BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………
BỘ NỘI VỤ
……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN NGỌC HIẾU
TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ỦY BAN
NHÂN DÂN XÃ TỪ THỰC TIỄN
THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI, TỈNH QUẢNG BÌNH
Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số: 60 38 01 02
TĨM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH
THỪA THIÊN HUẾ- NĂM 2017
Cơng trình được hồn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LƯƠNG THANH CƯỜNG
Phản biện 1 : ……………………………………………..
Phản biện 2 : ……………………………………………..
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học
viện Hành Chính Quốc gia
Địa điểm : Phịng họp............, nhà............ – Hội trường bảo vệ
luận văn thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia
Số : 201 –Đường Phan Bội Châu – Thành phố Huế
Thời gian : vào hồi giờ tháng năm 201
Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính
Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành
chính Quốc gia
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Uỷ ban nhân dân xã là cơ quan hành chính Nhà nước ở địa
phương, có vị trí, vai trị hết sức quan trọng trong hệ thống chính trị
ở nước ta, là cầu nối chuyển tải và tổ chức thực hiện các chủ trương,
chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với quảng đại
quần chúng nhân dân.
Hoạt động của UBND xã có ảnh hưởng lớn tới tính hiệu quả
của các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước,
có ý nghĩa vô cùng to lớn với việc củng cố sự phát triển bền vững
của xã hội, đảm bảo dân chủ và nâng cao đời sống nhân dân.
Tuy vậy, trước yêu cầu của sự nghiệp đổi mới đất nước, hội
nhập kinh tế quốc tế, nhất là yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa (XHCN) của dân, do dân, vì dân, tổ chức và hoạt
động của UBND xã ở thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình đã bộc
lộ những yếu kém, bất cập về thể chế; mô hình tổ chức bộ máy và
phương thức hoạt động của UBND xã; số lượng định biên và cơ cấu
các chức danh cán bộ, cơng chức xã cịn gị bó, cứng nhắc... Đây
chính là những nguyên nhân trực tiếp làm hạn chế hiệu lực, hiệu quả
hoạt động của UBND xã trong giai đoạn hiện nay.
Xuất phát từ thực trạng nêu trên, người viết đã mạnh dạn chọn
đề tài “Tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân xã từ thực tiễn
thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình” làm luận văn thạc sỹ
khơng ngồi mong muốn là đóng góp tiếng nói của mình vào việc
1
nâng cao chất lượng, hiệu quả tổ chức và hoạt động của UBND xã ở
thành phố Đồng Hới trong giai đoạn hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Nghiên cứu về tổ chức và hoạt động UBND xã đã trở thành đề
tài thu hút sự quan tâm, nghiên cứu của Đảng, Nhà nước, các nhà
nghiên cứu lý luận và hoạt động thực tiễn thuộc nhiều lĩnh vực khác
nhau ở trong nước cũng như ở nước ngồi. Trên thực tế, đã có nhiều
cơng trình nghiên cứu chủ đề này ở những góc độ tiếp cận, phạm vi
và cấp độ nghiên cứu khác nhau.
Tuy nhiên, nghiên cứu về tổ chức và hoạt động của UBND xã
từ thực tiễn thành phố Đồng Hới chưa có cơng trình nào đề cập đến
một cách trực tiếp, đầy đủ từ phương diện chuyên ngành Luật Hiếp
pháp và Luật hành chính.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
Mục đích của luận văn là đưa ra các giải pháp bảo đảm tổ chức
và hoạt động của UBND xã từ thực tiễn thành phố Đồng Hới trong
thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1 Đối tượng nghiên cứu của luận văn
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là những vấn đề lý luận
và thực tiễn của Tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân xã.
4.2 Phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.2.1 Phạm vi về nội dung
Trong khuôn khổ của luận văn tốt nghiệp người viết chỉ đề
cập đến tổ chức và hoạt động của UBND xã ở Đồng Hới trên một số
2
lĩnh vực điển hình như: hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của địa
phương, một số vấn đề ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động của UBND
xã như hoạt động điều hành của UBND xã và chất lượng đội ngũ cán
bộ, công chức của UBND xã thừa hành nhiệm vụ theo quy định của
pháp luật.
