Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (176.08 KB, 18 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>I. Tìm hiểu chung </b>
<b>1. Kim Lân (1920- 2007)</b>
<b>Tên khai sinh: Nguyễn Văn Tài.</b>
<b>Quê: làng Phù L u, xà Tân Hồng, huyện Tiên Sơn, </b>
<b>tỉnh Bắc Ninh.</b>
<b>Giải th ởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật </b>
<b>năm 2001.</b>
<b>Tác phẩm chính: </b><i><b>Nên vợ nên chồng</b></i><b> (1955), </b><i><b>Con chó </b></i>
<b>2. Xuất xứ truyện.</b>
<i><b>Vợ nhặt</b></i><b> là truyện ngắn xt s¾c in trong tËp trun </b>
<b>Con chã xÊu xÝ (1962).</b>
<b>3. Bối cảnh xà hội của truyện.</b>
<b>Phát xít Nhật bắt nhân dân ta nhổ lúa trồng đay </b>
<b>nờn thỏng 3 năm 1945, nạn đói khủng khiếp đã </b>
<b>diễn ra. Chỉ trong vòng vài tháng, từ Quảng </b>
<b>II. §äc- hiĨu</b>
<b>1. Tìm hiểu ý nghĩa nhan đề Vợ nhặt.</b>
<b>+ Nhan đề Vợ nhặt thâu tóm giá trị nội dung t t ởng tác </b>
<b>phẩm. "Nhặt" đi với những thứ khơng ra gì. Thân </b>
<b>phận con ng ời bị rẻ rúng nh cái rơm, cái rác, có </b>
<b>thĨ "nhặt" ở bất kì đâu, bất kì lúc nào. Ng ời ta </b>
<b>hỏi vợ, c ới vợ, còn ở đây Tràng "nhặt" vợ. Đó tực </b>
<b>chất là sự khốn cùng của hoàn cảnh.</b>
<b>+ Nh ng "vợ" lại là sự trân trọng. Ng ời vợ có vị trí </b>
+ Nh vậy, nhan đề <i>Vợ nhặt</i> vừa thể hiện thảm cảnh của
ng ời dân trong nạn đói 1945 vừa bộc lộ sự c u
mang, đùm bọc và khát vọng, sức mạnh h ớng tới
cuộc sống, tổ ấm, niềm tin của con ng ời trong
<b>3. T×m hiĨu t×nh hng trun.</b>
+ Tràng là một nhân vật có ngoại hình xấu. Đã thế cịn dở
ng ời. Lời ăn tiếng nói của Tràng cũng cộc cằn, thơ
kệch nh chính ngoại hình của anh ta. Gia cảnh của
Tràng cũng rất ái ngại. Nguy cơ "ế vợ" đã rõ. Đã vậy
lại gặp năm đói khủng khiếp, cái chết ln ln đeo
bám. Trong lúc không một ai (kể cả Tràng) nghĩ đến
chuyện vợ con của anh ta thì đột nhiên Tràng có vợ.
Trong hồn cảnh đó, Tràng "nhặt" đ ợc vợ là nhặt
<b>+ D©n xãm ngơ c ngạc nhiên, cùng bàn tán, phán đoán </b>
<b>rồi cùng nghĩ: "biết có nuôi nổi nhau sống qua đ </b>
<b>ợc cái thì này không?", cùng nín lặng.</b>
<b>+ B cụ Tứ, mẹ Tràng lại càng ngạc nhiên hơn. Bà lão </b>
<b>chẳng hiểu gì, rồi "cúi đầu nín lặng" với nỗi lo </b>
<b>riêng mà rất chung: "Biết chúng nó có ni nổi </b>
<b>nhau sống qua đ ợc cơn đói khát này khơng?"</b>
<b>+ Tình huống truyện mà Kim Lân xây dựng vừa bất </b>
<b>ngờ lại vừa hợp lí. Qua đó, tác phẩm thể hiện rõ </b>
<b>giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo và giá trị nghệ </b>
<b>thuật.</b>
<b>- Giá trị hiện thực: Tố cáo tội ác thực dân, phát xít qua </b>
<b>bức tranh xám xịt về thảm cảnh chết đói. </b>
<b>Nhặt vợ là cái khốn cùng của cuộc sống. Cái đói quay </b>
<b>quắt dồn đuổi đến mức ng ời đàn bà chủ động gợi </b>
<b>ý đòi ăn. Chỉ vì đói q mà ng ời đàn bà tội nghiệp </b>
<b>này ăn luôn và "ăn liền một chặp 4 bát bánh </b>
<b>- Giá trị nhân đạo: Tình nhân ái, c u mang đùm bọc nhau, </b>
<b>khát vọng h ớng tới sự sống và hạnh phúc.</b>
<b> Điều mà Lim Lân muốn nói là: trong bối cảnh bi thảm, </b>
<b>giá trị nhân bản không mất đi, con ng ời vẫn cứ muốn </b>
<b>đ ợc là con ng ời, muốn đ ợc nên ng ời và muốn cuộc đời </b>
