Giao an tu chon 12 Ki I

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (258.64 KB, 49 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tuần 1
Tiết thứ: 1

Ngày soạn: 22/8/2010

ÔN TẬP:

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ

I. MỤC TIÊU BÀI DẠY.

Giúp hs: 
 * Kiến thức:

- C ủng cố và nâng cao kiến thức về kiểu bài văn về tư tưởng đạo lí.

- Phân tích đề, lập dàn ý cho bài văn nghị luận về tư tưởng, đạo lí. Nêu ý kiến
nhận xét, đánh giá đối với 1 tư tưởng, đạo lí.

* Kĩ năng: Biết huy động các kiến thức và những trải nghiệm của bản thân để
viết bài văn nghị luận về tư tưởng, đạo lí.

* Thái độ: Có ý thức tiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán những
quan niệm sai lầm.

II. CHUẨN BỊ.

- Giáo viên: Soạn giáo án.
 - Học sinh: Soạn bài.

III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định:

2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:

a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:
b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung

- Vấn đề mà cố thủ tướng Ấn
Độ nêu ra là gì? Đặt tên cho
vấn đề ấy?

HS trả lời, GV chốt lại

Hs trình bày, nhận xét
Gv chốt lại

Luyện tập. 
Câu 1:

Vấn đề mà Nê-ru cố thủ tướng Ấn Độ nêu ra
là văn hoá và những biểu hiện ở con người
Dựa vào đây ta đặt tên cho văn bản là:

- Văn hoá con người.

- Tác giả sử dụng các thao tác lập luận. 
+ Giải thích + chứng minh.

+ Phân tích + bình luận.

+ Đoạn từ đầu đến “hạn chế về trí tuệ và văn
hố” Giải thích + khẳng định vấn đề (chứng
minh).

+ Những đoạn cịn lại là thao tác bình luận. 
+ Cách diễn đạt rõ ràng, giàu hình ảnh. 
Câu 2: - Sau khi vào đề bài viết cần có các ý:
 Hiểu câu nói ấy như thế nào?

Giải thích khái niệm:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

ta và nó thể hiện như thế nào?
- Suy nghĩ.

+ Vấn đề cần nghị luận là đề cao lí tưởng
sống của con người và khẩng định nó là yếu
tố quan trọng làm nên cuộc sống con người. 
+ Khẳng định: đúng.

+ Mở rộng bàn bạc.

* Làm thế nào để sống có lí tưởng?

* Người sống khơng có lí tưởng thì hậu quả sẽ
ra sao?

* Lí tưởng cuả thanh niên ta hiện nay là gì?
- Ý nghĩa của lời Nê-ru.

* Đối với thanh niên ngày nay?

* Đối với con đường phấn đấu lí tưởng, thanh
niên cần phải như thế nào?

* Tham khảo: Lòng khoan dung

Một trong nhửng phẩm chất quí báo của dân tộc ta,
đó là lịng khoan dung. Vậy khoan dung là gì?
Khoan dung là sự rộng lượng,tha thứ cho người khác
khi họ mắc lỗi. Khoan dung bắt đầu từ niềm tin vào
con người và hướng đến những điều tốt đẹp. Khoan
dung xuất phát từ trái tim u thương, khơng thể có
một lịng khoan dung nếu bên cạnh nó thiếu sự cảm
thơng và suy nghĩ thấu tình đạt lí. Biểu hiện của lịng
khoan dung là biết cảm thông với người khác ; biết
tha thứ cho người khác khi họ hối hận và sữa chữa lỗi
lầm. Ông bà ta đã dạy “đánh kẻ chạy đi chứ không
đánh người chạy lại” nghĩa là ta phải biết mở lòng ra
với những người biết nhận lỗi. Một thầy giáo bị học
trò tạt axit khiến thầy bị phỏng nặng, khi ngày đêm
vết thương hành hạ, thầy vẫn lên tiếng xin cho học trò
cũ : “Hãy cho cậu ấy một cơ hội nếu cậu ấy biết ăn
năn”. Thầy tin rằng sự khoan dung sẽ cảm hóa được
cậu học trị. Khi biết tha thứ ta sẽ nhận được sự thanh
thản, nhẹ nhỏm với tâm hồn.

Trái ngược với khoan dung là ích kỉ, hẹp hịi, khơng
mở rộng tấm lịng với những người, những việc đáng

được tha thứ. Tuy nhiên, nếu khoan dung mà bao che,
tha thứ cho những việc làm xấu, ảnh hưởng đến tập
thể, đến xã hội thì đó lại là điều đáng trách, đáng bị

lên án.

Nói tóm lại, khoan dung là một phẩm chất tốt, nó giúp
con người cùng chung sống chan hịa, hạnh phúc, thế
giới hịa bình, bền vững. Đối với Hs, lòng khoan dung
là phẩm chất cần tự rèn luyện để hồn thiện nhân
cách.

4.Củng cố, dặn dị:

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Tuần 2
Tiết thứ: 2

Ngày soạn: 30/8/2010

ÔN TẬP: TÁC GIẢ NGUYỄN ÁI QUỐC - HỒ CHÍ MINH

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.

Giúp học sinh:
* Kiến thức:

- Khắc sâu hơn quan điểm sáng tác, sự nghiệp văn học và những đặc điểm cơ
bản về phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh.

* Kĩ năng:

- Vận dụng có hiệu quả những kiến thức nói trên vào việc đọc hiểu văn thơ của

Người.

- Rèn luyện kỹ năng khái quát hoá, phân tích những quan điểm và phong cách
nghệ thuật của 1 nhà văn.

* Thái độ:Tự hào và kính yêu lãnh tụ, danh nhân văn hố Hồ Chí Minh.
II. CHUẨN BỊ.

- Giáo viên: Soạn giáo án. 
 - Học sinh: Soạn bài.

III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định:

2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:

a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:
b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động của thầy và trị Nội dung

- Trình bày quá trình hoạt
động Cm của NAQ-HCM?
- Giáo viên giới thiệu thêm:
- Năm 1945 cùng với Đảng
lãnh đạo nhân dân giành
chính quyền Người độc tun
ngơn khai sinh nước Việt Nam
dân chủ cộng hoà.

- Người được bầu làm chủ
tịch nước trong phiên họp
Quốc hội đầu tiên, tiếp tục
giữ chức vụ đó cho đến ngày
mất 2/9/1969.

Câu 1: Qúa trình hoạt động cách mạng.
- Năm 1911: Bác ra đi tìm đường cứu nước. 
- Năm 1930: Bác đã thống nhất 3 tổ chức
cộng sản thành Đảng cộng sản Đông Dương
(nay là Đảng cộng sản Việt Nam).

- Năm 1941: Người về về nước trực tiếp lãnh
đạo cách mạng

- Năm 1945 Người lãnh đạo Đảng CSVN và
nhân dân tổng khởi nghĩa giành chính quyền
và đọc TNĐL – khai sinh ra nước VN dân chủ
cộng hoà.

- Từ 1945 đến 1969 Người là Chủ tịch nước
VNDCCH..

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

- Phân tích quan điểm sáng
tác văn học của Bác?

Văn chương khơng phải là sự
nghiệp chính của Bác nhưng
trong quá trình hoạt động

cách mạng, Người đã sử dụng
văn chương như một phương
tiện có hiệu quả Sự nghiệp
văn chương của Bác được thể
hiện trên các lĩnh vực

- Trình bày ngắn gọn sự
nghiệp văn học của Bác?
- Anh (chị) hãy trình bày
những nét cơ bản về văn
chính luận?

- Nêu những hiểu biết của em
về thể loại truyện và ký của
Bác?

Bác là Anh hùng giải phóng dân tộc, danh
nhân văn hố thế giới. Đóng góp to lớn nhất
của Bác là tìm ra đường cứu nước giải phóng
dân tộc.

Câu 2: Quan điểm sáng tác văn học:

- Văn học là một thứ vũ khí chiến đấu lợi hại
phụng sự cho sự nghiệp đấu tranh Cách
mạng.

- Văn chương phải có tính chân thật và dân
tộc

+ Người đặc biệt coi trọng mục đích, đối
tượng tiếp nhận để quyết định nội dung và
hình thức của tác phẩm.

* Trước khi đặt bút viết, Bác đặt ra câu hỏi:
- Viết cho ai (đối tượng sáng tác).

- Viết để làm gì (mục đích sáng tác).
- Viết về cái gì (nội dung sáng tác).

