skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn đạo đức lớp 1

Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Nước ta đang trong thời kỳ công nghiệp hoá hiện đại hoá nhằm đưa Việt
Nam trở thành nước công nghiệp văn minh hiện đại.
Trong sự nghiệp cách mạng to lớn đó, cơng tác đào tạo nhân lực ln giữ
vai trị quan trọng. Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng
sản Việt nam tại đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã chỉ rõ “Phát triển giáo dục
và đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp cơng
nghiệp hố - hiện đại hoá, là điều kiện để phát triển nguồn nhân lực con người yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng nhanh và bền vững.”
Trong q trình giáo dục tồn diện đối với nhân cách của các em học sinh thì
giáo dục đạo đức với học sinh là bộ phận quan trọng trong cấu trúc nhân cách
của các em. Bác Hồ đã nói “ Người có đức mà khơng có tài làm việc gì cũng
khó, có tài mà khơng có đức là người bỏ đi.”
Do vậy cần giáo dục học sinh có những chuẩn mực về tri thức đạo đức để
hình thành ý thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành lối sống văn hố. Năm học
2018 – 2019 với chủ đề:
Làm theo lời Bác dạy
Thân thiện và yêu thương
Cùng giúp bạn đến trường
Thi đua nghìn việc tốt.
Năm học tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh” theo chỉ thị số 06-CT/TW của Bộ chính trị, cuộc
vận động “Hai không” và cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương
đạo đức, tự học và sáng tạo” gắn với cuộc vận động xây dựng “Nhà trường
văn hoá – Nhà giáo mẫu mực - Học sinh thanh lịch”. Triển khai sâu rộng
phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” và các
cuộc vận động khác của ngành.
Trong nhà trường, phát triển nhân cách tồn diện cho học sinh thơng qua tất
cả các mơn học, trong đó chủ yếu thơng qua mơn đạo đức.

Nếu tổ chức tốt các tiết học đạo đức sẽ cuốn hút được học sinh tham gia,
được giao lưu, được hồ nhập và thể hiện khả năng của mình để bày tỏ thái độ,
tình cảm đạo đức, rèn luyện kỹ năng, thói quen đạo đức, phát triển trí tuệ và óc
thẩm mĩ. Để giải quyết được vấn đề trên tôi xin đưa ra một số kinh nghiệm nhỏ
là: “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học mơn đạo đức lớp 1.”
II.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Tìm ra các biện pháp phù hợp và có hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dạy
học môn Đạo đức lớp 1, nâng cao hiệu quả giáo dục trong nhà trường.
III.ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
1/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

Nghiên cứu sách giáo viên, vở bài tập của mơn Đạo đức lớp 1 để tìm hiểu
nội dung, các dạng bài tập về môn Đạo đức lớp 1 ở trường tiểu học hiện nay.
Tìm hiểu thực trạng dạy và học phân môn Đạo đức lớp 1 trong trường
tiểu học, những khó khăn vướng mắc của giáo viên và học sinh.
Nghiên cứu và tham khảo các tài liệu có liên quan như: Tạp chí Thế giới
trong ta, các chuyên đề về môn Đạo đức ở tiểu học
Tham khảo ý kiến đồng nghiệp và những người có tâm huyết với sự nghiệp
trồng người.
Nghiên cứu lý luận các biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn đạo
đức lớp 1.
Nghiên cứu các biện pháp chỉ đạo dạy học môn đạo đức lớp 1.
Đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn đạo đức
lớp1.
IV.ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT, THỰC NGHIỆM:
Để làm rõ được mục đích tơi đã nói ở trên, tơi đã lấy đối tượng là giáo
viên và học sinh lớp 1C, 1D, 1G trường tôi dạy trong năm học 2018- 2019 làm

đối tượng khảo sát, thực nghiệm.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
Để nghiên cứu đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hố, khái qt hố của
nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết để xây dựng các khái niệm cơng cụ và
xác định khung lí thuyết.
Sử dụng phương pháp quan sát để thu nhập thông tin: Quan sát giờ dạy của
giáo viên, sinh hoạt tổ chuyên môn; phương pháp tổng kết kinh nghiệm..
Sử dụng phương pháp thống kê để xử lí số liệu của các phương pháp nghiên
cứu trên .
Trong các phương pháp trên, khi nghiên cứu tơi vận dụng hài hồ các phương
pháp để tìm ra các giải pháp của mình đạt kết quả tối ưu nhất.
VI. PHẠM VI VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU:
Đề tài này tôi đã nghiên cứu và áp dụng qua thực tế giảng dạy môn Đạo
đức tại các lớp 1C, 1D, 1G nơi tôi đang công tác hiện nay.
Thời gian thực hiện đề tài bắt đầu thực hiện từ tháng 9 năm 2018 đến
giữa tháng 4 năm 2019.
PHẦN II: NHỮNG BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN ĐẠO ĐỨC LỚP 1
I.CƠ SỞ LÝ LUẬN:
2/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

1. Mục tiêu giáo dục:
Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện có đạo
đức, tri thức, có sức khỏe thẩm mĩ và nghề nghiệp, trưởng thành với lý tưởng
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất
và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Mục tiêu của giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở
ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm
mĩ và các kĩ năng cơ bản để tiếp tục học trung học cơ sở.
Như vậy giáo dục phổ thơng nói chung, giáo dục tiểu học nói riêng chính là
nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế tương lai, thúc đẩy sự tiến bộ xã
hội. Giáo dục tiểu học đặt nền tảng vững chắc cho sự phát triển nhân cách, yếu
tổ chủ đạo và năng động nhất của sự phát triển.
2. Mục tiêu môn Đạo đức lớp 1:
Mục tiêu môn Đạo đức lớp 1 là học xong chương trình mơn đạo đức lớp 1
học sinh cần đạt được những yêu cầu sau:
- Có hiểu biết ban đầu về một số chuẩn mực về hành vi đạo đức và pháp luật phù
hợp với lứa tuổi học sinh lớp 1 trong các mối quan hệ của các em với bản thân
và những người thân trong gia đình, với thầy giáo, cơ giáo với nội quy của lớp,
của trường, với mơi trường.
- Từng bước hình thành kĩ năng nhận xét, đánh giá hành vi của bản thân và
những người xung quanh theo chuẩn mực mình đã học, kĩ năng lựa chọn và thực
hiện các hành vi ứng xử phù hợp chuẩn mực trong các mối quan hệ và tình
huống đơn giản, cụ thể của cuộc sống, biết nhắc nhở bạn bè cùng thực hiện.
- Từng bước hình thành thái độ tự trọng, tự tin vào khả năng vào bản thân, có
trách nhiệm với hành động của mình, yêu thương tôn trọng con người; mong
muốn đem lại niềm vui, hạnh phúc cho mọi người, yêu cái thiện, cái đúng, cái
tốt, khơng đồng tình với hành vi, việc làm sai.
Nhận thấy: Trong ba mục tiêu trên, mục tiêu 1 là về nhận thức, mục tiêu 2
là về kĩ năng hành vi, mục tiêu 3 là về thái độ.
Ba mục tiêu có quan hệ biện chứng, thống nhất với nhau: Mục tiêu về kiến
thức là điểm tựa, định hướng cho việc hình thành thái độ và kĩ năng, hành vi đạo
đức cho học sinh. ngược lại mục tiêu về thái độ và kĩ năng, hành vị lại có tác
dụng cũng cố kiến thức về chuẩn mực hành vi đạo đức. Trong đó mục tiêu và kĩ
năng, hành vi là đích cuối cùng và quan trọng nhất của giáo dục đạo đức nói
chung và dạy học mơn đạo đức nói riêng.