4.2.2 Phạm vi về không gian
Luận văn tập trung đánh giá tổ chức và hoạt động của
UBND xã , thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình.
4.2.3 Phạm vi về thời gian
Luận văn thu thập thông tin, tài liệu làm cơ sở đánh giá trong
khoảng thời gian từ năm 2015 đến nay.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp
luật, đường lối đổi mới của Đảng Cộng sản Việt Nam, các quan
điểm xây dựng Nhà nước và pháp luật Việt Nam.
Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể:
Phương pháp phân tích, phương pháp tổng hợp, phương pháp so
sánh, phương pháp lịch sử - cụ thể và một số phương pháp khác để
làm sáng tỏ bản chất của vấn đề.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1 Ý nghĩa về mặt lý luận
Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ là những bổ sung cần thiết
và quan trọng góp phần làm sáng tỏ những quan điểm của Đảng và
Nhà nước ta về đổi mới tổ chức bộ máy và hoạt động của UBND xã
3
trong giai đoạn hiện nay.
6.2 Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu,
giảng dạy ở các khóa đào tạo và các chương trình bồi dưỡng về chính
quyền cấp xã.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo,
nội dung của luận văn gồm 3 chương, 8 tiết.
Chương 1. Lý luận về tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân
dân xã.
Chương 2. Thực trạng tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhâ
dân xã, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình.
Chương 3. Định hướng, giải pháp bảo đảm tổ chức và hoạt
động Ủy ban nhân dân xã – từ thực tiễn thành phố Đồng Hới, tỉnh
Quảng Binh.
4
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ỦY BAN
NHÂN DÂN XÃ
1.1. Khái quát chung về Ủy ban nhân dân xã
1.1.1. Khái niệm, vị trí, vai trị Ủy ban nhân dân xã
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 114 Hiến pháp năm 2013:
“UBND ở cấp chính quyền địa phương do HĐND cùng cấp bầu là cơ
quan chấp hành của HĐND, cơ quan hành chính nhà nước ở địa
phương, chịu trách nhiệm trước HĐND và cơ quan hành chính nhà
nước cấp trên” [20, tr. 60].
Điều 8 Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 quy
định: “Ủy ban nhân dân do Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu, là cơ
quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính nhà
nước ở địa phương, chịu trách nhiệm trước Nhân dân địa phương,
Hội đồng nhân dân cùng cấp và cơ quan hành chính nhà nước cấp
trên”[22, tr.12].
1.1.2. Các mối quan hệ chủ yếu của Ủy ban nhân dân xã
1.1.2.1. Quan hệ với nhân dân địa phương
1.1.2.2. Quan hệ giữa Ủy ban nhân dân xã với Hội đồng
nhân dân xã
hội ở xã
1.1.2.3. Quan hệ với các tổ chức Đảng, tổ chức chính trị- xã
1.1.2.4. Quan hệ với cơ quan nhà nước cấp trên
1.2. Các mối quan hệ chủ yếu của Ủy ban nhân dân xã
5
dân xã
1.2.1. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân
Thứ nhất, về nguyên tắc tuân thủ Hiến pháp và pháp luật;
quản lý xã hội bằng pháp luật; thực hiện nguyên tắc tập trung dân
chủ.
Thứ hai, về nguyên tắc hiện đại, minh bạch, phục vụ nhân
dân, chịu sự giám sát của nhân dân
Thứ ba, về nguyên tắc Ủy ban nhân dân hoạt động theo chế
độ tập thể Ủy ban nhân dân kết hợp với trách nhiệm của Chủ tịch Ủy
ban nhân dân
1.2.2. Hoạt động của Ủy ban nhân dân xã
1.2.2.1. Nội dung hoạt động của Ủy ban nhân dân xã
Nội dung hoạt động của UBND xã bao gồm các vấn đề: tổ
chức và bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn
xã; Quyết định những vấn đề của xã trong phạm vi được phân quyền,
phân cấp theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật
có liên quan; Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn do cơ quan hành chính
nhà nước cấp trên ủy quyền; Chịu trách nhiệm trước chính quyền địa
phương cấp huyện về kết quả thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của
chính quyền địa phương ở xã; Quyết định và tổ chức thực hiện các
biện pháp nhằm phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, huy động các
nguồn lực xã hội để xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm
quốc phòng, an ninh trên địa bàn xã.