- Viết như thế nào? (phương pháp sáng tác).
=> Nhờ có hệ thống quan điểm trên đây, tác
phẩm văn chương của Bác vừa có giá trị tư
tưởng, tình cảm, nội dung thiết thực mà cịn
có nghệ thuật sinh động, đa dạng.

Câu 3: Sự nghiệp văn học:
a. Văn chính luận:

- Tun ngơn độc lập:

Một áng văn chính luận mẫu mực: Lập luận
chặt chẽ, lời lẽ đanh thép, giọng văn hùng
hồn, ngôn ngữ trong sáng, giàu tính biểu cảm
ở thời điểm gay go, quyết liệt của cuộc dân
tộc.

- "Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến"; "Lời kêu
gọi chống Mĩ cứu nước". Đó là lời hịch truyền
đi vang vọng khắp non sông làm rung động

trái tim người Việt Nam yêu nước.

b. Truyện và kí.

- Đây là những truyện Bác viết trong thời gian
Bác họat động ở Pháp: Pa ri (1922), Lời than
vãn của Bà Trưng Trắc (1922), Con người
biết mùi hun khói (1922), Đồng tâm nhất trí
(1920), Vi Hành (1923), Những trị lố hay Va
ren và Phan Bội Châu (1925).

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

- Giáo viên giới thiệu thêm
về tập "Nhật kí trong tù":

Bác làm chủ yếu trong thời
gian bốn tháng đầu Tập nhật
kí bằng thơ ghi lại một cách
chính xác những điều mắt
thấy tai nghe của chế độ nhà
tù Trung hoa dân quốc Tưởng
Giới Thạch Tập thơ thể hiện
sự phê phán sâu sắc.

- Phong cách nghệ thuật của
Bác đa dạng, phong phú ở
các thể loại nhưng rất thống
nhất.

"Thơ Bác đã giành cho thiên
nhiên một địa vị danh dự

"(Đặng Thai Mai).

tuệ sâu sắc, trái tim tràn đầy nhiệt tình yêu
nước và cách mạng.

- Ngồi tập truyện và kí, Bác cịn viết: Nhật kí
chìm tàu (1931), Vừa đi vừa kể chuyện (1930).
c. Thơ ca:

- Nhật kí trong tù (1942-1943) bao gồm 134
bài tứ tuyệt, viết bằng chữ Hán.

- Nghệ thuật thơ "Nhật kí trong tù" là sự kết
giữa bút pháp cổ điển với hiện đại, giữa trong
sáng giản dị và thâm trầm sâu sắc

- Tập "Thơ Hồ Chí Minh" bao gồm những bài
thơ Bác viết trước năm 1945 và trong cuộc
kháng chiến chống Pháp, chống Mĩ.

Câu 4: Phong cách nghệ thuật:

- Phong cách nghệ thuật Hồ Chí Minh độc
đáo, đa dạng mà thống nhất.

+ Văn chính luận:
- Lập luận chặt chẽ. 
- Tư duy sắc sảo. 
- Giàu tính luận chiến. 
- Giàu cảm xúc hình ảnh.

- Giọng văn đa dạng khi hùng hồn đanh thép,
khi ơn tồn lặng lẽ thấu tình đạt lí

+ Truyện và kí:

- Kết hợp giữa trí tuệ và hiện đại (tạo ra mâu
thuẫn làm bật tiếng cười châm biếm, tính
chiến đấu mạnh mẽ).

+ Thơ ca: Phong cách thơ ca chia làm hai
loại:

* Thơ ca nhằm mục đích tuyên truyền:

- Được viết như bài ca (diễn ca dễ thuộc, dễ
nhớ)

- Giàu hình ảnh mang tính dân gian. 
* Thơ nghệ thuật:

- Thơ tứ tuyệt viết bằng chữ Hán. 
+ Cách viết ngắn gọn.

+ Rất trong sáng, giản dị.

+ Sử dụng linh hoạt các thủ pháp nghệ thuật
nhằm làm rõ chủ đề.

4. Củng cố, dặn dò:

- Đọc lại các tác phẩm của Bác trong Ngữ Văn 11
- Chuẩn bị: Tuyên ngôn độc lập

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

TUẦN 3

Tiết : 3 
Ngày soạn: 05/9/2010

ÔN TẬP: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP

(Hồ Chí Minh)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.

Giúp học sinh:
* Kiến thức:

- Phân tích, đánh giá bản tun ngơn như một áng văn chính luận mẫu mực,
thấy được giá trị nhiều mặt và ý nghĩa to lớn của tác phẩm.

* Kĩ năng:

- Hiểu được vẻ đẹp của tư tưởng và tân hồn tgiả qua bản “TNĐL” 
- Làm lập dàn ý bài văn nghị luận

* Thái độ: Giáo dục các em về lòng tự hào dân tộc, ý thức phấn đấu và bảo vệ
Tổ quốc.

II. CHUẨN BỊ:

- Giáo viên: Soạn giáo án.

- Học sinh : Soạn bài. 
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: Nêu vài nét cơ bản về sự nghiệp văn chương của
Hồ Chí Minh?

3.Nội dung bài mới: 
a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức

- Học sinh tự do thảo luận và
lập dàn ý và trình bày trên
bảng.

- HS nhận xét. GV chốt lại

I. Đề bài: Suy nghĩ của anh (chị) về nền độc
lập của dân tộc qua bản “Tuyên ngơn độc
lập” của Hồ Chí Minh

II. Lập dàn ý:
1. Mở bài:

- Hoàn cảnh ra đời.

Ngày 19/8/1945: Chính quyền ở Hà Nội về tay
nhân dân.

Ngày 26/8/1945: Hồ Chí Minh từ chiến khu
Việt Bắc.

Ngày 2/9/1945: Bác Hồ đọc bản "Tuyên ngôn
độc lập"

- Giá trị của bản tuyên ngôn

Giá trị l/sử: - Là một một văn kiện l/sử to lớn
tuyên bố chấm dứt chế độ TD - PK ở nước ta,
mở ra kỷ nguyên mới của dtộc.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

? Bác đã viết gì trong phần
mở đầu? Tại sao Bác lại trích
dẫn 2 bản tuyên ngôn của
Pháp và Mĩ?

? Trên thực tế Bác đã đưa ra
những luận chứng nào để bác
bỏ những luận điệu của TDP?
? Bác đã tố cáo những tội ác
gì của giặc Pháp?

đanh thép, hung hồn, dẫn chứng cụ thể, thuyết
phục.

2. Thân bài:

a. Cơ sở pháp lí của bản Tun ngơn.

- Nêu và k/định quyền con người, quyền dtộc:
Trích dẫn 2 bản TN:

+ Tuyên ngôn nước Mĩ (1776): Nhân dân
thuộc địa Bắc Mĩ đấu tranh giải phóng khỏi
thực dân Anh giành độc lập dân tộc.

+ Tun ngơn nhân quyền của Pháp (1789):
CMTS Pháp xố bỏ chế độ phong kiến Pháp
lập nên nền dân chủ tư sản.

=> HCM nêu lên ngun lí cơ bản về quyền
bình đẳng, độc lập tự do của con người.

=> Tinh thần 2 bản tun ngơn có ý nghĩa tích
cực tạo cơ sở pháp lí vững vàng cho bản tun
ngơn và nhằm chặn trước âm mưu đen tối, lâu
dài của kẻ thù.

- Lập luận sáng tạo: “Suy rộng ra…”: từ
quyền con người => quyền của cả dân tộc =>
Cổ vũ tinh thần đtranh dành đlập của các dtộc
thuộc địa khác.

b. Cơ sở thực tế cho bản tuyên ngôn:
* Tội ác của Thực dân Pháp:

Lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng nhưng thực
chất là chúng đã:

- Cướp nước ta.

- Áp bức đồng bào ta ở tất cả các lĩnh vực:
kinh tế chính trị, xã hội:

+ Bắt nhân dân ta phải nhổ lúa trồng đay,
cướp ruộng đất.

+ Tắm máu các cuộc khởi nghĩa của ta.
+ Xây nhà tù nhiều hơn trường học. 
+ Khuyến khích dân ta dùng thuốc phiện.
+ Thu thuế vơ lí.

=> Hậu quả:hơn 2 triệu đồng bào ta chết đói.
- Bán nước ta 2 lần cho Nhật (Bảo hộ?)

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

? Lập trường chính nghĩa của
dtộc ta được thể hiện ntn?

