Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở các trường phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở và trung học phổ thông tỉnh Lào Cai (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HOÀNG THU HUYỀN

QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH CHO GIÁO VIÊN THEO CHƯƠNG TRÌNH
GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018 Ở CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG
DÂN TỘC NỘI TRÚ THCS VÀ THPT TỈNH LÀO CAI
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn: TS. Hoàng Văn Dương

THÁI NGUYÊN - 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và các kết quả nghiên cứu trong luận văn này
là hoàn tồn trung thực, khách quan, khơng trùng lặp với các luận văn khác. Thơng
tin trích dẫn trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Nếu sai tơi xin hồn toàn
chịu trách nhiệm.

Tác giả luận văn

Hoàng Thu Huyền

i

LỜI CẢM ƠN
Trong suốt q trình học tập và hồn thành luận văn này, tôi đã nhận được
sự giúp đỡ tận tình của các thầy cơ giáo, đồng nghiệp và các bạn. Trước hết, tôi xin
bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đến TS. Hoàng Văn Dương, người đã tận tâm, trực tiếp
hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và quá trình nghiên cứu luận
văn. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo khoa Tâm lý - Giáo dục
trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên đã trực tiếp giảng dạy lớp Thạc sỹ
QLGD K26.
Tôi chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình, tạo mọi điều kiện của các đồng
chí trong Ban Giám hiệu, các thầy giáo, cơ giáo, nhân viên và học sinh các trường
PTDT nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai đã tạo điều kiện thuận lợi và nhiệt tình
giúp đỡ tác giả có được các thơng tin cần thiết, hữu ích để phục vụ cho đề tài nghiên
cứu của mình.
Mặc dù đã cố gắng nhưng luận văn cũng khơng thể tránh khỏi một số thiếu sót.
Tác giả mong nhận được sự đóng góp ý kiến từ thầy cô, đồng nghiệp và bạn bè.
Xin chân thành cảm ơn!
Tác giả

Hoàng Thu Huyền

ii


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...........................................................................viii

DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................. ix
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ..................................................................................... xi
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lí do chọn đề tài .............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH CHO GIÁO VIÊN THEO CHƯƠNG
TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018 Ở CÁC TRƯỜNG PHỔ
THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ VÀ TRUNG
HỌC PHỔ THÔNG ................................................................................... 7

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 7
1.1.1. Ở các nước trên thế giới ............................................................................ 7
1.1.2. Ở Việt Nam ................................................................................................ 9
1.2. Các khái niệm cơ bản ................................................................................. 11
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục ........................................................................ 11
1.2.2. Bồi dưỡng, bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiếng Anh trung học .. 13
1.2.3. Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiếng Anh trung học........ 15
1.3.

Bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên theo chương
trình GDPT 2018 ở các trường phổ thông dân tộc nội trú
THCS&THPT .......................................................................................... 15

iii


1.3.1. Yêu cầu về năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên trường phổ
thông dân tộc nội trú THCS&THPT theo chương trình GDPT 2018 .......... 15
1.3.2. Mục tiêu, ý nghĩa hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng
Anh cho giáo viên trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT ...... 17
1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên ở
trường phổ thơng dân tộc nội trú THCS&THPT .................................... 19
1.3.4. Hình thức và phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh
ở trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT ................................. 20
1.4. Quản lý năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên ở trường phổ
thông dân tộc nội trú THCS&THPT ....................................................... 21
1.4.1. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho
giáo viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT ................. 21
1.4.2. Tổ chức thực bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo
viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT ......................... 23
1.4.3. Chỉ đạo thực hiện bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo
viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT ......................... 24
1.4.4. Kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng
Anh cho giáo viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT ... 25
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học môn
tiếng Anh cho giáo viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú
THCS&THPT .......................................................................................... 27
1.5.1. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 27
1.5.2. Yếu tố khách quan ................................................................................... 28
Kết luận chương 1.............................................................................................. 29
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY
HỌC MÔN TIẾNG ANH CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG
PTDT NỘI TRÚ THCS VÀ THPT TỈNH LÀO CAI ........................ 30

2.1. Khái quát về kinh tế - xã hội tỉnh Lào Cai ................................................. 30
2.1.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội thành phố Lào Cai ..................... 30
2.1.2. Tình hình giáo dục tại trường PTDT nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai ... 30
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ................................................................ 32
2.2.1. Mục đích, ý nghĩa của khảo sát thực trạng .............................................. 32
2.2.2. Nội dung khảo sát thực trạng................................................................... 33
iv


2.2.3. Phương pháp khảo sát thực trạng ............................................................ 33
2.2.4. Phương pháp xử lý số liệu ....................................................................... 34
2.2.5. Địa bàn và khách thể khảo sát ................................................................. 34
2.3. Thực trạng năng lực dạy học môn tiếng Anh của giáo viên ở các trường
phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai so với yêu cầu
của chương trình GDPT 2018 ................................................................. 35
2.3.1. Chất lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh ở các trường phổ thông dân
tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai ................................................... 35
2.3.2. Đánh giá về năng lực dạy học môn tiếng Anh của giáo viên ở các trường
phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai so với yêu cầu của
chương trình GDPT 2018 ......................................................................... 36
2.4. Thực trạng bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên ở
các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai ......... 37
2.4.1. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên tiếng Anh ở trường phổ
thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai về bồi dưỡng nâng
cao năng lực giảng dạy ............................................................................ 37
2.4.2. Thực trạng nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho
giáo viên ở các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh
Lào Cai .................................................................................................... 41
2.4.3. Thực trạng hình thức và phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học
môn tiếng Anh cho giáo viên ở các trường phổ thông dân tộc nội trú

