Gián án TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỊ CHÂU - TRỌNG THUỶ

TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỊ CHÂU-TRỌNG THUỶ
(Trun thut)

I. Mơc tiªu bµi häc:
1. Kiến thức
- N¾m ®ỵc c¸c ®Ỉc trng c¬ b¶n, gi¸ trÞ, ý nghÜa, m«i trêng sinh thµnh, biÕn ®ỉi vµ diƠn xíng cđa
trun thut.
- Nh÷ng chiÕn c«ng cđa An D¬ng V¬ng.
2. Kỹ năng
RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù.
3. Giáo dục
Lòng u nước, tinh thần cảnh giác trước mọi âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù, sẵn sàng chiến đấu.
II. Sù chn bÞ cđa thÇy vµ trß:
- Sgk, sgv, mét sè tµi liƯu tham kh¶o, bảng phụ, tranh ảnh,…
- Hs so¹n bµi theo c¸c c©u hái cđa sgk.
- Gv so¹n thiÕt kÕ d¹y- häc.
III. TiÕn tr×nh d¹y- häc:
1. ỉn ®Þnh líp
2. KiĨm tra bµi cò
3. Bµi míi
* Giới thiệu bài mới: Chúng ta được sống trong cảnh thanh bình đó là nhờ tinh thần dựng nước và
giữ nước của ơng cha. Tinh thần ấy khơng chỉ dược lưu truyền qua những chiến tích, những lời kể
hay qua các tác phẩm VH viết mà còn là những câu chuyện kể dân gian. Truyện An Dương Vương
và Mị Châu – Trọng Thủy là một câu chuyện tiêu biểu cho tinh thần dựng nước và giữ nước của
dân tộc; qua đó cũng kể về mối tình giữa Mị Châu – Trọng Thủy.
Ho¹t ®éng cđa gv vµ hs Yªu cÇu cÇn ®¹t
 Hoạt động 1:
* Mục tiêu: HS nắm được:
- Đặc trưng, giá trị, ý nghĩa
của thể loại truyền thuyết
- Nội dung truyện

- Tóm tắt được VB; chia bố cục
và tìm được chủ đề VB.
* Cách thức tiến hành:
- GV gọi hs ®äc phÇn tiĨu dÉn
trong sgk và trả lời câu hỏi về
+C¸c ®Ỉc trng c¬ b¶n, giá trị và
ý nghĩa cđa trun thut?
+Nợi dung trụn là gì?
I. T×m hiĨu chung:
1. Giíi thiƯu chung vỊ trun thut:
a. §Ỉc trng:
- Lµ t¸c phÈm tù sù d©n gian kĨ vỊ sù kiƯn vµ nh©n vËt lÞch sư
(cã liªn quan ®Õn lÞch sư) theo xu híng lÝ tëng hãa.ThĨ hiƯn
nhËn thøc, quan ®iĨm ®¸nh gi¸, t×nh c¶m cđa nh©n d©n lao
®éng ®èi víi c¸c sù kiƯn, nh©n vËt lÞch sư Êy Ỹu tè lÞch sư
vµ u tè tëng tỵng thÇn k× hßa qun.
b. Giá trị và ý nghĩa thể loại trùn thút: thể hiện sự
ngưỡng mợ, tơn vinh của nhân dân.
c. Mơi trường sinh thành, biến đởi và diễn xướng: trong
sinh hoạt văn hóa, di tích lịch sử.
2. Nợi dung trụn
- Quá trình xây dựng thành Cở Loa của An Dương Vương nhờ
+VB c trich t õu?
Hot ng 2:
* Muc tiờu: HS túm tt c
VB thụng qua hot ng c.
T ú phõn chia b cc, tỡm
ch VB.
* Cach thc tiờn hanh:
- GV yêu cầu hs đọc văn bản;

