Chương 5: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM; VỀ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC CỦA DÂN, DO DÂN, VÌ DÂN

Chương 5
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẢNG
CỘNG SẢN VIỆT NAM; VỀ XÂY DỰNG
NHÀ NƯỚC CỦA DÂN, DO DÂN, VÌ DÂN
I. Những luận điểm chủ yếu của Hồ Chí Minh
về Đảng cộng sản Việt Nam
II. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nhà
nước của dân, do dân, vì dân
III. Xây dựng Đảng vững mạnh, xây dựng
nhà nước ngang tầm nhiệm vụ của giai đoạn
cách mạng mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh


I. Những luận điểm chủ yếu của Hồ Chí Minh
về Đảng cộng sản Việt Nam [7 luận điểm]
1. Đảng cộng sản là nhân tố quyết định hàng
đầu để đưa cách mạng Việt Nam đến thắng lợi
Đến với
CN Mác –
Lênin, Bác
hiểu rõ
hơn về:

Quần chúng nhân dân là
người sáng tạo nên lịch sử,
động lực của các cuộc CM
Sức mạnh của quần chúng chỉ
phát huy đầy đủ, đúng đắn khi
có sự lãnh đạo của một “đảng
cách mệnh” chân chính

Từ đó, Người khẳng định:
Muốn
làm
cách
mạng
thì trước
hết phải
có đảng
cách
mệnh

để trong thì vận động và tổ
chức dân chúng
ngồi thì liên lạc với dân tộc bị
áp bức và VS giai cấp mọi nơi
Đảng có vững cách mệnh mới
thành cơng, cũng như người
cầm lái có vững thuyền mới
chạy


Tư tưởng ấy đến nay vẫn còn nguyên giá trị
Nếu nhận thức mơ
hồ, lệch lạc về vai
trò lãnh đạo của
Đảng thì dễ rơi vào
âm mưu của các
thế lực thù địch,
làm suy yếu sức

mạnh của Đảng và
cách mạng

Nếu buông lỏng
sự lãnh đạo của
Đảng sẽ đánh
mất niềm tin của
quần chúng, cách
mạng sẽ đi chệch
hướng, gặp khó
khăn, thậm chí
thất bại


2. Đảng cộng sản Việt Nam là sản phẩm của
sự kết hợp chủ nghĩa Mác – Lênin với phong
trào công nhân và phong trào yêu nước
Lênin: Đảng CS là sản phẩm của sự kết hợp
CN Mác – Lênin với phong trào cơng nhân
Hồ Chí Minh: Ở nước ta, nếu kết hợp chủ nghĩa
Mác – Lênin với phong trào công nhân thì chưa
đủ, vì GCCN cịn nhỏ bé, phong trào cơng nhân
cịn non yếu; trong khi đó, phong trào u nước
của nhân dân rất mãnh liệt


Vì vậy, Bác xác định lộ trình thành lập Đảng là:

Thứ nhất, đưa phong
trào yêu nước

chuyển dần từ lập
trường quốc gia sang
khuynh hướng
mácxít, rồi từ đó
chuyển sang lập
trường cộng sản

Thứ hai, đưa
phong trào
cơng nhân
chuyển dần từ
trình độ tự
phát sang
trình độ tự
giác


Nhân tố quyết định sự chuyển biến về chất
của phong trào công nhân và phong trào yêu
nước Việt Nam là chủ nghĩa Mác – Lênin
Chính chủ nghĩa Mác – Lênin kết hợp với
phong trào công nhân và phong trào yêu
nước đã dẫn tới việc thành lập Đảng cộng
sản Đông Dương vào đầu năm 1930
Từ chủ CN yêu nước đến với CN Mác – Lênin
là con đường mà Bác đã trải qua và cũng là
con đường đi của dân tộc ta đầu TK20


Ý nghiã của tư tưởng đó thể hiện ở hai điểm:

- Đảng CSVN là đội tiền
phong của GCCN và
dân tộc Việt Nam, phấn
đấu cho độc lập dân
tộc, tự do, hạnh phúc
của nhân dân, vì sự
nghiệp dân giàu, nước
mạnh, XH cơng bằng,
dân chủ, văn minh

- Nắm vững chủ
nghĩa Mác – Lênin,
đồng thời hiểu đầy
đủ thực tiễn của đất
nước để vận dụng,
phát triển đúng đắn
là yêu cầu cần thiết
của những người
cộng sản chân chính


