Bài giảng Bảo hiểm thương mại: Bài 5 - ThS. Nguyễn Thị Lệ Huyền

BÀI 5
BẢO HIỂM CON NGƯỜI

Giảng viên: ThS. Nguyễn Thị Lệ Huyền
Trường Đại học Kinh tế quốc dân

v1.0013111228

1


TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG
Rủi ro tử vong – Lo sợ hay không lo sợ?
Anh Minh là nhân viên kinh doanh của 1 cơng ty. Cơng việc của anh địi hỏi phải đi cơng
tác nhiều.
•

Gần đây, khi xem thời sự, thấy tivi đưa tin nhiều về tai nạn giao thông, anh Minh rất lo
lắng: Nếu chẳng may khi đang đi công tác anh bị tai nạn dẫn đến tử vong thì vợ và 2
con gái anh, cả bố mẹ anh nữa sẽ sống như thế nào đây?

•

Anh Minh đang rất băn khoăn thì anh gặp chị Hà là đại lý bảo hiểm cho 1 công ty bảo
hiểm nhân thọ. Sau khi được chị Hà tư vấn, anh Minh thấy rất yên tâm. Anh quyết
định sẽ tham gia bảo hiểm nhân thọ để bảo vệ gia đình trước rủi ro tử vong.

v1.0013111228

2

TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG

1. Thế nào là bảo hiểm nhân thọ?
2. Tại sao bảo hiểm nhân thọ giúp các cá nhân và gia đình thốt khỏi lo lắng
trước rủi ro tử vong?
3. Trong trường hợp người được bảo hiểm bị tai nạn dẫn đến thương tật tồn
bộ vĩnh viễn thì cơng ty bảo hiểm nhân thọ có chi trả các chi phí y tế nhằm
điều trị thương tật khơng?
4. Nếu người được bảo hiểm bị tử vong do tai nạn khi đang đi trên các
phương tiện giao thông với tư cách là hành khách thì thân nhân của họ
nhận được những khoản chi trả nào từ các công ty bảo hiểm?

v1.0013111228

3


MỤC TIÊU
•

Hiểu được thế nào là bảo hiểm con người; bảo hiểm con người có những tác
dụng gì; có những loại hình bảo hiểm con người nào?

•

Hiểu được đặc điểm của từng loại hình bảo hiểm nhân thọ cơ bản;

•

Hiểu được cơng thức và thực hành xác định được phí bảo hiểm nhân thọ;

•

Hiểu được thế nào là bảo hiểm con người phi nhân thọ và nêu được nội dung
cơ bản của 3 loại hình bảo hiểm con người phi nhân thọ.

v1.0013111228

4


NỘI DUNG
Khái quát chung về bảo hiểm con người

Bảo hiểm nhân thọ
Bảo hiểm con người phi nhân thọ

v1.0013111228

5


1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BẢO HIỂM CON NGƯỜI
1.1. Khái niệm bảo hiểm con người
1.2. Tác dụng của bảo hiểm con người
1.3. Phân loại bảo hiểm con người
1.4. Nguyên tắc khoán trong bảo hiểm con người

v1.0013111228

6


1.1. KHÁI NIỆM BẢO HIỂM CON NGƯỜI
•

Bảo hiểm con người là một loại hình bảo hiểm
thương mại nhằm đảm bảo cho các rủi ro liên
quan đến bản thân con người.

•

Bảo hiểm con người là một loại hình bảo hiểm
thương mại nhằm đảm bảo ổn định đời sống cho
mọi thành viên trong xã hội trước những rủi ro,
tai nạn bất ngờ đối với thân thể, tính mạng, sự
giảm sút hoặc mất thu nhập và đáp ứng một số
nhu cầu khác của người tham gia bảo hiểm.

v1.0013111228

7


1.2. TÁC DỤNG CỦA BẢO HIỂM CON NGƯỜI
•

Góp phần ổn định đời sống nhân dân, là chỗ
dựa tinh thần cho người được bảo hiểm.

•

Góp phần ổn định tài chính và sản xuất kinh
doanh cho các doanh nghiệp, tạo lập mối quan
hệ gần gũi, gắn bó giữa người lao động và
người sử dụng lao động.

•

Quỹ bảo hiểm nhàn rỗi là nguồn vốn đầu tư góp
phần phát triển và tăng trưởng kinh tế.

•

Là cơng cụ huy động những nguồn tiền mặt
nhàn rỗi ở các tầng lớp dân cư trong xã hội để
thực hành tiết kiệm góp phần chống lạm phát.