3. Đặc điểm tâm lý học sinh lớp 1:
- Nhận thức cịn cảm tính, trực tiếp, cụ thể và hiếu động
- Trí nhớ tự do, thiếu chủ định chi phối.
- Tưởng tượng còn nghèo nàn.
3/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học mơn Đạo đức lớp 1

II.THỰC TRẠNG VIỆC DẠY MƠN ĐẠO ĐỨC LỚP 1:
1. Thuận lợi:
Đội ngũ giáo viên được đào tạo chuẩn và trên chuẩn, luôn yêu nghề, mến
trẻ, ham học hỏi và chịu khó đầu tư cho từng tiết dạy.
Cha mẹ học sinh ngày càng quan tâm đến việc học hành của con em.
Nội dung, chương trình mơn đạo đức:
+ Nội dung mơn đạo đức lớp 1 có 14 bài thể hiện các chuẩn mực hành vi
phù hợp với lứa tuổi học sinh lớp 1 trong các mối quan hệ của các em với bản
thân; với người khác, với công việc; với cộng đồng; đất nước, nhân loại; với môi
trường tự nhiên.
* Quan hệ với bản thân: bài Em là học sinh lớp 1; Gọn gàng sạch sẽ; Giữ
gìn sách vở, đồ dùng học tập.
* Quan hệ với người khác: bài Gia đình em; Lễ phép với anh chị; Nhường
nhịn em nhỏ; Lễ phép, vâng lời thầy giáo, cô giáo; Em và các bạn; Cảm ơn và
xin lỗi; Chào hỏi và tạm biệt.
* Quan hệ với công việc: bài Đi học đều và đúng giờ; Trật tự trong trường học.
* Quan hệ với cộng đồng, đất nước và nhân loại: bài Nghiêm trang khi chào
cờ; Đi bộ đúng quy định.
* Quan hệ với môi trường tự nhiên: bài Bảo vệ cây và hoa nơi công cộng.
Nội dung dạy học đạo đức đều xuất phát từ quyền trẻ em, từ lợi ích của trẻ
em đến giáo dục trách nhiệm, bổn phận của học sinh. Cách tiếp cận đó giúp cho

việc dạy học môn đạo đức trở nên tự nhiên, nhẹ nhàng và hiệu quả hơn; giúp
cho học sinh lĩnh hội kiến thức một cách tự nguyện, thực hiện chuẩn mực hành
vi một cách tự giác, tránh được sự gò ép, áp đặt trước đây.
+ Chương trình mơn đạo đức phân bổ hợp lí, có tiết thực hành rèn luyện kĩ năng
cho học sinh ở giữa và cuối mỗi học kì; có tiết dành cho địa phương để địa phương
sử dụng dạy những vấn đề đạo đức cần quan tâm ở địa phương mình.
Mơn đạo đức là mơn học có tiềm năng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
tiểu học. Với đặc thù của mình, nội dung mơn đạo đức ở tiểu học đã chứa đựng
nhiều tri thức liên quan đến kĩ năng sống. Hầu như tất cả các bài đạo đức ở tiểu
học đều có tác dụng giáo dục kĩ năng sống thơng qua nội dung của chính mơn
học hoặc qua các phương pháp dạy học dẫn dắt học sinh nắm được các chuẩn
mực và hành vi đạo đức. Những kĩ năng sống cụ thể được giáo dục qua môn đạo
đức là: Kĩ năng giao tiếp, kĩ năng tự nhận thức, kĩ năng ra quyết định, kĩ năng
kiên định, kĩ năng đặt mục tiêu.
2. Khó khăn:
a.Về phía học sinh:

4/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học mơn Đạo đức lớp 1

Thành phần gia đình chủ yếu là nghề nông, lao động tự do, cha mẹ mải lo
mưu cầu cuộc sống, phó mặc con cái cho thầy cô, cho nhà trường. Nhiều trẻ tự
ti, nhút nhát, ngôn ngữ cịn yếu.
b.Về phía giáo viên:
Giáo viên quan tâm nhiều chất lượng 2 mơn Tốn, Tiếng việt nên thường chú
trọng cho 2 môn học này và không đầu tư, quan tâm nhiều cho mơn học cịn lại
như: Tự nhiên xã hội, thủ công, Đạo đức, Hoạt động tập thể…..do vậy khi dạy
các môn này thường dạy lướt hơn, khai thác kiến thức chưa sâu.

Một số giáo viên chưa nắm rõ đặc trưng của từng tiết dạy, lệ thuộc hoàn toàn
vào sách giáo viên, xác định mục tiêu của tiết 1 và tiết 2 như nhau.
Trong giờ dạy giáo viên thường cho học sinh quan sát tranh trong vở bài tập
sau đó dùng phương pháp hỏi đáp để rút ra kiến thức bài học, học sinh ít được
thảo luận và thảo luận chưa được hiệu quả, ít được đóng vai xử lý tình huống,
chơi trị chơi thì giáo viên sợ mất nhiều thời gian.
III.MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN
ĐẠO ĐỨC LỚP 1:
1. Yêu cầu về chuyên môn đối với giáo viên:
Yêu cầu giáo viên nắm chắc kế hoạch dạy học; nội dung dạy học của từng
bài học; chuẩn kiến thức, kĩ năng và thái độ (mức độ cần đạt) đối với từng bài
học đạo đức; nắm được mục tiêu của mơn đạo đức là gì? Và biết xác định mục
tiêu của từng bài học.
Giáo viên phải nắm được tồn bộ nội dung, chương trình mơn đạo đức lớp1:
- Môn đạo đức từ lớp 1 mỗi tuần có 1 tiết.
- Nội dung mơn đạo đức của lớp 1 có 14 bài, mỗi bài học trong 2 tiết; gồm
một số chuẩn mực hành vi đạo đức và chuẩn mực hành vi mang tính pháp luật
phù hợp với lứa tuổi học sinh lớp 1 trong các mối quan hệ của các em với bản
thân - với người khác - với công việc - với cộng đồng, đất nước, với nhân loại với môi trường tự nhiên đều được thể hiện qua các bài học.
Ví dụ:
Bài: Đi học đều và đúng giờ, trật tự trong trường học.
Gọn gàng sạch sẽ.
Gia đình em.
Em và các bạn.
Nghiêm trang khi chào cờ.
Bảo vệ cây và hoa nơi công cộng.
Vào giữa và cuối mỗi kì mơn Đạo đức lớp 1 đều có tiết thực hành rèn luyện
kĩ năng. Nội dung dạy học của những tiết thực hành rèn luyện kĩ năng do tổ
chuyên môn thống nhất dựa trên nguyên tắc hệ thống và củng cố các chuẩn mực
hành vi đã học; củng cố và phát triển các kĩ năng chủ yếu của môn học; phân

5/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học mơn Đạo đức lớp 1

tích, đánh giá các hiện tượng thực tiễn gần gũi với cuộc sống của học sinh; phân
tích, thảo luận nhóm, đóng vai xử lí tình huống.
Mơn Đạo đức lớp 1 có 3 tiết dành cho địa phương.
Thấy được môn Đạo đức lớp 1 phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của
học sinh giai đoạn đầu cấp tiểu học: Chủ yếu giáo dục học sinh các chuẩn mực
hành vi đối với bản thân, đối với gia đình và nhà trường. Nội dung dạy học được
thể hiện trên kênh hình và kênh chữ; đơn giản, dễ hiểu.
Từ những chuẩn mực hành vi đạo đức gần gũi với bản thân học sinh giai
đoạn đầu cấp tiểu học, nội dung các chuẩn mực hành vi được mở rộng lên các
lớp trên về các phạm vi ( quê hương, đất nước, nhân loại), bước đầu giáo dục
cho học sinh ý thức, hành vi của người công dân, các phẩm chất đạo đức đặc
trưng của người lao động mới…phù hợp với lứa tuổi.
Giáo viên nắm chắc mục tiêu của mơn đạo đức là gì, biết xác định rõ mục tiêu
của từng bài học, tiết học:
* Mục tiêu của môn đạo đức:
Mục tiêu của môn đạo đức là kết quả mong muốn cần đạt đựoc ở học sinh
về các mặt: trí thức, kĩ năng, hành vi, thái độ.
Mục tiêu là căn cứ quan trọng nhất để lựa chọn nội dung, phương pháp,
hình thức tổ chức dạy học thích hợp sao cho đạt mục tiêu đề ra.
Mục tiêu còn là căn cứ để đánh giá chất lượng và hiệu quả dạy học môn đạo
đức
* Xác định mục tiêu của từng bài học:
a. Mục tiêu về kiến thức:
- Yêu cầu của chuẩn mực hành vi ( làm gì ?)
- Sự cần thiết thực hiện chuẩn mực hành vi ( tại sao ?)

+ Ý nghĩa: Mối quan hệ giữa đối tượng và học sinh.
+ Tác dụng những lợi ích mang lại cho: đối tượng, người xung quanh, bản thân.
- Cách thực hiện chuẩn mực hành vi ( như thế nào ?)
+ Những việc cần làm.
+ Những việc cần tránh.
b. Mục tiêu về kĩ năng, hành vi:
Học sinh có khả năng thực hiện những hành động việc làm như:
- Tự nhận xét hành vi cuả mình.
- Nhận xét hành vi của người khác.
- Xử lý tình huống đạo đức.
- Thực hiện các thao tác, hành động theo mẫu thơng qua các trị chơi.
- Điều tra tìm hiểu thực tiễn.
- Thực hiện hành vi trong cuộc sống.
c. Mục tiêu về thái độ:
6/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

Học sinh bày tỏ được những thái độ tình cảm:
- Thái độ thực hiện hành vi: tích cực, chăm chỉ, tự giác.
- Thái độ đối với hành động.
+ Hành động đúng: Đồng tình noi theo, cổ vũ.
+ Hành động sai trái: Nhắc nhở, phê bình, lên án, ngăn chặn
- Tình cảm với đối tượng: Kính trọng, yêu quý, biết ơn.
* Một số lưu ý khi xác định mục tiêu môn Đạo đức:
Ba mục tiêu của môn đạo đức có mối quan hệ qua lại, tác động, thống nhất
với nhau và cần đựoc giải quyết đồng bộ khi dạy từng bài đạo đức. trong 3 mục
tiêu đó, mục tiêu về kĩ năng, hành vi là quan trọng nhất.
Mục tiêu có thể diễn đạt dưới dạng chi tiết hay ngắn gọn.