THCS&THPT tỉnh Lào Cai ..................................................................... 44
2.5. Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo
viên ở các trường PTDTNT THCS&THPT tỉnh Lào Cai ....................... 48
2.5.1. Công tác xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh
cho giáo viên ở trường PTDT nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai ............. 48
2.5.2. Tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên ở
trường PTDTNT THCS&THPT tỉnh Lào Cai ........................................ 51
2.5.3. Chỉ đạo thực hiện bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo
viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai .......... 53
2.5.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh
cho giáo viên ở trường PTDT nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai ............... 55
v


2.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực dạy
học môn tiếng Anh cho giáo viên ở trường PTDT nội trú
THCS&THPT tỉnh Lào Cai ..................................................................... 57
2.7. Đánh giá thuận lợi và khó khăn về công tác quản lý bồi dưỡng năng lực
dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên ở trường PTDT nội trú
THCS&THPT tỉnh Lào Cai ..................................................................... 59
2.7.1. Thuận lợi .................................................................................................. 59
2.7.2. Khó khăn .................................................................................................. 60
2.8. Đánh giá chung về thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học môn
tiếng Anh cho giáo viên ở trường PTDT nội trú THCS&THPT tỉnh
Lào Cai .................................................................................................... 61
2.8.1. Ưu điểm ................................................................................................... 61
2.8.2. Hạn chế .................................................................................................... 62
2.8.3. Nguyên nhân của hạn chế ........................................................................ 63
Kết luận chương 2.............................................................................................. 65
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY

HỌC 66MƠN TIẾNG ANH CHO GIÁO VIÊN THEO CHƯƠNG
TRÌNH GDPT 2018 Ở CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC
NỘI TRÚ THCS VÀ THPT TỈNH LÀO CAI .................................... 66
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................................... 66
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ......................................................... 66
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa, thực tiễn ............................................ 66
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ........................................................... 67
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 67
3.2. Một số biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh
cho giáo viên theo chương trình GDPT 2018 ở trường phổ thơng dân
tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai ................................................... 68
3.2.1. Nâng cao nhận thức của CBQL, giáo viên tiếng Anh về giá trị nghề
nghiệp và xây dựng môi trường, tạo động lực cho giáo viên tiếng Anh
ở trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai tích
cực bồi dưỡng năng lực dạy học bộ mơn theo chương trình GDPT
2018 ......................................................................................................... 68

vi


3.2.2. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho
giáo viên các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào
Cai theo chuẩn năng lực tiếng Anh và năng lực sư phạm phù hợp với
cấp học theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo ............................... 71
3.2.3. Chỉ đạo đổi mới xây dựng chương trình, tài liệu, nội dung và hình thức
bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên theo chương
trình GDPT 2018 ở trường phổ thơng dân tộc nội trú THCS&THPT
tỉnh Lào Cai ............................................................................................. 74
3.2.4. Tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác bồi dưỡng năng lực dạy học
mơn tiếng Anh cho giáo viên theo chương trình GDPT 2018 ở trường

phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai ........................... 79
3.2.5. Chỉ đạo tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ bồi
dưỡng năng lực dạy học môn tiếng anh cho GV ở trường PTDT nội trú
THCS&THPT tỉnh Lào Cai ...................................................................... 82
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 85
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp mới ........... 85
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 85
3.4.2. Đối tượng và nội dung khảo nghiệm ....................................................... 86
3.4.3. Các bước khảo nghiệm ............................................................................ 86
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 86
Kết luận chương 3.............................................................................................. 93
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 94
1. Kết luận .......................................................................................................... 94
2. Khuyến nghị................................................................................................... 95
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 97
PHỤ LỤC ........................................................................................................ 99

vii


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BD Bồi dưỡng
BDGV Bồi dưỡng giáo viên
BGDĐT Bộ giáo dục và Đào tạo
CBQL Cán bộ quản lý
CNN Chuẩn nghề nghiệp
CT Chỉ thị
GDPT Giáo dục phổ thông
GV Giáo viên
HS Học sinh

NL Năng lực
NLDH Năng lực dạy học
PT Phổ thông
PTDT Phổ thông dân tộc
QĐ Quyết định
TCM Tổ chuyên môn
TT Thông tư
TTg Thủ tướng
THCS Trung học cơ sở
THPT Trung học phổ thông

viii


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Thống kê các trường PTDT nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai năm
học 2019-2020 .................................................................................... 31
Bảng 2.2. Số lượng giáo viên dạy tiếng anh tại các trường phổ thông dân tộc
nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai qua các năm 2017-2019 .............. 32
Bảng 2.3. Ý nghĩa của điểm số bình quân........................................................... 34
Bảng 2.4. Chất lượng giáo viên dạy tiếng anh tại các trường phổ thông dân tộc
nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai cập nhật đến 31/12/2019 ............. 35
Bảng 2.5. Đánh giá của CBQL, GV về tầm quan trọng của hoạt động bồi
dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên ở trường phổ
thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai ............................. 38
Bảng 2.6. Đánh giá của HS về tầm quan trọng của môn tiếng Anh theo chương
trình GDPT 2018 ................................................................................ 40
Bảng 2.7. Đánh giá của GV về nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học môn
tiếng Anh cho giáo viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú
THCS&THPT tỉnh Lào Cai ................................................................ 42