=> Bản cáo trạng đanh thép tố cáo tội ác của
Thực dân Pháp.

* Lập trường: chính nghĩa và nhân đạo
- Ý chí:

+ Trên dưới một lịng chống lại âm mưu xâm
lược của thực dân Pháp, gan góc chống ách

nô lệ của Pháp trên 80 năm.

+ Gan góc đứng về phe đồng minh chống
PXít.

+ Khoan hồng với kẻ thù khi chúng bị thất
thế.

- Kết quả:

+ Bác bỏ luận điệu "bảo hộ "của thực dân Pháp.
+ Giành độc lập từ tay Nhật.

+ Làm chủ đất nước, lập nên nền dân chủ cộng
hoà. 
=> Lí lẽ sắc bén, lập luận chặt chẽ Bác đã
phơi bày luận điệu xảo trá của bọn Thực dân
Pháp Đồng thời thể hiện truyền thống nhân
đạo chính nghĩa của dân tộc ta.

+ Phủ định dứt khoát, triệt để mọi đặc quyền,
đặc lợi của TDP đvới nước VN => K/định
mạnh mẽ quyền độc lập dtộc.

c. Lời tuyên bố độc lập:

Lời tuyên bố trước quốc dân, trước thế giới 
sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng 
hoà và khẳng định quyền độc lập tự do của 
dân tộc Việt Nam.

3. Kết luận

- “TNĐL” k/định quyền tự do, đọc lập của
dtộc

- “TNĐL” vừ có gtrị l/sử, vừa có gtrị vhọc.
- Rút ra bài học cho bản thân và trách nhiệm
công dân đối với đất nước.

4. Củng cố - Dặn dò:

- Viết dàn ý thành văn bản hoàn chỉnh.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

TUẦN 4
Tiết thứ: 4

Ngày soạn: 12/9/2010

ÔN TẬP:

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG

I. MỤC TIÊU BÀI DẠY:

Giúp học sinh:

-Kiến thức: Nắm được cách viết bài văn NL về một hiện tương đời sống, biết
vận dụng các thao tác lập luận để làm tốt bài văn nghị luận về một hiện tượng
đời sống.

- Kĩ năng: Ôn tập, củng cố và nâng cao những kiến thức và kỹ năng đã học.

Nhận diện hiện tượng đời sống được nêu ra trong 1 số văn bản
nghị luận. Huy động kiến thức và những trải nghiệm của bản thân để viết bài
văn nghị luận về 1 hiện tượng đời sống.

- Thái độ: Có ý thức đúng đắn trước những hiện tượng đời sống.
II. CHUẨN BỊ :

- Giáo viên: Soạn giáo án.
 - Học sinh: Soạn bài.

III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 
1. Ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ: Nghị luận về một tư tưởng đạo lý là gì? 
3. Nội dung bài mới:

a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức

- HS lập dàn ý, trình bày trên
bảng, các hs khác nhận xét.
- GV chốt lại

I. Đề bài

Một hiện tượng khá phổ biến hiện nay là vứt
rác ra đường hoặc những nơi công cộng. Ngồi

bên hồ , dù là hồ đẹp nổi tiếng , người ta cũng
tiện tay vứt rác xuống… Em hãy đặt một nhan
đề để gọi ra hiện tượng ấy và viết bài văn nêu
suy nghĩ của mình

II. Lập dàn ý:

1. Đặt tiêu đề thích hợp cho văn bản 
2. Dàn bài :

a. Mở bài : (1,5 điểm) Nêu hiện tượng:

- Thành phố của chúng ta ngày càng đẹp,
nhưng đáng tiếc là chưa thật sạch

- Nhiều người vẫn có thói quen vứt rác bừa bãi
ở những nơi công cộng , hành vi đó thật đáng
phê phán

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

nơi cơng cộng

+ Trên đường phố , trong công viên 
+ Các hồ , sông trong thành phố 
+ Ở các khu du lịch

- Nguyên nhân

+ Do ý thức kém ,do thói quen
+ Do giáo dục vệ sinh chưa tốt
+ Do kỷ luật chưa nghiêm

- Tác hại

+ Làm mất mĩ quan thành phố

+ Làm ô nhiễm môi trường , gây hại cho sức
khỏe cộng đồng.

- Nêu cách khắc phục

+ Tun truyền giáo dục ngay từ nhỏ - hình
thành thói quen không vứt rác bừa bãi 
+ Phạt nghiêm những hành vi thiếu ý thức ở
những nơi công cộng

+ Mỗi người tự nhắc nhở bản thân ln có ý
thức giữ cho môi trường xanh – sạch – đẹp
c. Kết bài: (1,5 điểm)

- Ngôi nhà không thể đẹp nếu như không 
sạch-Thành phố cũng vậy

- Con người không thể khỏe mạnh nếu như mơi
trường bi ơ nhiễm

=> Giữ gìn mơi trường sạch đẹp là nhiệm vu
của mỗi người.

4.Củng cố - Dặn dị:

- Viết dàn ý thành văn bản hồn

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

TUẦN 5
Tiết thứ: 5

Ngày soạn: 17/9/2010

ÔN TẬP: PHONG CÁCH NGÔN NGỮ KHOA HỌC

I.MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh:

- Kiến thức: Củng cố và nâng cao kiến thức về văn bản khoa học, phong cách
ngôn ngữ khoa học và đặc trưng của phong cách ấy.

- Kĩ năng:

+ Có kĩ năng phân biệt phong cách ngơn ngữ khoa học với các phong cách
khác và biết cách sử dụng ngôn ngữ khoa học trong các trường hợp cần thiết.
 + Kĩ năng xây dựng văn bản khoa học, phát hiện và sửa lỗi trong văn bản khoa
học.

- Thái độ: Giữ gìn sự trong sang của tiếng Việt.
II. CHUẨN BỊ

- Giáo viên: Soạn giáo án.
 - Học sinh: Soạn bài.
III.. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP

1. Ổn định.

2. Kiểm tra bài cũ: 
3. Bài mới:

a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung

- HS nhắc lại một số kiến
thức đã học.

- GV nhận xét

HS làm bài tập, trình bày

- Văn bản khoa học là văn bản n/cứu 1 vấn đề khoa
học, trình bày một nội dung khoa học dùng để giảng
dạy hay phổ biến những kiến thức khoa học thông
dụng.

- Văn bản khoa học gồm ba loại chính:

+ Văn bản khoa học chuyên sâu: chuyên khảo, luận
án, luận văn, tiểu luận, báo cáo khoa học.

+ Văn bản khoa học giáo khoa: giáo trình, SGK.

+ Văn bản khoa học phổ cập: phổ biến rộng rãi kiến
thức KH cho đông đảo bạn đọc.

- Ngôn ngữ khoa học là ngôn ngữ được dùng trong
giao tiếp thuộc lĩnh vực khoa học, tiêu biểu: KHTN,
KHXHNV, KHCN.

- Đặc trưng của phong cách ngơn ngữ khoa học.

+ Tính khái qt, trừu tượng:

+ Tính lí trí, lơ gích:

+ Tính khách quan, phi cá thể.

* Luyện tập:
Bài 1:

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

trên bảng. GV nhận xét

Viết 1 đoạn văn phổ biến
kiến thức khoa học về môi
trường sống (nước, khơng
khí, đất…).

GV gợi ý

HS viết và trình bày.

tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XX" là một văn bản

khoa học.

a. Nội dung thông tin là những kiến thức khoa
học về l/sử vhọc (vhọc sử):

- Nhận định về hoàn cảnh lịch sử, xã hội và văn hoá.
- Đánh giá quá trình phát triển và thành tựu chủ yếu. 
- Những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam
từ năm 1945 đến hết thế kỉ XX.

=> Những nhận định đánh giá đó đều chính xác
đúng đắn trên cơ sơ hiện thực của nền văn học
hiện đại.

b. Cách trình bày: Nêu luận điểm và sử dụng
d/chứng.

c. Ngơn ngữ: dùng nhiều thuật ngữ khoa học xã
hội nhân văn: chủ đề, h/ảnh, tphẩm, p/ánh hiện
thực, cảm hứng sáng tạo.

Bài 3:

- Đoạn văn dùng nhiều thuật ngữ khoa học: Khảo cổ,
người vượn, hạch đá, mảnh tước, rìu tay, di chỉ, cơng
cụ đá.