Xây dựng, trình Hội đồng nhân dân xã quyết định các nội
dung được quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 33 của Luật chính
6
quyền địa phương năm 2015 và tổ chức thực hiện các nghị quyết của
Hội đồng nhân dân xã.
1.2.2.2. Hình thức hoạt động của các thành viên Ủy ban
nhân dân xã
- Hình thức hoạt động của Ủy ban nhân dân xã.
xã.
- Hình thức hoạt động của các thành viên Ủy ban nhân dân
1.2.3. Tiêu chí đánh giá chất lượng tổ chức và hoạt động
của Ủy ban nhân dân xã
dân xã
1.2.3.1. Mức độ gọn nhẹ của tổ chức bộ máy Ủy ban nhân
1.2.3.2. Mức độ công khai, minh bạch, dân chủ trong tổ
chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân xã
xã
1.2.3.3. Hiệu lực, hiệu quả quản lý hành chính nhà nước ở
1.2.3.4. Sự phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm, bảo vệ quyền
con người, quyền công dân ở xã
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức và hoạt động của
Ủy ban nhân dân xã
1.3.1. Đặc điểm kinh tế- xã hội ở nông thôn
Nông thôn là một cộng đồng chủ yếu là nơng dân sống và
làm việc, có mật độ dân cư thấp, có kết cấu hạ tầng kém phát triển
hơn, có trình độ dân trí, trình độ tiếp cận thị trường và sản xuất hàng
hóa kém hơn. Điều này tác động đến hiệu quả hoạt động của UBND
xã trên các mặt của đời sống, đòi hỏi UBND xã phải nhanh nhạy,
7
khai thác hiệu quả các tiềm lực về tự nhiên, xây dựng quy hoạch phát
triển đúng hướng, phù hợp với đặc điểm của địa phương, nhằm nâng
cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, đồng thời có những giải
pháp khắc phục khó khăn cịn tồn tại.
1.3.2. Năng lực thực thi công vụ của công chức xã
Năng lực thực thi công vụ của cơng chức là khả năng làm
việc tốt, có hiệu quả nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ do Nhà nước
đặt ra. Một cơng chức có năng lực thực thi công vụ là người thể hiện
được trên thực tế “khả năng làm việc tốt” của mình bằng những kết
quả, hiệu quả cụ thể, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Tương tự
như vậy, năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là khả năng
và kết quả thực thi nhiệm vụ mang tính pháp lý cụ thể của người
cơng chức đó.
1.3.3. Khả năng tham gia các công việc nhà nước của nhân
dân địa phương
Thứ nhất, Nhân dân địa phương tham gia vào hoạt động của
các cơ quan nhà nước.
Thứ hai, Nhân dân địa phương tham gia vào hoạt động của
các tổ chức xã hội.
cơ sở.
Thứ ba, Nhân dân địa phương tham gia hoạt động tự quản ở
Thứ tư, Nhân dân địa phương trực tiếp thực hiện quyền và
nghĩa vụ của công dân trong quản lý hành chính nhà nước.
8
Tiểu kết chương 1
Chương 1 của luận văn đã đưa ra các khái niệm và luận cứ
về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của UBND cấp xã đã được nêu
rõ trong Hiến pháp năm 2013 và Luật tổ chức chính quyền địa
phương năm 2015 để làm cơ sở cho việc phân tích thực trạng tổ chức
và hoạt động của UBND cấp xã ở thành phố Đồng Hới trong thời
gian qua. Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 đã quy
định về cơ cấu tổ chức, hoạt động của UBND, trong đó có bổ sung
một số điểm mới nhằm quy định chi tiết hơn về số lượng, cơ cấu
thành viên UBND, nguyên tắc hoạt động của UBND; phiên họp
UBND; phạm vi, trách nhiệm giải quyết công việc của các thành
viên ủy ban, mối quan hệ phối hợp công tác giữa UBND với cấp ủy
đảng và các tổ chức đồn thể chính trị - xã hội ở địa phương.