Bảng 2.8. Đánh giá của GV về phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học môn
tiếng Anh cho giáo viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú
THCS&THPT tỉnh Lào Cai ................................................................ 47
Bảng 2.9. Thực trạng xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học môn
tiếng Anh cho giáo viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú
THCS&THPT tỉnh Lào Cai ................................................................ 49
Bảng 2.10. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho
giáo viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh
Lào Cai ................................................................................................ 52
Bảng 2.11. Thực trạng chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng
Anh cho giáo viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT
tỉnh Lào Cai ........................................................................................ 54
Bảng 2.12. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy
học môn tiếng Anh cho giáo viên ở trường phổ thông dân tộc nội
trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai........................................................... 56
ix


Bảng 2.13. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực
dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên ở trường phổ thông dân tộc
nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai .................................................... 58
Bảng 3.1. Khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động bồi
dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên tại các trường
PTDT nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai ......................................... 87
Bảng 3.2. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động bồi
dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên tại các trường
PTDT nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai ......................................... 89

x

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Đánh giá của CBQL, GV về hình thức bồi dưỡng năng lực dạy học
mơn tiếng Anh cho giáo viên ở trường phổ thông dân tộc nội trú
THCS&THPT tỉnh Lào Cai ................................................................ 44
Biểu đồ 2.2. Đánh giá của HS về hình thức dạy học mơn tiếng Anh theo chương
trình GDPT 2018 ................................................................................ 45
Biểu đồ 3.1. Mối tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh
cho giáo viên tại các trường PTDT nội trú THCS&THPT tỉnh Lào
Cai ....................................................................................................... 91

xi


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong thế giới tồn cầu hóa, tri thức khơng ngừng tăng lên, khơng ngừng trao
truyền, biết thêm một ngoại ngữ là chúng ta có thêm một cánh cửa để bước ra thế
giới bên ngoài. Tiếng Anh được xem là ngôn ngữ phổ biến thông dụng tồn cầu,
hiện nay có tới hơn 60 nước sử dụng tiếng Anh làm ngơn ngữ giao tiếp chính thức
và là ngơn ngữ chung sử dụng chung trên tồn thế giới.
Ở Việt Nam, tiếng Anh là môn học bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ
thơng từ lớp 3 đến lớp 12. Mục tiêu cơ bản của Chương trình giáo dục phổ thơng
mơn Tiếng Anh là giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực giao tiếp thông
qua rèn luyện các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết và các kiến thức ngôn ngữ. Các kỹ
năng giao tiếp và kiến thức ngôn ngữ được xây dựng trên cơ sở các đơn vị năng lực
giao tiếp cụ thể, trong các chủ điểm và chủ đề phù hợp với nhu cầu và khả năng của
học sinh phổ thông nhằm giúp các em đạt được các yêu cầu quy định trong Khung
năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam, cụ thể là học sinh kết thúc cấp tiểu

học đạt Bậc 1, học sinh kết thúc cấp trung học cơ sở đạt Bậc 2, học sinh kết thúc
cấp trung học phổ thông đạt Bậc 3.
Chương trình giáo dục phổ thơng (GDPT) mơn tiếng Anh mới kế thừa và tích
hợp những đường hướng giáo dục tiên tiến trên thế giới như dạy học theo định hướng
phát triển năng lực, lấy người học làm trung tâm, và đảm bảo tính linh hoạt để phù hợp
với bối cảnh dạy và học tiếng Anh tại các địa phương khác nhau. Tuy nhiên, khơng
khó để nhận thấy trong bối cảnh dạy và học tiếng Anh tại Việt Nam cịn nhiều khó
khăn như hiện nay, chương trình GDPT mới nói trên cũng sẽ đặt ra những thử thách
khơng nhỏ đối với công tác bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh nói chung và cơng tác bồi
dưỡng giáo viên tiếng Anh ở hai cấp học THCS, THPT nói riêng.
Tại tỉnh Lào Cai, thực hiện Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong các cơ sở
giáo dục tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2015 - 2020”, ngành Giáo dục và Đào tạo đã thực
hiện tốt cơng tác bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho cán bộ quản lý, nhất là giáo viên
cốt cán và giáo viên trực tiếp dạy tiếng Anh trong các trường. Qua đó, đa số giáo
1