- Tính lí trí, lơ gích của đoạn: Thể hiện rõ ở cách lập
luận: câu đầu nêu luận điểm khái quát, các câu sau
nêu luận cứ. Luận cứ đều là các cứ liệu thực tế =>

Đoạn văn có cách lập luận và kết cấu diễn dịch.

Bài 4: Gợi ý:

1. Mơi trường là gì? Mơi trường bao gồm các yếu tố
tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mật
thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng
tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con
người và thiên nhiên.

2. Môi trường sống của con người theo chức năng
được chia làm:

- Môi trường tự nhiên
- Môi trường xã hội

3. Chức năng của môi trường:

- Môi trường là không gian sống của con người và
các loài sinh vật.

- Là nơi cung cấp tài nguyên cần thiết cho con
người.

- Là nơi chứa đựng các chất phế thải do con người
tạo ra.

- Là nơi giảm nhẹ các tác động có hại của thiên
nhiên đến con người và sinh vật trên trái đất.

- Là nơi lưu trữ và cung cấp thông tin cho con
người…

4. Củng cố - Dặn dò:

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

- Chuẩn bị: Nghị luận về 1 bài thơ, đoạn thơ. 
TUẦN 6

Tiết thứ:6

Ngày soạn: 20/9/2010

ÔN TẬP: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT BÀI THƠ, ĐOẠN THƠ

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh:

- Kiến thức: + Củng cố và nâng cao tri thức về văn nghị luận.

+ Biết cách làm văn nghị luận về tác phẩm thơ, đoạn thơ. 
 - Kĩ năng: + Cách triển khai bài nghị luận về một tác phẩm thơ.

+ Huy động kiến thức và những cảm xúc, trải nghiệm của bản
than vể viết bài nghị luận về 1 bài thơ, đoạn thơ.

- Thái độ: Cảm thụ được cái hay, cái đẹp của nghệ thuật ngôn từ.
II. CHUẨN BỊ

- Giáo viên: Soạn giáo án. 
- Học sinh: Soạn bài.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:

1. Ổn định.

2. Kiểm tra bài cũ. 
3. Bài mới:

a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Yêu cầu cần đạt

- HS đọc SGK.

? Hai đề bài thuộc kiểu bài
NL nào?

? Hai đề có những điểm
nào giống và khác nhau?

- Chia 2 nhóm thảo luận.
 Nhóm 1:

? Để làm được đề 1 cần xác
định những ý nào?

1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý.

Đề bài: SGK T81.

Đề 1:

Phân tích bài thơ : “Cảnh khuya” - HCM.
Đề 2:

Phân tích 1 đoạn thơ trong “Việt Bắc” - T.H
a. Tìm hiểu đề.

- Kiểu bài: NLVH (về một bài thơ, đoạn thơ).
- So sánh:

+ Giống nhau: NLVH, ptích thơ.
 + khác nhau:

Đề 1: Yêu cầu ptích 1 bài thơ trọn vẹn.

Đề 2: Yêu cầu ptích 1 đoạn thơ trích trong 1 bthơ.
- Cần xác định:

Đề 1:

+ Hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
+ Vẻ đẹp thiên nhiên trong bthơ.
+ Nhân vật trữ tình trong bthơ.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Nhóm 2:

? Để làm được đề 2 cần xác

định những ý nào?

- HS theo dõi SGK.

+ Hoàn cảnh ra đời của bthơ.
 + Vị trí của đtrích trong bthơ.
 + Nội dung chính của đthơ.

+ Thành cơng về nghệ thuật của đthơ.

=> Tìm hiểu đề là xác định những vấn đề sẽ
trình bày trong bài viết.

b. Lập dàn ý.

- Mở bài: Dẫn bài thơ, đoạn thơ vào bài viết, có
thể nêu gắn gọn HCST hoặc xuất xứ của bthơ,
đoạn thơ.

- Thân bài: Lần lượt ptích các ý đã xác lập ở
phần tìm hiểu đề.

- Kết bài: Đánh giá chung về nội dung, nghệ
thuật của bài thơ, đoạn thơ.

* Các ý chính:
- Đề 1:

+ Bthơ ra đời vào thời điểm những năm đầu của
cuộc k/chiến chống Pháp tại chiến khu Việt Bắc.

+ Ghi lại vẻ đẹp của thiên nhiên là một đêm
trăng đẹp, thơ mộng ở chiến khu VBắc.

+ N/vật trữ tình giống người ẩn sĩ trong thơ cổ vì
cũng đang sống giữa mây ngàn hạc nội; khác ẩn
sĩ ở chỗ đang tích cực nhập thế, trực tiếp lãnh
đạo k/chiến.

+ Các yếu tố cổ điển: luật thơ, h/ảnh thơ

+ Các yếu tố hiện đại: sự phá cách luật thơ và sự
nhập thế của n/vật trữ tình (“lo nỗi nước nhà”).
2. Nhận xét.

- Khái niệm:

+ Giới thiệu khái quát về bài thơ, đoạn thơ.
 + Bàn về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài
thơ, đoạn thơ.

+ Đánh giá về bài thơ, đoạn thơ.
- Yêu cầu:

+ Đọc kĩ đoạn thơ, bài thơ, nắm chắc mục đích,
hồn cảnh sáng tác, vị trí đoạn thơ, bài thơ. 
 + Phát hiện ra dấu hiệu đặc biệt về ngơn ngữ,
hình ảnh trong bài thơ, đoạn thơ.

+ Chỉ ra phong cách nghệ thuật, tử tưởng tình
cảm của tác giả thể hiện trong bài thơ, đoạn thơ.

4. Củng cố - dặn dò:

- Nắm được cách làm bài NL về 1 bài thơ, 1 đoạn thơ.
- Chuẩn bị: "Tây Tiến”.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

TUẦN 7
Tiết thứ:7

Ngày soạn: 25/9/2010

ÔN TẬP:

TÂY TIẾN

(Quang Dũng) 
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh:

- Kiến thức: Cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp hùng vĩ, mĩ lệ của núi rừng miền
Tây Bắc Tổ quốc và hình ảnh người lính TâyTiến hào hoa, dũng cảm cùng vẻ
đẹp bi tráng trong bài thơ.

- Kĩ năng: đọc hiểu một bài thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại và cách làm
bài văn nghị luận.

- Thái độ: Tỏ lịng kính trọng anh bộ đội cụ Hồ và thêm yêu quê hương mình.
II. CHUẨN BỊ

- Giáo viên: Soạn giáo án
 - Học sinh: Soạn bài.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP

1. Ổn định.

2. Kiểm tra bài cũ. 
3. Bài mới:

a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức

- HS lập dàn ý và trình bày.
- GV nhận xét và chốt lại

I. Đề bài: Vẻ đẹp anh bộ đội cụ Hồ qua bài thơ
“Tây Tiến” của Quang Dũng.

II. Lập dàn ý
1. Mở bài

- Giới thiệu khái quát về tác giả, hồn cảnh ra
đời bài thơ.

- Giới thiệu hình ảnh người lính

( Cuối năm 1948: Quang Dũng chuyển sang
đơn vị khác - nhớ đồng đội cũ - Tại Phù Lưu
Chanh ông viết bài thơ này (Lúc đầu bthơ có
tên là “Nhớ Tây Tiến”, sau đổi thành “Tây Tiến”). 
 2. Thân bài

- Nỗi nhớ về những miền đất Tây Tiến đã đi
qua.

- Kỷ niệm về Tây Bắc.

- Hình ảnh đồn qn Tây Tiến.
* Hoàn cảnh sống và chiến đấu:

+ Khó khăn, gian khổ: Khơng mọc tóc, xanh
màu lá => sốt rét.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Họ phi thường về ý chí nhưng
cũng rất gần gũi về tình cảm.
Vẻ đẹp tình cảm đã tơ điển
thêm cho tâm hồn của họ,
làm sáng lên vẻ đẹp riêng của
người Hà Thành, trong gian
khổ vẫn lãng mạn, thanh lịch,
bởi:

“Chẳng thơm cũng thể
hoa nhài,

Dẫu không thanh lịch cũng
người Tràng An”

... Rải rác biên cương mồ viễn xứ...
 ... Áo bào thay chiếu anh về đất.
 => Hiện thực đầy khốc liệt.

* Phẩm chất: 
 + Ý chí:

“Dữ oai hùm”: mang sức mạnh của rừng xanh.
 “Mắt trừng”: Có sức mạnh căm thù.

Quyết tâm, luôn trong tư thế
chiến đấu.

