Tài liệu BÀI 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ

I.Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ.
Lược đồ các vùng kinh tế và vùng kinh tế trọng điểm
-Các tỉnh Đông Bắc: Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng
Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Bắc Kạn,
Tuyên Quang, Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai.
-Các tỉnh Tây Bắc: Hoà Bình, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu.
-Diện tích: 100.965 km
2
-Dân số: 11.5 triệu người (năm 2002)
-Phía Bắc: giáp Trung Quốc
-Phía Tây: giáp Lào.
-Phía Đông Nam: là vịnh Bắc Bộ
với vịnh Hạ Long
-Phía Nam: giáp với vùng đồng
bằng sông Hồng và Bắc Trung
Bộ.
*Các phía tiếp giáp:
-Khí hậu: khu vực có mùa
đông lạnh, sát chí tuyến Bắc
nên tài nguyên sinh vật đa
dạng.
- Có điều kiện giao lưu kinh
tế, văn hóa với Trung Quốc,
Lào, đồng bằng sông Hồng,
vùng kinh tế trọng điểm phía
Bắc
*Ý nghĩa của vị trí địa lí đối
với tự nhiên kinh tế xã hội:
Lược đồ tự nhiên vùng Trung Du và miền núi Bắc Bộ

Chí tuyến Bắc

II. Điều kiện tự nhiên và tài
nguyên thiên nhiên:
Lược đồ tự nhiên vùng Trung Du và miền núi Bắc Bộ
-Dải đất chuyển tiếp giữa miền
núi Bắc Bộ châu thổ sông
Hồng gọi là trung du Bắc Bộ.
+Địa hình: dạng đồi bát úp
xen kẽ những cánh đồng
thung lũng rộng.
+Giá trị kinh tế:
Chuyên canh
cây công nghiệp, xây
dựng các khu công
nghiệp và đô thị.
Vùng trung du
Lược đồ tự nhiên vùng Trung Du và miền núi Bắc Bộ
Chí tuyến Bắc
*Trung du và miền núi Bắc Bộ
gồm tiểu vùng: Đông Bắc và
Tây Bắc
Hoạt động nhóm (5 phút)-Dựa vào nội dung SGK và hình 17.1 hoàn thành
nội dung sau:
Nhóm 1,2: * Đặc điểm địa hình 2 tiểu vùng Đông Bắc và Tây Bắc
- Đặc điểm đặc trưng địa hình 2 tiểu vùng.Xác định hướng và tên dãy núi chính từng
tiểu vùng.
*Cho biết đặc điểm khí hậu 2 tiểu vùng Đông Bắc và Tây Bắc.
*Độ cao địa hình và hướng núi ảnh hưởng đến sông ngòi như thế nào?
Nhóm 3,4: -Đặc điểm chung về thế mạnh kinh tế 2 tiểu vùng Đông Bắc và Tây Bắc.

- Cho biết những khó khăn của điều kiện tự nhiên ảnh hưởng đến sự phát
triển kinh tế của vùng.
Nhóm 5,6: Vì sao việc phát triển kinh tế phải đi đôi với việc bảo vệ môi trường tự
nhiên và tài nguyên thiên nhiên?
-Cho biết 1 số biện pháp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên?

Đặc điểm Đông Bắc Tây Bắc
Địa hình
Núi trung bình,núi thấp. Hướng cánh
cung như: Sông Gâm, Ngân Sơn,
Bắc Sơn, Đông Triều.
Núi cao chia cắt sâu, hiểm trở.
Hướng chính TB-ĐN như dãy
Hòang Liên Sơn.
Lược đồ tự nhiên vùng Trung Du và miền núi Bắc Bộ
Chí tuyến Bắc
Nhiệt đới ẩm, mùa đông
ít lạnh.
Nhiệt đới ẩm, có mùa đông lạnh
Khí hậu
-Độ cao địa hình và hướng núi:
quyết định hướng chảy sông ngòi, bắt
nguồn từ miền núi đổ về đồng bằng, bồi đắp phù sa cho đồng bằng
châu thổ sông Hồng
*Những khó khăn:
Tây BắcĐông BắcĐặc điểm
Thế mạnh
kinh tế
-Tài nguyên khoáng sản phong phú
như: than, sắt, thiết, apatit…

-Phát triển nhiệt điện.
-Trồng cây công nghiệp cận nhiệt và
ôn đới, đa dạng sinh học.
-Du lịch sinh thái, kinh tế biển.
- Phát triển thuỷ điện, trồng
rừng, cây công nghiệp lâu
năm, chăn nuôi gia súc lớn.
địa hình chia cắt mạnh, thời tiết thất thường
ảnh hưởng đến giao thông sản xuất và đời sống, khoáng sản trữ
lượng nhỏ, điều kiện khai thác phức tạp.
307.86.256-100Trữ năng thuỷ điện
---100-100Apatit
240-508100Đá vôi
--90-10100Dầu khí
70--30-100Bôxit
-61.3-38.7-100Quặng sắt
-0.1-99.9-100Than
Các
vùng
còn lại
Bắc
Trun
g Bộ
Đông
Nam
Bộ
Trung
du và
miền núi
Bắc Bộ

Đồng
bằng
sông
Hồng
Tổng
số
Cơ cấu tài nguyên theo lãnh thổ (đơn vị %)
Thuỷ điện Hoà Bình Thuỷ điện Sơn La

-
Một số tài nguyên khai thác đang bị cạn kiệt (đất đai, sinh
vật, khoáng sản)
-Môi trường sinh thái bị tàn phá do phá rừng, diện tích đất
trống, đồi trọc tăng dẫn tới xói mòn, sạt lỡ, lũ quét.
- Suy giảm về chất lượng môi trường, tài nguyên, sẽ tác
động xấu đến hoạt động sản xuất cho vùng và đồng bằng
sông Hồng.
*Việc phát triển kinh tế phải đi đôi với việc bảo vệ môi trường
tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên vì:
*Một số biện pháp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên:
-Khai thác hợp lí, sử dụng tiết kiệm…
-Phân bố lại dân cư, không chặt phá rừng bừa bãi, bảo vệ
rừng đầu nguồn.