9
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA UỶ BAN
NHÂN XÃ, THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI, TỈNH QUẢNG BÌNH
2.1. Tình hình tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân
xã, phường thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình
2.1.1. Tổ chức của Ủy ban nhân dân xã, phường thành
phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình
Theo quy định của Luật tổ chức chính quyền địa phương
năm 2015, cơ cấu tổ chức UBND xã, phường ở thành phố Đồng Hới
hiện nay có sự thay đổi. Tổng số thành viên UBND xã, phường ở
Đồng Hới nhiệm kỳ 2016 – 2021 chỉ có 65 thành viên, giảm 11
người so với nhiệm kỳ 2011 – 2016.
Số lượng công chức cấp xã hiện nay ở các xã, phường có 7
chức danh: chức danh văn hố- xã hội, văn phòng – thống kê, tư
pháp – hộ tịch, địa chính – xây dựng, kế tốn – ngân sách, Chỉ huy
trưởng quân sự, Công an xã.
2.1.2. Hoạt động của Ủy ban nhân dân xã, thành phố
Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình
2.1.2.1. Về công tác chỉ đạo điều hành
Bước vào thực hiện nhiệm vụ nhiệm kỳ 2016 – 2021, UBND
các xã, phường ở Đồng Hới đã xây dựng Quy chế làm việc phân
công trách nhiệm cho từng thành viên thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn
của UBND và chức năng nhiệm vụ của các cơ quan chuyên môn
thuộc UBND, sự chỉ đạo quản lý về tổ chức của UBND và chịu trách
10
nhiệm kết quả giải quyết công việc, thực thi nhiệm vụ được giao
trước UBND xã.
2.1.2.2. Về công tác tuyên truyền và đảm bảo thi hành pháp
luật tại địa phương
Trên cơ sở nội dung văn bản của Trung ương, tỉnh , thành
phố, UBND các xã, phường ở Đồng Hới đã phối hợp và chỉ đạo cho
các ban, ngành, hội đoàn thể tổ chức tuyên truyền, phổ biến sâu rộng
đến toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân về ý nghĩa mục đích của
từng lĩnh vực và hoạt động của UBND theo Luật tổ chức chính
quyền địa phương.
2.1.2.3 Về việc ban hành các Quyết định hành chính
Hầu hết các văn bản đều được UBND xã, phường ban hành
đúng pháp luật, có tính khả thi cao, kịp thời phục vụ cho cơng tác
quản lý trên tất cả các lĩnh vực, góp phần quan trọng vào sự phát
triển kinh tế - xã hội, đồng thời đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn.
2.1.2.4 Về cơng tác xây dựng chính quyền
UBND xã, phường ở Đồng Hới tích cực chủ động trong cơng
tác chỉ đạo, điều hành; đề ra nhiều giải pháp cụ thể, sát đúng tình
hình nhằm triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Đảng ủy,
HĐND các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà
nước.
2.1.2.5. Về tình hình thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở
Công tác lãnh đạo thực hiện dân chủ ở cơ sở được tổ chức
nghiêm túc, công tác quản lý điều hành linh hoạt. Công tác tiếp dân
được thực hiện theo đúng quy định.
11
2.1.2.6. Về cơng tác phịng, chống tham nhũng
Cơng tác chỉ đạo cơng tác phịng, chống tham nhũng, thực
hành tiết kiệm chống lãng phí được UBND các xã, phường thực hiện
nghiêm túc.
