làng nghề truyền thống Hà Tây - Làng nghề cót nan Văn Khê

Hà Tây - Làng nghề cót nan Văn Khê
Người dân làng Văn Khê giờ đây khơng cịn nhớ chính xác vùng q mình có
nghề đan lát tự bao giờ. Sử dụng nguyên liệu sẵn có là tre nứa tại địa phương, các
hộ đua nhau đan nát từ rổ rá, nong nia đến cót nan.
Ban đầu chỉ phục vụ cho một số chợ của xã, sau bán ra các chợ quanh vùng. Do
nhu cầu tiêu thụ của thị trường ngày càng lớn, sản phẩm rổ rá và nong nan của
Văn Khê được đưa đi các chợ lớn và chuyển đi nhiều tỉnh như Bắc Ninh, Bắc
Giang... Ở Văn Khê đã hình thành một số chủ hộ đứng ra thu mua gom của các
hộ trong thôn đưa đi các chợ lớn tiêu thụ. Đây là nghề làm được quanh năm phù
hợp với nhiều đối tượng, tạo ra thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân trong làng.
Cùng với Văn Khê, số làng nghề cót nan được cơng nhận là 04 làng
Số lao

TT Tên làng

Điện

động

thoại

làm

Địa chỉ

nghề
Làng nghề cót nan Xã Nghĩa Hương-

034 843

1 384

Thế Trụ

274

người

Làng nghề cót nan Xã Tuyết Nghĩa-

034 843

633

Trại Ro

280

người

1
Huyện Quốc Oai

2
Huyện Quốc Oai


Làng nghề cót nan Xã Nghĩa Hương-

034 843

1 526

Văn Khê

274

người

Làng nghề cót nan Xã Nghĩa Hương-

034 843

1 712

Văn Quang

274

người

3
Huyện Quốc Oai

4
Huyện Quốc Oai

Hà Tây - Làng nghề đan cỏ tế thôn Lưu Thượng
Nghề đan cỏ guột tế là nghề truyền thồng của thôn Lưu Thượng. Nghề đã thu
hút khá đông lao động và đang là nghề chính của thơn.
Hiện nay sản phẩm guột tế đã được đa dạng hoá với hàng ngàn mẫu mã khác nhau

như bàn ghế, giường tủ, vali, lẵng hoa, khay đựng trái cây. Bằng sự nhạy bén
trước cơ chế thị trường cộng thêm chất lượng sản phẩm tốt, bền đẹp vì vậy hàng
guốc tế khơng những được tiêu thụ mạnh trong nước mà còn được xuất khẩu sang
hơn 20 nước trên thế giới. Sự phát triển của làng nghề đã góp phần vào vịêc cải
thiện nâng cao đời sống cho người dân trong thôn.
Cùng với Lưu Thượng, số làng nghề đan cỏ tế được công nhận là 08 làng:
Số lao
TT Tên làng

Địa chỉ

Điện thoại

động làm
nghề

1

Làng nghề đan cỏ tế Đường Xã Phú Túc-

034 788 326

247 người


La

Huyện Phú
Xuyên
Xã Phú Túc-

Làng nghề đan cỏ tế Hoàng
2

Huyện Phú

034 788 326

327 người

034 788 326

682 người

Xá
Xuyên
Xã Phú TúcLàng nghề đan cỏ tế Lưu
3

Huyện Phú
Động
Xuyên
Xã Phú TúcLàng nghề đan cỏ tế Lưu

4

1025
Huyện Phú

034 788 326

Thượng

người
Xuyên
Xã Phú Túc-

5

Làng nghề đan cỏ tế Lưu Xá Huyện Phú

034 788 326

656 người

034 788 326

396 người

034 788 326

782 người

Xuyên
Xã Phú TúcLàng nghề đan cỏ tế Phú
6

Huyện Phú
Túc
Xuyên

Xã Phú Túc-

7

Làng nghề đan cỏ tế Tư Sản
Huyện Phú


Xuyên
Xã Phú TúcLàng nghề đan cỏ tế Trình
8

Huyện Phú

034 788 326

396 người

Viên
Xuyên

Hà Tây - Làng nghề Dư Dụ
Những hình tượng Phật Di Lạc, tượng tiên nữ, tượng phù điêu... là những biểu
tượng mang lại sự yên ấm, thanh bình, chút ngộ nghĩnh đáng yêu của những bức
tượng con giống với những đường nét chạm khắc thật công phu, tỉ mỉ và có cả cái
hồn được thổi vào từ bàn tay tài hoa của người thợ điêu khắc. Đó là những sản
phẩm làm nên sự hấp dẫn của điểm du lịch làng nghề Dư Dụ.
Trên tuyến quốc lộ 21B cách thị xã Hà Đông chừng 10 km, tới lối rẽ trái chỉ 4
km là địa phận xã Thanh Thùy (Thanh Oai), nơi có làng nghề truyền thống điêu
khắc Dư Dụ. Đến Dư Dụ, lắng tai nghe, lọc qua tiếng xe cộ qua lại tấp nập sẽ thấy

tiếng rộn ràng của nhát đục, nhát gõ và âm thanh của tiếng cưa, xẻ gỗ, đồng thời sẽ
cảm nhận được mùi gỗ mới, mùi của nước sơn...
Dù trời nắng hay mưa, dẫu là cái lạnh của mùa đơng hay cái nóng bức giữa
trưa hè thì người thợ điêu khắc làng Dư Dụ vẫn thoăn thoắt tay đưa đục, làm ra
những sản phẩm để trưng bày, trang trí cho khơng gian, nội thất. Xu thế hiện nay ở