túm tt VB.
- Hs oc VB v túm tt.
+Em hãy tìm bố cục của
truyện?
+Tim chu ờ cua VB?
Hot ng 3:
* Muc tiờu: HS hiu rừ nhõn
vt An Dng Vng, M
Chõu thụng qua vic tỡm hiu
cỏc s vic ca cõu chuyn.
* Cach thc tiờn hanh:
- Gv: Hng dn Hs phõn tớch
VB, tr li cõu hi.
+Nhân vật An Dơng Vơng đã
lập nên những chiến công nào?
Quá trình xây thành của An D-
ơng Vơng đợc miêu tả ntn?
- HS: Tr li.
s tr giup cua thõn Rua.
- Nguyờn nhõn mõt nc u Lac.
3. Vi tri VB
Trich t truyờn Rua Vang trong Linh Nam chich quai.
4. To m t t VB
a. Vua An Dng Vng xõy thanh nhng xõy lai ụ, sau
c Rua Vang giup mi xõy c.
b. Rua Vang tng Vua 1 cai mong ờ lam lõy no chụng gic.
c. Triờu a xõm lc u Lac: nh no thõn An Dng Vng
gi c õt nc.
d. Triờu a dõn Trong Thuy cõu hụn Mi Chõu; An Dng
Vng vụ tinh ga con gai.

e. Trong Thuy bi mõt anh cp no thõn va xuõt binh anh u
Lac.
f. An Dng Vng thua trõn cung con gai chay khoi Loa
Thanh.
g. Rua Vang kờt tụi Mi Chõu la gic, Vua chem õu con gai va
i xuụng biờn.
h. Trong Thuy thng tiờc Mi Chõu va t t.
i. Mau M Chõu thanh ngoc trai ra giờng Trong Thuy thi sang
hn.
5. Bố cục: 4 phần.
+ (1) An Dơng Vơng xây thành, chế nỏ và chiến thắng Triệu
Đà.
+ (2) Trọng Thủy lấy cắp lẫy nỏ thần.
+ (3) Triệu Đà lại phát binh xâm lợc, An Dơng Vơng thất bại,
chém Mị Châu, theo Rùa Vàng xuống biển.
+ (4) Kết cục bi thảm của Trọng Thủy, hình ảnh ngọc trai- n-
ớc giếng.
6. Chu ờ
Tinh thõn dng nc va gi nc cua dõn tục
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Nhân vật An D ơng V ơng:
a. Những chiến công
- Xây thành Cổ Loa:
Quá trình xây thành:
+ Thành đắp đến đâu lại lở đến đó.
+ Lập đàn cầu đảo bách thần, trai giới.
+ Nhờ cụ già mách bảo, sứ Thanh Giang giúp xây thành
xong trong nửa tháng.
Nhận xét:
- Quá trình xây thành gian nan, khó nhọc cũng giống nh quá

trình dựng nớc.
TIT 13:
- Gv dẫn dắt: Do mắc phải
nhiều sai lầm nên An Dơng V-
ơng ko mãi đứng trên đỉnh vinh
quang của chiến thắng mà đã
gặp phải những thất bại cay
đắng...
+Vì sao An Dơng Vơng nhanh
chóng thất bại thê thảm khi
Triệu Đà cất quân xâm lợc lần
2?
+Bài học nghiêm khắc và
muộn màng mà nhà vua rút ra
đợc là gì?
- Hs thảo luận, trả lời.
- Gv nhận xét, định hớng:
Hot ng 4:
* Muc tiờu: Giỳp HS hiu
c M Chõu v cú thỏi
nhỡn nhn ỳng n.
* Cach thc tiờn hanh:
- GV t ra nhng cõu hi v
yờu cu hs tr li; nhận xét, bổ
sung.
- Hs thảo luận, tìm các chi tiết,
phân tích.
+Tìm những chi tiết biểu lộ sự
cả tin, ngây thơ đến mức khờ
khạo của Mị Châu?