Học sinh cần nêu lên đựoc: Tại sao phải làm như vậy (……)
Sự cần thiết của việc làm đó (….)
Cách thực hiện (…..)
Khi xác định nội dung của từng mục tiêu, giáo viên cần căn cứ vào:
+ Tính chất của bài đạo đức
+ Khả năng của học sinh
+ Điều kiện thức tế của địa phương để đưa ra mục tiêu phù hợp.
*Một số lưu ý đối với sử dụng tài liệu giảng dạy môn đạo đức:
Các tài liệu chỉ mang tính tham khảo mà khơng phải là pháp lệnh. Do đó
giáo viên khơng nên vận dụng máy móc vì nó có thể khơng phù hợp với học
sinh lớp mình, điều kiện trường mình, tình hình địa phương mình.
Dựa vào những gới ý trong tài liệu trên, giáo viên cần vận dụng sáng tạo cụ
thể giáo viên có thể:
+ Xác định lại mục tiêu.
+ Lựa chọn lại nội dung bài.
+Lựa chọn lại nội dung các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học thích hợp.
Tuy nhiên với mọi sáng tạo của giáo viên phải nằm trong khuôn khổ của chương
trình.
+ Giữ nguyên tên bài.
+ Bảo đảm 3 mục tiêu của bài học.
+ Bảo đảm thời gian dành cho từng bài.
Để giáo viên nắm chắc kế hoạch dạy học, nội dung dạy học từng lớp, chuẩn
kiến thức, kĩ năng và thái độ ( mức độ cần đạt) đối với từng bài học, giáo viên
thực hiện chương trình mơn học theo quyết định số 16/2006/ QĐ-BGD&ĐT
ngày 05/05/2006.
Khi giáo viên đã nắm chắc kế họach dạy học; nội dung dạy học môn Đạo
đức của lớp 1; chuẩn kiến thức, kĩ năng và thái độ ( mức độ cần đạt) đối với
từng bài học đạo đức; nắm được mục tiêu của môn đạo đức là gì? Và biết xác
7/23

Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

định mục tiêu của từng bài học sẽ tổ chức dạy học đảm bảo chuẩn kiến thức, kĩ
năng, nội dung dạy học sẽ không vượt quá mức độ yêu cầu hoặc không đảm baỏ
yêu cầu.
VD: Bài “ Cảm ơn, xin lỗi”
Để giúp học sinh biết được khi nào phải nói lời cảm ơn, khi nào phải nói lời
xin lỗi, ngồi tình huống trong vở và bài tập, giáo viên phải sưu tầm thêm tranh
ảnh về các tình huống khác để học sinh quan sát thảo luận và rút ra kết luận.

Tranh
Trong quá trình thảo luận gợi mở để các em hiểu được: Cảm ơn để bày tỏ sự
biết ơn đối với người đã quan tâm, giúp đỡ mình – xin lỗi để bày tỏ sự ân hận
hoặc áy náy về việc làm của mình…
VD: Bài “Trật tự trong trường học”
Để giúp học sinh biết được phải giữ trật tự trong trường học và khi ra vào
lớp, giáo viên phải khai thác nội dung baì tập 1 và bài tập 3 để hình thành tri
thức mới cho học sinh ( đảo thứ tự bài tập trong vở bài tập). Sau đó khai thác,
mở rộng để học sinh thấy được còn phải trật tự trong các buổi hoạt động tập thể,
chào cờ…

Tranh

2.Giáo viên phải nắm rõ đặc trưng của từng tiết dạy, các họat động dạy
học chủ yếu của mỗi tiết
* Các tiết học đặc trưng
Tiết 1 ( của mỗi bài): Nhiệm vụ chủ yếu là hình thành tri thức mới cho học sinh
và bước đầu củng cố chúng. Hoạt động dạy học chính ở tiết 1 nên bao gồm khoảng
3 hoạt động ( không kể hoạt động khởi động). Hoạt động thứ nhất nhằm giới thiệu

chuẩn mực đạo đức cần tác động đến học sinh. Hoạt động thứ hai nhằm khẳng định
tính đứng đắn, tích cực và cần thiết của chuẩn mực. Hoạt động thứ ba củng cố bước
đầu cho các em về nội dung của chuẩn mực.
Tiết 2 (của mỗi bài): Nhiệm vụ chủ yếu là hình thành kĩ năng, hành vi đạo
đức tương ứng và thái độ tích cực cho học sinh. Đồng thời, chuẩn bị bước đầu
cho các em vận dụng vào cuộc sống. Cách tiến hành tiết 2 của một bài đạo đức
rất mở với các hình thức đa dạng. Có thể tiến hành dạy thông qua các hoạt động
quen thuộc như bày tỏ ý kiến, đóng vai, trị chơi, thảo luận nhóm,….Cũng có thể
tổ chức tiết dạy bằng các hoạt động linh hoạt, sáng tạo phù hợp với lứa tuổi học
sinh lớp 1 như: thi kể chuyện về nội dung đạo đức cần dạy, liên hoan văn nghệ
về các nội dung liên quan, triển lãm tranh, ảnh do các em sưu tầm và tự vẽ…
8/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học mơn Đạo đức lớp 1

VD: Bài Gia đình em. Tranh vẽ về gia đình.
Bài Em và các bạn

Tiết thực hành rèn luyện kĩ năng là những tiết để giáo viên tổ chức cho học
sinh được tập dượt, củng cố và phát triển các kĩ năng hành vi phù hợp với các
chuẩn mực hành vi đạo đức đã được thông qua các hoạt động cụ thể. Đây là
những tiết học rất quan trọng nên yêu cầu giáo viên hết sức quan tâm, trao đổi kĩ
trong buổi sinh hoạt chuyên môn để xây dựng nội dung tiết học phong phú, đảm
bảo mục tiêu tiết dạy.
Tiết dành cho địa phương: là những tiết để địa phương sử dụng dạy những
vấn đề đạo đức cần quan tâm ở địa phương mình.
Để dạy tốt các tiết học này, giáo viên cần nắm vững các hoạt động dạy học
của mỗi tiết đặc trưng.
2.1. Các hoạt động dạy học chủ yếu ở tiết 1:

a. Kiểm tra bài cũ:
Kiến thức: Có thể yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi cần thiết (câu hỏi
“tại sao”), về cách thực hiện chuẩn mực hành vi đạo đức ( câu hỏi “ như thế
nào?”), hay yêu cầu các em đọc thuộc lòng nội dung ghi nhớ của bài.
Kĩ năng, hành vi: Ở đây có thể kiểm tra những kĩ năng ( như thực hiện các
thao tác, hành động, kĩ năng nhận xét hành vi, xử lí tình huống đạo đức), hành vi
mà học sinh thực hiện ngoài giờ lên lớp…
Thái độ tình cảm: Yêu cầu học sinh bày tỏ thái độ bản thân về các hành vi,
các phát biểu do giáo viên nêu ra hoặc về những việc do chính các em làm, về
các đối tượng mà các em thực hiện hành vi, công việc…
b. Hoạt động 1:
Mục tiêu của hoạt động 1 phải tương ứng với mục tiêu kiến thức về yêu cầu
của chuẩn mực hành vi.
c. Hoạt động 2:
Khi thiết kế hoạt động 2, giáo viên cần lưu ý:
Mục tiêu của nó phải là nội dung kiến thức về sự cần thiết, cách thực hiện
chuẩn mực hành vi.
Nên sử dụng phương pháp thảo luận nhóm để giúp học sinh tự phát hiện ra
những nội dung trên.
Cần gợi ý nội dung một cách thích hợp cho các em ( vì những nội dung về
sự cần thiết và cách thực hiện mang tính khái quát cao, trừu tượng với học sinh)
và chuẩn bị phương tiện cần thiết cho các em…
9/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

d. Hoạt động 3:
Từ hoạt động 3, mục tiêu là kĩ năng, hành vi tương ứng ( như liên hệ thực tế,
nhận xét hành vi, xử lí tình huống, thực hiện một số việc làm cụ thể, bày tỏ thái