nơng thơn hay thành thị người dân đều có thú chơi trưng bày những biểu tượng
của sự yên vui, may mắn đó là hình tượng ơng Phúc, Lộc, Thọ, Phật Di Lạc...
Những sản phẩm ấy được làm ra bởi những con người rất đỗi bình dị, họ chun
cần làm cơng việc đòi hỏi sự khéo léo trong từng chi tiết. Nào là những đường
lượn cho cái bụng ấm no của ông Di Lạc, vừa căng tròn lại thêm cái miệng cười
tươi rất yêu đời, là gương mặt hiền từ và cái tai trường thọ của đức Thích Ca Mâu
Ni... Trên từng thớ gỗ người thợ bố trí sao cho những đường vân của khối gỗ được
rơi vào đúng những điểm đặc biệt để nhấn mạnh ý nghĩa, vừa tạo sự phù hợp vừa
mang nét độc đáo. Những tác phẩm điêu khắc này được làm ra không hề qua
khuôn đúc mà trông như từ những tấm khuôn in vành vạnh. Được như vậy là do
kỹ năng nghề đã thật nhuần nhuyễn của đôi bàn tay khéo léo của người thợ nơi
đây. Đứng trước mẫu sản phẩm mới đến với người thợ làng Dư Dụ là điều dễ “như
trở bàn tay” bởi cái căn cơ của nghề thấm vào tiềm thức họ. Vào thăm gian trưng
bày sản phẩm của mỗi cơ sở sản xuất ở Dư Dụ sẽ thấy những mẫu mã rất đa dạng
và phong phú. Từ những mảnh gỗ nhỏ, thơ kệch, bình thường chỉ như củi đun bếp,
nhưng khi đặt vào bàn tay và khối óc người thợ Dư Dụ, mảnh gỗ ấy đã trở thành
một sản phẩm, một tác phẩm nghệ thuật hữu ích. Sản phẩm được người thợ điêu
khắc thổi hồn vào từng dáng đứng, dáng người và đặc biệt chú trọng đến họa tiết
trên khuôn mặt. Làm nghề theo hình thức “cha truyền con nối” nên người dân ở
đây, từ trẻ nhỏ lên 10 đến những người thợ già vẫn luôn
từng ngày, từng giờ mài rũa, đục khắc, “đẽo” cái hoa tay của mình để làm ra
những sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống.

Cùng bắt nhịp với sự đổi mới khoa học công nghệ của đất nước, người dân,
người thợ của làng nghề điêu khắc Dư Dụ cũng đã đưa máy móc vào hỗ trợ, thay
thế một số khâu pha chế nguyên liệu và hoàn thiện sản phẩm trước đây chỉ làm
bằng thủ công thuần túy. Các loại máy cưa, máy phun sơn, máy tiện và một số
dụng cụ khác có thể hỗ trợ rất nhiều cho người thợ đầu tư vào nâng cao tay nghề
tinh xảo. Điều này rất quan trọng trong việc sáng tạo mẫu mã, đưa vào họa tiết độc
đáo cho bức điêu khắc làm trên chất liệu gỗ. Nếu như trước đây sản phẩm điêu
khắc của làng Dư Dụ được làm chủ yếu từ các loại gỗ quý hiếm thì đến nay đã dần
được thay thế bằng các loại gỗ thơng dụng như gỗ mít, gỗ xà cừ. Ngun liệu gỗ
được người Dư Dụ nhập về chủ yếu từ các tỉnh Lào Cai, Yên Bái...
Hiện nay, làng Dư Dụ có đến 80% lao động làm nghề điêu khắc truyền thống
đã giải quyết lao động và tạo thu nhập chính cho người dân đất làng nghề có mặt
trên thị trường các nước: Trung Quốc, Đài Loan, các nước Đông Nam Á... Thu
nhập từ làm nghề điêu khắc của làng tăng và chiếm tỉ trọng chính trong sự phát
triển kinh tế của thơn, thu nhập bình qn đã đạt 6,8 triệu đồng/người/năm. Tồn
thơn có 8 cơ sở sản xuất kinh doanh là chủ xưởng gia đình, thu hút lao động số
lượng lớn của thôn cũng như ở các địa phương khác đến học và làm nghề tại cơ sở.
Một số chủ xưởng sản xuất như anh Nguyễn Văn Tịnh, mới 40 tuổi đã có tuổi
nghề là hơn 20 năm, hàng năm giải quyết cho 30 lao động thường xuyên tại xưởng
và các hộ lao động khác làm vệ tinh. Cơ sở của anh Nguyễn Văn Song có 2 khu
nhà xưởng phục vụ công việc sản xuất và kinh doanh sản phẩm điêu khắc, giải
quyết cho trên 40 lao động thường xuyên và các lao động khác làm tại nhà. Ngoài


ra, các chủ xưởng ở Dư Dụ còn được biết đến như anh Nguyễn Văn Thường,
Nguyễn Công Hỗ, Nguyễn Văn Hùng... Thù lao cho thợ làm công đoạn xâu chuỗi
hạt làm chiếu hạt (mức độ công việc nhẹ nhàng không đòi hỏi kỹ năng nghề
nghiệp nhiều) là từ 300.000 đến 500.000 đồng/người/tháng có ăn trưa tại xưởng.
Cịn với thợ chun đục, có kỹ thuật cao thì thu nhập lên tới trên 2 triệu

đồng/người/tháng.
Hiện nay, nghề điêu khắc ở Dư Dụ đang ngày càng phát triển.