viên tiếng Anh ở các cấp học được bồi dưỡng kiến thức, tập huấn phương pháp
giảng dạy với sự hỗ trợ của giảng viên các trường đại học, các chuyên gia giáo dục
đến từ các nước châu Âu. Để tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục ngoại ngữ, ngành
Giáo dục và Đào tạo Lào Cai đã và sẽ tiếp tục cử giáo viên cốt cán; được quy hoạch
làm giáo viên cốt cán; cán bộ chỉ đạo chuyên môn ở các trường công lập trên địa
bàn tỉnh, tham gia bồi dưỡng nâng cao năng lực ngoại ngữ tại Malaysia, Singapore,
Australia, tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên tiếng Anh
chưa đạt chuẩn.
Việc bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiếng Anh theo chương trình
phổ thơng mới ở các trường THCS và THPT bước đầu đã gặt hái được thành công,
năm học 2019-2020 thi tuyển sinh vào lớp 10 Tiếng Anh là môn thi bắt buộc, điều
này thể hiện sự nỗ lực, cố gắng của ngành giáo dục tỉnh Lào Cai và các đơn vị
trường học. Tuy nhiên, công tác bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng nâng cao năng lực

giảng dạy tiếng Anh cho giáo viên cịn có một số hạn chế: Cơng tác chỉ đạo chuyên
môn của một số trường thiếu quyết liệt, một số giáo viên thiếu quyết tâm trong công
tác tự bồi dưỡng chuyên môn, chất lượng thi tuyển sinh lớp vào trường THPT và
điểm thi THPT Quốc Gia môn tiếng Anh cịn thấp, giáo viên khơng duy trì được
bậc năng lực sau bồi dưỡng, chương trình bồi dưỡng chưa sát với nhu cầu thực tế,
thiếu hỗ trợ duy trì năng lực sau bồi dưỡng, chỉ tiêu chưa sát với nhu cầu địa
phương… Vì vậy, vấn đề bồi dưỡng nâng cao năng lực sư phạm, ngôn ngữ cho giáo
viên tiếng Anh các bậc học nói chung và giáo viên tiếng Anh cấp THCS, THPT nói
riêng là yêu cầu cấp thiết, đồng thời là giải pháp đột phá trong để nâng cao chất
lượng dạy học tiếng Anh THCS, THPT ở tỉnh Lào Cai. Mặc dù CBQL và GV các
trường đã có nhận thức về tầm quan trọng và đề cao vai trị của hoạt động bồi dưỡng
năng lực dạy học mơn tiếng Anh theo chương trình GDPT mới trong nhà trường;
có sự chỉ đạo của Ban Chi ủy, Ban Giám hiệu về việc chủ động xây dựng các kế
hoạch giáo dục mơn tiếng Anh tại trường theo chương trình GDPT mới, bước đầu
xây dựng được đội ngũ GV dạy tiếng Anh có sự nhiệt tình, đam mê, nhiệt huyết với
nghề, có ý thức hiểu về tầm quan trọng của hoạt động BD năng lực dạy học mơn
tiếng anh theo chương trình GDPT 2018, công tác bồi dưỡng năng lực dạy học tiếng
2


Anh cho giáo viên còn hạn chế như: một số nội dung, hình thức và phương pháp bồi
dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên các trường PTDT nội trú
THCS&THPT chưa phù hợp, chưa đống nhất, đội ngũ cốt cán triển khai công tác
bồi dưỡng cho giáo viên vừa thiếu vừa yếu. Vì vậy hoạt động bồi dưỡng năng lực
dạy học môn tiếng anh cho giáo viên các trường PTDT nội trú THCS&THPT bước
đầu giải quyết các vấn đề trước mắt, việc thực hiện chưa có chiều sâu, thiếu tầm vĩ
mô, công tác quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên các
trường PTDT nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai còn chưa đồng bộ các chức năng
lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá.
Xuất phát từ những lý do trên, tơi chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lí bồi dưỡng

năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên theo chương trình giáo dục phổ
thơng 2018 ở các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT tỉnh Lào Cai”
làm luận văn với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn tiếng
Anh ở vùng dân tộc thiểu số.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn công tác bồi dưỡng và quản lí bồi dưỡng năng
lực dạy học cho giáo viên tiếng Anh ở các trường phổ thông, luận văn đề xuất các
biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo
viên ở các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh Lào Cai góp phần
nâng cao chất lượng dạy và học môn tiếng Anh cho học sinh người dân tộc thiểu số
đáp ứng u cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh
cho giáo viên ở các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học môn
tiếng Anh cho giáo viên ở các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT tỉnh
Lào Cai.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng
Anh cho giáo viên ở các trường phổ thông dân tộc nội trú THS&THPT theo chương
trình GDPT 2018 mơn tiếng Anh.
4.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học môn
3


tiếng Anh cho giáo viên ở các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT tỉnh
Lào Cai.
4.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học môn
tiếng Anh cho giáo viên ở các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT tỉnh
Lào Cai để chuẩn bị triển khai thực hiện chương trình GDPT 2018.

5. Giả thuyết khoa học
Cơng tác bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiếng Anh nói chung và
giáo viên tiếng Anh ở các trường phổ thơng dân tộc nội trú THCS và THPT nói
riêng của tỉnh Lào Cai những năm qua đã đạt được một số kết quả song vẫn còn bộ
lộ nhiều tồn tại hạn chế, có một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó có
ngun nhân quản lý. Nếu đề xuất được và áp dụng biện pháp quản lý hoạt động
bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiếng Anh ở các trường phổ thông dân
tộc nội trú THCS và THPT một cách phù hợp thì sẽ nâng cao được chất lượng đội
ngũ, có thể đáp ứng được u cầu của chương trình GDPT 2018 mơn tiếng Anh,
góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn tiếng Anh cho học sinh người dân
tộc thiểu số.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Về nội dung nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng
năng lực dạy học cho giáo viên tiếng Anh ở các trường phổ thông dân tộc nội trú
THCS và THPT tỉnh Lào Cai.
6.2. Về khách thể điều tra và địa bàn nghiên cứu
- Không gian nghiên cứu: Tại 8 trường phổ thông dân tộc nội trú THCS và
THPT tỉnh Lào Cai.
- Khách thể điều tra gồm: 24 cán bộ quản lý, 08 tổ trưởng chuyên môn, 28 giáo
viên tiếng Anh và 250 học sinh tại các trường được khảo sát.
- Thời gian nghiên cứu: Từ năm học 2019 - 2020 đến năm học 2020 - 2021.
7. Phương pháp nghiên cứu