độ với các ý kiến liên quan..)
e. Hướng dẫn thực hành:
Yêu cầu học sinh sưu tầm những câu ca dao, tục ngữ, những bài hát, bài
thơ…liên quan đến bài học đạo đức; rèn luyện; báo cáo; chuẩn bị các phương
tiện dạy học phục vụ cho tiết 2…
Các hoạt động dạy học chủ yếu ở tiết 2:
a. Kiểm tra bài cũ:
Nội dung kiểm tra bài cũ ở tiết 2 bao gồm một số nội dung tương tự như ở tiết 1.
b. Luyện tập, thực hành:
Toàn bộ tiết 2 dành cho thực hành để nhắm đến mục tiêu về kĩ năng và đặc
biệt là hành vi, cho nên cần lựa chọn và vận dụng những nội dung, phưong pháp
và hình thức tổ chức thích hợp để đạt được mục tiêu đó.
Nếu ở phần hướng dẫn thực hành sau tiết 1 có nội dung liên quan đến điều
tra, rèn luyện thì ở đây nên có hoạt động báo cáo.
Nếu bài đạo đức phù hợp với những điều kiện thực tế xung quạnh thì nên tổ
chức cho các em rèn luyện ngay ở tiết 2 với những công việc vừa sức với các
em.
Nếu tính chất bài học, điều kiện phương tiện,… cho phép thì nên tổ chức trị
chơi nhất là trị chơi sắm vai.
Cần kết hợp hài hoà cả dạy học tồn lớp và dạy học theo nhóm, cá nhân
trong q trình thực hành ở tiết 2 này; nếu có thể thì ưu tiên vận dụng hình thức
dạy học tại hiện trường…
c. Hướng dẫn thực hành:
Nội dung các cách làm tương tự như ở tiết 1 nhưng trách trùng lặp một số
nội dung thực hành ở tiết 1 ( như điều tra, sưu tầm). Cần ưu tiên cho rèn luyện
hành vi của học sinh, tham gia hoạt động ngoại khoá, thăm quan.
Lưu ý: Hướng dẫn thực hành là nội dung rất quan trọng giúp cho học sinh
có kế hoạch chuẩn bị cho tiết học sau, giúp cho tiết học đạt kết quả cao. Giáo
viên cần hết sức lưu ý trong việc hướng dẫn thực hiện
VD: Bài “ Trật tự trong giờ học” Nếu khơng có sự hướng dẫn thực hành thì

học sinh khơng thể có nhận xét góp ý về việc thực hiện giữ trật tự của tổ mình,
của bạn; lớp trưởng không thể thông báo được kết quả thi đua của cả lớp trong
hoạt động tiết 2.
*Dạy học tiết thực hành rèn luyện kĩ năng giáo viên cần lưu ý:
Các hoạt động cần tập trung vào mục tiêu:
10/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

- Hệ thống và củng cố các chuẩn mực hành vi đã học thông qua các hoạt
động thích hợp như hái hoa dân chủ, bày tỏ thái độ, đóng vai…
- Củng cố và phát triển các kĩ năng chủ yếu của môn học:
Kĩ năng phân biệt hành vi ( phù hợp hay chưa phù hợp với chuẩn mực hành
vi đạo đức đã học)
VD: Khi củng cố kĩ năng phân biệt hành vi trong việc giữ gìn sách vỡ, đồ
dùng học tập: cho học sinh quan sát tranh và xác định nên hay không nên đối với
một số hành vi, thái độ của học sinh trong tranh đối với sách vở, đồ dùng học
tập:
Tranh 1:Vẽ góc học tập ở gia đình, sách vở, đồ dùng để bừa bãi, cẩu thả;
Tranh 2:Vẽ một học sinh đang sắp xếp sách vở gọn gàng khi học bài xong.
Tranh 3:Vẽ một học sinh đang xé sách vở để lấy giấy gấp đồ chơi.
Tranh 4: Hai học sinh đang dùng sách đập vào đầu nhau…
Kĩ năng lựa chọn cách ứng xử trong các tình huống đơn giản, thường gặp
Ví dụ bài: “Lễ phép với anh,chị nhường nhịn em nhỏ”
Tranh 1: Bạn An có đồ chơi mới, em gái địi mượn đồ chơi của An
Tranh 2: Mẹ cho 2 anh em mỗi người một cái bánh, em ăn hết trước đòi bánh
của Minh.
Để rèn luyện, củng cố và phát triển các kĩ năng trên cho học sinh, giáo viên
cần tổ chức đa dạng các hình thức cần hoạt động, tăng cường, khuyến khích học

sinh tham gia tích cực vào q trình học tập. Trong đó, chú trọng vào các hoạt
động:
+ Phân tích đánh giá các hiện tượng thực tiễn gần gũi với cuộc sống học sinh.
+ Phân tích, thảo luận nhóm, đóng vai xử lý các tình huống cụ thể.
Trong tiết dạy nên tăng cường các hoạt dộng mà trong đó thể hiện được
nhiều kĩ năng, tổng hợp đựoc nhiều chuẩn mực giúp học sinh được trải nghiệm
trong các tình huống đa dạng, gần với cuộc sống.
Tiết dành cho địa phương:
Tiết học dành cho địa phương được nhà trường phân phối chương trình như sau:
- Tiết 1: Giáo dục bảo vệ mơi trưịng
- Tiết 2: Giáo dục an tồn giao thơng
- Tiết 3: Tìm hiểu gương anh hùng, liệt sĩ địa phương.
Năm học 2011 – 2012, nội dung tiết học giáo dục bảo vệ mơi trường được
đưa nội dung phịng bệnh tiêu chảy cấp vào giảng dạy.
Giáo viên phải nắm chắc phương pháp dạy học bộ môn, linh hoạt sử dụng
các phương pháp dạy học:
Các phương pháp dạy học Đạo đức lớp 1 rất phong phú, đa dạng bao gồm
các phương pháp dạy học mới như : đóng vai, thảo luận nhóm, tổ chức trò chơi,
giải quyết vấn đề, động não… và các phương pháp truyền thống như kể chuyển,
11/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

đàm thoại nêu gương, sử dụng đồ dùng trực quan, khen thưởng…Mỗi phương
pháp dạy học đều có mặt mạnh và thuận lợi riêng vì vậy giáo viên cần lựa chọn,
sử dụng kết hợp các phương pháp và hình thức dạy học một cách hợp lý, phù
hợp với tâm lý lứa tuổi học sinh, phải kết hợp hài hồ giữa trang bị kiến thức với
bồi dưỡng tình cảm và luyện tập, thực hành kĩ năng cho học sinh như vậy mới
đem lại hiệu quả cao trong dạy - học.

Dạy học môn đạo đức là con đường cơ bản giáo dục đạo đức cho học sinh
Tiểu học trong đó nhiệm vụ quan trợng nhất là hình thành hành vi, thói quen đạo
đức cho các em. Do đó dạy học môn Đạo đức phải được tiến hành trên cơ sở tổ
chức hoạt động để các em được nói nhiều hơn, hỏi nhiều hơn, trao đổi với nhau
nhiều hơn để tự phát hiện ra kiến thức mới của bài đạo đức, vận dụng thực hành
đạo đức nhiều hơn, đặc biệt là thực hiện hành vi trong cuộc sống nhiều hơn.
Trong quá trình dạy học giáo viên cần lưu ý sử dụng các phương pháp dạy
học sau:
a.Phương pháp thảo luận nhóm:
Số lượng học sinh trong một nhóm: Đối với lớp 1 mỗi nhóm khơng q 4
em.
Giai đoạn đầu, khi học sinh chưa quen thảo luận, tổ chức cho các em thảo
luận cặp đôi.
Thời gian thảo luận không quá 5 phút để các em dễ tổ chức hoạt động và phù
hợp với sức khoẻ.
Khi sử dụng phương pháp thảo luận nhóm, giáo viên cần hướng dẫn các em
cách thảo luận nhóm, hướng dẫn các em cách làm nhóm trưởng, cách tổ chức
hoạt động của nhóm; cách phản hồi kết quả hoạt động của nhóm ( phản hồi bằng
lời, phản hồi được chuẩn bị trên bảng phụ, phản hồi bằng tranh, phản hổi thơng
qua đóng tiểu phẩm…) Do học sinh mới làm quen với phương pháp thảo luận
nhóm nên giáo viên cần phải làm mẫu cho học sinh bằng cách: giáo viên và 1
học sinh làm mẫu sau đó cho một nhóm học sinh thảo luận thử rồi mới cho học
sinh thực hành.
Cần kiên trì tổ chức cho các em tham gia thảo luận nhóm. Ban đầu có thể
gặp nhiều khó khăn trong khâu tổ chức, sau một vài lần học sinh sẽ quen và từng
bước hình thành thói quen học tập theo nhóm và u thích hoạt động nhóm.
Cần cho các em luân phiên làm nhóm trưởng để em nào cũng có điều kiện
tập dượt, rèn khả năng chỉ huy, tổ chức hoạt động tập thể, trình bày kết quả
khơng nhất thiết phải làm nhóm trưởng.
Ở học kỳ I khơng cần cử học sinh làm thư ký nhóm.

