Đặc điểm hình thức thể loại trong thơ ca Việt Nam

KHOA VĂN HĨA NGHỆ THUẬT
BỘ MƠN LÍ LUẬN VĂN HĨA
----***----

Chun đề
Đặc điểm hình thức thể loại
trong thơ ca Việt Nam

Ngành Sư phạm Ngữ văn


KHOA VĂN HĨA NGHỆ THUẬT
BỘ MƠN LÍ LUẬN VĂN HĨA
----***----

BÀI 5:

THỂ THƠ LỤC BÁT


KHOA VĂN HĨA NGHỆ THUẬT
BỘ MƠN LÍ LUẬN VĂN HĨA
----***----

BÀI 5:

THỂ THƠ LỤC BÁT
Giới thiệu vào bài

Giới thiệu thơ lục bát, lấy ví dụ cụ thể
Thực hành

I. Khái niệm
II. Luật bằng trắc
III. Luật gieo vần
IV. Đối trong lục bát
V. Ngắt nhịp
VI. Ưu thế thể hiện


I.

KHÁI NIỆM

Đây là một thể thơ truyền thống của dân tộc Việt Nam
Được cấu tạo từ một câu 6 chữ và một câu 8 chữ
Có độ dài từ 2 câu đến không giới hạn


THƠ
THƠ LỤC
LỤC BÁT
BÁT

VĂN
VĂNHỌC
HỌC
DÂN
DÂNGIAN

GIAN

VĂN
VĂNHỌC
HỌCVIẾT
VIẾT


THƠ
LỤC
BÁT
THƠ LỤC BÁT
TRONG
DÂN
GIAN
TRONG DÂN GIAN
Rủ nhau xuống bể mò cua
Rủ nhau xuống bể mò cua
Đem về nấu quả mơ chua trên rừng
Đem về nấu quả mơ chua trên rừng
Em ơi chua ngọt đã từng
Em ơi chua ngọt đã từng
Non xanh nước bạc ta đừng quên nhau
Non xanh nước bạc ta đừng quên nhau


Truyện
Kiều
Nguyễn
Du

II.

LUẬT
LUẬT BẰNG
BẰNG TRẮC
TRẮC

Gieo tại chữ thứ 2 - 4 – 6 của câu 6
LUẬT
LUẬT Gieo tại chữ thứ 2 - 4 – 6 của câu 6
Gieo
tại chữ
thứ NGŨ
2 - 4 –BẤT
6 - 8LUẬN
của câu 8
NHẤT
TAM
Gieo tại chữ thứ 2 - 4 – 6 - 8 của câu 8
BACK
BACK

NHỊ TỨ LỤC PHÂN MINH
Các chữ 1 - 3 – 5 – 7 được tự do
Các chữ 1 - 3 – 5 – 7 được tự do


Chữ gieo thanh bằng : 2

Riêng chữ thứ

–6–8

4 gieo thanh trắc


Sơ đồ
LUẬT BẰNG
TRẮC
B

T

1

2

B

3

4
T

5

1

2

3

4

5

B
6
B
6

B
7

8


C

VÍ DỤ LUẬT BẰNG TRẮC

Giã
Giã

B năm
từ
nămcũ
cũT buâng

buângkhuâng
khuâng
B
từ

Đãnghe
nghe
xuânmới
mới
lânglâng
lâng
thường
B xuân
T lâng
B lạlạthường
B
Đã



III.

LUẬT GIEO VẦN

Luật gieo vần thông thường

LUẬT
Luật gieo vần đặc biệt

Luật gieo vần thơng thường
VÍ DỤ
DỤ
VÍ

Khi đi trẻ, lúc về già,
Giọng q vẫn thế tóc đà khác bao.
Trẻ con nhìn lạ không chào,
Hỏi rằng khách ở chốn nào lại chơi?


III.

LUẬT GIEO VẦN

Luật gieo vần thông thường
z

LUẬT
Luật gieo vần đặc biệt


VÍ DỤ
DỤ 22
VÍ

Luật gieo vần đặc biệt

Trèo lên cây bưởi hái hoa
hoa

Bước xuống vườn cà
cà hái nụ tầm xuân


IV.

ĐỐI TRONG
TIỂU ĐỐI

THƠ
LỤC BÁT

ĐỐI
NGỮ ĐOẠN


Làn thu
xuânbào
sơn
Người
lên thủy,
ngựanét
kẻ chia
Rừng phong thu đã
Hoa ghen thuanhuộm
thắm, liễu
kém
màuhờn
quan
sanxanh

Truyện
Truyện
Kiều
Kiều
Nguyễn
Nguyễn
Du
Du

BACK
3


IV.

ĐỐI TRONG
TIỂU ĐỐI

THƠ
LỤC BÁT

ĐỐI
NGỮ ĐOẠN


Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.

Kiều càng sắc sảo, mặn mà,
So bề tài, sắc, lại là phần hơn.
Làn thu thủy, nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.



NGẮT NHỊP 2/2 THƠNG THƯỜNG

NGẮT Cánh
NHỊP buồm bao quản gió xiêu
Cánh buồm bao quản gió xiêu
THƠNG
THƯỜNG 2-2
Ngàn
trùng
biển
rộng
chín
chiều
ruột
đau
Ngàn trùng biển rộng chínNGẮT
chiềuNHỊP
ruột đau
SÁNG TẠO


NGẮT NHỊP SÁNG TẠO

NGẮT NHỊP
THƠNG
THƯỜNG 2-2 Cái gì như thể nhớ mong

Nhớ nàng? Không! Quyết là không nhớ nàng

NGẮT NHỊP
SÁNG TẠO