“Chiến trường đi...”: tự nguyện chiến đấu.
 => Những chiến sĩ xả thân vì Tổ quốc.

+ Tình cảm:

“Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”.

=> Nhớ về quê hương – thủ đô yêu dấu: nhớ
bạn bè, nhớ người yêu -> lãng mạn.

=> Đoạn thơ là bức tượng đài về người lính
Tây Tiến với vẻ đẹp khí phách hiên ngang, tâm
hồn lãng mạn, hào hoa => H/ảnh đẹp nhất của
người lính về một thời “Quyết tử cho Tổ Quốc
quyết sinh”.

- Lời hứa thuỷ chung.

=> Đoạn thơ khẳng định tình cảm của tác giả
với đồng đội, mặt khác, thể hiện lí tưởng chiến

đấu "một đi khơng về" của người lính. Họ ra đi
chiến đấu không hẹn ngày về.

3. Kết luận

- Khái qt hình tượng người lính: vẻ đẹp anh
dũng, can trường và lãng mạn, hào hoa.

- 
4. Củng cố - dặn dị:

- Viết dàn ý thành văn bản hồn chỉnh
-Chuẩn bị: Tác giả Tố Hữu

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

---TUẦN 8
Tiết thứ: 8

Ngày soạn: 1/10/2010

ÔN TẬP: TÁC GIẢ TỐ HỮU

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh:

- Củng cố và khắc sâu những nét chính trong con đường đời, đường CM,
đường thơ của Tố Hữu - nhà hoạt động CM ưu tú, một trong những ngọn cờ đầu
của nền văn nghệ CMVN, ngọn cờ đầu của thơ ca CMVN TK XX.

- Hiểu sơ bộ chất trữ tình chính trị về nội dung và tính dân tộc trong nghệ thật

biểu hiện của p/cách thơ Tố Hữu.

II. CHUẨN BỊ:

* Giáo viên: Soạn giáo án.

* Học sinh: Soạn bài.

III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:

3.Nội dung bài mới: 
a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức

? Trình bày những nội dung
chính và tiểu sử Tố Hữu?

? Vì sao nói: thơ TH mang

Câu 1: Cuộc đời và con người

-Tên khai sinh: Nguyễn Kim Thành (1920 -2002).
- Những yếu tố ảnh hưởng đến hồn thơ Tố Hữu:
 + Gia đình: Sinh trưởng trong một gia đình

có truyền thống Nho học và yêu văn chương: 
 Cha: nhà Nho ham thích thơ ca.

Mẹ: con nhà Nho, thích sưu tầm những câu ca
dao, dân ca => truyền lại tình yêu tha thiết với
văn học dân gian.

+ Quê hương: Xứ Huế - một vùng đát nổi
tiếng với những phong cảnh đẹp, nên thơ, giàu
truyền thống văn hố => ni dưỡng hồn thơ
ngọt ngào.

+ Bản thân: sớm giác ngộ lí tưởng CM - vào
Đảng khi mới 18 tuổi, gắn bó tha thiết với CM
và k/chiến.

=> Ở Tố hữu có sự thống nhất chặt chẽ, hài
hồ giữa con người chính trị và con người thơ
ca, sự nghiệp thơ ca gắn liền với sự nghiệp CM.
-Từng giữ nhiều chức vụ quan trọng của Đảng
và nhà nước.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

đậm chất Trữ tình - chính
trị?

? Tính dân tộc được thể hiện
ntn?

- Thơ TH mang chất trữ tình - chính trị sâu sắc.
+ Thơ ơng ln hướng tới cái ta chung với lẽ

sống lớn, t/cảm lớn, niềm vui lớn của CM,
dtộc, đất nước.

+ Cái tơi trữ tình: cái tơi chiến sĩ, nhân danh
Đảng, dân tộc rộng lớn.

+ TH không đi sâu thể hiện c/sống và t/cảm
riêng tư mà làm sáng tỏ những t/cảm lớn.
- Thơ TH mang đậm tính sử thi:

+ Đề tài: Những sự kiện chính trị lớn của đất
nước.

+ Cảm hứng: Cảm hứng l/sử - dtộc (chứ
không phải cảm hứng thế sự đời tư).

+ Vấn đề nổi bật: Vận mệnh cộng đồng (chứ
không phải vận mệnh của cá nhân).

+ Nhân vật trữ tình: những con người tiêu
biểu mang p/chất của thời đại: lãnh tụ, bộ đội.
- Thơ TH đậm đà tính dân tộc:

+ Thể thơ: thành cơng khi sử dụng thể thơ truyền
thống:LBát, bảy chữ, năm chữ, STLB.

+ Ngôn ngữ: Sử dụng từ ngữ và cách nói dtộc.
+ B/pháp nghệ thuật: So sánh, ẩn dụ, nhân
hố.

=> Thơ Tố Hữu là một thành cơng xuất sắc
của thơ cách mạng, thơ trữ tình chính trị, kế tục
truyền thống lớn của thơ ca dân tộc. là lá cờ đầu
của thơ ca CMVN.

=> Thơ Tố Hữu là sự kết hợp của hai yếu tố:
Cách mạng và dân tộc trong nghệ thuật.

=> Sức hấp dẫn của thơ Tố Hữu ở niềm say
mê lí tưởng và tính dân tộc đậm đà.

4.Củng cố - dặn dị:

- Phân tích các tập thơ của TH
- Chuẩn bị: Viêt Bắc

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

TUẦN 9
Tiết thứ: 9

Ngày soạn: 06/10/2010

ÔN TẬP: VIỆT BẮC

(Tố Hữu)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

Giúp học sinh:
 - Kiến thức:

+ Củng cố và nâng cao những hiểu biết về “Việt Bắc”

+ Tính dân tộc đậm nét: thể thơ lục bát, kiểu kết cấu đối đáp, ngôn ngữ
hình ảnh đậm sắc thái dân gian, dân tộc.

- Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng cảm thụ thơ và lập dàn ý bài văn nghị luận.

- Thái độ: Lòng yêu quê hương, đất nước và lòng biết ơn thế hệ cha anh đã
chiến đấu để bảo vệ nền độc lập và cách mạng

II. CHUẨN BỊ: 
 * Giáo viên:

- Soạn giáo án.

- Phương pháp lên lớp: Gợi mở, phát vấn, thảo luận…
 * Học sinh: Soạn bài.

III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: Hãy nêu những nét trong phong cách nghệ thuật thơ
Tố Hữu?

3.Nội dung bài mới: 
a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức

Hs lập dàn ý và trình bày,
nhận xét.

Gv chốt lại

I. Đề bài: Vẻ đẹp về cảnh và người trong đoạn
trích Việt Bắc qua đoạn thơ sau:

“Ta về mình có nhớ ta
…

Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung”
II. Lập dàn ý

1. Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩn
- Dẫn vào đoạn thơ cần phân tích và lam rõ vẻ 
đẹp về cảnh và người Việt Bắc

2. Thân bài:
- Mùa đông:

“Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng ánh dao cài thắt lưng”
 + Sự đối lập hai màu xanh - đỏ làm trẻ lại
màu xanh trầm tịch của rừng già và xua đi cái
lạnh lẽo của mùa đông vùng cao.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

khiến con người trở nên nổi bật trở thành trung

tâm của bức tranh.

- Mùa xuân:

“Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang”
+ “Mơ nở trắng rừng” – sắc trắng tinh
khiết mênh mang gợi sức xuân đang dâng ngập
đất trời núi rừng Việt Bắc.

+ Từ “chuốt”: là động từ vừa gợi lên được
sự khéo léo vừa thể hiện sự cần mẫn của người
lao động.

- Mùa hạ:

“Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cơ em gái hái măng một mình”
+ Khúc nhạc ve sầu rất sống động; từ “đổ”
biểu thị sự chuyển màu đồng loạt, cả rừng
phách được phủ vàng rực rỡ.

+ Hình ảnh cô gái hái măng một mình
khơng hề lẻ loi cơ đơn mà chịu khó tận tụy với
cơng việc.

- Mùa thu:

“Rừng thu trăng rọi hịa bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung”

+ Câu thơ giàu tính tạo hình vừa gợi tả
được vẻ đẹp của thời tiết, của thiên nhiên nên
thơ, vừa thể hiện được niềm vui hịa bình.

+ Tiếng hát ân tình hịa quyện với ánh trăng
vang lên thật ấm lòng.