3. Đảng cộng sản Việt Nam – Đảng của giai cấp
công nhân, đồng thời là của dân tộc Việt Nam
- Đây là luận điểm mới của Hồ Chí Minh, bổ
sung vào học thuyết Mác – Lênin về Đảng CS
Tại Đại Hội 2 của Đảng, 2/1952, Bác khẳng
định: “Trong giai đoạn này, quyền lợi của
GCCN và nhân dân lao động và của dân tộc
là một. Chính vì Đảng Lao động Việt Nam là
Đảng của GCCN và nhân dân lao động, cho

nên nó phải là Đảng của dân tộc Việt Nam”


Năm 1961, Người nhắc lại luận điểm trên:
“Đảng ta là Đảng của giai cấp, đồng thời
cũng là của dân tộc, không thiên tư, thiên vị”
Luận điểm này chỉ đạo cách thức tổ chức và
hoạt động của Đảng CSVN, làm cho nó gắn
bó máu thịt với giai cấp, với dân tộc
Bởi
thế

Nó được nhân dân gọi là “Đảng ta”,
“Đảng của Bác Hồ”, “Đảng mình”.
Đó là cội nguồn sức mạnh của Đảng


- Nói Đảng ta là “Đảng của giai cấp cơng
nhân, đồng thời là của dân tộc Việt Nam”,
khơng có nghĩa là khơng thấy bản chất GCCN
của Đảng. Nó vẫn mang bản chất GCCN
Vì

+ Nền tảng tư tưởng của Đảng là
CN Mác - Lênin
+ Mục tiêu, đường lối của Đảng là
vì độc lập dân tộc & CNXH

+ Đảng nghiêm túc tuân thủ các nguyên tắc
của Đảng kiểu mới của GCCN

4. Đảng cộng sản Việt Nam phải lấy
chủ nghĩa Mác – Lênin “làm cốt”
Trong Đường Kách mệnh, Bác chỉ rõ:
“Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm
cốt, trong Đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng
phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà khơng có
chủ nghĩa cũng như người khơng có trí khơn,
tàu khơng có bàn chỉ nam”
“Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều,
nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn
nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin”


Vì nó chỉ ra cho Đảng mục tiêu, con đường
giải phóng GCCN, nhân dân lao động và giải
phóng dân tộc, xây dựng XH mới tốt đẹp
Lấy chủ nghĩa Mác – Lênin “làm cốt”, khơng
phải là “tầm chương trích cú”, giáo điều, mà
là nắm vững lập trường, quan điểm và
phương pháp của CN MLN
Vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh cụ thể của
Việt Nam để có đường lối CM đúng


5. Đảng cộng sản Việt Nam phải được
xây dựng theo những nguyên tắc của
Đảng kiểu mới của giai cấp vô sản
Đó là những nguyên tắc mà Lênin đã đề ra

Bác đã
khái quát
thành
năm
nguyên
tắc sau:

- Một là tập trung dân chủ
Bác coi đây là nguyên tắc tổ chức
của Đảng
Dân chủ để đi đến tập trung, là cơ
sở của tập trung, chứ không phải là
sự phân tán, tuỳ tiện, vô tổ chức


Nội
dung
của
dân
chủ

“Đối với mọi vấn đề, mọi người tự do
bày tỏ ý kiến của mình, góp phần tìm
ra chân lý. Đó là một quyền lợi mà
cũng là nghĩa vụ của mọi người.
Khi mọi người đã phát biểu ý kiến, đã
tìm thấy chân lý, lúc đó quyền tự do
tư tưởng hố ra quyền tự do phục
tùng chân lý”

Người đặc biệt nhấn mạnh thực hiện dân
chủ nội bộ, nếu khơng thì “nội bộ của Đảng
âm u”


Nội
dung
của
tập
trung

Tập trung trên cơ sở dân chủ, chứ
không phải tập trung quan liêu theo
kiểu độc đoán, chuyên quyền
Phải thống nhất về tư tưởng, tổ
chức, hành động

Thiểu số phải phục tùng đa số, cấp dưới
phục tùng cấp trên, mọi đảng viên phải chấp
hành vơ điều kiện nghị quyết của Đảng
Từ đó, “Đảng ta tuy nhiều người, nhưng khi
tiến hành đánh thì chỉ như một người”


