Bài giảng Phần B: Điều chỉnh phương pháp, phương tiện và hình thức tổ chức giáo dục phù hợp với trẻ khiếm thính mầm non

PHẦN B
ĐIỀU CHỈNH
PHƯƠNG PHÁP, PHƯƠNG TIỆN VÀ
HÌNH THỨC TỔ CHỨC GIÁO DỤC
PHÙ HỢP VỚI TRẺ KHIẾM THÍNH
MẦM NON


BÀI 1: TÍNH TẤT YẾU CỦA VIỆC ĐIỀU CHỈNH
phương pháp, phương tiện và hình thức tổ chức
1.Tính tất yếu của việc điều chỉnh
- Mỗi trẻ khiếm thính có những đặc điểm khác nhau
về khả năng nhận thức, kỹ năng xã hội, nhu cầu,
sở thích ...
- Các phương pháp, phương tiện và hình thức tổ
chức các hoạt động trong quá trình dạy học được
quy định bởi mối tương quan giữa nội dung kiến
thức,kỹ năng cần hình thành và đặc điểm khuyết
tật của trẻ
- Hoạt động chỉ có hiệu quả khi trẻ hứng thú, tích
cực tham gia


2. Mục tiêu của việc điều chỉnh phương pháp,
phương tiện và hình thức tổ chức
Đáp ứng mục tiêu giáo dục đặc biệt và đặc
điểm riêng của trẻ (dạng tật, cấu trúc tổn
thương, nhu cầu, động cơ…):
- Trẻ phát triển tối đa năng lực còn lại và tiềm
năng của cá nhân
- Bù đắp những lệch lạc về tinh thần, các biến

dạng do tổn thương khởi phát gây ra


3. Một số điểm cần lưu ý khi điều chỉnh
phương pháp, phương tiện và hình thức
tổ 2.1.
chức
Việc điều chỉnh phải thật sự cần thiết
- Trẻ khiếm thính và trẻ các trẻ khác có thể
tham gia vào các hoạt động trên cơ sở các mục
tiêu đề ra?
- Trẻ khiếm thính có thể đạt được mục tiêu đề
ra khi tham gia hoạt động với lớp?
- Trẻ khiếm thính có thể tham gia hoàn toàn
vào các hoạt động theo mục tiêu chung đề ra?
- Trẻ khiếm thính có thể theo được chương
trình chung của lớp không?


2.2. Sự thích ứng giữa cách trẻ hoạt động và cách
tổ chức hoạt động của giáo viên
Tương tác của giáo viên phù hợp với động cơ và
nhu cầu chủ đạo của lứa tuổi
- Hài nhi: thỏa mãn nhu cầu tình cảm, vận động
khám phá – Phát triển các chức năng bàn tay, kỹ
năng bắt chước, giao tiếp tình cảm, kích thích phát
âm.
- Ấu nhi: thỏa mãn nhu cầu nhận biết thuộc tính
và cơng dụng đồ vật, làm giàu kinh nghiệm cảm
tính, sử dụng vật thế, lĩnh hội ngơn ngữ, hình thành

“cái tôi”
- Mẫu giáo: tương tác định hướng theo các quan
hệ xã hội nhằm thỏa mãn nhu cầu được thừa nhận
thành tích, hình thành các năng lực nhận thức, sáng
tạo, tính chủ định, độc lập, tự ý thức…


BÀI 2: ĐIỀU CHỈNH PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC
Mục tiêu bài học:
- Trình bày được mục tiêu của việc điều chỉnh
phương pháp giáo dục
- Phân tích được điểm mạnh và yếu của các
phương pháp trong q trình giáo dục trẻ khiếm
thính mầm non
- Điều chỉnh các phương pháp giáo dục
- Đọc tài liệu, thu thập thơng tin
- Thảo luận nhóm, trình bày; đánh giá phần trình
bày của các nhóm khác.


I. Khái niệm
• Phương pháp giáo dục (hay cịn gọi là
phương pháp dạy học, phương pháp giảng
dạy, giáo dục học, sư phạm) là cách thức sử
dụng các nguồn lực trong giáo dục như
giáo viên, trường lớp, dụng cụ học tập, các
phương tiện vật chất để giáo dục người học.


• Thảo luận nhóm và lập dàn ý về điểm mạnh và

yếu của các phương pháp trong quá trình giáo
dục trẻ khiếm thính mầm non


II. Các phương pháp giáo dục
1.1. Phương pháp trực quan
- Trực quan trình bày
- Trực quan làm mẫu
1.2. Phương pháp sử dụng lời nói
- Chỉ dẫn
- Câu hỏi
- Đọc/kể chuyện
1.3. Phương pháp thực hành
- Trò chơi
- Hoạt động hát múa
- Hoạt động tạo hình


III. Điều chỉnh các phương pháp


1. Phương pháp trực quan
1.1. Trực quan trình bày
- Nhìn thấy rõ vật mẫu, sự chuyển động của vật
mẫu
- Được thao tác với vật mẫu
1.2. Trực quan làm mẫu
- Chia hành động thành từng thao tác nhỏ
- Làm mẫu từng động tác nhỏ
- Trẻ tiếp nhận mẫu bằng tất cả các giác quan

(Kết hợp đồng thời làm mẫu, chỉ dẫn bằng lời,
xúc giác…)





2. Phương pháp sử dụng lời nói
2.1. Chỉ dẫn
- Kèm theo với trực quan làm mẫu
- Phi ngôn ngữ và ngôn ngữ
- Chỉ dẫn từng phần
2.2. Câu hỏi
- Câu hỏi cụ thể, ngắn gọn, dễ hiểu
* Sao chép-gợi nhớ (Giúp trẻ chú ý đối tượng đang tri
giác hoặc nhớ lại đối tượng đã tri giác)
* Nhận thức sao chép (Giúp trẻ diễn đạt hiểu biết
thuộc tính, cơng dụng của đồ vật)
- Số lượng câu hỏi không quá nhiều
- Tránh câu hỏi mang tính áp đặt
2.3. Kể chuyện, đọc thơ
- Khơng đặt nặng việc trẻ hiểu tác phẩm văn học
- Phải kết hợp với trực quan (tranh minh họa, rối, chữ
hình vẽ - tài liệu 6, tr. 128 - 139)


3. Phương pháp thực hành
3.1. Trò chơi
- Hoạt động chơi phong phú, hấp dẫn, phù hợp
với trẻ

- Trẻ được sử dụng đồ chơi theo nhiều phương
án khác nhau
- Được sử dụng như phương pháp điều chỉnh
đón trước, dự phịng, tái thiết biến đổi giúp trẻ
theo kịp giờ học chung cả lớp



3.2. Hát múa
- Hát múa độc lập
- Hát múa kèm theo trò chơi
- Hát đồng ca kết hợp vận động


3.3. Tạo hình
-

Vẽ
Nặn
Xé/cắt dán
Lắp ráp
Xếp que/hạt
- Nặn dán


Bài tập nhóm
Sưu tầm một số bài tập hoặc trị chơi luyện kỹ
năng nghe/ngơn ngữ lời nói cho trẻ khiếm thính
MN
(Ít nhất 5 bài tập hoặc trị chơi/ nhóm)

Chuẩn bị cho bài học tiếp theo
• Tìm hiểu về các phương tiện và hình thức tổ
chức giáo dục trẻ mầm non, khiếm thính mầm
non