2.1.2.7 Về thực hiện các nội dung cải cách hành chính
Tiếp tục thực hiện kế hoạch cải cách thủ tục hành chính theo
mơ hình “một cửa, một cửa liên thơng”; thực hiện tốt Quyết định số
1866/QĐ-UBND và Chỉ thị 04/CT-UBND ngày 27/4/2012 của Chủ
tịch UBND Thành phố Đồng Hới,
2.1.2.8 Về xây dựng Quy chế làm việc
100% UBND xã, phường trên địa bàn thành phố đã ban hành
Quy chế làm việc. Qua đó quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ của
tập thể UBND, Chủ tịch, phó Chủ tịch, Ủy viên UBND, đề cao trách
nhiệm của người đứng đầu UBND, nêu rõ mối quan hệ giữa UBND
với đảng ủy, HĐND, Mặt trận Tổ quốc, các Hội đoàn thể và Ban
nhân dân thơn, tổ dân phố về quy trình giải quyết cơng việc, ra quyết
định tổ chức triển khai được giải quyết đúng thẩm quyển theo sự
phân công của Chủ tịch UBND.
2.1.2.9 Về mối quan hệ phối hợp của UBND với cấp ủy
Đảng, Thường trực HĐND, các đồn thể chính trị xã hội
Đối với cấp ủy Đảng
Đối với HĐND
Đối với UBMTTQ và các tổ chức đồn thể chính trị - xã hội
tại địa phương
12
2.2. Tình hình yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức và hoạt
động của Ủy ban nhân dân xã, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng
Bình
2.2.1. Đặc điểm kinh tế- xã hội của các xã, phường ở thành
phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình
Là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học của tỉnh
Quảng Bình, trong quá trình hình thành và phát triển, Thành phố
Đồng Hới đã và đang đóng vai trò hết sức quan trọng cho việc phát
triển kinh tế - văn hóa – xã hội của tỉnh.
Địa hình, địa chất của Đồng Hới đa dạng bao gồm vùng gò
đồi, vùng bán sơn địa, vùng đồng bằng và vùng cát ven biển. Mặc dù
có sự khác biệt như vậy nhưng nhìn chung các xã, phường đều có
những đặc điểm chung về kinh tế - xã hội.
2.2.2. Năng lực thực thi công vụ của cán bộ, công chức cấp
xã ở thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình
2.2.2.1 Kết quả đạt được
UBND thành phố Đồng Hới được giao 354 cán bộ, công
chức cấp xã. Trong đó, biên chế cán bộ là 160 người, biên chế công
chức là 194 người. Về chất lượng cán bộ, cơng chức cấp xã có
325/354 người đạt chuẩn theo quy định, đạt tỷ lệ 99,69%; 100% cán
bộ, công chức có các chứng chỉ tin học, ngoại ngữ.
Về trình độ lý luận chính trị, cao cấp chính trị 03 người,
chiếm 0,85%; trung cấp 235 người, chiếm 66,7%; sơ cấp 114 người,
chiếm 32,3%.
2.2.2.2. Hạn chế
13
Thứ nhất, một số số cán bộ chủ chốt ở cấp xã, phường năng
lực lãnh đạo, điều hành còn yếu, thiếu kinh nghiệm thực tiễn dẫn đến
kỹ năng xử lý tình huống chưa khoa học, hợp lý.
Thứ hai, một số công chức ý thức kỷ luật chưa cao, chưa
chấp hành nội quy, quy chế của cơ quan ảnh hưởng đến nề nếp thực
thi công vụ.
Thứ ba, một số chế độ chính sách cho cán bộ cấp xã chưa
thoả đáng.
Nguyên nhân của những tồn tại hạn chế nói trên có nhiều
nguyên nhân:
Thứ nhất là do phần lớn đội ngũ cán bộ, cơng chức được
hình thành từ nguồn tại chỗ, khơng được đào tạo bài bản, do đó trình
độ chun mơn cịn nhiều hạn chế.
Thứ hai do chất lượng bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân
cấp xã, phường chưa cao, trong khi hầu hết cán bộ cấp xã, phường là
người địa phương được hình thành bằng con đường bầu cử.
Thứ ba là do công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ,
công chức cấp xã, phường nhất là cán bộ chủ chốt chưa thật sát với
yêu cầu thực tiễn.