- Hai là tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách
Bác coi đây là nguyên tắc lãnh đạo của Đảng
Vì

Một người dù tài giỏi cũng không thấy
hết được mọi mặt của một vấn đề,

càng không thể thấy hết được mọi
việc, hiểu hết được mọi chuyện. Vậy,
phải bảo đảm tập thể lãnh đạo

Cá nhân phụ trách sẽ tránh được thói dựa
dẫm, ỷ lại, “nhiều sãi khơng ai đóng cửa chùa”


“Lãnh đạo khơng tập thể, thì
sẽ đi đến cái tệ bao biện, độc
đốn, chủ quan”
“Phụ trách khơng do cá nhân,
thì sẽ đi đến cái tệ bừa bãi,
lộn xộn, vơ chính phủ”
Vậy, tập thể lãnh đạo,
cá nhân phụ trách
phải đi đôi với nhau

Kết
quả là
hỏng
việc

Tập thể lãnh đạo là
dân chủ, cá nhân phụ
trách là tập trung


- Ba là tự phê bình và phê bình
Bác coi đây là nguyên tắc sinh hoạt Đảng,

là quy luật phát triển của Đảng
“Một Đảng
mà giấu
giếm khuyết
điểm của
mình là một
Đảng hỏng”

“Một Đảng có gan thừa nhận
khuyết điểm của mình…rồi
tìm kiếm mọi cách để sửa
chữa khuyết điểm đó …là
một Đảng tiến bộ, mạnh
dạn, chắc chắn, chân chính”


Thái độ tự phê bình và phê bình
phải đúng đắn, nghiêm túc

Mỗi người
phải trung
thực, chân
thành với
bản thân
cũng như
người khác

Chống thái độ thiếu trung thực,
che giấu khuyết điểm của bản
thân, sợ phê bình, khơng dám

phê bình, nể nang né tránh, dĩ
hồ vi q, lợi dụng phê bình
để nói xấu, bơi nhọ, vùi dập, đả
kích người khác


- Bốn là kỷ luật nghiêm minh và tự giác
Bác rất coi trọng việc xây dựng kỷ luật
nghiêm minh và tự giác trong Đảng để
tạo nên sức mạnh
Nếu
không

“Đảng sẽ xệch xoạc, ý kiến lung
tung, kỷ luật lỏng lẻo, công việc
bế tắc”

Mỗi đảng viên phải nghiêm túc, tự giác chấp
hành kỷ luật của Đảng, dù ở cương vị nào


- Năm là đoàn kết thống nhất trong Đảng
Bác coi đây là nịng cốt để xây dựng
khối đồn kết tồn dân
Cơ sở để xây dựng khối đoàn kết trong Đảng
là đường lối, quan điểm, điều lệ của Đảng
Vì, nó tạo nên sự thống nhất về tư tưởng, tổ
chức đến hành động của toàn Đảng, toàn dân
Bảo đảm sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng
như bảo vệ con ngươi của mắt mình

Cách thức xây dựng khối
đoàn kết thống nhất trong Đảng
Thực hiện và mở
rộng dân chủ nội
bộ để cán bộ đảng
viên có thể tham
gia bàn bạc đến
nơi đến chốn
những vấn đề hệ
trọng của Đảng

Thường
xuyên
thực
hiện tự
phê
bình và
phê
bình

Thường
xuyên tu
dưỡng
đạo đức
CM,
chống
CN cá
nhân

6. Tăng cường và củng cố mối quan hệ
máu thịt giữa Đảng với dân
Để thực hiện ý đồ chính trị của mình, đảng
phái nào cũng phải huy động sức dân
Đảng CS huy động dân là nhằm “lấy tài
dân, sức dân, để làm những cơng việc có
lợi cho dân”, chứ khơng phải vì lợi ích
của người lãnh đạo


Vì độc lập và tự do của dân tộc, hạnh
phúc và dân chủ của nhân dân

Là
Vậy
nên:

Sự lãnh đạo của Đảng đồng
nghĩa là “đầy tớ” của nhân dân

Bác nhấn mạnh: Lãnh đạo có nghĩa là làm
“đầy tớ”, chứ khơng phải người chủ của
dân, đứng trên dân, trên pháp luật