B ăGIÁOăD CăVĨă ĨOăT O
TR
NGă
IăH CăTH NGăLONG
NGăTH ăKIMăLIÊN
KI NăTH CăVĨăTH CăHĨNH
C AăNG
IăB NHăV ăVI C
S ăD NGăTHU CăTHEOă
N
T IăB NHăVI N AăKHOAăNAMăANH,ă
T NHăBỊNHăD
NGăN Mă2019
LU NăV NăTH CăS ăYăT ăCỌNGăC NG
HĨăN Iăậ 2019
B ăGIÁOăD CăVĨă ĨOăT O
TR
NGă
IăH CăTH NGăLONG
KHOA:ăKHOAăH CăS CăKH E
B ăMỌN:ăYăT ăCỌNGăC NG
NGăTH ăKIMăLIÊN
KI NăTH CăVĨăTH CăHĨNH
C AăNG
IăB NHăV ăVI C
S ăD NGăTHU CăTHEOă
N
T IăB NHăVI N AăKHOAăNAMăANH,ă
T NHăBỊNHăD
NGăN Mă2019
Chuyênăngành:ăYăT ăCỌNGăC NG
Mưăs :ă8ă72ă07ă01
LU NăV NăTH CăS ăYăT ăCỌNGăC NG
H
NGăD NăKHOAăH C: TS.BS.ăVẪăTH ăKIMăANH
HĨăN Iăậ 2019
L IăCAMă OAN
Tơiăxinăcamăđoanăđ tài lu năv nănàyălàăcơngătrìnhănghiênăc u c a riêng tơi,
do chính b n thân tơi th c hi n, t t c s li u trong lu năv nănàyălàătrungăth c,
kháchăquanăvàăch aăt ngăđ
c công b trong b t k cơng trình nào khác. N u có
đi u gì sai trái tơi xin hồn tồn ch u trách nhi m.
Tác gi lu năv n
ng Th Kim Liên
M CăL C
L IăCAMă OAN
DANHăM CăCÁCăKụăHI U,ăCÁCăCH ăVI TăT T
DANHăM CăCÁC B NG
TăV Nă
Ch
...................................................................................................... 1
ngă1. T NGăQUAN ................................................................................... 3
1.1 M t s khái ni m v thu c .......................................................................... 3
1.2 M t s v năđ liênăquanăđ n vi c s d ng thu c ........................................ 6
1.3 Tìnhăhìnhăkêăđ năvàăs d ng thu c trên th gi i và t i Vi t Nam ........... 16
Ch
ngă2.
2.1
iăt
IăT
NGăVĨăPH
NGăPHÁPăNGHIÊNăC U ................. 21
ng,ăđ aăđi m, th i gian nghiên c u ............................................... 21
2.1.1
iăt
2.1.2
aăđi m nghiên c u ........................................................................... 21
ng nghiên c u.......................................................................... 21
2.1.3 Th i gian nghiên c u .......................................................................... 21
2.2 Ph
ngăphápănghiênăc u .......................................................................... 21
2.2.1 Thi t k nghiên c u ............................................................................. 21
2.2.2 C m u nghiên c u ............................................................................. 21
2.2.3 K thu t ch n m u .............................................................................. 22
2.3 Các bi n s và ch s nghiên c u .............................................................. 22
2.3.1
nhăngh aăbi n s .............................................................................. 22
2.3.2 Ch s nghiên c u ................................................................................ 25
2.4 Ph
ngăphápăthuăth p thông tin ................................................................ 26
2.4.1 Công c thu th p thông tin .................................................................. 26
2.4.2 K thu t thu th p thông tin.................................................................. 26
2.5 Phân tích và x lý s li u .......................................................................... 26
2.6 Sai s và bi n pháp h n ch sai s ............................................................ 27
2.6.1 Sai s ................................................................................................... 27
2.6.2 Bi n pháp kh c ph c ........................................................................... 27
2.7
oăđ c trong nghiên c u......................................................................... 28
2.8 H n ch c aăđ tài ..................................................................................... 28
Ch
ngă3. K TăQU ....................................................................................... 29
căđi m dân s h c c aăđ iăt
3.1