+Mị Châu có phần nào đáng
b. Cơ đồ đắm biển sâu:
- Sự thất bại của An Dơng Vơng do nguyên nhân:
+ Chủ quan, lơ là, mất cảnh giác, ko nhận ra dã tâm nham
hiểm của kẻ thù.
+ Phạm nhiều sai lầm nghiêm trọng:
Nhận lời cầu hoà của Triệu Đà.
Nhận lời cầu hôn cho Trọng Thuỷ ở rể mà ko giám sát,
đề phòng.
Lơ là việc phòng thủ đất nớc, ham hởng lạc.
Chủ quan khinh địch.
Nhận xét: Các sai lầm nghiêm trọng, liên tiếp của An D-
ơng Vơng chứng tỏ ông đã tự đánh mất chính mình. Ông ko
còn là một vị vua anh minh, oai hùng nh thuở trớc nữa. Ông
đã quá chủ quan, tự mãn, mất cảnh giác cao độ, ko hiểu đợc
kẻ thù, ko lo phòng bị nên đã tự chuốc lấy bại vong.
- Bài học từ sự thất bại: Tinh thần cảnh giác với kẻ thù.
An Dơng Vơng chỉ nhận ra khi nghe tiếng thét của Rùa
Vàng. An Dơng Vơng cầm sừng tê bảy tấc theo Rùa Vàng
xuống biển Sự bất tử của An Dơng Vơng.
Lòng kính trọng, biết ơn những công lao to lớn
của An Dơng Vơng của nhân dân ta.
2. Nhân vật Mị Châu:
- Mị Châu lén đa cho Trọng Thủy xem nỏ thần.
+ Nỏ thần thuộc về tài sản quốc gia, là bí mật quân sự.
+ Tình yêu, tình cảm vợ chồng (trái tim) ko thể đặt lầm chỗ
lên trên lí trí, nghĩa vụ với đất nớc (đầu). Nớc mất dẫn đến
nhà tan nên ko thể đặt lợi ích cá nhân (cái riêng) lên lợi ích
cộng đồng (cái chung). Nàng đã gián tiếp tiếp tay cho kẻ thù

nên đã bị kết tội, bị trừng phạt nghiêm khắc.
- Mị Châu cả tin, ngây thơ đến mức khờ khạo:
+ Tự ý cho Trọng Thủy biết bí mật quốc gia, xem nỏ thần
Tự tiện sử dụng bí mật quốc gia cho tình riêng, khiến bảo vật
giữ nớc bị đánh tráo mà hoàn toàn ko biết.
+ Mất cảnh giác trớc những lời chia tay đầy ẩn ý của Trọng
Thủy Ko hiểu đợc những ẩn ý trong lời từ biệt của Trọng
Thủy: chiến tranh sẽ xảy ra.
+ Đánh dấu đờng cho Trọng Thủy lần theo chỉ nghĩ đến
hạnh phúc cá nhân, mù quáng vì yêu.
- Có phần đáng thơng, đáng cảm thông: Những sai lầm, tội
thơng chăng? Vì sao? Thái độ
và tình cảm của nhân dân đối
với Mị Châu qua những chi tiết
h cấu tởng tợng: máu nàng hoá
thành ngọc trai, xác nàng hoá
thành ngọc thạch?
+Ngời xa nhắn gửi bài học gì
đến thế hệ trẻ qua nhân vật Mị
Châu?
Hot ng 5:
* Muc tiờu: Giỳp HS hiu c
Trọng Thủy v cú thỏi nhỡn
nhn ỳng n.
* Cach thc tiờn hanh:
- GV nêu các ý kiến đánh giá
về nhân vật Trọng Thủy cho hs
thảo luận; gi hs phỏt biu;
nhn xột, nh hng.
+ Trọng Thủy là một tên gián

điệp nguy hiểm, một ngời
chồng nặng tình với vợ?
+ Trọng Thủy là nhân vật
truyền thuyết với mâu thuẫn
phức tạp: giữa nghĩa vụ và tình
cảm, vừa là thủ phạm vừa là
nạn nhân?
+ Trọng Thủy là một ngời con
bất hiếu, một ngời chồng lừa
dối, một ngời con rể phản bội-
kẻ thù của nhân dân Âu Lạc?
+Chi tiết ngọc trai- giếng nớc
có phải để khẳng định tình yêu
chung thủy của Trọng Thủy
hay ko? Vì sao?

Hot ng 6:
* Muc tiờu: Thụng qua truyn,
HS bit cỏc yu t thn kỡ v
hiu c ý ngha ca nú.
* Cach thc tiờn hanh:
- GV t cõu hi v yờu cu hs
suy ngh tr li.
- Da vo VB hs tỡm cỏc yu t
lỗi đều xuất phát từ sự vô tình, tính ngây thơ, nhẹ dạ, cả tin
đến mức mù quáng, đặt tình cảm lên trên lí trí, thực sự bị ng-
ời lừa dối.
- Các chi tiết h cấu:
+ Máu Mị Châu ngọc trai.
+ Xác Mị Châu ngọc thạch.

