằng
chứng dẫn tới sự phán xét về mặt giá trị
Nhiều định nghĩa về đánh giá nhấn mạnh đến sự phù hợp giữa mục tiêu và việc
thực hiện, đây là định nghĩa được quan tâm nhiều nhất. Theo R. Tiler: “Quá trình
đánh giá chủ yếu là quá trình xác định mức độ thực hiện các mục tiêu của chương
trình giáo dục” [38;116].
Theo Black và William (1998) đánh giá được hiểu theo nghĩa rộng là bao
gồm tất cả các hoạt động mà giảng viên và sinh viên đã thực hiện để thu thập thơng
tin. Các thơng tin này có thể được sử dụng theo nghĩa chẩn đốn để điều chỉnh q
trình giảng dạy và học tập (trích bản dịch của tác giả Lê Thị Thu Liễu (2007) [15].
Theo TS. Nguyễn Lộc (2009) Đánh giá là khả năng phán xét về những ưu và
nhược điểm, phân biệt chúng theo quan điểm của bản thân. [13]
Theo TS. Nguyễn Kim Dung (2008) đánh giá là một hình thức chẩn đốn của
việc xem xét chất lượng và đánh giá việc giảng dạy, học tập và chương trình đào
tạo dựa vào việc kiểm tra chi tiết các chương trình học, cơ cấu và hiệu quả của một
cơ sở đào tạo, xem xét bên trong và các cơ chế kiểm sốt chất lượng của cơ sở đó
[9].
GS. TS. Lâm Quang Thiệp (2009) đưa ra khái niệm: đánh giá là việc nhận
định sự xứng đáng của một cái gì đó, chẳng hạn việc đánh giá một chương
trình, một nhà trường, một chính sách. Đánh giá có thể là định lượng
(quantitative) dựa vào các con số hoặc định tính (qualitative) dựa vào các ý kiến và
giá trị [21].
Các định nghĩa trên đều được xem xét dưới các góc độ mục đích và đối tượng
đánh giá. Mặc dù có nhiều định nghĩa khác nhau về đánh giá nhưng chúng ta có thể
thấy điểm chung giữa những định nghĩa này đó là: Đều nhận thấy đánh giá là một
q trình chứ khơng phải là một cái gì đó riêng lẻ và đối tượng của hoạt động