Giáo viên cần quản lý tốt hoạt động của nhóm khơng để một thành viên nào
của nhóm ít hoặc khơng hoạt động.
12/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học mơn Đạo đức lớp 1

Trong q trình học sinh thảo luận nhóm, giáo viên bao quát giúp đỡ học
sinh, động viên khuyến khích học sinh bằng cách khen nhóm thảo luận sơi nổi,
tích cực.
Trình độ của các nhóm tương đưong nhau, nội dung thảo luận như nhau
Đánh giá kết quả thảo luận nhóm cần chọn nhóm trả lời sai trước sau đó cho các
nhóm khác trả lời, yêu cầu nhóm đúng giải thích, cuối cùng giáo viên kết luận.
b.Phương pháp đóng vai:
Khi sử dụng các phương pháp này giáo viên cần thực hiện các bước sau:
- Nêu chủ đề và các mức độ thực hiện chủ đề.
- Chia nhóm, phân cơng thảo luận trước khi đóng vai.
Cần hướng dẫn các em phân công, thảo luận kĩ yêu cầu của vai diễn. Vai “
diễn” phải được học sinh tự nguyện nhận và thực hành đóng vai. VD: Khi dạy
tiết 2: Bài “ Lễ phép với anh chị nhường nhịn em nhỏ”, giáo viên có thể tổ chức
cho học sinh đóng vai. Giáo viên nên hướng dẫn học sinh chọn vai diễn phù
hợp. Với tranh 1 nên chọn vai em nữ có tính cách nhõng nhẽo, em nam là học
sinh có tính cách khá mạnh mẽ,…Gợi ý các em cách thực hiện vai “ diễn” cách
nói, cách thể hiện.
- Thực hiện đóng vai:
Giáo viên cần hướng dẫn các em các yêu cầu khi thực hiện vai diễn:
+ Phải tự nhiên, khơng gị bó
+ Phải cố gắng nhập mình vào vai diễn
+ Phối hợp tốt các vai diễn khi thực hiện.
Thảo luận sau đóng vai, đây là bước quan trọng, có ý nghĩa thiết thực trong

việc sử dụng phương pháp đóng vai. Khi thực hiện bước này giáo viên cần yêu
cần các em tham gia đóng vai nêu cảm xúc của mình khi thực hiện vai diễn; yêu
cầu các học sinh khác nhận xét cách ứng xử và nhập vai của các vai diễn. Ở
bước này giáo viên nên tạo điều kiện cho các em đưa ra nhiều cách ứng xử khác
nhau sau đó giáo viên kết luận.
Giáo viên kết luận, định hướng cho học sinh về cách ứng xử tích cực trong
tình huống.
* Lưu ý:
Tình huống đóng vai phải phù hợp với chủ để giáo dục của bài dạy, vừa sức
với học sinh lớp 1.
Tình huống phải để mở, khơng cho trước “ kịch bản”, lời thoại.
Nên có hố trang và đạo cụ đơn giản khi tổ chức đóng vai để tăng tính hấp
dẫn,
tạo điều kiện nhập vai cho học sinh.
c.Phương pháp trò chơi:
13/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học mơn Đạo đức lớp 1

Trị chơi là một nhu cầu không thể thiếu được đối với học sinh tiểu học. Qua
trò chơi học sinh được rèn luyện và phát triển nhiều phẩm chất, kĩ năng cần
thiết, đáp ứng các yêu cầu giáo dục toàn diện. Khi sử dụng phương pháp trò chơi
giáo viên cần lưu ý:
Chỉ sử dụng khi cần thiết khơng nên lạm dụng
Trị chơi phải phù hợp với chủ đề bài đạo đức và đảm bảo tính giáo dục.
Đối với học sinh lớp 1 nên tổ chức các trò chơi nhỏ, đơn giản, phù hợp với
lứa tuổi.
Trò chơi đảm bảo huy động được nhiều học sinh tham gia.
Phải tạo điều kiện cho học sinh tham gia tổ chức, điều khiển tồn bộ các

khâu của trị chơi ( chuẩn bị, tiến hành, đánh giá sau trị chơi)
Có thể đưa ra các tiêu chí cho nhóm thắng trong trị chơi để động viên,
khuyến khích các em khi tham gia trị chơi.
Khi tổ chức trò chơi cần lưu ý: Đảm bảo cho học sinh hiểu rõ yêu cầu, nội
dung và cách thức trị chơi; đảm bảo phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo
của học sinh trong quá trình tổ chức trò chơi; đảm bảo tổ chức trò chới được tự
nhiện khơng gị ép; đảm bảo ln phiên các trị chơi một cách hợp lý; đảm bảo
tổ chức trò chơi với tinh thần thi đua đồng đơi.
Các trị chơi cho học sinh lớp 1:
VD: Bài 1: “ Em là học sinh lớp 1” có thể sử dụng các trị chơi vòng tròn giới
thiệu tên hoặc trò chơi “ Kết thân”, “ Ném bóng”, Bắn tên”, “ Phóng viên”…
Bài 2: “ Gọn gàng sạch sẽ” có thể sử dụng các trị chơi: “ Tay đẹp, tay xinh, tay
dính sình”, “ Nên hay khơng nên”
Bài 4: “ Gia đình em” có thể sử dụng các trò chơi: “ Đổi nhà”, “ Đi chợ”
Bài 10: “ Em và các bạn” có thể sử dụng các trò chơi: “ Tặng hoa”
Bài 11: “ Đi bộ đúng quy định”có thể sử dụng các trị chơi: “ Qua đường”, “ đèn
xanh đèn đỏ”
Bài 12: “ Cảm ơn và xin lỗi” có thể sử dụng các trị chơi: “ Ghép hoa”
Bài 13: “ Chào hỏi và tạm biệt” có thể sử dụng các trị chơi vịng trịn : “chào
hỏi” hoặc trò chơi “ lễ phép”
Bài 14: “ Bảo vệ cây và hoa nơi cơng cộng” có thể sử dụng các trị chơi “Đốn
xem cây gì” hoặc trị chơi “ Gieo hạt”
d.Phương pháp đàm thoại:
Cần dạy cho học sinh có ý thức thực hiện sự hợp tác trong q trình học tập.
Dạy cho học sinh cần tơn trọng khi bạn trả lời ( chăm chú lắng nghe khi bạn trả
lời, khơng nên cướp lời hoặc có phản ứng khi bạn đang trả lời).
Dạy học sinh trả lời cần nói vừa đủ nghe, nói đúng, rõ ràng, nói vừa đủ
lượng thơng tin, ngắn gọn, tốc độ nói khơng q nhanh hoặc quá chậm.
Cách xử lý khi học sinh trả lời câu hỏi :
14/23

Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

Nếu học sinh trả lời đúng thì giáo viên khen ngợi và cơng nhận
Nếu học sinh trả lời đúng một phần thì giáo viên xác nhận, gọi học sinh khác bổ
sung.
Nếu học sinh không trả lời được thì giáo viên mời học sinh khác hoặc giáo
viên dùng từ khác đề diễn đạt cho câu hỏi thêm rõ ràng hoặc giáo viên dùng câu
hỏi phụ để gợi ý cho học sinh, yêu cầu học sinh xem lại bài học hoặc giáo viên
giảng lại.
Nếu học sinh trả lời sai thì giáo viên xác nhận, động viên học sinh cần cố
gắng và mời học sinh khác đóng góp ý kiến.
Cần quan tâm đến mọi học sinh, đặc biệt học sinh nhút nhát, rụt rè, ngại phát
biểu.
Giáo viên chỉ nên đặt câu hỏi, khơng nói nhiều, khơng trả lời thay cho học sinh.
e.Phương pháp nêu gương:
Dạy học Đạo đức phải gắn bó chặt chẽ với cuộc sống hàng ngày của học
sinh. Những tấm gương sử dụng để dạy học đạo đức phải lấy chất liệu từ cuộc sống
thực của học sinh đó là những tấm gương tiêu biểu trong lớp, trong trường, những
tấm gương ở làng xã, nơi các em sống. Điều đó sẽ làm cho bài học đạo đức thêm
phong phú, gần gũi, sống động đối với các em.
Nêu gương phải đảm bảo độ chính xác do vậy cần phải lấy thông tin từ sổ
truyền thống của nhà trường, từ báo, đài, tạp chí..
Đối với học sinh lớp 1 trường học là mơi trường hồn tồn mới mẻ, lạ lẫm
đối với các em. Cơ giáo chính là thần tượng trong con mắt các em, là tấm gương
để các em học tập và làm theo. Mọi hành động cử chỉ của cô đều được các em
để ý. Do vậy người giáo viên phải luôn mẫu mực để làm gương cho các em. Sự
mẫu mực của cơ có giá trị giáo dục nhiều hơn lần những lời khuyên, những lời
nhắc nhở. Cô giáo phải là người ăn mặc đẹp, lịch sự, sách vở đồ dùng giảng dạy

trong tủ trên bàn luôn gọn gàng; nhắc học sinh mặc đồng phục đúng ngày quy
định, bản thân cô cũng mặc áo trắng trong ngày thứ hai; nghiêm túc khi chào cờ;
khơng trị chuyện với đồng nghiệp trong các buổi hoạt động tập thể; sẵn sàng xin
lỗi học sinh nếu có gì nhầm lẫn; khơng vứt rác bừa bãi, gương mẫu nhặt giấy
vụn rơi vãi để vào nơi quy định..
*Một số lưu ý đối với giáo viên:
Hiểu rõ hoàn cảnh, đặc điểm tâm sinh lý, sở thích của từng học sinh để có
biện pháp giáo dục phù hợp.
Giao việc học sinh một cách hiệu quả: đây là việc làm quan trọng nhất để có
được thành công của giờ dạy và đáp ứng được phương pháp dạy học mới lấy
học sinh làm trung tâm.
Xây dựng tốt nề nếp học tập.
Động viên, khen thưởng học sinh kịp thời
15/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

