TLBD TOAN 4

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>MỜI CÁC BẠN ĐÊN VỚI CÂU LẠC BỘ TOÁN TIỂU HỌC </b>

<b>(violet.vn/toantieuhoc)</b>

<b>NƠI GIAO LƯU – TRAO ĐỔI VỀ CHUN MƠN TỐN TIỂU HỌC</b>

<b>SỬ DỤNG SƠ ĐỒ ĐOẠN THẲNG ĐỂ TÌM LỜI GIẢI</b>

<b>KHÁC NHAU TRONG DẠY GIẢI TỐN</b>

Sử dụng sơ đồ đoạn thẳng trong giải toán đã trở thành một phương pháp hữu hiệu trong
việc giải một số dạng toán ở tiểu học. Trong bài "Phát triển từ một bài toán cơ bản" của
tác giả Đặng Phương Hoa, TTT số 33 là một minh chứng cho vấn đề này. Trong bài này,
dựa vào một bài tốn cơ bản của lớp 4 tơi nêu lên ngun lí chung của các lời giải, từ đó
áp dụng cho việc tìm lời giải của một bài tốn khác.

<b>Bài tốn 1 :</b> Tìm 2 số, biết tổng của chúng bằng 2004 và hiệu của chúng bằng 202.
Đây là bài tốn điển hình ở lớp 4 và trong SGK thường nêu lên 2 cách giải sau :

<b>Cách 1 :</b>

Số bé = (Tổng - Hiệu) : 2 ; Số lớn = Số bé + Hiệu hoặc Số lớn = Tổng - Số bé.

<b>Cách 2 :</b>

Số lớn = (Tổng + Hiệu) : 2 ; Số bé = Số lớn - Hiệu hoặc Số bé = Tổng - Số lớn.

Ta thấy : Cả 2 cách giải trên đều có chung ngun lí là : Biến đổi sơ đồ để được 2 đoạn
thẳng bằng nhau.

Theo nguyên lí trên ta, biến đổi sơ đồ :

Thành sơ đồ:

Dựa vào sơ đồ trên ta có cách giải 3 :
Số bé là : 2004 : 2 - (202 : 2) = 901
Số lớn là : 2004 : 2 + (202 : 2) = 1103,
hoặc : 2004 - 901 = 1103

Đáp số : Số bé : 901 ; số lớn : 1103.

<b>Bài toán 2 :</b> Khối lớp 4 có bốn lớp với tổng số học sinh là 156 em. Lớp 4A nhiều hơn lớp
4B là 10 em. Lớp 4C ít hơn lớp 4A là 4 em. Lớp 4B và lớp 4D có số học sinh bằng nhau.
Hỏi mỗi lớp có bao nhiêu em ?

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

khác nhau thì lại khơng đơn giản. Nếu chúng ta áp dụng nguyên lí biến đổi sơ đồ đoạn
thẳng thành các đoạn thẳng bằng nhau thì ta sẽ có 4 cách giải khác nhau. Đầu tiên ta tóm
tắt bài toán bằng sơ đồ đoạn thẳng :

<b>Cách giải 1 :</b> (Biến thành 4 đoạn thẳng bằng nhau và bằng đoạn thẳng biểu thị số học sinh
4B)

Số học sinh 4C nhiều hơn số học sinh 4B là : 10 - 4 = 6 (em)
Theo bài ra ta có sơ đồ :

Số học sinh 4B và cũng là số học sinh lớp 4D là :
(156 - 10 - 6) : 4 = 35 (em)

Số học sinh 4A là : 35 + 10 = 45 (em)
Số học sinh 4C là : 35 + 6 = 41 (em)

Đáp số : 4A : 45 em, 4B : 35 em, 4C : 41 em, 4D : 35 em.

<b>Cách giải 2 :</b> (Biến thành 4 đoạn bằng nhau và bằng đoạn thẳng biểu thị số học sinh 4A).

Số học sinh 4A là : (156 + 10 + 4 + 10) : 4 = 45 (em)

Số học sinh 4B và cũng là số học sinh 4D là : 45 - 10 = 35 (em)
Số học sinh 4C là : 45 - 4 = 41 (em)

Đáp số : 4A : 45 em, 4B : 35 em, 4C : 41 em, 4D : 35 em.

<b>Cách giải 3 :</b> Vì (10 + 6) : 4 = 4, từ đây ta biến thành 4 đoạn thẳng bằng nhau và bằng
đoạn thẳng biểu thị số học sinh lớp 4B thêm 4 học sinh.

Lời giải xin dành cho các bạn.

<b>Cách giải 4 :</b> Biến đổi sơ đồ thành 4 đoạn thẳng bằng nhau và bằng đoạn thẳng biểu thị số
học sinh 4C. Các bạn hãy vẽ sơ đồ và giải xem nhé !

Nếu để ý đến điều kiện số học sinh 2 lớp 4B và 4D bằng nhau ta lại có <b>cách giải thứ 5</b>. Sơ
đồ:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

tương tự nhé !

Chúc các bạn giải toán ngày một "siêu" hơn !

</div>

<!--links-->