2.2.3. Khả năng tham gia các công việc nhà nước của nhân
dân các xã ở thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình
Khả năng tham gia các công việc nhà nước của nhân dân của
các xã, phường thành phố Đồng Hới đạt tỷ lệ khá cao. Cụ thể: Nhân
dân địa phương tích cực tham gia vào việc góp ý xây dựng chiến
14
lược phát triển kinh tế - xã hội, về việc lập, chia tách, sát nhập, điều
chỉnh địa giới hành chính, về xây dựng khu dân cư văn hóa...
2.3. Đánh giá chung về tổ chức và hoạt động của Ủy ban
nhân dân xã, phường thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình
2.3.1 Về ưu điểm
Triển khai thực hiện kịp thời các chủ trương chính sách văn
bản mới của Đảng và Nhà nước phù hợp với tình hình thực tế của địa
phương, hợp lịng dân. Cơng tác quản lý, điều hành của UBND các
xã, phường ở Đồng Hới chuyển mạnh theo hướng gần dân, sát dân,
vì nhân dân phục vụ. Việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ cơ
sở ở các xã trên địa bàn thành phố Đồng Hới tiếp tục được quan tâm
triển khai và thực hiện nền nếp, tạo sự đồng thuận trong nhân dân.
2.3.2. Hạn chế
- Việc chỉ đạo thực hiện cải cách thủ tục hành chính ở một
số xã, phường chưa nghiêm, một số văn bản thiếu căn cứ hoặc chưa
đúng thể thức, công tác lập hồ sơ công việc một số ban, ngành chậm
triển khai.
- Một bộ phận nhỏ nhân dân còn tư tưởng ỷ lại, trông chờ
vào sự hỗ trợ của Nhà nước như trong thi công giao thông nông thôn,
dự án sản xuất rau sạch...
2.3.3. Bài học kinh nghiệm
- Thường xuyên tổ chức tuyên truyền sâu rộng các chủ
trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và
các văn bản quy định về tổ chức, hoạt động của UBND đến toàn thể
cán bộ, công chức, đặc biệt là quần chúng nhân dân địa phương.
15
- Làm tốt công tác cán bộ, quan tâm và thực hiện đầy đủ các
chế độ chính sách đối với CB,CC.
- Tăng cường công tác kiểm tra giám sát thực hiện chức
năng, nhiệm vụ của các ban ngành thuộc UBND xã, phường.
- Xây dựng kế hoạch cụ thể hóa các Nghị quyết của cấp trên
và của HĐND xã, phường; tổ chức, đánh giá tổng kết những việc
làm được, chưa làm được, rút kinh nghiệm, tìm ra nguyên nhân tồn
tại hạn chế để tìm giải pháp khắc phục trong năm đến.
- Nêu cao vai trò người đứng đầu cơ quan UBND xã.
- Thực hiện cải cách hành chính phải tiến hành đồng bộ với
nhiều nội dung trong đó cải cách về con người là quan trọng.
- Biết tranh thủ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo
các cấp, các ngành. Sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân trên địa
bàn xã. Thực hiện tốt công tác phối hợp giữa Mặt trận Tổ quốc và
các Hội đoàn thể.
16
Tiểu kết chương 2
Chương 2 của luận văn tập trung phân tích thực trạng tổ
chức, hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã tại thành phố Đồng Hới
bao gồm: công tác chỉ đạo điều hành, ban hành văn bản, cơng tác xây
dựng chính quyền, cơng tác phịng chống tham nhũng, thực hiện quy
chế dân chủ cơ sở ở địa phương, công tác tổ chức cán bộ, công tác
cải cách hành chính...Qua đó, cho thấy được hiệu quả hoạt động của
của Ủy ban nhân dân cấp xã tại thành phố Đồng Hới trong thời gian
vừa qua từ đó đưa ra các giải pháp nhằm góp phần nâng cao chất
lượng tổ chức và hoạt động của UBND cấp xã hiện nay ở thành phố
Đồng Hới nói riêng và UBND cấp xã cả nước nói chung khơng ngồi
mục đích góp phần xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
của dân, do dân và vì dân.