Phối kết hợp chặt chẽ với giáo viên bộ mơn, ban giám hiệu, các đồn thể
trong công tác giáo dục học sinh.
Thường xuyên trao đổi với ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp, phối kết
hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh để cùng thống nhất trong việc giáo dục đạo
đức cho học sinh ở trường và ở nhà.
Sử dụng hiệu quả thiết bị đồ dùng dạy học có sẵn, tích cực sưu tầm, tích luỹ,
làm thêm đồ dùng dạy học cho mơn học:
Trong dạy học đồ dùng dạy học được coi là công cụ để thực hiện phương
pháp. Giáo viên cần sử dụng, khai thác tốt tranh ảnh ( dùng cho các hoạt động kể
chuyện, quan sát và phân tích tranh, trị chơi..) dụng cụ đồ vật ( dùng cho các
hạot động bày tỏ ý kiến, trò chơi..) các CD, VCD dùng để minh hoạ hoặc cho
học sinh quan sát, xem nhằm phục vụ cho các hoạt động của tiết dạy.

Lên danh mục tranh ảnh, đồ dùng đã có được sử dụng vào những bài học
nào để thuận tiện cho việc sử dụng.
Tích cực làm thêm các đồ dùng phục vụ cho hoạt động sắm vai, chơi trị chơi.
+ Làm bánh gatơ bằng bìa vẽ mầu
+ Làm một số cành hoa để chơi trị chơi tăng hoa
+ Mua bóng hoặc làm bóng bằng giấy báo vo viên bên ngoài bọc giấy mầu
để chơi trị ném bóng.
+ Làm đèn hiệu bằng bìa xanh, đỏ, vàng để chơi trò chơi “ đèn xanh đèn đỏ”
+ Mua một số đồ chơi: thú bông, quả nhựa, ôtô, búp bê để chơi trò chơi đi
chợ, để sắm vai xử lý tình huống.
+ Làm một bơng hoa bằng giấy màu ép Plastic ( có chỗ hở để thay các băng
giấy cài sau bông hoa), các băng giấy ghi các câu hỏi, tình huống về chuẩn mực
hành vi đạo đức.
+ Làm một số cành hoa, nhị hoa ( có từ cảm ơn, xin lỗi) để học sinh chơi trò
chơi “ ghép hoa” thành bông hoa cảm ơn, bông hoa xin lỗi.
Sưu tầm thêm tranh ảnh ở các tình huống khác nhau để giúp học sinh hình
thành kiến thức.
*VD: Bài 12 “ Cảm ơn và xin lỗi”
Để giúp học sinh biết được khi nào cần nói câu cảm ơn, khi nào cần nói lời
xin lỗi, vở bài tập đưa ra tình huống: được ban tặng quà, mắc lỗi đi học muộn.
Giáo viên cần sưu tầm thêm tranh ảnh về các tình huống:
+ Được người khác giúp đỡ
+ Được người khác khen ngợi, chia vui
+ Khi làm phiền người khác
+ Khi nhờ người khác giúp đỡ.
Tích cực sử dụng phương tiện hiện đại trong dạy học, xây dựng bài giảng
điện tử để gây hứng thú cho học sinh.
16/23

Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học mơn Đạo đức lớp 1

3. Sinh hoạt chun mơn có hiệu quả:
Mỗi giáo viên trong tổ khối được phân công phụ trách mơn, phân mơn cụ thể.
Các đồng chí giáo viên được phân cơng phụ trách mơn nào, phải có trách
nhiệm nghiên cứu nội dung, phương pháp dạy học, đồ dùng dạy học cần có..
Trong mỗi buổi sinh hoạt chuyên mơn từng đồng chí giáo viên trình bày
những vấn đề cần lưu ý, những nội dung khó về mơn, phân mơn mình được
phân cơng nghiên cứu. Tổ khối cũng thống nhất biện pháp giải quyết đối với
những vấn đề còn vướng mắc, thống nhât phương pháp giảng dạy, đồ dùng dạy
học cần dùng trong tiết dạy, cách sử dụng đồ dùng dạy học như thế nào để đạt
hiệu quả cao; dặn dò học sinh cần chuẩn bị trước ở nhà những gì…
Trao đổi kĩ vấn đề dạy phân hố đối tượng.
Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ qua việc đọc tài liệu, sách báo, sáng kiến
kinh nghiệm, trao đỗi với nhau những cách làm hiệu quả trong giảng dạy cũng
như công tác chủ nhiệm..
2.Về phía Ban giám hiệu:
a.Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất:
Nhà trường tích cực mua sắm bổ sung cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động
dạy học:
Mua bổ sung bộ tranh ảnh của môn học cho các khối lớp
Mua các bộ thẻ bày tỏ ý kiến; bảng nhóm, giấy khổ to để học sinh trình bày
kết quả thảo luận
Hỗ trợ các tổ khối kinh phí làm đồ dùng dạy học
Định hướng hỗ trợ giáo viên tìm kiếm thông tin, tranh ảnh trên mạng xây
dựng kho dữ liệu của nhà trưòng
b.Ban giám hiệu chú trọng bồi dưỡng năng lực chuyên môn, năng lực sư
phạm cho giáo viên; tăng cường kiểm tra, dự giờ thăm lớp; đánh giá kết
quả học tập môn Đạo đức của học sinh một cách toàn diện.
Bên cạnh việc chỉ đạo, hỗ trợ giáo viên nắm vững mục đích, nhiệm vụ; nội

dung, phương pháp dạy học; đầu tư về phương tiện dạy học, Ban giám hiệu luôn
quan tâm, động viên giáo viên, học sinh tích cực tham gia vào hoạt động giảng
dạy, hoạt dộng giáo dục nhằm đem lại kết quả cao. Cái đích cuối cùng là hình
thành đựoc ở học sinh những kĩ năng, hành vi, thói quen về đạo đức.
Động viên khuyến khích giáo viên tích cực làm đồ dùng dạy học, sưu tâm tài
liệu, tranh ảnh của mơn học; tích cực sử dụng các phương tiện hiện đại trong dạy
học. Có kế hoạch làm thêm đồ dùng dạy học phục vụ cho tiết học.
Chỉ đạo các khối đều phải có bài giảng điện tử trong các đợt thi giáo viên
dạy giỏi.
Dạy học mơn đạo đức phải gắn bó chặt chẽ với việc dạy học các môn học
khác, với các hoạt động giáo dục khác trong và ngoài nhà trường.
17/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

Bên cạnh việc giáo dục thông qua môn học, nhà trườn chú trọng giáo dục
học sinh thơng qua các hoạt động ngồi giờ lên lớp. Tổ chức tốt các hoạt động
ngoại khoá thăm quan, dã ngoại, giáo dục truyền thống, tìm hiểu lịch sử địa
phương.
Tổ chức chu đáo lể tuyên dương khen thưởng học sinh cuối học kỳ I, cuối
năm học. Tổ chức, tạo điều kiện để mọi học sinh được tham gia các hoạt động
của nhà trường, qua đó các em được học tập, rèn luyện, được phát triển và tự
khẳng định mình .
Chỉ đạo giáo viên đánh giá kết quả học tập môn đạo đức của học sinh đúng
văn bản hướng dẫn, dựa vào tự đánh giá của học sinh, kết hợp với sự đánh giá
của tập thể học sinh, của cha mẹ, của phụ trách đội, phụ trách sao, của cộng
đồng nơi ở.
IV.KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
1.Kết quả đạt được:

