tiet 51 dau ngoac don dau hai cham

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.47 MB, 17 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

1

2

? Quan hệ về ý nghĩa giữa hai vế trong câu ghép : “Tuy

nhà nghèo nhưng Lan vẫn cố gắng học giỏi” là quan hệ

gì?

A. Tương phản

B. Nối tiếp

C. Đồng thời

D. Lựa chọn

Hãy kể những quan hệ ý nghiã giữa các vế của câu ghép?

Cho ví dụ một câu ghép có quan hệ ngun nhân.

Những quan hệ thường gặp là : quan hệ nguyên nhân,

quan hệ điều kiện (giả thiết), quan hệ tương phản, quan hệ

tăng tiến, quan hệ lựa chọn, quan hệ bổ sung, quan hệ tiếp

nối, quan hệ đồng thời, quan hệ giải thích.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

a.Đùng một cái, họ (những người bản xứ) được phong cho cái danh hiệu tối 
cao là “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do”.

(Nguyễn Ái Quốc, Thuế máu)

b. Gọi là kênh Ba Khía vì ở đó hai bên bờ tập trung tồn những con ba khía, 
chúng bám đặc sệt quanh các gốc cây (ba khía là một loại cịng biển lai cua,
càng sắc tím đỏ, làm mắm xé ra trộn tỏi ớt ăn rất ngon).

(Theo Đồn Giỏi, Đất rừng phương Nam)

c. Lí Bạch (701-762), nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc đời Đường, tự Thái 
Bạch, hiệu

Thanh Liên cư sĩ, quê ở Cam Túc; lúc mới tuổi, gia đình

về định cư ở làng Thanh Liên, huyện Xương Long thuộc Miên Châu (Tứ 
Xuyên). (Ngữ văn 7, tập 1)

Tiết 51 - Tiếng Việt

I.DẤU NGOẶC ĐƠN :

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

a. Đùng một cái, họ

được phong cho cái danh hiệu tối cao là “chiến

sĩ bảo vệ công lý và tự do”.

(Nguyễn Ái Quốc

, Thuế máu)

(

những người bản xứ

)

Tiết 51 - Tiếng Việt

I.DẤU NGOẶC ĐƠN :

1. Ví dụ :

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

b. Gọi là kênh Ba Khía vì ở đó hai bên

bờ tập trung toàn những con ba khía,

chúng bám đặc sệt quanh các gốc cây

(Theo Đoàn Giỏi, Đất rừng phương 
Nam)

Tiết 51 - Tiếng Việt

(ba khía là một loại cịng biển lai cua, càng

sắc tím đỏ, làm mắm xé ra trộn tỏi ớt ăn

rất ngon)

.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

c. Lí Bạch , nhà thơ nổi

tiếng của Trung Quốc đời Đường,

tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư

sĩ, quê ở Cam Túc; lúc mới tuổi,

gia đình về định cư ở làng Thanh

Liên, huyện Xương Long thuộc

Miên Châu .

(Ngữ văn 7, tập 1)

Tiết 51 - Tiếng Việt

(

701-762

)

(

Tứ Xuyên

)

Bổ sung thêm thông 
tin về năm sinh và 
năm mất của nhà thơ

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

a.Đùng một cái, họ (những người bản xứ) được phong cho cái danh hiệu tối 
cao là “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do”.

(Nguyễn Ái Quốc, Thuế máu)

(Theo Đồn Giỏi, Đất rừng phương 
Nam)

c. Lí Bạch (701-762), nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc đời Đường, tự Thái 
Bạch, hiệu

Thanh Liên cư sĩ, quê ở Cam Túc; lúc mới tuổi, gia đình

về định cư ở làng Thanh Liên, huyện Xương Long thuộc Miên Châu (Tứ 
Xuyên). (Ngữ văn 7, tập 1)

Tiết 51 - Tiếng Việt

I.DẤU NGOẶC ĐƠN :

1. Ví dụ : GIẢI THÍCH

THUYẾT MINH

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Dấu ngoặc đơn dùng để đánh

dấu phần chú thích (giải thích,

thuyết minh, bổ sung thêm).

Tiết 51 - Tiếng Việt

I.DẤU NGOẶC ĐƠN :

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

a.Rồi Dế Choắt loanh quanh, băn khoăn. Tôi phải bảo: 
- Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào.

Dế Choắt nhìn tơi mà rằng:

- Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái 
ngách sang bên nhà anh, phịng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em 
chạy sang... (Tơ Hồi, Dế Mèn phiêu lưu kí)

b. Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất. Người xưa có câu: “Trúc 
dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng”. Tre là thẳng thắn, bất khuất !

(Thép Mới, Cây tre Việt Nam)

c. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. 
Cảnh vật chung quanh tơi đều thay đổi, vì chính lịng tơi đang có sự thay đổi 
lớn: hơm nay tơi đi học. (Thanh Tịnh, Tôi đi học)

Tiết 51 - Tiếng Việt

II.DÂÚ HAI CHẤM :

1. Ví dụ :

Đánh dấu lời đối thoại của Dế Mèn và Dế Choắt

Đánh dấu lời dẫn trực tiếp.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Dấu hai chấm dùng để:

-

Đánh dấu (báo trước) phần giải thích,

thuyết minh cho một phần trước đó.