3. Kết luận

Khái quát chung về đoạn thơ
4.Củng cố - dặn dị:

- Viết thành văn bản hồn chỉnh

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

TUẦN 10
Tiết thứ: 10

Ngày soạn: 12/10/2010

ÔN TẬP: ĐẤT NƯỚC

(Nguyễn Khoa Điềm)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh:
 - Kiến thức:

+ Thấy được một cái nhìn mới mẻ về đất nước thơng qua cách cảm nhận
của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm: Đất nước là sự hội tụ và kết tinh bao công sức
và khát vọng của nhân dân. Nhân dân là người làm ra đất nước.

+ Nắm được những nét đặc sắc về nghệ thuật: giọng thơ trữ tình chính
trị, sự vận dụng sáng tạo nhiều yếu tố của văn hoá và văn học dân gian làm
sáng tỏ thêm tư tưởng “Đất nước của nhân dân”.

- Kĩ năng:

+ Đọc - hiểu tác phẩm thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại.
+ Làm quen với giọng thơ giàu chất trí tuệ, suy tư.

- Thái độ: Bồi dưỡng lòng yêu quê hương, đất nước.
II. CHUẨN BỊ

- Giáo viên: Soạn giáo án.

Gợi mở, phát vấn, thảo luận.
 - Học sinh: Soạn bài.

III.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Ổn định - kiểm tra sĩ số.

2. Kiểm tra bài cũ: Trong nỗi nhớ của người về xuôi, thiên nhiên VB hiện
lên như thế nào?

3. Bài mới:

a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động thầy và trị Nội dung kiến thức

? Nếu những nét chính về tác
giả?

Hs lập dàn ý và trình bày
Gv nhận xét

Câu 1: Tác giả

- Nguyễn Khoa Điềm: Sinh năm 1943 tại thơn
Ưu Điềm, xã Hồ Phong, huyện Phong Điền,
tỉnh Thừa Thiên - Huế.

- Gia đình: có truyền thống u nước.

- Là nhà thơ trưởng thành trong k/chiến chống
Mỹ.

- Sau ngày đất nước thống nhất: giữ nhiều
chức vụ khác nhau trong Hội nhà văn VN và
trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và nhà
nước.

- Thơ: kết hợp cảm xúc nồng nàn và suy tư
sâu lắng về Đất nước.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Tác giả đã chọn 3 câu ca dao
trong kho tàng ca dao dân ca
nói về 3 phương diện quan
trọng nhất trong truyền thống

tâm hồn của dân tộc:

Say đắm trong tình yêu:
“Yêu em từ thuở...”

Coi trọng tình nghĩa: “Biết
quý công cầm vàng...”

Quyết liệt, căm thù trong
chiến đấu: “Biết trồng tre đợi
ngày thành gậy...”

=> Sử dụng vốn ca dao dân
ca một cách sáng tạo thể hiện
sự nhận thức sâu sắc về đất
nước.

Câu 2.

Đề bài: Suy nghĩ của em về tư tưởng “Đất
nước của nhân dân” (Đất nước - Nguyễn
Khoa Điểm)

Gợi ý:

* Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác giả tác
phẩm và dẫn luận đề vào bài văn.

* Thân bài: Hs làm rõ

- Nhân dân là người đã tạo nên dáng hình đất nước:
 + Vợ nhớ chồng => Núi Vọng Phu.
 + Vợ chơng u nhau => Hịn Trống Mái
 + Học trò => Núi Bút, Non
Nghiên.

=> Những cảnh quan thiên nhiên kỳ thú đều
gắn với đ/sống của dân tộc. Nó chỉ trở thành
danh lam thắng cảnh khi gắn với đ/sống của
con người dân tộc.

- Nhân dân là người đã lao động, chiến đấu
để xây dựng và bảo vệ Đất nước:

+ Con gái con trai: cần cù làm lụng.
 + Có giặc: Con trai ra trận

Con gái: nuôi cái cùng con.
 + Sống và chết: Giản dị và bình tâm.

+ Nhân dân là người đã truyền lại những
kinh nghiệm cho đời sau để tiếp tục xây dựng
và bảo vệ Đất nước.

=> “Đất nước này là Đất nước của nhân
dân”.

* Kết luận

- Khái quát chung.

- Nét độc đáo trong nghệ thuật: sử dụng
sáng tạo vốn văn hoá dân gian (CD DC,
thần thoại, truyền thuyết...; Thể thơ tự do
góp phần thể hiện tình cảm u mến dạt dào và
lịng tự hào về Đất nước.

4. Củng cố - dặn dò:

- Viết dàn ý thành văn bản hoàn chỉnh

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23></div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

TUẦN 11
Tiết thứ: 11

Ngày soạn: 17/10/2010

THỰC HÀNH

MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh:

- Kiến thức: Củng có và nâng cao nhận thức về một số phép tu từ ngữ âm (tạo
nhịp điệu, âm hưởng, điệp âm, điệp vần, điệp thanh), đặc điểm và tác dụng của
chúng.

- Kĩ năng: Biết phân tích các phép tu từ trong văn bản, bước đầu biết sử dụng
chúng khi cần thiết và nhận biết phép tu từ ngữ âm trong văn bản.

- Thái độ: Thêm yêu và giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
II. CHUẨN BỊ

- Giáo viên: Soạn giáo án.

Phát vấn, thảo luận, luyện tập.
 - Học sinh: Soạn bài.

III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY

1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:

3. Nội dung bài mới: 
a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức

Giáo viên hướng dẫn học sinh
làm bài tập:

GV hướng dẫn HS làm bài
tập.

I. Tạo nhịp điệu và âm hưởng thích hợp.
Bài tập 3:

Về từ ngữ, đoạn văn dùng phép nhân hố,
đồng thời dùng nhiều động từ. Những phép đó
phối hợp với phép ngữ âm sau:

- Sự ngắt nhịp khi cần liệt kê.

- Câu văn thứ 3: ngắt nhịp liên tiếp như lời kể
về từng chiến công của tre.

- Hai câu văn cuối: Câu được ngắt nhịp giữa
CN và VN (không dùng từ “là”) tạo nên âm
hưởng mạnh mẽ, dứt khốt của một lời tun
dương cơng trạng, khẳng định ý chí kiên
cường và chiến cơng vẻ vang của tre.

II. Điệp âm, điệp vần, điệp thanh.
2. Bài tập 2:

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

-đồng thời cũng bộc lộ một tâm hồn thơ thanh
khiết đắm say với thiên nhiên của nhà thơ.
b. Trong đoạn thơ của Tố Hữu vần "ang" xuất
hiện 7 lần. Đây là vần chứa một nguyên âm
rộng và âm tiết thuộc loại nửa mở (kết thúc
bằng phụ âm mũi). Vần "ang" vì vậy gợi cảm
giác rộng mở và chuyển động thích hợp với
sắc thái miêu tả sự chuyển động mùa (từ mùa đông
sang mùa xuân).

Bài tập 3:

Khung cảnh hiểm trở của vùng rừng núi và sự
gian lao, vất vả của cuộc hành quân được gợi
ra bởi các yếu tố:

- Nhịp điệu: 4/3

- Sự phối hợp thanh B-T:

câu 1: nhiều thanh trắc => hiểm trở, hoang
vu

Câu 4: nhiều thanh Bằng => thoáng đãng, rộng
lớn.

- Dùng từ láy gợi hình.

- Phép đối từ ngữ: “Dốc lên...”
 “Ngàn thước...”
- Phép lặp cú pháp: Câu 1 và câu 3.
4. Củng cố - dặn dị:

- Tìm 1 số đ/văn, thơ có sử dụng đặc sắc 1 số phép tu từ ngữ âm.
- Chuẩn bị: Đò lèn (Nguyễn Duy)

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

TUẦN 12
Tiết thứ: 12

Ngày soạn: 23/10/2010

ÔN TẬP: ĐÒ LÈN

(Nguyễn Duy)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh:
 - Kiến thức:

+ Nắm được một vài nét về tác giả, tác phẩm để hiểu giá trị nội dung tư
tưởng và giá trị nghệ thuật của các tác phẩm

+ Cuộc sống lam lũ, tần tảo của người bà bên cạnh sự vô tư đến vô tâm
của người cháu và sự thức tỉnh của nhân vật trữ tình Đị lèn).

- Kĩ năng: Đọc - hiểu thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại.