Với việc áp dụng “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo
đức lớp 1” đã đem lại hiệu quả cao trong giảng dạy, góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường.
Giáo viên và học sinh hứng thú hơn, say mê hơn trong giờ học đạo đức. 100%
học sinh đều được hoạt động một cách hứng thú, tích cực và chủ động.
Bằng việc tổ chức các hoạt động học tập, sinh hoạt, vui chơi có hiệu quả đã
khuyến khích học sinh thực hiên những hành động, việc làm phù hợp với chuẩn
mực hành vi qui định và từ đó rèn luyện thói quen tích cực cho các em.
Cuối học kỳ I 100% học sinh khối 1 hồn thành tốt và hồn thành mơn Đạo
đức, 58,9% học sinh hồn thành tốt mơn Đạo đức. Các em cịn tích cực tham gia
hoạt động giáo dục truyền thống, nhà trường tổ chức cho học sinh thăm viếng
bia tưởng niệm liệt sĩ, chăm sóc di tích lịch sử đình làng Phú Xun. Học sinh
tích cực tham gia ủng hộ qua các cuộc vận động: Mua tăm ủng hộ người mù
(1850 gói tăm), ủng hộ các bạn khuyết tật (150000 đồng), hưởng ứng chương
trình 1 triệu quyển vở .Trong các lớp, giáo viên chủ nhiệm cùng học sinh thường
xun quan tâm, giúp đỡ các bạn có hồn cảnh khó khăn, các bạn khuyết tật,….
Những chuẩn mực hành vi đạo đức được truyền tải đến các em một cách
nhẹ nhàng và hiệu quả đã dần dần xây dựng ở các em ý thức, kĩ năng, hành vi và
thói quen đạo đức, hình thành niềm tin cho các em.
100% các đồng chí giáo viên trong tổ 1 nắm vững phương pháp dạy mơn
học Đạo đức. Trong q trình giảng dạy, đã linh hoạt áp dụng các phương pháp
và hình thức tổ chức dạy học, tích cực sử dụng và làm thêm đồ dùng dạy học,
ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Các tiết hội giảng, chuyên đề Đạo
đức được đánh giá cao (Tiết dạy của đồng chí Nguyễn Thị Kim Chinh lớp 1E
đạt 19,5/20 điểm)
18/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

2. Bài học kinh nghiệm:
Để tổ chức tốt các tiết chuyên đề, tôi đã tiến hành như sau: Góp ý, bổ sung
giáo án cho giáo viên; cho giáo viên dạy thử trên nền lớp khác để chính sửa về
nội dung cũng như phương pháp, hình thức tổ chức, phong thái sư phạm cho
giáo viên. Sau đó, tổ chức chuyên đề cho tổ khối hoặc toàn trường dự. Sau phần
dự giờ chuyên đề, tổ chức cho giáo viên nhận xét, góp ý cũng như chất vấn, thắc
mắc những điều cần làm rõ. Tôi tổng hợp ý kiến nói rõ những ưu điểm cững như
điểm cần khắc phục trong từng phần rồi thống nhất quy trình thực hiện, những
điểm cần lưu ý trong q trình dạy học mơn học…
Sau khi mở chuyên đề, ban giám hiệu đến dự giờ giáo viên để kịp thời điều
chỉnh về phương pháp, hình thức tổ chức …nếu giáo viên cịn chưa nắm vững.
Thường xuyên dự giờ, thăm lớp; dự các buổi sinh hoạt chun mơn của tổ
khối; góp ý thẳng thắn chân tình cho giáo viên sau mỗi tiết dự giờ để giáo viên
ngày càng nâng cao trình độ chun mơn, phong cách sư phạm…
Có kế hoạch làm thêm đồ dùng dạy học phục vụ cho tiết học ở từng môn
học, từng khối lớp.
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Việc học tập, nghiên cứu để nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà
trường là nhiệm vụ trọng tâm của toàn thể đội ngũ cán bộ giáo viên. Muốn nâng
cao chất lượng giảng dạy, chất lượng giáo dục thì mỗi thầy cơ giáo phải nhiệt
tình tâm huyết, say chun mơn, ham học hỏi, nghiêm khắc với bản thân trong
việc tự rèn luyện và tích cực đưa cơng nghệ thơng tin, các phương tiện hiện đại
vào giảng dạy.
Ban giám hiệu nhà trường phối kết hợp với lực lưọng trong và ngoài nhà
trường tạo điều kiện về cơ sở vật chất, động viên tinh thần cho giáo viên và học
sinh. Xây dựng kế hoạch chuyên môn cụ thể, chỉ đạo sâu sát, khoa học và có
hiệu quả, đẩy mạnh chun mơn giúp giáo viên có năng lực tham gia hoạt động
giảng dạy.
Qua thực nghiệm một số biện pháp nâng cao chất lượng day học môn Đạo
đức lớp 1, kết quả đạt được thật đáng mừng.

Trong q trình thực hiện khơng tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận
đựoc sự đóng góp của các đồng chí chun viên phịng giáo dục Ba Vì, Sở Giáo
dục và Đào tạo Hà Nội, các đồng nghiệp để công tác chỉ đạo nâng cao chất lượng
dạy học của trường tôi được tốt hơn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn.

19/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

Xác nhận của thủ trưởng đơn vị

Hà nội ngày 10 tháng 4 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, khơng sao chép nội dung của người
khác.
Ngêi viÕt SKKN

20/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

GIÁO ÁN MINH HOẠ
BÀI: CẢM ƠN VÀ XIN LỖI (TIẾT 1)
I. MỤC TIÊU:
1. Học sinh nêu lên được:
- Chúng ta cần phải biết nói lời cảm ơn, xin lỗi.
- Biết nói lời cảm ơn, xin lỗi sẽ được mọi ngời yêu quý, cmả thông; nếu

không biết nói lời cảm ơn, xin lỗi sẽ bị mọi người nhắc nhở, chê trách.
- Nói lời cảm ơn khi được người khác quan tâm, giúp đỡ, nói lời xin lỗi khi
mắc lỗi, khi làm phiền người khác.
2. Học sinh có khả năng:
- Nói lời cảm ơn, xin lỗi phù hợp trong những tình huống gần gũi.
- Biết sắm vai xử lý tình huống.
- Tự nhận xét bản thân, nhận xét bạn.
3. Học sinh bày tỏ được:
- Tích cực, tự giác và thái độ phù hợp.
- Đồng tình, ủng hộ, yêu quý những ai biết nói lời cảm ơn, xin lỗi đồng thời
có thái độ nhắc nhở phê bình khi bạn bè và những người xung quanh chưa
biết nói lời cmả ơn, xin lỗi.
II. TÀI LIỆU VÀ PHƯƠNG TIỆN.
1. Về phía giáo viên:
* Tranh ảnh sưu tầm thêm:
- Tranh 1: Vẽ một chị sơ ý làm ngã em bé
- Tranh 2: Vẽ một bạn ngồi trên xe lăn được các bạn đưa đến trường.
- Tranh 3: Vẽ một bạn nhỏ đang nằm trên giường được bạn xúc cháo cho ăn.
- Tranh 4: Vẽ các bạn đang đi lên cầu thang, một bạn muốn vượt lên đi trước.
* Máy chiếu đa năng
* Đạo cụ cho học sinh sắm vai: hoa, bánh ga tơ (làm bằng giấy bìa)
2. Về phía học sinh:
- Vở bài tập Đạo đức
21/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU.
1. Giới thiệu bài.

2. Nội dung:
* Hoạt động 1:Phân tích tranh
Bài tập 1: Các bạn trong tranh đang làm gì? Vì sao các bạn làm như vậy?
- Yêu cầu học sinh đọc yêu cầu bài tập 1 (trang 38 – VBT)
- Cho học sinh quan sát nội dung bài tập trên máy chiếu.
- Bài tập 1 có mấy yêu cầu? Yêu cầu 1 là gì? Yêu cầu 2 là gì? (Bài tập 2 có
u cầu: u cầu 1 là các bạn trong tranh đang làm gì. Yêu cầu 2 là vì sao
các bạn làm như vậy.)
- Bài tập 1 có mấy bức tranh minh hoạ? (Bài tập có 2 bức tranh)
- Yêu cầu học sinh lên bảng chỉ tranh và trả lời câu hỏi (Tranh vẽ 1 bạn đang
chia táo cho bạn, bạn được chia táo chìa tay ra nhận và nói: “Cảm ơn bạn”)
- Học sinh khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. (Nếu học sinh trả lời
không đủ giáo viên đưa thêm câu hỏi: Bạn được chia táo đã nói gì?)
- Vì sao bạn nói lời cảm ơn? (Vì bạn được bạn chia táo/ Vì bạn đã được bạn
hia quà cho mình….). Học sinh nhận xét, bổ sung.
- Giáo viên chốt (kết hợp chỉ tranh): Được chia táo, bạn đã nói lời cảm ơn để
bày tỏ sự biết ơn khi bạn quan tâm đến mình.
- Cịn các con, khi được chia q con có nói lời cảm ơn khơng? – 2,3 học
sinh trả lời.
- Chuyển ý: Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng có lần mắc lỗi. Khi mắc lỗi
chúng ta sẽ phải nói gì? Các con sẽ tìm hiểu điều đó qua bức trang thứ 2.
- Yêu cầu học sinh quan sát tranh 2. Tranh vẽ những ai và họ đang làm gì?
(tranh vẽ cơ giáo và các bạn/….)
- Bạn đứng khanh tay ngồi cửa nói gì? Em hãy đọc câu nói của bạn (Bạn
đứng khoanh tay ngồi cửa nói: “Em xin lỗi cô, em đi học muộn” – 1,2 học
sinh trả lời.
- Vì sao bạn nói lời xin lỗi? (… vì bạn đi học muộn/… Vì bạn mắc lỗi/…)
- Vậy khi mắc lỗi chúng ta phải nói gì? (.. chúng ta phải nói lời xin lỗi)
- Các em có nên đi học muộn như bạn khơng? Vì sao? (… khơng nên đi học
muộn vì vi phạm nội quy của lớp/… vì làm phiền cô giáo và các bạn/.. đi học