4


7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa để
nghiên cứu các tài liệu lý luận, các văn bản, Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Nhà

nước có liên quan đến GD&ĐT; quản lý, bồi dưỡng năng lực phát triển đội ngũ giáo
viên nói chung và đội ngũ giáo viên Tiếng Anh các trường PTDT nội trú
THCS&THPT tỉnh Lào Cai nói riêng để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra: Sử dụng hệ thống câu hỏi để khảo sát trên khách thể
trong phạm vi nghiên cứu nhằm tìm hiểu thực trạng về số lượng, chất lượng đội
ngũ, công tác bồi dưỡng năng lực dạy học và quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực
dạy học cho giáo viên tiếng Anh ở các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS và
THPT tỉnh Lào Cai.
- Phương pháp phỏng vấn: Trao đổi với một số CBQL, giáo viên có kinh
nghiệm trong cơng tác và một số học sinh với các nội dung xoay quanh đánh giá
thực trạng để thu thập thông tin sâu về một số vấn đề cốt lõi của đề tài.
- Phương pháp quan sát: Quan sát trực tiếp các hoạt động bồi dưỡng chuyên
môn cho giáo viên tiếng Anh ở các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT
tỉnh Lào Cai để thu thập thơng tin, phân tích, đánh giá thực trạng của vấn đề nghiên
cứu.
- Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến chuyên gia và cán bộ quản lý, nhà giáo
đang trực tiếp giảng dạy về các biện pháp quản lý mới đề xuất.
7.3. Nhóm phương pháp bổ trợ: Sử dụng toán thống kê để xử lý số liệu khảo sát
thu được và tính tần suất, điểm trung bình.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài các phần như: Mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ
lục thì luận văn gồm 3 chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học mơn tiếng
Anh cho giáo viên theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở các trường PTDT
nội trú THCS và THPT.
Chương 2: Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho
5

giáo viên theo chương trình giáo dục phổ thơng 2018 ở các trường PTDT nội trú
THCS và THPT tỉnh Lào Cai.
Chương 3: Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học mơn tiếng Anh cho
giáo viên theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở các trường PTDT nội trú
THCS và THPT tỉnh Lào Cai.

6


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH CHO GIÁO VIÊN THEO CHƯƠNG TRÌNH
GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018 Ở CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN
TỘC NỘI TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ VÀ TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Ở các nước trên thế giới
Các tác giả Hannele Niemi và Ritva Jakku-Sihvonen đã mơ tả chi tiết và có
những phân tích thuyết phục về những thay đổi quan trọng trong cấu trúc, nội dung
chương trình BDGV để nâng cao chất lượng giáo dục ở Phần Lan. Một số tác giả
khác như: A.Carin, Craig A.Mertler, Marzano lại đi sâu nghiên cứu và đã đề xuất
các biện pháp hình thành NLDH cho GV. Tác giả Marzano đã đưa ra một số định
hướng như trong tiết học, GV phải biết sơ đồ hóa kiến thức, khắc sâu những kiến
thức trọng tâm; thúc đẩy sự hợp tác của HS. Chương trình Nâng cao chất lượng đào
tạo huấn luyện viên (trainers) và GV của mạng lưới Chính sách Đào tạo GV châu
Âu (ENTEP) đã nhận định người GV cần được trang bị những NL mới. Đó là khả
năng sử dụng IT có hiệu quả; tăng cường chun mơn hóa và trách nhiệm cá nhân
đối với phát triển chuyên môn [22]. Báo cáo của ENTEP trong hội thảo tổ chức tại
Brussels vào tháng 6/2005 đã thông qua bản đề cương Những nguyên tắc chung về
trình độ và năng lực GV ở Châu Âu, tập trung vào các nguyên tắc: GV phải được
trang bị nền tảng nghề nghiệp tốt; GV là nghề nghiệp mang tính cơ động và phải

được BD để tiếp tục phát triển chuyên môn [22]. Cùng với quan điểm này, ở bang
Quebec (Canada), các nhà nghiên cứu đã trình bày bộ tiêu chuẩn NL GV; đặt ra vấn
đề đổi mới quan niệm về đào tạo, BDGV; đề xuất thiết kế các chương trình BDGV
[22]. Ở Anh, Hoa Kỳ và Thái Lan CNN GV là cơ sở định hướng cho quá trình phát
triển nghề nghiệp liên tục cho GV, được thể hiện rõ nhất trong thực tiễn [7]. Có thể
thấy, các cơng trình nghiên cứu ở nước ngoài đã đề cập nhiều đến nội dung BD với
những yêu cầu cụ thể. Mục đích của các cơng trình đó là nhằm mục tiêu BD kiến