-

Đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp

(dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối

thoại (dùng với dấu gạch ngang).

Tiết 51 - Tiếng Việt

II.DÂÚ HAI CHẤM : 
1. Ví dụ :

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Bài tập 1:

Bài tập 1: Giải thích cơng dụng của dấu ngoặc đơn trong các đoạn Giải thích cơng dụng của dấu ngoặc đơn trong các đoạn 
trích sau:

trích sau:

a) Qua các cụm từ “tiệt nhiên” (rõ ràng, dứt khoát như thế, không

a) Qua các cụm từ “tiệt nhiên” (rõ ràng, dứt khốt như thế, khơng

thể khác), “định phận tại thiên thư” (định phận tại sách trời), “hành

khan thủ bại hư” (chắc chắn sẽ nhận lấy thất bại), hãy nhận xét về

giọng điệu của bài thơ. (Ngữ văn 7, tập 1)

b) Chiều dài của cầu là 2290 m (kể cả phần cầu với chín nhịp dài và 
mười nhịp ngắn) (Thúy Lan, Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử)

Tiết 51 - Tiếng Việt

=> Đánh dấu phần giải thích ý nghĩa của các cụm từ trong dấu ngoặc kép.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Bài tập 2:

Bài tập 2: Giải thích cơng dụng của dấu hai chấm trong những Giải thích cơng dụng của dấu hai chấm trong những 
đoạn trích sau:

đoạn trích sau:

a) Nhưng họ thách nặng quá : nguyên tiền mặt phải mất một

trăm đồng bạc, lại còn cau, còn rượu… cả cưới nữa thì mất đến

trăm đồng bạc, lại cịn cau, cịn rượu… cả cưới nữa thì mất đến

cứng hai trăm bạc.

cứng hai trăm bạc. (Nam Cao, Lão Hạc) (Nam Cao, Lão Hạc)

b) Tơi khơng ngờ Dế Choắt nói với tôi một câu như thế này:
- Thôi, tôi ốm yếu quá rồi, chết cũng được. Nhưng trước khi 
nhắm mắt, tơi khun anh: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, 
có óc mà khơng biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang họa vào 
mình đấy.

(Tơ Hồi, Dế Mèn phiêu lưu kí)

Tiết 51 - Tiếng Việt

=> Đánh dấu phần giải thích cho ý họ thách cưới nặng quá.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Tiết 51 - Tiếng Việt

BT4/SGK/137.

Phong Nha gồm có hai bộ phận: Động khô và Động nước .

( Trần Hoàng, Động Phong Nha)

? Có thể thay dấu hai chấm bằng dấu ngoặc đơn được khơng? Nếu thay thì ý nghĩa 
của câu có gì thay đổi?

? Nếu viết lại là Phong Nha gồm: Động khô và Động nước thì có thể thay dấu hai chấm bằng dấu ngoặc đơn 
được khơng? Vì sao?

=>Không thể thay dấu hai chấm bằng dấu ngoặc đơn. Vì vế Động 
khơ và Động nước khơng thể xem là thành phần chú thích.

=>Có thể thay dấu hai chấm bằng dấu ngoặc đơn: Phong Nha gồm có

hai bộ phận (Động khơ và Động nước). Nếu thay thì bộ phận trong dấu 
ngoặc đơn chỉ mang ý nghĩa giải thích đi kèm.

=>Khơng thể thay dấu hai chấm bằng dấu ngoặc đơn. Vì vế Động

khơ và Động nước khơng thể xem là thành phần chú thích.

=>Có thể thay dấu hai chấm bằng dấu ngoặc đơn: Phong Nha gồm có

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Tiết 51 - Tiếng Việt

BT5/SGK/137 Một số học sinh chép lại đoạn văn của Thanh Tịnh như sau:

Sau khi đọc xong mấy mươi tên đã viết sẵn trên mảnh giấy lớn, ông

Sau khi đọc xong mấy mươi tên đã viết sẵn trên mảnh giấy lớn, ơng

đốc nhìn chúng tơi nói sẽ:

- Thế là các em được vào lớp năm. Các em phải gắng học để thầy mẹ

được vui lòng và để thầy dạy các em được sung sướng. Các em đã

nghe chưa? (Các em đều nghe nhưng không em nào dám trả lời. Cũng

may đã có một tiếng dạ ran của phụ huynh đáp lại .

Câu hỏi:

- Bạn đó chép lại dấu ngoặc đơn đúng hay sai? Vì sao?
- Bạn đó chép lại dấu ngoặc đơn đúng hay sai? Vì sao?

- Phần được đánh dấu bằng dấu ngoặc đơn có phải là một bộ phận 
- Phần được đánh dấu bằng dấu ngoặc đơn có phải là một bộ phận 
của câu khơng?

của câu khơng?