17
CHƯƠNG 3
ĐỊNH HƯỚNG, GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM TỔ CHỨC VÀ HOẠT
ĐỘNG ỦY BAN NHÂN DÂN XÃ TỪ THỰC TIỄN THÀNH
PHỐ ĐỒNG HỚI, TỈNH QUẢNG BÌNH
3.1. Định hướng bảo đảm tổ chức và hoạt động của Ủy
ban nhân dân xã- từ thực tiễn thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng
Bình
3.1.1. Tổ chức và hoạt động Ủy ban nhân dân xã trên cơ sở
tất cả quyền lực quyền lực thuộc về nhân dân
Tiếp tục rà sốt, kiện tồn tổ chức bộ máy, điều chỉnh chức
năng, nhiệm vụ của từng tổ chức trong hệ thống chính trị cấp cơ sở
phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu, nhiệm vụ mới; vận động
nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước; thực hiện tốt chế độ dân chủ trực tiếp để
nhân dân được tham gia bàn bạc và quyết định trực tiếp những công
việc của địa phương, cơ sở; những vấn đề liên quan đến lợi ích thiết
thực của họ.
3.1.2. Phân cấp quản lý rõ ràng giữa Ủy ban nhân dân xã và
cơ quan nhà nước cấp trên
Cần phân quyền nhiều hơn cho UBND xã theo hướng bảo
đảm quyền tự quản địa phương cho chính quyền xã, phường liên
quan đến các vấn đề của cộng đồng dân cư thuộc thẩm quyền quyết
định và tự chịu trách nhiệm của HĐND xã, phường.
18
3.1.3. Nâng cao tính chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm
của Ủy ban nhân dân xã trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được
giao
Cần hoàn thiện pháp luật về quyền tự chủ, tự chịu trách
nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp xã trên cơ sở quán triệt các quan
điểm của Đảng về đổi mới và tổ chức hoạt động của Ủy ban nhân
dân.
Hoàn thiện pháp luật về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm
của Ủy ban nhân dân xã nhằm góp phần bảo đảm các quyền dân chủ
trực tiếp của người dân địa phương, tạo điều kiện cho nhân dân địa
phương tham gia vào các hoạt động của cơ quan chính quyền địa
phương về những vấn đề có liên quan đến đời sống của họ.
3.2. Giải pháp hoàn thiện về tổ chức và hoạt động của Ủy
ban nhân dân xã- từ thực tiễn thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng
Bình
3.2.1. Những giải pháp chung
3.2.1.1. Tiếp tục hoàn thiện phân cấp, ủy quyền quản lý giữa
Ủy ban nhân dân xã và cơ quan nhà nước cấp trên
Thực hiện tốt việc phân cấp, phân quyền theo đúng quy định
của pháp luật nhằm nâng cao tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của
UBND các xã, phường;
xã
3.2.1.2. Minh bạch, dân chủ hóa hoạt động Ủy ban nhân dân
Thường xuyên giáo dục, nâng cao ý thức của cán bộ, công
chức xã về công khai, minh bạch và tính liêm chính cũng cần được
19
coi trọng. Mỗi cán bộ, công chức xã phải coi việc thực hiện công
khai, minh bạch trong khi thi hành cơng vụ, nhiệm vụ là trách nhiệm
của mình.
3.2.1.3. Nâng cao năng lực thực thi công vụ cho cán bộ,
công chức cấp xã
Thứ nhất, để có năng lực xử lý và giải quyết tình huống địi
hỏi cơng chức cấp xã phải biết kết hợp sự từng trải trong kinh
nghiệm sống, sự hiểu biết pháp luật và sự khéo léo trong ứng xử.
Thứ hai, nâng cao năng lực giao tiếp, ứng xử khi giải quyết
của cán bộ, công chức cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Thứ ba, cần thực hiện chế độ trả lương cho cơng chức chính
quyền xã, phường theo đúng năng lực và trình độ chun mơn được
đào tạo.
Thứ tư, ngoài những năng lực chung, mỗi chức danh cơng
chức cấp xã cần có năng lực chun mơn phù hợp với nhiệm vụ
chuyên môn được giao.
