Bài giảng Truyền thông đại chúng

Khái niệm
Truyền thơng đại chúng
•
•
•
•

Khái niệm truyền thơng đại chúng
Đặc trưng của truyền thông đại chúng
Chức năng của truyền thông đại chúng
Xu thế của truyền thông đại chúng và
phương tiện truyền thông đại chúng;


Truyền thơng đại chúng là gì? –
nhìn từ góc độ mụ t
ã Truyền thông đại chúng là cách thức truyền
đạt thông tin:


thông qua các phơng tiện kỹ thuật (nh đài phát
thanh, truyền hỡnh, cỏc ấn phẩm, phim nh, bng,
đĩa, mạng internet);
đến đám đông công chúng phân tán;
nhằm mục đích củng cố hoặc thay đổi nhận thức,
quan điểm hành vi của họ đối với các vấn đề khác
nhau trong ®êi sèng x· héi.


Truyền thơng đại chúng là gì? Nhìn
từ góc độ bản chất

Truyền thơng đó là một q trình
giao tiếp nhằm tạo lập một cách
hiểu chung về vấn đề được đề cập.

Thế nào là một hành động truyền
thông?
Thế nào là truyền thông đại
chúng?


Mô hình truyền thông của

Schramm (2)
Vùng kinh nghiệm

Vùng kinh nghiệm

Nguồn

MÃ ho¸

DÊu hiƯu

Giải mã ĐiĨm

nhËn


MƠ HÌNH TRUYỀN THƠNG CỦA BERLO

Mô hình truyền thông của Schramm
Nhóm công
chúng

Nhng thông
điệp ng dng

Nhng ngời thu
nhận, gii mÃ,
diễn gii, mÃ
hoá
Mỗi ngời kết nối
với một nhóm, nơi
thông tin đợc tái
diễn gii

Thông tin phn hồi
ầu vào tõ những nguån tin thêi sù,

nghÖ thuËt, v.v..


Các mặt của giao tiếp
Mặt thông tin
(Informative)

Mặt tương tác
(Interactive)

Mặt cảm nhận
(perceptive)


So sánh:
• “Q trình thơng tin” và “Q trình truyền
thơng”;
• “Truyền thơng đại chúng” và “phương tiện
truyền thơng đại chúng”;
• “Truyền thơng đại chúng” và “báo chí”


Các dấu hiệu đặc trưng của truyền
thông đại chúng truyền thống
Trong q trình truyền thơng đại chúng:
•
Các tài liệu, văn bản truyền thông được sản xuất để sử dụng trong
một thời hạn ngắn; và
•
Được những tổ chức chính thức sản xuất ra với cơng nghệ phát
triển;
•
Nhờ sự hỗ trợ của các loại kỹ thuật truyền thơng khác nhau;
•
Có tiềm năng tác động đồng loạt tới một số lượng lớn công chúng
mà đối với nhà truyền thơng là vơ danh;
•
Mang tính đại chúng, có nghĩa là khơng giới hạn sự tiếp cận;
•
Được truyền theo một hướng, có nghĩa là nhà truyền thơng và

người nhận tin khơng thể thay đổi vai trị. Đây là quan hệ bất đối
xứng mà lợi thế nghiêng về phía nhà truyền thơng;
•
Mang tính gián tiếp (khơng có phản hồi trực tiếp); cùng với
•
Tính chu kỳ của việc sản xuất thơng tin; và
•
Các tư liệu truyền thơng được cung cấp mang tính liên tục.


Nhng đặc trng của truyền
thông đại chúng
(V kờnh dn truyn)

ã Tính gián tiếp của truyền thông đại chúng

Nh truyn thụng

Phng tiện kỹ thuật

Công chúng


Nhng đặc trng của truyền
thông đại chúng
(V nh truyn thụng)

1. Tính cứng nhắc của việc chuyển đổi vai
trò giao tiếp
2. TÝnh tËp thĨ của nhà truyền thơng

Nhng đặc trng của truyền
thông đại chúng
(V thụng tin)

1. Tính chu kỳ của thông tin
2. Tính định hớng của thông tin trong
truyền thông đại chúng


Nhng đặc trng của truyền
thông đại chúng
(V cụng chỳng)
1. Tính đại chúng của công chúng.
2. Tính phân tán của công chúng: về không
gian, thời gian, nhân khẩu xà hội.
3. Tính vô nhân xng của công chúng: Vấn đề
giao tiếp mờ.


Chức nng của truyền thông đại
chúng

1. Cp h thng: Chøc năng x· héi
2. Cấp độ nhóm: Chøc năng t©m lý x· héi
3. Cấp độ cá nhân: Chøc năng t©m lý


Chức nng của truyền thông đại

chúng
Chc nng xó hi

ã
ã
ã
ã
ã

L cụng cụ của giai cấp lãnh đạo
Liên kết xã hội
Tổ chức, cổ động, tun truyền
Giáo dục, xã hội hóa
Hình thành và phản ánh DLXH


Chức nng của truyền thông đại
chúng
Chc nng tõm lý xó hội
• Định hướng xã hội
– Quan hệ giữa cá nhân và xã hội
– Vấn đề hiện thực bậc 1 và bậc 2

• Liên kết nhóm
– Quan hệ cá nhân - nhóm
– Nhu cầu liên kết

• Tương tác xã hội
– Quan hệ cá nhân với cá nhân
– Các chủ thể của tương tác

Chức nng của truyền thông đại
chúng
Chc nng tõm lý

ã Gii trí
– Giải toả tình cảm
– Giải toả những căng thẳng thần kinh
– Các hình thức giải trí

• Tự khẳng định
– Củng cố quan điểm đã có
– Thay đổi quan điểm


Nhng xu hớng phát triển của
các phơng tiện truyền thông đại
chúng
1. Xu hớng phi đại chúng hoá (demassification)
2. Xu hớng thơng mại hóa (commercalization)
3. Xu hớng tng tỏc húa (interactive vs.
traditional media)
4. Xu híng tồn cầu hóa (globalization)