Bài giảng Xây dựng và bảo vệ chủ quyền, biên giới lãnh thổ quốc gia - GV. Phan Tuấn Công

XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ CHỦ
QUYỀN, BIÊN GIỚI LÃNH THỔ
QUỐC GIA
Giáo viên : Phan Tuấn Công


MỞ ĐẦU


I. XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ CHỦ QUYỀN LÃNH THỔ
QUỐC GIA.
A.QUỐC GIA, LÃNH THỔ QUỐC GIA
VÀ VẤN ĐỀ CHỦ QUYỀN
1.Quốc gia : Là thực thể pháp lý bao
gồm 3 yếu tố cơ bản cấu thành:
Lãnh thổ, dân cư và chính quyền.
2. Lãnh thổ quốc gia (LTQG):
“Lãnh thổ quốc gia là một phần của
trái đất bao gồm vùng đất, vùng
nước, vùng trời. Trên vùng đất và
vùng nước cũng như lòng đất dưới
chúng thuộc chủ quyền hoàn toàn và
riêng biệt của mỗi quốc gia nhất
định”
LTQG : Là phạm vi không gian
được giới hạn bởi biên giới quốc gia,
thuộc chủ quyền hoàn toàn và đầy
đủ của một quốc gia.


* Lãnh thổ quốc gia Việt Nam bao gồm : vùng đất quốc gia,

vùng biển quốc gia (nội thuỷ và lãnh hải), vùng trời quốc gia,
ngồi ra cịn gồm lãnh thổ quốc gia đặc biệt.
a- Vùng đất quốc gia (kể cả các đảo và quần đảo) :
b- Vùng biển quốc gia (nội thuỷ và lãnh hải):
+ Nội thuỷ:
. Đường cơ sở
+ Lãnh hải:
Đường cơ sở

Khu vực
nội địa

1 xã
phường
hoặc thị trấn
ven biển

Khu vực
biên giới biển

Lãnh hải

Nội
thủy

12
hải lý

Vùng tiếp
giáp lãnh hải

12
hải lý

Vùng đặc quyền kinh tế
188 hải lý
Bờ
biển

Thềm lục địa
188 – 338 hải lý


c- Vùng trời quốc
gia:
d- Lãnh thổ quốc
gia đặc biệt:
Ngoài ra,
chúng ta cịn có
các vùng biển
thuộc quyền chủ
quyền, quyền tài
phán bao gồm :
Vùng tiếp giáp lãnh
hải, vùng đặc
quyền kinh tế và
vùng thềm lục địa.


3. Chủ quyền

a. Chủ quyền quốc gia: Là
quyền làm chủ một cách độc
lập, toàn vẹn và đầy đủ về
mọi mặt lập pháp, hành pháp
và tư pháp của một quốc gia
trong phạm vi lãnh thổ của
quốc gia đó. Quốc gia thể
hiện chủ quyền của mình trên
mọi phương diện kinh tế,
chính trị, quân sự, ngoại giao.
b. Chủ quyền lãnh thổ quốc
gia: Là một bộ phận của chủ
quyền quốc gia, khẳng định
quyền làm chủ của quốc gia
đó trên vùng lãnh thổ của
mình.


B. NỘI DUNG XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ
CHỦ QUYỀN LÃNH THỔ QUỐC GIA.
a.Nội dung xây dựng
- Xây dựng, phát triển
mọi mặt chính trị, kinh tế, văn
hố, xã hội, đối ngoại và
quốc phòng, an ninh của đất
nước.
- Xác lập và bảo vệ
quyền lập pháp, hành pháp
và tư pháp của Việt Nam trên
mọi mặt chính trị, kinh tế, văn

hố, xã hội, quốc phòng, an
ninh và đối ngoại trong phạm
vi lãnh thổ của mình.


b.Nội dung bảo vệ
- Bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước, bao
gồm vùng đất, vùng trời, nội thuỷ, lãnh hải và lãnh thổ
đặc biệt của Việt Nam; đấu tranh làm thất bại mọi âm
mưu và hành động phá hoại, vi phạm chủ quyền, xâm
phạm lãnh thổ của Việt Nam.