7


thức chuyên môn, kiến thức khoa học, kĩ năng dạy học… để phát triển các NLDH
cần thiết cho GV.
Theo Hannele Niemi và Ritva JakkuSihvonen [23], lí do cơ bản dẫn đến thành
cơng của hệ thống GD Phần Lan (có thành tích cao nhất trong nhiều kỳ thi PISA)
là do Phần Lan đã quyết định nâng chuẩn trình độ GV phổ thơng lên trình độ thạc
sĩ và mọi GV có nghĩa vụ và quyền hạn phải không ngừng học tập, phát triển chun
mơn. Cơng trình nghiên cứu về đào tạo GV tiểu học và trung học ở 6 quốc gia Đông
Âu của y ban Văn hóa và Giáo dục thuộc Liên minh châu Âu cũng xác định trong
công cuộc đổi mới GD, việc BDGV cần phải được chú trọng, phải có kế hoạch lâu
dài cho công tác BDGV ở giai đoạn tiếp nối [24]. Luật nhà trường của bang
Brandenburg, Cộng hoà Liên bang Đức [7] quy định rõ GV phải có nghĩa vụ tham
gia BD, thường xuyên cập nhật kiến thức và đưa vào những biện pháp đào tạo nâng
cao NL chun mơn. Chương trình BDGV có ở ba cấp quản lý: Cấp nhà nước, cấp
địa phương và chương trình BD tại các nhà trường.
Cuốn sách của trung tâm Nghiên cứu và Đổi mới giáo dục, OECD, 1998 [26]
đã rút ra kết luận “Các chính sách đổi mới GD sẽ khơng đem lại hiệu quả nếu bản
thân người giáo viên không thay đổi”. Cuốn sách cũng nêu những kinh nghiệm thực
tiễn điển h nh của 8 quốc gia trong BDGV, ví dụ như: phát triển những ý tưởng BD
hoàn toàn mới của Đức; coi BDGV là nhiệm vụ ưu tiên của Ireland; khắc phục

những rào cản do quan niệm lỗi thời, cứng nhắc trong BDGV ở Luc-xăm-bua;
BDGV hướng tới sự chuẩn mực, xuất sắc và có kiểm định ở Hoa Kỳ… Tóm lại, đã
có một số chính sách và cơng trình nghiên cứu về công tác QL BD đội ngũ GV ở
tầm vĩ mô đề cập tới những vấn đề quan trọng như: quy định cụ thể việc BD là nghĩa
vụ của người GV, GV phải có nhiệm vụ BD kiến thức, NL suốt đời; cần nâng chuẩn
trình độ GV phổ thơng... Đó là những tiếp cận đúng và đang được các nhà nghiên
cứu tiếp tục kế thừa và triển khai.việc điều hành công tác BD đội ngũ GV cần chú
ý đầu tiên đến việc lập kế hoạch BD.
Theo V. A.Xukhomlinski [20], để tổ chức hoạt động dạy và học nói chung và
BDGV trong trường trung học nói riêng một cách hiệu quả, ngay trước khi bước

8


vào năm học nhà trường phải lập kế hoạch hết sức cụ thể và chi tiết: Phân công trách
nhiệm cụ thể của Hiệu trưởng và Phó hiệu trưởng; Xác định những công việc cụ thể
của mỗi thành viên trong Ban giám hiệu; Xác định thời lượng thực hiện mỗi công
việc đã được đề ra.
Theo Denise Beutel và Rebecca Spooner-Lane, (Úc) [26], hiệu trưởng, các phó
hiệu trưởng, trưởng bộ mơn, GV có kinh nghiệm trong trường trung học sẽ là lực lượng
nịng cốt tham gia vào q trình kèm cặp, giúp đỡ những đồng nghiệp [26]. Các nước
Anh, Hoa Kỳ, Thái Lan cũng rất quan tâm đến sử dụng các GV có kinh nghiệm, có
trình độ nghề nghiệp cao để hướng dẫn, tư vấn cho các GV mới [7].
1.1.2. Ở Việt Nam
Trong suốt các giai đoạn phát triển kinh tế xã hội ở nước ta, vấn đề BD cán bộ
luôn luôn được chú trọng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Bồi dưỡng thế hệ cách
mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Ngay sau Cách mạng
tháng Tám năm 1945, Người đã quan tâm xây dựng một nền giáo dục toàn dân, chú
trọng xây dựng đội ngũ giáo viên, từng bước đủ về số lượng và đảm bảo chất lượng
để phục vụ sự nghiệp giáo dục, sự nghiệp cách mạng của Đảng.