ng nghiên c u ....................................... 29
3.2 Ki n th c, th c hành s d ng thu cătheoăđ năc aăng
i b nh ................ 30
3.3 M t s y u t liênăquanăđ n ki n th c, th c hành s d ng thu cătheoăđ nă
c aăng
Ch
i b nh ................................................................................................. 35
ngă4. BĨNăLU N ..................................................................................... 40
4.1
căđi m dân s c aăđ iăt
ng nghiên c u.............................................. 40
4.2 Ki n th c c aăng
i b nh v vi c s d ng thu cătheoăđ n...................... 42
4.3 Th c hành c aăng
i b nh v vi c s d ng thu cătheoăđ n .................... 52
4.4 M t s y u t liênăquanăđ n ki n th c, th c hành s d ng thu cătheoăđ nă
c aăng
i b nh ................................................................................................. 56
K TăLU N ........................................................................................................ 59
KI N NGH ....................................................................................................... 60
TĨIăLI UăTHAMăKH O
PH ăL Că1:ăB NăTHÔNăTINăDĨNHăCHOă
PH ăL C 2:ăPHI UăPH NGăV NăNG
IăT
IăB NH
NGăNGHIÊNăC U
DANHăM CăCÁCăKụăHI U,ăCÁCăCH ăVI TăT T
TI NGăVI T
BHYT
B oăhi măyăt
BV K
B nhăvi năđaăkhoa
THCS
Trungăh căc ăs
TI NGăANH
ADR
Adverse Drug Reaction ( ph n ng b t l i c a thu c)
BMI
BodyăMassăIndexă(Ch ăs ăkh iăc th )
OR
OddăRatioă(T ăs ăs ăchênh)
WHO
World Health Organization (T ch c Y t th gi i)
CI
Confidence Interval ( kho ng tin c y)
DANHăM CăCÁC B NG
B ngă2.1ă nhăngh a,ăphânălo iăvàăph
B ngă3.1ă
căđi m dân s h c c aăđ iăt
ngăphápăthuăth p các bi n s ............... 22
ng nghiên c u.................................. 29
B ng 3.2 Ki n th c chung c aăng
i b nh v vi c s d ng thu cătheoăđ n...... 30
B ng 3.3 Ki n th c v nh n bi tăđ
c các nhóm thu c ..................................... 31
B ng 3.4 Ki n th c v s lo i thu c, li u dùng, th iăđi m dùng ........................ 32
B ng 3.5 Ki n th c c aăng
i b nh v ch đ nh dùng kháng sinh ..................... 33
B ng 3.6 Ki n th c c aăng
i b nh v th i gian dùng kháng sinh .................... 33
B ng 3.7 Th c hành chung s d ng thu cătheoăđ năc aăng
B ng 3.8 T l ng
i b nh không tuân th theoăh
i b nh ................. 34
ng d n dùng thu c............ 34
B ng 3.9 M t s đ căđi m dân s liênăquanăđ n ki n th c s d ng thu c ......... 35
B ng 3.10 M t s đ căđi m dân s liênăquanăđ n th c hành s d ng thu c ...... 37
B ng 3.11 Liên quan gi a ki n th c và th c hành s d ng thu cătheoăđ n....... 39
B ng 3.12 Liên quan gi aăh
ng d nătrongăđ năvàăth c hành s d ng thu c ... 39
1
TăV Nă
Trong nh ngăn măg năđâuăm ngăl
iăch măsócăs c kh e và khám ch a
b nh ngày càng phát tri n t tuy năc ăs đ nătrungă
công l p,ăđ
ng,ăc công l p và ngoài
c m r ng và c ng c làmă t ngăkh n ngăti p c năch măsócă s c
kh e c a c ngăđ ng,ăđ ng th iăt ngăkh n ngăs d ng thu căđ
[10]. N mă1996,ăTh t
ng chính ph banăhànhă“Chínhăsáchăqu c gia v thu c
Vi tăNam”ăv i m cătiêuălàăđ m b o cung ngăth
l
ngăđ năng
căbácăs ăkêătoaă
ngăxuyênăvàăđ thu c ch t
iădânăvàăđ m b o vi c s d ng thu c an toàn, hi u qu và h p lý
[11]. Nhu c u khám và ch a b nh ngày m tăt ngăd năđ n chi phí cho thu căđi u
tr ngàyăcàngăt ng,ăb nh vi nălàăc ăs khám ch a b nhăvàăch măsócăs c kh e
choăng
i b nh,ălàăđ năv khoa h c k thu t có nghi p v y t cao, có vai trị l n
và n m gi v trí quan tr ngătrongăđ i s ng. Quáătrìnhăđi u tr b ng thu c cho
ng
i b nhănh ăkêăđ năthu c, c p phát thu c, theo dõi s d ng thu c ph iăđ
c
qu n lý ch t ch [11]. Vi c s d ng thu c an toàn h p lý là m t v năđ r t quan
tr ng.ăNh ngăhi u qu ch đ o s d ng thu c c a B Y t b h n ch . Trong khi
đó,ăho tăđ ng c a H iăđ ng thu căvàăđi u tr t i các b nh viên thì h n ch và
phân tán [24].