•

Góp phần tạo thêm việc làm cho người lao động,
tăng vốn đầu tư cho việc giáo dục con cái, tạo ra
một nếp sống đẹp, tiết kiệm, có kế hoạch.

v1.0013111228

8

1.3. CÁC LOẠI HÌNH BẢO HIỂM CON NGƯỜI
1.3.1. Theo thời hạn bảo hiểm
1.3.2. Theo hình thức bảo hiểm
1.3.3. Theo kỹ thuật quản lý quỹ
1.3.4. Theo tính chất của rủi ro bảo hiểm

v1.0013111228

9


1.3.1. THEO THỜI HẠN BẢO HIỂM

v1.0013111228

•

Bảo hiểm con người ngắn hạn;

•

Bảo hiểm con người dài hạn.

10


1.3.2. THEO HÌNH THỨC BẢO HIỂM

v1.0013111228

•

Bảo hiểm con người bắt buộc;

•

Bảo hiểm con người tự nguyện.

11


1.3.3. THEO KỸ THUẬT QUẢN LÝ

•

Bảo hiểm con người quản lý theo kỹ
thuật phân chia;

•

Bảo hiểm con người quản lý theo kỹ
thuật tồn tích.

v1.0013111228

12


1.3.4. THEO TÍNH CHẤT CỦA RỦI RO BẢO HIỂM

v1.0013111228

•

Bảo hiểm nhân thọ;

•

Bảo hiểm con người phi nhân thọ.

13


1.4. NGUN TẮC KHỐN TRONG BẢO HIỂM CON NGƯỜI

•

Số tiền chi trả của cơng ty bảo hiểm là khốn trước.
Số tiền này được xác định dựa trên nhu cầu và khả
năng tài chính của người tham gia bảo hiểm.

•

Hệ quả: 1 người có thể tham gia nhiều hợp đồng bảo
hiểm con người và trong trường hợp gặp rủi ro sẽ
được nhận tổng số tiền bảo hiểm trên các hợp đồng
bảo hiểm này.

v1.0013111228

14


2. BẢO HIỂM NHÂN THỌ
2.1. Sự ra đời và phát triển của bảo hiểm nhân thọ
2.2. Các loại hình bảo hiểm nhân thọ
2.3. Đặc điểm của bảo hiểm nhân thọ
2.4. Phí bảo hiểm nhân thọ
2.5. Một số quy định trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

v1.0013111228

15


2.1. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA BẢO HIỂM NHÂN THỌ
•

Năm 1583, Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ đầu tiên
được ký kết tại nước Anh.

•

Năm 1759, cơng ty bảo hiểm nhân thọ đầu tiên ra
đời tại Philadenphia (Mỹ).

•

Năm 1762, công ty bảo hiểm nhân thọ đầu tiên của
nước Anh được thành lập (cơng ty Equytable).

•

Năm 1868, cơng ty bảo hiểm nhân thọ đầu tiên của
châu Á ra đời (công ty Meiji của Nhật Bản)

•

Ở Việt Nam, bảo hiểm nhân thọ được triển khai từ
năm 1996 với doanh thu phí bảo hiểm là 0,97tỷ
đồng. Đến năm 2011 ở Việt Nam có 13 cơng ty bảo
hiểm nhân thọ, khai thác được tổng doanh thu phí
bảo hiểm là 16.025 tỷ đồng.

v1.0013111228

Năm 1583, Hợp đồng bảo
hiểm nhân thọ đầu tiên
được ký kết tại nước Anh

16


2.2. CÁC LOẠI HÌNH BẢO HIỂM NHÂN THỌ
2.2.1. Bảo hiểm nhân thọ trong trường hợp tử vong
2.2.2. Bảo hiểm nhân thọ trong trường hợp sống
2.2.3. Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp

v1.0013111228

17


2.2.1. BẢO HIỂM NHÂN THỌ TRONG TRƯỜNG HỢP TỬ VONG
•

Đặc điểm: STBH chỉ được chi trả khi người
được bảo hiểm khơng may tử vong.

•

Mục đích:
 Đảm bảo cuộc sống cho những người phụ
thuộc khi người lao động trụ cột không
may qua đời;
 Đảm bảo chi phí mai táng;
 Thanh tốn các khoản nợ.

•

Bao gồm: bảo hiểm tử kỳ và bảo hiểm nhân
thọ trọn đời.

v1.0013111228

Đảm bảo cuộc sống cho
những người phụ thuộc

18

2.2.1. BẢO HIỂM NHÂN THỌ TRONG TRƯỜNG HỢP TỬ VONG (tiếp theo)
Bảo hiểm tử kỳ:
•

Đặc điểm:
 Thời hạn bảo hiểm là xác định trước;
 STBH chỉ được chi trả khi người được
bảo hiểm không may tử vong trong thời
hạn hợp đồng.