Bạn đó chép lại dấu ngoặc đơn sai. Vì dấu ngoặc đơn bao giờ

cũng đi từng cặp với nhau. Phần được đánh dấu bằng dấu

ngoặc đơn là một bộ phận của câu, gọi là phần phụ giải thích.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

CỦNG CỐ

? Công dụng của dấu ngoặc đơn.

? Công dụng của dấu hai chấm.

Dấu ngoặc đơn trong câu sau đây có cơng dụng gì?

Nguyễn Du ( tác giả truyện Kiều) là một đại thi hào

của dân tộc.

A. Đánh dấu phần giải thích

B. Đánh dấu phần thuyết minh

C. Đánh dấu lời dẫn trực tiếp

D. Đánh dấu phần bổ sung thêm thông tin.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

DẶN DỊ:

-

Học bài + làm bài tập.

-

Tìm văn bản chứa dấu ngoặc

đơn và dấu hai chấm

- Soạn bài: Đề văn thuyết minh

Và cách làm bài văn thuyết

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17></div>

tiet 51 dau ngoac don dau hai cham

<b><sub>? Quan hệ về ý nghĩa giữa hai vế trong câu ghép : “Tuy </sub></b>

<b>nhà nghèo nhưng Lan vẫn cố gắng học giỏi” là quan hệ </b>

<b>gì? </b>

<b>A. Tương phản </b>

<b>B. Nối tiếp</b>

<b>C. Đồng thời </b>

<b>D. Lựa chọn</b>

<b>Hãy kể những quan hệ ý nghiã giữa các vế của câu ghép?</b>

<b>Cho ví dụ một câu ghép có quan hệ ngun nhân. </b>

Những quan hệ thường gặp là : quan hệ nguyên nhân,

quan hệ điều kiện (giả thiết), quan hệ tương phản, quan hệ

tăng tiến, quan hệ lựa chọn, quan hệ bổ sung, quan hệ tiếp

nối, quan hệ đồng thời, quan hệ giải thích.

Tiết 51 - Tiếng Việt

<b>a. Đùng một cái, họ </b>

<b>được phong cho cái danh hiệu tối cao là “chiến</b>

<b>sĩ bảo vệ công lý và tự do”. </b>

<b> </b>

<b> </b>

<b> </b>

<b>(Nguyễn Ái Quốc</b>

<i><b>, Thuế máu)</b></i>

<b>(</b>

<i><b>những người bản xứ</b></i>

<b>)</b>

Tiết 51 - Tiếng Việt

<b>I.DẤU NGOẶC ĐƠN : </b>

<b>1. Ví dụ : </b>

<b>b. Gọi là kênh Ba Khía vì ở đó hai bên </b>

<b>bờ tập trung toàn những con ba khía, </b>

<b>chúng bám đặc sệt quanh các gốc cây </b>

<i><b> </b></i>

Tiết 51 - Tiếng Việt

<b>(ba khía là một loại cịng biển lai cua, càng </b>

<i><b>sắc tím đỏ, làm mắm xé ra trộn tỏi ớt ăn</b></i>

<i><b> rất ngon)</b></i>

<b>.</b>

<b>c. Lí Bạch , nhà thơ nổi </b>

<b>tiếng của Trung Quốc đời Đường, </b>

<b>tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư </b>

<b>sĩ, quê ở Cam Túc; lúc mới tuổi, </b>

<b>gia đình về định cư ở làng Thanh </b>

<b>Liên, huyện Xương Long thuộc </b>

<b>Miên Châu .</b>

Tiết 51 - Tiếng Việt

<b>(</b>

<i><b>701-762</b></i>

<b>)</b>

<b>(</b>

<i><b>Tứ Xuyên</b></i>

<b>)</b>

Tiết 51 - Tiếng Việt

<i><b> </b></i>

<i><b>Dấu ngoặc đơn dùng để đánh </b></i>

<i><b>dấu phần chú thích (giải thích,</b></i>

<i><b> thuyết minh, bổ sung thêm).</b></i>

Tiết 51 - Tiếng Việt

<b>I.DẤU NGOẶC ĐƠN : </b>

Tiết 51 - Tiếng Việt

<i><b>Dấu hai chấm dùng để:</b></i>

-

<i><b><sub>Đánh dấu (báo trước) phần giải thích,</sub></b></i>

<i><b> thuyết minh cho một phần trước đó.</b></i>

-

<i><b><sub>Đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp </sub></b></i>

<i><b>(dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối </b></i>

<i><b>thoại (dùng với dấu gạch ngang).</b></i>

Tiết 51 - Tiếng Việt

Tiết 51 - Tiếng Việt

Tiết 51 - Tiếng Việt

Tiết 51 - Tiếng Việt

Tiết 51 - Tiếng Việt

<b>CỦNG CỐ</b>

<b>? Công dụng của dấu ngoặc đơn. </b>

<b>? Công dụng của dấu hai chấm.</b>

<b>Dấu ngoặc đơn trong câu sau đây có cơng dụng gì? </b>

<b>Nguyễn Du ( tác giả truyện Kiều) là một đại thi hào </b>

<b>của dân tộc. </b>

<b>A. Đánh dấu phần giải thích </b>