Sự an ủi, chứng thực cho lời khấn nguyện của Mị Châu tr-
ớc khi bị cha chém.
- Bài học:
+ Cần đặt cái chung lên trên cái riêng, đặt lợi ích của quốc
gia, dân tộc lên trên quyền lợi của cá nhân, gia đình.
+ Biết cảm xúc bằng lí trí, suy nghĩ bằng trái tim- giải quyết
mối quan hệ giữa lí trí và tình cảm đúng mực.
3. Nhân vật Trọng Thủy:
- Cuộc hôn nhân giữa Trọng Thủy- Mị Châu là một cuộc hôn
nhân mang mục đích chính trị
Trọng Thủy đóng vai trò của một tên gián điệp: lợi dụng,
lừa gạt đợc Mị Châu, thực hiện đợc mục đích.
- Trọng Thủy đã nảy sinh tình cảm thực sự với Mị Châu để
lộ những sơ hở trong lời tiễn biệt ngầm báo trớc một cuộc
chiến tranh khó tránh khỏi và bộc lộ tình cảm có phần chân
thành với Mị Châu.
- Khi đuổi kịp cha con An Dơng Vơng, Mị Châu đã chết
Trọng Thủy ôm xác vợ khóc lóc, thơng nhớ rồi tự tử.
- Cái chết của y cho thấy sự bế tắc, ân hận muộn màng.
Nhận xét:
+ Trọng Thủy là nhân vật truyền thuyết với mâu thuẫn phức
tạp: nghĩa vụ tình cảm, thủ phạm nạn nhân.
+ Là một tên gián điệp đội nốt con rể-kẻ thù của nhân dân
Âu Lạc (thủ phạm).
+ Là nạn nhân của chính ngời cha đẻ đầy tham vọng xấu xa.
- Chi tiết ngọc trai - giếng nớc:
+ Ko khẳng định tình yêu chung thủy của Trọng Thủy - Mị
Châu.
+ Minh oan cho Mị Châu.
+ Chứng nhận cho mong muốn hóa giải tội lỗi của Trọng

Thủy,...
+ Cho thấy lòng nhân hậu, bao dung của nhân dân ta.
3. Y nghia cua cac yờu tụ thõn ki
- Cu gia t phng ụng ờn bao tin vờ s Thanh Giang.
- Rua Vang giup ADV xõy thanh p luy.
- No thõn vi sc manh phi thng (thõn thanh hoa vu khi):
khng inh tinh thõn canh giac, chuõn bi ụi pho gic cua
ADV.
thn kỡ, suy ngh v phỏt biu
v ý ngha ca cỏc yu t ú.
+Truyờn co nhng yờu tụ thõn
ki nao? í ngha ca cỏc yu t
ú.
+Cụt loi lich s cua truyờn la
gi?
Hot ng 7 :
* Muc tiờu: HS khng nh li
giỏ tr ND v giỏ tr NT ca
VB.
* Cach thc tiờn hanh:
- GV gi hs đọc phần ghi nhớ -
Sgk.
- HS c ghi nh.
- Mau MC thanh ngoc: thai ụ thụng cam, thng xot va bao
dung cua nhõn dõn.
- ADV cõm sng tờ giac theo Rua Vang xuụng biờn: thng
tiờc vi anh hung, muụn ADV ttr thanh bõt t.
- Cụt loi lich s (nc u Lc cú thnh cao, ho sõu, v khớ
chng gic nhng li ri vo tay gic) c thõn ki hoa bng
cac yờu tụ ki ao. Niờm tin vao iờu thõn ki cua nhõn dõn.

III. Tổng kết bài học: (Ghi nh - SGK)
1. Giá trị nội dung:
2.Giá trị nghệ thuật:
4. Cng c
5. Dn dũ: Yêu cầu hs: - Làm các bài tập trong phần luyện tập.
- Đọc trớc bài: Uy-lit-x tr v.