- Thái độ: Lòng biết ơn đối với những con người đã sinh than, nuôi dưỡng và
giáo dục

II. CHUẨN BỊ

* Giáo viên: Soạn giáo án.
 * Học sinh: Soạn bài.
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY

1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:

3.Nội dung bài mới: 
a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:
b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức

Học sinh đọc SGK.

- Phần Tiểu dẫn trình bày nội
dung gì?

Giáo viên hướng dẫn học sinh
đọc bài

Hs đọc

1. Tác giả:

- Nguyễn Duy: Tên khai sinh là Nguyễn Duy
Nhuệ.

- Là nhà thơ của những vẻ đẹp đời thường,
những giá trị khiêm nhường mà bền vững.Thơ
ND mang hơi hướng ca dao thâm trầm trong
triết lý hồn nhiên và hóm hỉnh …

2. Tác phẩm:
- Ra đời 9/1983

- Đò Lèn: Quê ngoại của tác giả. 
- Bố cục: 2 đoạn.

+ 5 khổ thơ đầu:

Người cháu nhớ lại hình ảnh lam lũ, tần tảo
giữa cuộc sống thường nhật của người bà bên
cạnh sự vô tư đến mức vô tâm của người cháu.
+ Khổ cuối:

Sự thức tỉnh của người cháu trước quy luật
đơn giản mà nghiệt ngã của cõi đời để càng
đau đớn, nuối tiếc vì thương bà.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

- Lời thơ giản dị chân thành.
- Dùng từ có giá trị tạo hình …
3. Tham khảo:

LỜI BÌNH: Trịnh Thanh Sơn

Tôi đã đọc bài thơ thật hay này, trong nhiều 
năm và đọc đến thuộc lòng. Mỗi dịp về q, đi qua
Đị Lèn, tơi lại chợt gặp Nguyễn Duy và gặp cả bà 
ngoại Nguyễn Duy nữa. Tôi cứ nhìn đăm đăm 
những bà già bán trứng trước cửa ga, dị đốn 
xem đâu là bà ngoại của nhà thơ? Đương nhiên 
tôi hiểu bà ngoại Nguyễn Duy đâu cịn nữa, vậy 
nên bây giờ anh có rất nhiều "bà ngoại".

Bài thơ vào đề hồn nhiên, nhà thơ kể về những trò 
nghịch ngợm của tuổi thiếu thời ở những miền đất 
nơi quê ngoại. Nào là ra cống Na câu cá, nào níu 
váy bà đi chợ Bình Lâm, nào bắt chim sẻ ở vành 
tai tượng phật và đôi khi ăn trộm nhãn chùa 
Trần...

Nguyễn Duy kể tên những cống, những chợ, những
chùa... một cách hết sức tự nhiên mà xiết bao hoài 
niệm, ngỡ như khơng có sự gắn bó máu thịt thì 
khơng kể được. Rồi anh kể tiếp trong mạch hồi ức 
miên man của mình:

Thuở nhỏ tơi lên chơi đền Cây Thị
chân đất đi đêm xem lễ đền Sòng

mùi huệ trắng quyện khói trầm thơm lắm
điệu hát văn lảo đảo bóng cơ đồng.

Đến khổ thơ thứ ba, tâm thế của nhà thơ chuyển 
đột ngột như một thắt nút đầy kịch tính. Những trị
chơi hồn nhiên đến vơ tâm của thời thơ ấu đã va 
đập với thực tế thật khắc nghiệt. Nhà thơ như sực 
tỉnh và bỗng lớn vượt lên như một sự giã từ tuổi 
thơ để bước sang tuổi thành niên. Những lời thơ, 
vì thế đầy suy ngẫm:

Tơi đâu biết bà tơi cơ cực thế
bà mị cua xúc tép ở đồng Quan
bà đi gánh chè xanh Ba Trại

Quán cháo Đồng Giao thập thững những đên hàn!
Rồi qua tâm thế ấy, khúc trữ tình độc thoại trong 
sâu thẳm tiềm thức bỗng cất lên, cao vút rồi trầm 
lắng, bình tĩnh mà xót xa:

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

đã ập tới, làm đảo lộn tất cả, một đảo lộn đau đớn 
và xót xa. Nhà thơ kể bằng một giọng rất tĩnh, 
mang đầy chất văn xuôi, rằng:

Bom Mỹ giội nhà bà tơi bay mất
đền Sịng bay, bay tuốt cả chùa chiền
Thánh với Phật rủ nhau đi đâu hết
bà tơi đi bán trứng ở ga Lèn!

Hình ảnh cuối cùng in vào tâm khảm nhà thơ và 
hình ảnh người bà ngoại đang bán trứng ở ga Lèn.
Anh mang hình ảnh đó vào mỗi trận đánh và suốt 
cuộc đời mình. Nỗi xa xót cuối cùng của người 
cháu thi sĩ ấy là ngày trở lại, chỉ cịn có một nấm 
cỏ trên một bà:

Tơi đi lính lâu khơng về q ngoại
dịng sơng xưa vẫn bên lở bên bồi
khi tơi biết thương bà thì đã muộn
bà chỉ cịn là một nấm cỏ thơi!

Câu thơ giản dị nhất, đau xót nhất: Khi tơi biết 
thương bà thì đã muộn là tất cả linh hồn của bài 
thơ. Và tơi coi Đị Lèn là bài thơ hay nhất, mang 
đậm phong cách thơ Nguyễn Duy!

Hà Nội, 3-2001

4. Củng cố - dặn dò:

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Tuần: 13
Tiết thứ: 13

Ngày soạn: 20/11/2010
Đọc văn:

SÓNG (XUÂN QUỲNH)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh: 
 * Kiến thức:

- Củng cố kiến thức đã học về Xuân Quỳnh và bài thơ Sóng.
 * Kĩ năng:

- Rèn luyện kĩ năng cảm thụ phân tích thơ.

- Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, tư duy sáng tạo và tự nhận thức về vẻ đẹp tình u
cuộc sống, qua đó tự rút ra bài học cho cá nhân.

* Thái độ: bồi dưỡng tâm hồn và trân trọng khát vọng tình yêu hạnh phúc cho
học sinh.

II. CHUẨN BỊ

* Giáo viên: Soạn giáo án. 
 * Học sinh: Soạn bài. 
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP

1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ

3. Nội dung bài mới:
a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

Cái tơi XQ: vẻ đẹp nữ tính,
rất thành thực, giàu hy sinh
và lòng vị tha. Ở XQ, khát
vọng sống, k/vọng yêu chân
thành, mãnh liệt luôn gắn
liền với cảm thức lo âu về sự
phai tàn, đổ vỡ cùng với
những dự cảm về bất trắc:
 VD: “Bàn tay em....”

“Khắp nẻo giăng đầy
hoa cỏ may...”

Câu 1: Nêu những nét chính về nhà thơ Xuân
Quỳnh?

Gợi ý:

- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942 - 1988).
- Một người phụ nữ tài năng và giàu nghị lực.
- Là nhà thơ tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ

trong kháng chiến chống Mỹ.

- Một hồn thơ nữ đằm thắm chân thành mà sơi
nổi trẻ trung trong những khát vọng mãnh liệt
về tình yêu và hạnh. Thơ XQ là tiếng lòng của
một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn
nhiên tươi tắn, vừa chân thành, đằm thắm và
kuôn da diết trong khát vọng hạnh phúc đời
thường => XQ là nhà thơ của phụ nữ hiện đại.
Câu 2: Cảm nhận của anh (chị) về bài thơ
Sóng của Xuân Quỳnh.

Gợi ý:

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

Hs lập dàn ý, trình bày trên
lớp

Gv nhận xét.

Câu hỏi tự nhiên, giản dị
nhưng đó là câu hỏi của
ngàn đời không thể lí giải.
XD xưa từng phát biểu:
“Làm sao cắt nghĩa được
chữ yêu”

- Vấn đề nghị luận: NLVH về 1 bài thơ

- Nội dung nghị luận: Giá trị nội dung và nghệ
thuật của bài thơ.

- Tư liệu: bài thơ Sóng

- Thao tác LL: phân tích, bình luận, chứng
minh…

II. Lập dàn ý:
1. Mở bài:

Giới thiệu khái quát về tác giả và chủ đề bài
thơ Sóng.

2. Thân bài:

a. Những cảm nhận, suy ngẫm về tình u.
- Hình tượng sóng:

+ Sóng thực: \ Dữ dội - dịu êm
 \ Ồn ào - lặng lẽ.

=> Bản chất mn đời của sóng - sự biến đổi
khơng ngừng. Không chấp nhận sự hạn hẹp,
ln muốn tìm ra đại dương.