Các Nghị quyết Đại hội Đảng IV, V, đặc biệt là đường lối đổi mới do Đại hội
VI của Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo đã tạo đà cho sự phát triển
kinh tế - xã hội của đất nước, trong đó có giáo dục. Trong những năm gần đây, đã
có nhiều nhà nghiên cứu bàn về các lĩnh vực văn hóa - giáo dục, BDGV. Các tạp
chí, tập san, chun san, báo Giáo dục thời đại xuất hiện ngày càng nhiều và càng
phong phú về nội dung vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Tuy vậy,
những vấn đề lý luận về BDGV vẫn chưa được thể hiện rõ nét, ít có các cơng trình
nghiên cứu, đây là một vấn đề cần phải được làm sáng tỏ hơn về lý luận và thực
tiễn.
Các văn bản của Chính Phủ đã ban hành như: Chỉ thị số 18/2001/CT-TTg [16],
Quyết định số 09/2005/QĐ-TTg [17] đều nhấn mạnh vào định hướng cho việc xây
dựng đội ngũ giáo viên THPT theo phương châm đào tạo kết hợp với sử dụng;
BDGV trên cơ sở đề cao việc tự BD và tự học của giáo viên, nâng cao chất lượng

9


ĐNNG và cán bộ quản lý giáo dục được ban hành đã định hướng và tạo hành lang
pháp lý cho việc xây dựng, BDGV trong đó có giáo viên dạy tiếng Anh ở các trường
THCS theo hướng chuẩn hóa, đồng bộ và từng bước hiện đại hóa đặt ra những yêu
cầu mới vừa cấp bách, vừa lâu dài.
Các văn bản do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành như: văn bản số 2653/
BGDĐT-GDTrH [4]; Thông tư số 20/2018/TT-BGDĐT [2]; Thông tư số
17/2019/TT-BGDĐT [3] đã nhấn mạnh năng lực ngoại ngữ mà giáo viên phải đạt;
chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông với các mục tiêu cụ thể về
bồi dưỡng năng lực cho giáo viên nói chung và giáo viên THCS, THPT nói riêng.
Các biện pháp bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học mơn tiếng
Anh ở các trường THCS, THPT có thể kể đến:
- Tác giả Vũ Văn Hoa (2010), Luận văn “Biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng
giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT tỉnh Quảng Ninh”, Luận văn thạc sĩ khoa

học giáo dục, Trường Đại học sư phạm Thái Nguyên. Kết quả nghiên cứu đã đưa ra
thực trạng định hướng chỉ đạo công tác bồi dưỡng GV dạy tiếng Anh ở trường THPT
tỉnh Quảng Ninh; nhận thức về ý nghĩa và sự cần thiết của công tác bồi dưỡng giáo
viên dạy tiếng Anh; thực hiện chương trình, sách giáo khoa; hình thức bồi dưỡng;
phương pháp kiểm tra, đánh giá; đưa ra thuận lợi, khó khăn, điểm mạnh và điểm yếu;
từ đó đưa ra các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV tiếng anh ở trường THPT
tỉnh Quảng Ninh. [9]
- Tác giả Nguyễn Ngọc Vĩnh (2016), Luận văn “Quản lý hoạt động bồi dưỡng
giáo viên tiếng anh cấp THCS ở huyện Đoan Hùng - tỉnh Phú Thọ theo đề án dạy và
học ngoại ngữ 2020”, Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục, Trường Đại học sư phạm
Thái Nguyên. Kết quả nghiên cứu đã phân tích thực trạng quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên tiếng anh cấp THCS như phân tích thực trạng chất lượng đội ngũ
giáo viên tiếng anh cấp THCS; nhận thức; phương pháp;… Công tác quản lý gồm
hoạt động như định hướng chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng GV tiếng Anh các trường
THCS; thực trạng bồi dưỡng GV tiếng Anh cấp THCS ở huyện Đoan Hùng theo đề
án dạy và học ngoại ngữ 2020; đánh giá thuận lợi, khó khăn, điểm mạnh và điểm yếu;

10


từ đó đưa ra các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV tiếng anh cấp THCS
huyện Đoan Hùng theo đề án dạy và học ngoại ngữ 2020. [21]
- Tác giả Nguyễn Ngọc Sơn (2017) với đề tài luận văn “Quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên THPT môn tiếng anh đạt chuẩn năng lực ngoại ngữ trên địa bàn
tỉnh Điện Biên”, Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Hà
Nội. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra thực trạng bồi dưỡng giáo viên THPT môn tiếng
anh đạt chuẩn năng lực ngoại ngữ qua yêu cầu, nội dung, năng lực giáo viên. Đồng
thời nêu được mơ hình CIPO trong quản lý hoạt động bồi dưỡng GV môn tiếng anh,
đề xuất 5 biện pháp phù hợp với địa bàn. [15]
Tóm lại: Những cơng trình nghiên cứu ở nước ngoài và trong nước khá phong

phú, đa dạng, đề cập tới nội dung, hình thức bồi dưỡng cho giáo viên nói chung và
giáo viên dạy học mơn tiếng Anh tại các trường THCS, THPT nói riêng; đã có một
số cơng trình nghiên cứu của các tác giả trong nước đề cập tới công tác quản lý bồi
dưỡng năng lực dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên; tuy nhiên các cơng trình
nghiên cứu liên quan đến nội dung bồi dưỡng NLDH cho giáo viên dạy môn tiếng
Anh cho GV ở các trường phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT cịn ít, đặc biệt
là các trường có đặc điểm là nơi học tập của học sinh dân tộc thiểu số. Đặc biệt,
trong tỉnh Lào Cai chưa có cơng trình nghiên cứu về việc quản lý bồi dưỡng năng
lực chuyên môn dạy học môn tiếng Anh cho giáo viên phổ thông dân tộc nội trú
THCS và THPT theo chương trình GDPt 2018, đây là vấn đề cần thiết, cần phải tiếp
tục nghiên cứu để nâng cao NLDH cho giáo viên trường PTDTNT THCS&THPT.
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục
1.2.1.1. Quản lý
Theo Từ điển Giáo dục học “Quản lí là hoạt động hay tác động của chủ thể
quản lí mang tính mục đích đến khách thể quản lí trong một tổ chức nhằm đạt được
mục đích của tổ chức đã đề ra” [13].
- H.Koontz định nghĩa: “Quản lí là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo phối
hợp những nổ lực cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm (tổ chức). Mục
tiêu của quản lí là hình thành một mơi trường mà trong đó con người có thể đạt