muộn sẽ không hiểu bài …)
Giáo viên chốt : Bạn đi học muộn là bạn đã có lỗi với cơ giáo. Để bày tỏ
sự ân hận của mình bạn đã xin lỗi cơ giáo.
Chúng ta cịn phải nói lời cảm ơn ,xin lỗi trong trương hợp nào nữa ?Các
con tiếp tục quan sát các bức tranh sau để trả lời câu hỏi của cô
-Giáo viên cho học sinh quan sát 4 bức tranh trên máy chiếu .
+ Tranh 1:
22/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

-Yêu cầu học sinh đọc chú thích của bức tranh thứ nhất
-Người chị phải nói gì? Vì sao ? (Người chị phải xin lỗi em bé vì chị làm ngã
em bé/…vì chị có lỗi với em bé )
Giáo viên chốt : Khi có lỗi với người khác ta phải nói lời xin lỗi dù người
đó ít tuổi hơn mình.
+ Tranh 2:
- Yêu cầu học sinh quan sát tranh và đọc chú thích. (…Nam để chúng tớ
đưa cậu đến trường nhé).
- Khi thấy các bạn nói như vậy, nếu con là bạn Nam con sẽ nói gì? Vì sao?
(…con sẽ nói lời cảm ơn vì ban đã giúp mình…) – 2 Học sinh trả lời.
- Con sẽ cảm ơn như thế nào? - Mời 2 học sinh trả lời.
- Giáo viên chốt : Ban Nam đã nói lời cảm ơn để bày tỏ sự biết ơn khi các
bạn đã quan tâm giúp đỡ mình.
+ Tranh 4:
- Yêu cầu học sinh quan sát tranh. Tranh vẽ các bạn đang đi đâu?
- Một bạn ở phía sau muốn đi vượt lên phía trước phải nói gì? Vì sao?
(..bạn muốn đi vượt lên trước đã nói lời xin lỗi vì bạn đi khơng đúng thứ
tự/…vì bạn đã làm phiền người khác..)

Giáo viên chốt: Chắc vì có việc vội nên bạn đã muốn đi vượt lên phía trước.
Như thế là bạn đã làm phiền người khác rồi. Áy náy về việc làm của minh
nên bạn đã nói lời xin lỗi.
- Ở bức tranh 1 và 4, lời xin lỗi của bạn nào bày tỏ sự ân hận, lời xin lỗi của
ban nào bày tỏ sự áy náy về việc làm của mình?
Qua các bức tranh vừa quan sát, cho cơ biết khi nào ta phải nói lời cảm ơn?
( cần nói lời cảm ơn khi được người khác quan tâm, giúp đỡ..) – 2,3 học sinh
trả lời.
- Tại sao ta phải nói lời cảm ơn ? ( Cảm ơn để bày tỏ sự biết ơn đối với
người đã quan tâm, giúp đỡ mình)
- Khi nào ta phải nói lời xin lỗi ? (Cần nói lời xin lỗi khi mắc lỗi, khi làm
phiền người khác)
- Khi nói lời cảm ơn, xin lỗi cần nói với thái độ như thế nào?
Giáo viên chốt: Cần nói lời cảm ơn… Cần nói lời xin lỗi… Biết nói lời cảm
ơn, xin lỗi thể hiện mình là người lịch sự.
* Trò chơi giữa giờ:
* Hoạt động 2: Thảo luận nhóm
Bài tập 2: Các bạn Lan, Hưng, Vân , Tuấn cần nói gì trong mỗi trường hợp?
Vì sao?
- Yêu cầu học sinh đọc yêu cầu bài 2 trong vở bài tập
- Giáo viên chiếu bài tập 2 cho học sinh quan sát.
23/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức lớp 1

- Bài tập 2 yêu cầu gì? - Học sinh trả lời// Giáo viên gạch chân các từ: Cần
nói gì? Vì sao?
- Làm mẫu tranh 2
+ Bức tranh 2 vẽ gì ? Đọc lời chú thích của bức tranh.

+ Nếu con là Hưng, con sẽ nói gì? Vì sao? – 2, 3 Học sinh trả lời ( khuyến
khích học sinh có các cách nói khác nhau )
- Tổ chức cho học sinh thảo luận theo nhóm 4 các bức tranh còn lại: Yêu
cầu học sinh trao đổi , thảo luận xem ở mỗi bức tranh cần nói lời cảm ơn
hay xin lỗi và nói lời cảm ơn ( xin lỗi) như thế nào ?
- Đinh hướng cho học sinh có thể trình bày kết quả thảo luận bằng các sắm
vai xử lý tình huống ( nếu học sinh sắm vai xử lý tình huống thì sử dụng
đạo cụ do giáo viên chuẩn bị ). Thời gian thảo luận trong 3 phút
- Tổ chức cho học sinh trình bày kết quả thảo luận ( ở mỗi tranh cho 3
nhóm trình bày kết quả - chọn nhóm yếu trả lời trước, đối với tranh 1 và
3, đến nhóm 2 hoặc 3 thì khuyến khích hoc sinh sắm vai, xử lý tình
huống).
- Tổ chức cho hoc sinh nhận xét kết quả thảo luận của nhóm bạn, bổ sung ý kiến.
- Trao đổi sau khi hoc sinh sắm vai.
Hỏi hoc sinh tham gia sắm vai
+ Tranh 1:
Con có cảm nghĩ gì khi được các bạn tặng hoa, tặng quà? Sinh nhật con, được
nhận quà con co nói lời cảm ơn không?
Khi bạn cảm ơn con, con cảm thấy thế nào?
+ Tranh 3:
Khi bạn cảm ơn con, con cảm thấy thế nào?
Còn con, sau khi cảm ơn bạn, con cảm thấy thế nào?
. Yêu cầu học sinh dưới lớp nhận xét về cách ứng xử và sắm vai của các bạn?
Đối với tranh 4, sau khi hoc sinh trình bày kết quả thảo luận, giáo viên đặt câu
hỏi: Khi Tuấn đã xin lỗi mẹ như vậy thì mẹ Tuấn có tha thứ cho Tuấn không?
Giáo viên chốt: Qua hoạt động 2, cơ thấy các con đã biết nói lời cảm ơn,nói lời
xin lỗi và sắm vai để xử lý tình huống rất tốt.
Hàng ngày các con đã nói lời cảm ơn (hay xin lỗi ) chưa ? Và nói lời cảm ơn
.xin lỗi như thế nào? Chung ta cùng chuyển sang hoạt động 3.
* Hoạt động 3: Liên hệ thực tế.

- Yêu cầu học sinh tự liên hệ về bản thân hoặc bạn cảu mình đã biết nói lời cảm
ơn, xin lỗi qua các câu hỏi gợi ý:
+ Em (hay bạn) đã cảm ơn (hay xin lỗi) ai?
+ Chuyện gì xảy ra khi đó?
+ Em (hay bạn) đã nói gì để cảm ơn (hay xin lỗi)?
24/23


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học mơn Đạo đức lớp 1

+ Vì sao lại nói như vậy?
+ Kết quả là gì?
- Tổ chức cho một số học sinh liên hệ// học sinh nhận xét, bổ sung.
* Giáo viên tổng kết.
- Cần nói lời cảm ơn khi được người khác quan tâm, giúp đỡ. Nói lời cảm ơn để
bày tỏ lòng biết ơn người đã quan tâm, giúp đỡ mình.
- Cần nói lời xin lỗi khi mắc lỗi, khi làm phiền người khác. Nói lời xin lỗi để
bày tỏ sự ân hận hoặc áy náy về việc làm của mình.
3. Hướng dẫn thực hành.
- Thực hành nói lời cảm ơn (hoặc xin lỗi) phù hợp khi ở lớp cũng như ở nhà.
- Tìm hiểu xem các bạn trong lớp đã biết nói lời cảm ơn, xin lỗi chưa? Nói lời
cảm ơn, xin lỗi phù hợp khơng?

25/23