3.2.2. Giải pháp riêng cho Ủy ban nhân xã, thành phố
Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình
3.2.2.1 Giải pháp đổi mới về mặt tổ chức
Tiếp tục củng cố hoàn thiện bộ máy UBND xã ở thành phố
Đồng Hới đủ mạnh, gọn nhẹ, hiệu lực, hiệu quả đáp ứng yêu cầu
phát triển kinh tế xã hội của địa phương, nâng cao năng lực quản lý
điều hành của UBND xã. Tiếp tục thực hiện nhất thể hóa hai chức
danh Bí thư đảng ủy đồng thời là Chủ tịch ủy ban nhân dân ở những
nơi có điều kiện theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII.
20
3.2.2.2 Giải pháp đổi mới hoạt động UBND xã
Thứ nhất, tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động của UBND
xã trong việc tổ chức điều hành.
Thứ hai, để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ quản lý phát
triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Thứ ba, nâng cao hiệu lực, hiệu quả điều hành của UBND
xã, đẩy mạnh cải cách hành chính; tập trung đào tạo, nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, công chức xã.
Thứ tư, tăng cường cơng tác an ninh trật tự, đề xuất cơ quan
có thẩm quyền đưa cơng an chính quy về làm trưởng công an xã, áp
dụng phần mềm quản lý tạm trú, tạm vắng và quản lý nhân khẩu trên
địa bàn xã.
Thứ năm, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân,
tuyên truyền vận động nhân dân địa phương chấp hành tốt mọi chủ
trương, đối lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
21
Tiểu kết chương 3
Chương 3 của luận văn đã tập trung phân tích, làm rõ thực
trạng tổ chức và hoạt động của UBND xã trên địa bàn thành phố
Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình trong thời gian qua, từ đó đề xuất một số
giải pháp nhằm đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của UBND
xã ở Đồng Hới trong thời gian tới. Những giải pháp được trình bày
trong luận văn là những giải pháp đã được tác giả kiểm định trên cơ
sở phân tích thực trạng về tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân
xã ở thành phố Đồng Hới. Các giải pháp trên là một thể hồn chỉnh,
có quan hệ chặt chẽ với nhau nên cần tiến hành đồng bộ để tạo cơ sở
pháp lý cho việc thực hiện các nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân xã
hiện nay đối với cả nước nói chung và thành phố Đồng Hới nói
riêng.
22
KẾT LUẬN
Đất nước ta đang trên đà đổi mới, phát triển, đang dần hội
nhập với khu vực và quốc tế. Sự nghiệp đổi mới theo con đường xã
hội chủ nghĩa ở nước ta nhất là trong lĩnh vực kinh tế - xã hội đang
đòi hỏi phải đổi mới một cách căn bản tổ chức, hoạt động của cả hệ
thống chính trị nói chung và bộ máy quản lý nhà nước nói riêng
trong đó có UBND xã nhằm tạo ra một cơ cấu hợp lý, đủ năng lực,
hoạt động thực sự có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của nền hành chính
quốc gia, xây dựng và hồn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa của dân, do dân, vì dân và dưới sự lãnh đạo thống nhất của
Đảng.
Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhà nước và cơ
quan nhà nước cấp trên, hoạt động của UBND xã ở thành phố Đồng
Hới đã góp một phần quan trọng vào sự ổn định và phát triển kinh tế
- xã hội, giữ vững an ninh trật tự và an toàn xã hội, củng cố quốc
phịng, từng bước thực hiện xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống
nhân dân góp phần cùng Đảng bộ, chính quyền thành phố xây dựng
Đồng Hới ngày càng giàu đẹp văn minh, là trung tâm chính trị, kinh
tế, văn hóa của tỉnh Quảng Bình.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được UBND xã ở thành
phố Đồng Hới cũng đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách
thức và chịu tác động bởi nhiều nhân tố khác nhau làm hạn chế hiệu
lực, hiệu quả quản lý phát triển xã hội của chính quyền xã.
23