Bài giảng Từ đồng nghĩa khối 5

Chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o

kiĨm tra bµi cò
? Khi sử dụng quan hệ từ, các em cần
tránh những lỗi nào?
?Nhận xét cách dùng quan hệ từ dưới đây:
a. Giá trời mưa thì con đường này rất ướt.
b. Mẹ thương yêu không nuông chiều con.

Cho các nhóm từ sau:
- chết, hy sinh, bỏ mạng, từ trần, toi mạng, về với
đất, mất, từ dã cõi đời, theo tổ tiên, tan xác…
- cha, thầy, tía, bố, ba
Trong từng
nhóm từ này có
điểm gì chung ?

Tieát :35

Từ đồng nghóa
I/ Thế nào là từ đồng nghóa?
1. Tìm hiểu ví dụ.
Ví
dụ1:
Dựa vào kiến thức đã học ở
bậc tiểu học, hãy tìm các từ
đồng nghóa với mỗi từ
“rọi,trông”trong bài th Xa
ngắm thác núi Lư ?
Nắng rọi Hương Lơ khói tía bay,

Xa trơng dòng thác trước sơng này.
Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước,
Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây.
( Tương Như dịch )
*Rọi :
*Trông :
soi, chiếu, toả
nhìn, ngó, nhòm, liếc

Nghĩa là chiếu sáng vào một vật nào đó.

Nghĩa là nhìn nhận để biết.
Ví dụ :Mặt trời rọi(soi,chiếu,toả)xuống rặng tre.
Ví dụ : Cậu bé nhìn (trông,ngó,nhòm,liếc) sang bên bờ sông.
Từ đồng nghóa là những từ có nghóa giống nhau hoặc
gần giống nhau

Từ đồng nghóa
Ví dụ 2:
Từ “trơng” trong bản dịch Xa ngắm thác núi Lư có nghĩa là: “Nhìn để nhận
biết”. Ngồi nghĩa đó ra, từ “trơng” còn có nghĩa sau:
a) Coi sóc, giữ gìn cho n ổn.
b) Mong.
Tìm các từ đồng nghĩa với mỗi nghĩa trên của từ trơng.
Trông

Nhìn ,dòm,ngó,liếc
Nhìn để nhận biết :
Coi sóc ,giữ gìn cho yên ổn:
- Chăm sóc, trơng coi, coi sóc.

- Ngóng, đợi, trơng mong.
Mong
Một từ nhiều nghóa có thể thuộc vào nhiều nhóm
từ đồng nghóa khác nhau.

Tửứ ủong nghúa
Ghi nhụự (SGK ,tr115)
-
T ng ngha l nhng t cú ngha ging nhau hoc
gn ging nhau.
-Mt t nhiu ngha cú th thuc vo nhiu nhúm t
ng ngha khỏc nhau.
I/ Theỏ naứo laứ tửứ ủong nghúa?

Từ đồng nghóa
II/ Các loại từ đồng nghóa
- Rủ nhau xuống bể mò cua,
Đem về nấu quả mơ chua trên rừng.
(Trần Tuấn Khải)
- Chim xanh ăn trái xồi xanh,
Ăn no tắm mát đậu cành cây đa.
(Ca dao)
Ví d 1:ụ
So sánh nghóa của
từ quả và từ trái
trong hai ví dụ sau:

- Đều chỉ khái niệm sự vật,
sắc thái ý nghĩa giống nhau.
Giống nhau:

Khác nhau :
Quả ở miền Bắc,trái miền Nam
Từ đồng
nghóa hoàn
toàn
Từ đồng nghóa
II/ Các loại từ đồng nghóa
Ví d 1:ụ
cách gọi tên sự vật

Töø ñoàng nghóa
Ví dụ 2:
Nghĩa của hai từ bỏ mạng và hi sinh trong hai câu
dưới đây có chỗ nào giống nhau, có chỗ nào khác
nhau?
- Trước sức tấn công như vũ bão và tinh thần chiến đấu
dũng cảm tuyệt vời của quân Tây Sơn, hàng vạn quân
Thanh đã bỏ mạng.
-
Công chúa Ha-ba-na đã hi sinh anh dũng, thanh kiếm
vẫn cầm tay.
(Truyện cổ Cu-ba)