- Bảo vệ sự thống nhất
lãnh thổ của đất nước,
thống nhất về quyền lập
pháp, hành pháp và tư
pháp trên phạm vi lãnh
thổ Việt Nam. Đấu tranh
làm thất bại mọi hành
động chia cắt lãnh thổ
Việt Nam; mọi âm mưu,
thủ đoạn của các thế lực
thù địch cả bên trong lẫn
bên ngồi hịng phá
hoại quyền lực tối cao
của Việt Nam.


II. XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ BIÊN GIỚI

QUỐC GIA.
A. Biên giới quốc gia:
1- Khái niệm:
Biên giới quốc gia của nước
Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt
Nam là đường và mặt phẳng
thẳng đứng theo đường đó để
xác định giới hạn lãnh thổ đất
liền, các đảo, các quần đảo
trong đó có quần đảo Hồng
Sa và quần đảo Trường Sa,
vùng biển, lịng đất, vùng trời
của nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam


2- Các yếu tố cấu thành biên giới quốc gia :
- Biên giới quốc gia trên đất liền:
Là phân định lãnh thổ trên bề mặt đất liền của
vùng đất quốc gia.
- Biên giới quốc gia trên biển:
Biên giới quốc gia trên biển là phân định lãnh thổ
trên biển giữa các quốc gia có bờ biển liền kề hay đối
diện nhau; là ranh giới phía ngồi của lãnh hải. Biên
giới quốc gia trên biển của quốc gia quần đảo là
đường BGQG phân định lãnh thổ quốc gia với biển cả.
Đối với các đảo của một quốc gia nằm ngoài phạm vi
lãnh hải của quốc gia, biên giới quốc gia trên biển là
đường ranh giới phía ngồi của lãnh hải bao quanh
đảo.

- Biên giới quốc gia trên không:
Là biên giới phân định vùng trời giữa các quốc gia
liền kề hoặc các vùng trời quốc tế, được xác định bởi
mặt phẳng thẳng đứng từ biên giới quốc gia trên đất
liền và biên giới quốc gia trên biển lên trên vùng trời.


- Biên giới quốc gia trong lòng đất:
Là phân định lãnh thổ quốc gia trong lịng
đất phía dưới vùng đất quốc gia, nội thuỷ và
lãnh hải, được xác định bởi mặt phẳng thẳng
đứng từ biên giới quốc gia trên đất liền và biên
giới quốc gia trên biển xuống lòng đất. Độ sâu
cụ thể của biên giới trong lòng đất bằng độ sâu
mà kỹ thuật khoan có thể thực hiện. Đến nay
chưa có quốc gia nào xác định độ sâu cụ thể
của biên giới trong lòng đất.


- Khu vực biên giới:
Là vùng lãnh thổ tiếp
giáp biên giới quốc gia
có quy chế, quy định
đặc biệt do Chính phủ
ban hành nhằm bảo
vệ an toàn biên giới.
+ Khu vực biên giới
trên đất liền gồm xã,

phường, thị trấn có
một phần địa giới
hành chính trùng hợp
với biên giới quốc gia
Việt Nam trên đất liền.

VIỆT
NAM

VÀNH
ĐAI
BIÊN
GIỚI
100 –
1000 m

1 XÃ
PHƯỜNG
HOẶC THỊ
TRẤN

LÀO

KHU VỰC BIÊN
GIỚI


Trong khu vực biên giới đất liền có vành đai
biên giới. Vành đai biên giới là phần lãnh thổ
nằm tiếp giáp với đường biên giới quốc gia, có

chiều sâu tính từ đường biên giới trở vào nơi
hẹp nhất là 100 m, nơi rộng nhất không quá
1000 m ( Trường hợp đặc biệt do Thủ tướng
Chính phủ quy định ).
+ Khu vực biên giới quốc gia Việt Nam trên
biển :
Được tính từ biên giới quốc gia trên biển
vào hết địa giới hành chính xã, phường, thị trấn
giáp biển và đảo, quần đảo.


