Tài liệu đề văn 8(học kì II)

Làm văn
Đề 1:CMR ba bài thơ: Nhớ rừng(Thế Lữ), Khi con tu hú(Tố Hữu), Ngắm trăng
(Hồ Chí Minh) cùng bộc lộ một chủ đề: Niềm khao khát cuộc sống tự do mãnh
liệt của con ngời.
Dàn bài
1.Mở bài:
Nhà văn, nhà thơ khi cầm bút sáng tác là gửi gắm vào tác phẩm tâm t, tình cảm
của mình. Vì thế khi đọc tác phẩm văn học ta thấy hiện lên chân dung tâm hồn
ngời viết. Mỗi tác phẩm là một thế giới tâm hồn, tình cảm riêng. Nhng đọc Nhớ
rừng (Thế Lữ), Khi con tu hú (Tố Hữu) và Ngắm trăng (Hồ Chí Minh) ta cùng
bắt gặp một niềm khao khát cuộc sống tự do mãnh liệt của con ngời.
2.Thân bài:
2.1. Niềm khao khát cuộc sống tự do mãnh liệt vừa đợc thể hiện trực tiếp vừa đợc
thể hiện gián tiếp trong mỗi tác phẩm.
- Với Nhớ rừng của Thế Lữ khát vọng cuộc sống tự do ấy bày tỏ kín đáo mà
mạnh mẽ qua tâm trạng con hổ nhớ rừng. Con hổ đang nằm trong cũi sắt vờn bách
thú. Nó vô cùng cay đắng và căm uất:
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt
Ta nằm dài trông ngày tháng dần qua
đó là nỗi uất hận của hùm thiêng khi đã sa cơ phải chịu nhục nhằn, tù hãm, phải
sống trong cảnh tầm thờng,giả dối:
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng
Dải nớc đen giả suối chẳng thông dòng
Len dới nách những mô gò thấp kém
Cảnh vờn bách thú tù túng đó phải chăng là cái thực tại xã hội đơng thời đợc nhà
thơ cảm nhận? Không thế sao bài thơ gây ấn tợng mạnh với độc giả đơng thời đến
thế ! Và Thế Lữ đâu hoài công nói về một con hổ. Con hổ sống trong cảnh giam
cầm tù hãm đó nhớ tiếc đến đau đớn cả một thời oanh liệt đã qua:
Ta sống mãi trong tình thơng nỗi nhớ
Thủa tung hoành hống hách những ngày xa
Những ngày xa là cả một quá khứ huy hoàng. Hổ sống tự do giữa giang sơn của

mình với những gì lớn lao, phi thờng, mãnh liệt và dữ dội, hoang vu: gió goà
ngàn, nguồn hét núi, vờn bang âm thầm lá gai cỏ sắc. Trong quá khứ đã qua ấy,
nó đợc tự do tận hỡng cảnh sống khi thì thơ mộng: những đêm vàng bên bờ
suối đứng say mồi uống ánh trăng tan, khi thì rộn rã , tng bừng bình minh cây
xanh nắng gội, tiếng chim ca giấc ngủ ta tng bừng, khi thì mãnh liệt và dữ dội:
những ngày ma chuyển bốn phơng ngàn, những chiều lênh láng máu sau rừng.
Nhng tất cả đã qua, đã không còn:
Than ôi! thời oanh liệt nay còn đâu!
Tiếng than đầy u uất, đầy đau đớn có phải chăng chỉ là của con hổ? Không! Nó
chính là nỗi đau và tâm trạng hoài vọng của Thế Lữ, của những ngời yêu nớc đơng
thời. Con hổ càng căm ghét cảnh sống thực tại, càng nhứ tiếc da diết quá khứ thì
càng khat khao trở lại rừng xa:
Ta đơng theo giấc mộng ngàn to lớn
Để hồn ta phảng phất đợc gần ngơi
Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
Khát vọng trở lại rừng xa của con hổ cũng là kháy vọng về cuộc sống tự do của cả
một lớp ngời, của cả một dân tọc trong những năm tháng nô lệ.
- Còn với bài thơ Khi con tu hú(Tố Hữu) khát vọng tự do đợc bày tỏ một cách
trực tiếp với ý chí bất khuất: Quyết sống vì tự do! Quyết chết vì tự do!
Giữa chốn ngục tù của thực dân, ngời chiến sĩ cộng sản bỗng bắt gặp tiếng chim
tu hú gọi bầy. Theo tiếng chim là cả một không gian hè với tiếng ve ngân trong v-
ờn, với sân đầy bắp vàng, với bầu trời xanh cao rộng. Đặc biệt là hình ảnh đôi con
diều sáo lộn nhào từng không thật tự do, thật thoải mái với khát vọng tung
hoành. Nó đối lập hoàn toàn với cảnh tù ngục. Vì vậy mà ngời chiến sĩ uất hận,
sôi sục:
Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng hè ôi!
Ngột làm sao chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu
Lòng uất hận dâng trào muốn phá tung chốn ngục tù chật chội, ngột ngạt để trở