11


được các mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn cá nhân
ít nhất” (dẫn theo [15]).
- Henry Fayol cho rằng (1845 - 1925): “Quản lí là dự đốn, lập kế hoạch, tổ
chức điều khiển, phối hợp và kiểm tra” (dẫn theo [15]).
Tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng: “Định nghĩa
quản lí một cách kinh điển nhất là: tác động có định hướng, có chủ đích của chủ

thể quản lí (người quản lí) đến khách thể quản lí (người bị quản lí) trong một tổ
chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức” (dẫn
theo [21]).
Theo Trần Kiểm: “Quản lí là hoạt động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể
quản lí tới đối tượng quản lí đạt mục tiêu đề ra” [10].
Theo Trần Quốc Thành: “Quản lí là hoạt động có ý thức của chủ thể quản lí
để chỉ huy, điều chỉnh, hướng dẫn các quá trình xã hội, hành vi và hoạt động của
con người nhằm đạt tới mục đích, đúng với ý chí nhà quản lí, phù hợp với quy luật
khách quan” (dẫn theo [21]).
Mặc dù có nhiều cách định nghĩa khác nhau, song có thể hiểu: Quản lí là sự
tác động của chủ thể quản lí đến đối tượng và khách thể quản lí có mục đích nhằm
thay đổi trạng thái của đối tượng quản lí bằng một hệ thống các biện pháp để đạt
hiệu quả cao.
1.2.1.2. Quản lý giáo dục
Tác giả Trần Kiểm cho rằng: "Quản lý giáo dục là những tác động có hệ thống,
có kế hoạch, có ý thức và hướng đích của chủ thể quản lý ở mọi cấp khác nhau đến
tất cả các mắt xích của tồn bộ hệ thống nhằm mục đích đảm bảo sự hình thành
nhân cách cho thế hệ trẻ trên cơ sở quy luật của quá trình giáo dục về sự phát triển
thể lực, trí lực và tâm lực trẻ em" [11].
Theo Nguyễn Ngọc Quang thì: "Quản lý giáo dục là hệ thống tác động có mục
đích, có kế hoạch phù hợp quy luật của chủ thể quản lý, nhằm làm cho hệ thống vận
hành theo đường lối giáo dục của Đảng, thực hiện được các tính chất của nhà
trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy - học, giáo

12


dục thế hệ trẻ, đưa hệ giáo dục đến mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất"
[14].
Bản chất của quản lý giáo dục được biểu hiện ở các chức năng quản lý. Các

cơng trình nghiên cứu về khoa học quản lý trong những năm gần đây đã đưa đến
một kết luận tương đối thống nhất về 5 chức năng cơ bản của quản lý là: kế hoạch
hóa; tổ chức; kích thích; kiểm tra; điều phối.
- Kế hoạch hóa: Lập kế hoạch, phổ biến kế hoạch.
- Tổ chức: Tổ chức triển khai, tổ chức nhân sự, phân công trách nhiệm.
- Kích thích: Khuyến khích tạo động cơ.
- Kiểm tra: Kiểm sốt, kiểm kê, hạch tốn, phân tích.
Quản lý giáo dục trong nhà trường THCS bao gồm: Quản lý hoạt động dạy
học, quản lý giáo dục đạo đức, quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, quản
lý giáo dục mơi trường, quản lý giáo dục giới tính.
1.2.2. Bồi dưỡng, bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiếng Anh trung học
1.2.2.1. Bồi dưỡng
Tổ chức UNESCO đã nêu ra quan niệm về BD rất cụ thể, "Bồi dưỡng là quá
trình cập nhật, bổ sung kiến thức, kỹ năng, thái độ để nâng cao NL, trình độ, phẩm
chất của người lao động về một lĩnh vực hoạt động mà người lao động đã có một
trình độ NL chun mơn nhất định qua một hình thức đào tạo nào đó" [28].
Xét từ góc độ khác thì BD với ý nghĩa nâng cao NL nghề nghiệp, quá trình
này chỉ diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu nâng cao kiến thức hoặc kỹ năng
chuyên môn nghiệp vụ của bản thân nhằm đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp.
Theo Nguyễn Minh Đường, BD có thể coi là q trình cập nhật kiến thức do
còn thiếu hoặc đã lạc hậu, bổ túc nghề nghiệp, đào tạo thêm hoặc củng cố kĩ năng
nghề nghiệp theo các chuyên đề. Các hoạt động này nhằm tạo điều kiện cho người
lao động có cơ hội để củng cố và mở mang một cách có hệ thống những tri thức, kĩ
năng chuyên môn nghiệp vụ sẵn có để lao động nghề nghiệp một cách có hiệu quả
hơn và thường được xác nhận bằng một chứng chỉ. (dẫn theo [12])

13