<b>thừa nhận họ nh những con ng ời. Tràng lấy vợ là để </b>
<b>tiếp tục sự sống, để sinh con đẻ cái, để h ớng đến t ơng </b>
<b>Đặc biệt tình ng ời, lịng nhân ái, sự c u mang đùm </b>
<b>bọc của những con ng ời nghèo đói là sức mạnh </b>
<b>để họ v ợt lên cái cht. </b>
<b>- Giá trị nghệ thuật: Tình huống truyện khiến diễn </b>
<b>biến phát triển dễ dàng và làm nổi bật đ ợc </b>
<b>3. Tìm hiểu về diễn biến tâm trạng các nhân vật.</b>
<i><b>a) Nhân vật Tràng:</b></i>
<b>+ Trng là nhân vật có bề ngồi thơ, xấu, thân phận lại </b>
<b>nghèo hèn, mắc tật hay vừa đi vừa nói một mình,…</b>
<b>+ Tràng "nhặt" đ ợc vợ trong hồn cảnh đói khát. "Chậc, </b>
<b>kệ", cái tặc l ỡi của Tràng không phải là sự liều lĩnh </b>
<b>mà là một sự c u mang, một tấm lịng nhân hậu khơng </b>
<b>thể chối từ. Quyết định có vẻ giản đơn nh ng chứa </b>
<b>+ Tất cả biến đổi từ giây phút ấy. Trên đ ờng về </b>
<b>xãm ngô c , Tràng không cúi xuống lầm lũi nh </b>
<b>mọi ngày mà "phởn phơ", "vênh vênh ra </b>
<b>điều". Trong phút chốc, Tràng quên tất cả </b>
<b>tm ti, "ch cũn tỡnh nghĩa với ng ời đàn bà đi </b>
<i><b>b) Ng êi vợ nhặt:</b></i>
<b>+ Th theo Trng tr c ht l vỡ ming n (chy trn </b>
<b>cỏi úi).</b>
<b>+ Nh ng trên đ ờng theo Tràng về, cái vẻ "cong cớn" </b>
<b>biến mất, chỉ còn ng ời phụ nữ xấu hổ, ng ợng </b>
<b>ngừng và cũng đầy nữ tính (đi sau Tràng ba </b>
<b>bốn b ớc, cái nón rách che nghiêng, ngồi mớm ở </b>
<b>mép gi ờng,). Tâm trạng lo âu, băn khoăn, </b>
<b>+ Bui sm mai, ch ta dậy sớm, qt t ớc, dọn dẹp. </b>
<b>Đó là hình ảnh của một ng ời vợ biết lo toan, </b>
<b>thu vén cho cuộc sống gia đình, hình ảnh của </b>
<b>một ng ời "vợ hiền dâu thảo".</b>
<b>Ng êi phơ n÷ xt hiện không tên, không tuổi, </b>
<b>khụng quờ nh "ri" vào giữa thiên truyện để </b>
<b>Tràng "nhặt" làm vợ. Từ chỗ nhân cách bị </b>
<b>bóp méo vì cái đói, thiên chức, bổn phận làm </b>
<b>vợ, làm dâu đ ợc đánh thức khi ng ời phụ nữ </b>
<b>này quyết định gắn sinh mạng mình với </b>
<i><b>c) Bµ cơ Tø:</b></i>
<b>+ Tâm trạng bà cụ Tứ: mừng, vui, xót, tủi, "vừa ai </b>
<b>ốn vừa xót th ơng cho số kiếp đứa con mình". </b>
<b>Đối với ng ời đàn bà thì "lịng bà đầy xót th </b>
<b>ơng". Nén vào lịng tất cả, bà dang tay đón ng </b>
<b>ời đàn bà xa lạ làm con dâu mình: "ừ, thơi thì </b>
<b>các con phải duyên, phải số với nhau, u cũng </b>
<b>mừng lòng".</b>
<b>Bà cụ Tứ là hiện thân của nỗi khổ con ng ời. Ng ời mẹ ấy </b>
<b>đã nhìn cuộc hơn nhân éo le của con thơng qua </b>
<b>tồn bộ nỗi đau khổ của cuộc đời bà. Bà lo lắng tr </b>
<b>ớc thực tế quá nghiệt ngã. Bà mừng một nỗi mừng </b>
<b>sâu xa. Từ ngạc nhiên đến xót th ơng nh ng trên </b>
<b>hết vẫn là tình yêu th ơng. Cũng chính bà cụ là ng </b>
<b>ời nói nhiều nhất về t ơng lai, một t ơng lai rất cụ </b>
<b>thể thiết thực với những gà, lợn, ruộng, v ờn,…</b>
<b>một t ơng lai khiến các con tin t ởng bởi nó khơng </b>
<b>q xa vời. Kim Lân đã khám phá ra một nét độc </b>
<b>đáo khi để cho một bà cụ cập kề miệng lỗ nói </b>
<i><b>III. Tæng kÕt</b></i>
<i><b>+ Vợ nhặt</b></i><b> tạo đ ợc một tình huống truyện độc đáo, </b>
<b>cách kể chuyện hấp dẫn, miêu tả tâm lí nhân </b>
<b>vật tinh tế, đối thoại sinh động.</b>