về cuộc sống tự do. Mùa hè đến với bao âm thanh dậy trong lòng, thôi thúc, giục
giã ngời chiến sĩ cách mạng không cam chịu cảnh tù đày mà hãy đập tan phòng xà
lim chật chội. Tiếng chim tu hú vừa gợi nhớ vừa thúc giục đến với tự do. Vì thế
Khi con tu hú không chỉ tái hiện cảnh tù đày mà còn là bày tỏ lòng yêu đời, khát
vọng tự do, muốn tung phá, giải phóng của nhà thơ.
- Đến với Ngắm trăng (Hồ Chí Minh) ta bất chợt chùng lòng bởi vẻ đẹp tâm hồn
chiến sĩ thi sĩ. Cũng ở trong cảnh tù ngục mà ngục tù không giam đợc tâm hồn tha
thiết yêu đời, yêu cuộc sống của Ngời. Đối lập với cảnh tù u ám là một đêm trăng
đẹp:
Trong tù không rợu cũng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ
Rung động mãnh liệt trớc cảnh trăng đẹp, ngời chiến sĩ cách mạng ung dung th-
ởng ngoạn trăng:
Ngời ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe của ngắm nhà thơ
Kì diệu thay là sức mạnh tinh thần! Mặc nhà tù đen tối, mặn hiện thức bạo tàn,
Bác vẫn đến với vầng trăng thơ mộng bởi đó là thế giới tự do, là vẻ đẹp của thiên
nhiên đất trời.Phép đối và nhân hoá đợc sử dụng rất đắc dụng ở đây.Ngời tù hớng
ra ngoài cửa sổ say ngắm vầng trăng sáng, vầng trăng vợt qua song sắt, qua khe
cửa hẹp của nhà tù để ngắm nhà thơ.Nhà tù trở nên vô nghĩa lý trớc những tri âm,
tri kỷ. Đến với trăng là Bác đến với cái đẹp, với tự do. Vì thế mà cả bài thơ không
có chữ tự do mà lại toát lên một tâm hồn rất tự do, luôn luôn làm chủ đợc mọi
hoàn cảnh của Bác. Và thật chính xác khi khẳng định Ngắm trăng là một cuộc vợt
ngục về tinh thần.
2.2. Có thể thấy rằng dù bằng cách này hay cách khác mỗi tác phẩm đều thể hiện
niềm khao khát cuộc sống tự do mãnh liệt. ẩn sâu bên trong nó là gì nếu không
phải là tình yêu quê hơng đất nớc sâu nặng. Những vần thơ tràn đầy cảm xúc lãng
mạn trong Nhớ rừng đã khơi gợi lòng yêu nớc thầm kín của những ngời dân mất
nớc thuở ấy. Còn trong bài thơ Khi con tu hú là sự bày tỏ lòng yêu cuộc sống qua
niềm khao khát tự do cháy bỏng bằng những vần thơ lục bát giản dị, thiết tha của

Tố Hữu. Với Tố Hữu đợc tự do là đợc cống hiến, đợc chiến đấu vì lý tởng cao
quý. Và Ngắm trăng- bài thơ tứ tuyệt giản dị, hàm súc là dẫn chứng thuyết phục
nhất cho thấy tinh thần thép- phong thái ung dung lạc quan của Bác Hồ trớc kẻ
thù. Cội nguồn của phong thái đó là niềm tin vào tơng lai cách mạng của Bác.
3. Kết bài:
Thật vậy, mỗi bài thơ là một vẻ đẹp của tâm hồn ngời viết. Dù nội dung và hình
thức có khác nhau thì tựu trung lại vẫn là bày tỏ khát vọng của mình: khát vọng tự
do. Nó là nỗi niềm khôn nguôi trong lòng ngời dân Việt Nam khi mất nớc. Nó đã
tạo nên sức mạnh để non sông Việt Nam thu về một mối, đất nớc sạch bóng quân
thù.