Trong nh ngăn măquaădi n bi n thu c bán trên th tr
ng r t phúc t p, vi c
ki m sốt thu c cịn nhi uăkhóăkh n.ăS d ng thu că(đ c bi t kháng sinh) không
h pă lýă đangă d nă đ n kháng thu c trong c ngă đ ng,ă t ngă tácă đ ng có h i c a
thu c,ăc ngănh ăt ngăchiăphíăthi t y u cho mua thu c. Tình tr ng t mua thu c
khơng cóăđ năc aăbácăs ăr t ph bi n do quy ch bán thu cătheoăđ năch aăđ
th c hi nănghiêmătúc.ăPhácăđ đi u tr chu năch aăđ
c
c xây d ng và c p nh t
nên thi u tiêu chu năđ ki măsốtăđ năthu cădoăbácăs ăch đ nh.ăBácăs ăch aăcóă
c ăs th ng kê v tình hình kháng thu căđ làmăc năc khiăkêăđ năthu c, do xét
nghi m vi sinh v năch aăđ
c th c hi năđ yăđ [10]. Vi căkêăđ năthu c an toàn,
h p lý tr thành nhi m v c p bách c a toàn ngành y t nói chung và cơng tác
d
c b nh vi n nói riêng. B Y t đưăraăCh th s 05/2004/CT-BYT nh m ch n
ch nh ho tă đ ng cung ng và s d ng thu c trong b nh vi n. Lu tă D
c s
34/2005/QH11 c a Qu c h i khóa XI có hi u l c k t ngày 01/10/2005 [12] và
2
đưăcóăNgh đ nh s 79/2006/N -CP ngày 09/8/2006 c a chính ph quiăđ nh chi
ti t thi hành m t s đi u c a Lu tăd
c [52].
Theo nghiên c u v tìnhă hìnhă kêă đ nă thu c
b nhăt ă 4 qu n
m t s phòng khám ch a
Hà N i s thu c trung bình trong m tăđ năthu c có 4,38%
lo i thu c, s đ năthu căcóăkhángăsinhă71,72%ătrongăđóăđ năthu c có ít nh t 1
lo i kháng sinh là 50,7% và có 41,42% s thu căđ
c kê trong danh m c thu c
thi t y u [1]. Theo nghiên c u ho tăđ ng b oăđ m cung ng thu c ch a b nh t i
Phòng quân y - B t ngă thamă m uă - C ă quană B qu c phòng s thu c trung
bình trong m tăđ nă khu v c ngo i trú là 3,9, khu v c n i trú là 5,3, s đ nă
thu că kêă ch aă đúngă thu c là 21,3%, s đ nă thu că kêă ch aă đúngă li u là 7%,
thu c an th n chi m 35% [17].ăNh ăv y t n t i r t nhi u toa thu căch aăh p lý
Vi c kê toa, s d ng thu c còn nhi uăđi măch aăh pălýăvàăchoăđ n nay có
r t ít nghiên c u,ăđánhăgiáăm tăcáchăđ yăđ v tìnhăhìnhăkêăđ năthu c t i b nh
vi n,ăđánhăgiáăs ki n th c c a ng
i b nh v s d ng thu cătheoăđ n.ăDoăv y,
chúng tôi ti n hành nghiên c uăđ tài “Ki n th c, th c hành c a ng
vi c s
D
i b nh v
d ng thu c theo đ n t i b nh vi n đa khoa Nam Anh, t nh Bình
ng n m 2019” v i hai m c tiêu sau:
1.
ánhăgiá ki n th c, th c hành s d ng thu cătheoăđ năc a ng
b nh vi năđaăkhoaăNamăAnh,ăt nhăBìnhăD
i b nh t i
ngăn mă2019
2. Phân tích m t s y u t liênăquanăđ n ki n th c, th c hành s d ng thu c
theoăđ năc aăđ iăt
ng nghiên c u