•

Bao gồm nhiều loại:
 Bảo hiểm tử kỳ cố định;
 Bảo hiểm tử kỳ có STBH tăng;
 Bảo hiểm tử kỳ có STBH giảm;
 Bảo hiểm tử kỳ có thể tái tục hợp đồng.

v1.0013111228

19


2.2.1. BẢO HIỂM NHÂN THỌ TRONG TRƯỜNG HỢP TỬ VONG (tiếp theo)
Bảo hiểm nhân thọ trọn đời:
•

Đặc điểm:
 Thời hạn bảo hiểm không xác định trước;

 STBH được chi trả bất cứ khi nào người được bảo hiểm không may tử vong.

•

Bao gồm nhiều loại:
 Bảo hiểm nhân thọ trọn đời nộp phí liên tục;
 Bảo hiểm nhân thọ trọn đời có giới hạn thời gian nộp phí;
 Bảo hiểm nhân thọ trọn đời có tham gia chia lãi;
 Bảo hiểm nhân thọ trọn đời không tham gia chia lãi.

v1.0013111228

20


2.2.2. BẢO HIỂM NHÂN THỌ TRONG TRƯỜNG HỢP SỐNG
•

Đặc điểm: STBH chỉ được chi trả khi người
được bảo hiểm còn sống đến một thời điểm
nhất định.

•

Mục đích:
 Đầu tư, tiết kiệm cho tương lai;
 Tự đảm bảo cuộc sống khi về hưu;
 Chăm lo cho việc học tập của con cái.

•

Bao gồm: bảo hiểm sinh kỳ thuần tuý và
bảo hiểm trả tiền định kỳ.

v1.0013111228

21


2.2.2. BẢO HIỂM NHÂN THỌ TRONG TRƯỜNG HỢP SỐNG
•

Bảo hiểm sinh kỳ thuần tuý:
 Thời hạn bảo hiểm là xác định trước;
 STBH chỉ được chi trả khi người được bảo hiểm cịn sống tại thời điểm kết thúc
hợp đồng.

•

Bảo hiểm trả tiền định kỳ (Niên kim nhân thọ):
 Nếu người được bảo hiểm còn sống đến một độ tuổi nhất định, định kỳ (hàng
năm) họ sẽ nhận được một khoản tiền (1 niên kim) và nhận cho đến khi qua đời.
 Bao gồm:

v1.0013111228



Niên kim cố định;



Niên kim biến đổi;



Niên kim có bảo đảm;



Niên kim khơng có đảm bảo.

22


2.2.3. BẢO HIỂM NHÂN THỌ HỖN HỢP
•

Đặc điểm:
 Thời hạn bảo hiểm xác định trước;
 STBH được chi trả khi người được bảo hiểm không may tử vong trong thời hạn
hợp đồng hoặc người được bảo hiểm còn sống tại thời điểm hết hạn hợp đồng.

•

Mục đích:
 Đảm bảo cuộc sống cho người phụ thuộc khi người lao động người lao động trụ
cột không may qua đời;
 Đầu tư, tiết kiệm cho tương lai, tự đảm bảo cuộc sống khi về hưu, chăm lo cho
học tập của con cái.

•

Bao gồm:
 Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp có STBH cố định;
 Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp có STBH tăng;
 Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp có tham gia chia lãi;
 Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp không tham gia chia lãi.

v1.0013111228

23


2.2.4. CÁC SẢN PHẨM BỔ SUNG
•

Bổ sung cho sản phẩm bảo hiểm nhân thọ chính
 tăng tính hấp dẫn cho bảo hiểm nhân thọ.

•

Các sản phẩm bổ trợ:
 Bảo hiểm tai nạn con người;
 Bảo hiểm chi phí y tế;
 Bảo hiểm bệnh hiểm nghèo;
 Bảo hiểm từ bỏ thu phí.

v1.0013111228

24


2.3. ĐẶC ĐIỂM CỦA BẢO HIỂM NHÂN THỌ
•

Vừa mang tính bảo hiểm rủi ro, vừa mang tính
tiết kiệm;

•

Đáp ứng nhiều mục đích khác nhau của người
tham gia bảo hiểm;

•

Các loại hợp đồng trong bảo hiểm nhân thọ rất
đa dạng;

•

Phí bảo hiểm nhân thọ chịu tác động tổng
hợp của nhiều nhân tố, q trình định phí rất
phức tạp;

•

Bảo hiểm nhân thọ chỉ ra đời và phát triển trong
những điều kiện kinh tế – xã hội nhất định.

v1.0013111228

25