Đường cơ sở
Khu vực
nội địa

1 xã
phường
hoặc thị trấn
ven biển

Khu vực
biên giới biển

Lãnh hải

Nội
thủy

12
hải lý

Vùng tiếp
giáp lãnh hải

12
hải lý

Vùng đặc quyền kinh tế
188 hải lý

Bờ
biển

Thềm lục địa
188 – 338 hải lý

+ Khu vực biên giới trên không:
Gồm phần không gian dọc theo biên giới
quốc gia có chiều rộng 10 km tính từ biên giới
Việt Nam trở vào.


B. Nội dung xây dựng và bảo vệ biên giới
quốc gia.
1- Vị trí ý nghĩa :
2. Nội dung xây dựng và bảo vệ
biên giới quốc gia
a. Ưu tiên đầu tư xây dựng khu
vực biên giới vững mạnh tồn diện
về chính trị, KT- XH, QP, AN; có

chính sách ưu tiên tạo điều kiện
thuận lợi cho nhân dân khu vực
biên giới định cư ổn định, phát
triển và sinh sống lâu dài ở khu
vực biên giới; điều chỉnh dân cư
theo yêu cầu phát triển KT – XH và
củng cố QP - AN khu vực biên
giới.


b.Tăng cường, mở rộng quan hệ đối ngoại
các cấp trên khu vực biên giới; phát triển kinh
tế đối ngoại, tăng cường hợp tác nhiều mặt
nhằm xây dựng biên giới hoà bình, hữu nghị,
ổn định lâu dài với các nước láng giềng.


c. Bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ
của Tổ quốc. Sử dụng tổng
hợp các lực lượng và biện
pháp của Nhà nước chống
lại sự xâm phạm, phá hoại
dưới mọi hình thức để giữ
gìn tồn vẹn chủ quyền
lãnh thổ và biên giới quốc
gia.


d. Bảo vệ tài
ngun, mơi

sinh, mơi trường:
e. Bảo vệ lợi
ích quốc gia trên
khu vực biên
giới:
f. Giữ gìn an
ninh chính trị,
trật tự an toàn xã
hội ở khu vực
biên giới


g. Phối hợp với các
nước, đấu tranh ngăn
chặn mọi hành động
phá hoại tình đồn kết,
hữu nghị giữa nhân
dân Việt Nam với nhân
dân các nước láng
giềng. Trấn áp mọi
hành động khủng bố,
tội phạm xuyên biên
giới quốc gia.


III. QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TA
VỀ XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ CHỦ QUYỀN
LÃNH THỔ, BIÊN GIỚI QUỐC GIA.
1. Quan điểm:
a. Xây dựng, bảo vệ chủ

quyền lãnh thổ, biên giới
quốc gia là một nội dung
quan trọng của sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt
Nam xã hội chủ nghĩa.
b. Chủ quyền lãnh thổ,
biên giới quốc gia là thiêng
liêng, bất khả xâm phạm của
dân tộc Việt Nam.


c. Xây dựng biên giới hồ bình, hữu nghị, ổn
định ; giải quyết các vấn đề tranh chấp thông
qua đàm phán hồ bình, tơn trọng độc lập, chủ
quyền, tồn vẹn lãnh thổ và lợi ích chính đáng
của nhau.
d. Xây dựng và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ,
biên giới quốc gia là sự nghiệp của toàn dân,
dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lí thống
nhất của Nhà nước, lực lượng vũ trang là nòng
cốt. Bộ đội biên phòng là lực lượng chuyên
trách.


2. Trách nhiệm công dân và sinh viên trong
xây dựng và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên
giới quốc gia:
a.Trách nhiệm của
công dân Việt Nam đối
với xây dựng và bảo vệ

chủ quyền lãnh thổ, biên
giới quốc gia Việt Nam.
b.Trách nhiệm của
học sinh, sinh viên trong
việc bảo vệ chủ quyền
lãnh thổ, biên giới quốc
gia.


KẾT LUẬN