+ Sóng (ẩn dụ): Tâm trạng của con người
trong tình yêu:

\ Tình u có nhiều trạng thái phức tạp: lúc
mạnh mẽ, sơi nổi, lúc đằm thắm, lắng sâu =>
những cung bậc tình cảm phức tạp, khó lí giải.

\ Trong tình u, con người ln khao khát
khám phá, tìm hiểu, hướng tới sự vĩnh hằng.
- Nghệ thuật:

+ Những cặp từ đối lập, liên từ “và” (khác
“mà”): Những thộc tính tưởng như đối lập
nhưng thống nhất, ln tồn tại trong tình u.
 + Cặp từ chỉ thời gian: “Ngày xưa” (quá khứ),
“ngày sau” (tương lai) => Những thuộc tính
của sóng là bất biến và đó cũng là những thuộc
tính ngàn đời của tình yêu.

+ Những câu hỏi tu từ:

\ Hỏi về cội nguồn của sóng => Tìm qui luật
của thiên nhiên.

\ Hỏi về thời điểm khởi nguồn của tình u:
khơng thể xác định tình u có từ bao giờ.

=> Sóng và gió là sự gặp gỡ ngẫu nhiên, tình
u cũng là sự gặp gỡ, hoà hợp, rung động tự
nhiên của 2 tâm hồn.

b. Vẻ đẹp của nhân vật trữ tình “em” trong
tình u.

- Nghệ thuật:

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Hình ảnh mang tính ảo giác

nhưng lại biểu đạt một điều
rất thực trong tình yêu: khi
yêu người ta luôn nhớ về
nhau. Cái “thức” trong
“mơ” biểu hiện rõ nét nỗi
nhớ khắc khoải, thường trực
trong tâm hồn người con gái
đang u. Ít có người phụ nữ
nào dám bộc lộ chân thành,
mãnh liệt tình cảm của mình
như thế. Trong một bài thơ
khác, XQ cũng nói về nỗi
nhớ mãnh liệt trong tình u:
“Những ngày khơng gặp
nhau...”.

Những trạng thái, phẩm chất
của “em” trong tình yêu
được thể hiện sinh động, gợi
cảm, vừa trực tiếp, vừa gián
tiếp. Đó là vẻ đẹp tâm hồn
trong tình yêu của người phụ
nữ hiện đại: Sôi nổi, mạnh
mẽ nhưng vẫn giữ được nét
đẹp truyền thống: lòng thuỷ
chung và niềm tin vào c/đời.

nét tâm trạng được trở đi trở lại như một điệp
khúc.

+ Nhân hố: “Sóng” là hình tượng để “em”
hố thân, bộc lộ những tình cảm của mình.
- Những vẻ đẹp của nhân vật trữ tình “em”
trong tình yêu (đặc điểm của tình yêu):

+ Tình yêu gắn liền với nỗi nhớ nhung da diết:
 Gián tiếp: “Sóng nhớ bờ”: ngày đêm không
ngủ được.

Trực tiếp: “Em nhớ anh”: Mơ còn thức.

=> Nỗi nhớ nồng nàn, mãnh liệt, sâu sắc, bao
trùm cả khơng gian và thời gian.

+ Lịng chung thuỷ trong tình u:

“Xi phương Bắc”, “Ngược phương Nam”:
Hướng về anh

=> K/định về tấm lòng thuỷ chung tuyệt đối: Ở
đâu cũng chỉ hướng về duy nhất phương anh.
+ Niềm tin trong sáng, mãnh liệt:

“Sóng tới bờ”, “Mây bay về xa”: Quy luật tự
nhiên => Mượn quy luật tự nhiên để thể hiện
niềm tin lớn lao về sự hồ hợp đầy đẹp đẽ trong
tình u.

=> Tác giả đã quan niệm về tình u đích thực:
Tình u đẹp, đích thực phải được trải nghiệm

qua khó khăn, thử thách; sống hết mình + Khát
vọng lớn lao, đẹp đẽ:

Được tan ra trong biển lớn tình u
 ngàn năm cịn vỗ.

=> Muốn sống hết mình trong tình u, muốn
hồ nhập tình yêu riêng của anh và em vào tình
yêu lớn của c/đời để tình u đó “ngàn năm cịn
vỗ”.

3. Kết luận:

- Với nghệ thuật xây dựng hình tượng sóng đơi
sóng và em - Âm điệu dào dạt… Bài thơ là bản
tình ca ca ngợi tình yêu chân thành, mãnh liệt,
thuỷ chung.

- Bài thơ thể hiện hồn thơ chân thành, trong
sáng, dung dị và niềm khao khát của XQ với
hạnh phúc đời thường, lịng thiết tha với tình
u, c/đời, con người.

4. Củng cố, dặn dò:

- Viết thành văn bản hoàn chỉnh
- Chuẩn bị: Đàn ghi ta của Lor-ca.

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

Tuần: 14
Tiết thứ: 14

Ngày soạn: 25/11/2010

ĐÀN GHI TA CỦA LOR - CA
 Thanh Thảo
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp HS củng cố và nâng cao:
 * Kiến thức:

+ Cảm nhận đựơc vẻ bi tráng của hình tượng Lor-ca - Người nghệ sĩ của đất
nước Tây Ban Nha qua mạch cảm xúc suy tư đa chiều: vừa sâu sắc vừa mãnh
liệt của tác giả bài thơ; đồng thời thấy được sự ngưỡng mộ, đồng cảm và tiếc
thương sâu sắc của nhà thơ Thanh Thảo với người nghệ sĩ ấy.

+ Hiểu được vẻ độc đáo trong hình thức biểu đạt thơ mang phong cách tượng
trưng.

+ Liên hệ với thơ ca Việt Nam.
* Kĩ năng:

- Có những tri thức để đọc và hiểu một bài thơ viết theo phong cách hiện đại,
mang đậm dấu ấn của trường phái siêu thực.

- Phân tích một tác phẩm thơ trữ tình

* Thái độ: bồi dưỡng năng lực cảm thụ thơ.
II. CHUẨN BỊ:

* Giáo viên: Soạn giáo án.

* Học sinh: Soạn bài. 
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:

3. Nội dung bài mới:
a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
Học sinh trả lời

Câu 1. Nêu những nét cơ bản về tác giả Thanh
Thảo? Đặc điểm phong cách thơ của ông?

Gợi ý:

- Tên khai sinh: Hồ Thành Công - sinh năm
1946. - Quê: Mộ Đức, Quảng Ngãi.

- Sự nghiệp văn chương:

+ Trước 1975: là gương mặt thơ trẻ cho phong
trào thơ trẻ thời chống Mỹ. Thơ ông mang đậm
cảm hứng công dân và nghiêng nhiều về suy tư
triết luận.

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

? Hình ảnh Lorca hiện lên

như thế nào? (qua những
hình ảnh nào?)

- Lorca đã dùng tiếng đàn để
ca ngợi tình u thương, tự
do; ơng có những cách tân
nghệ thuật => tiếng đàn
tranh đấu.

? Nhà thơ đã sử dụng những
biện pháp nghệ thuật gì để
miêu tả cái chết của Lorca?

=> Tiếng đàn trong khoảnh khắc
bi thương cất lên với nhiều cung
bậc tâm trạng: tình yêu tha thiết
với quê hương, 1 tình yêu cuộc
sống, tình yêu thuỷ chung, 1 nỗi
đau thân phận oan ức, tức tưởi.
Là sự hài hoà của rất nhiều trạng
thái cảm xúc. Trước hết đó là
cảm xúc của Lor-ca Cuộc đời
Lor- ca như tiếng đàn ghi ta
những âm thanh cung bậc của nó
khi réo rắt về niềm yêu đời thiết
tha, khi hùng tráng mạnh mẽ về
những ngày chiến đấu sôi nổi ,
khi trầm lắng…Tiếng đàn ghi ta

- Đặc điểm thơ:

+ Là tiếng nói của người tri thức nhiều suy tư,
trăn trở về cuộc sống.

+ Ơng ln tìm tịi khám phá, sáng tạo tìm cách
biểu đạt mới qua hình thức câu thơ tự do, đem
đến một mĩ cảm hiện đại cho thơ bằng thi ảnh
và ngơn từ mơí mẻ.

Câu 2: Cảm nhận của anh (chị) về vẻ đẹp của
hình tượng Lor-ca.

a. Phần 1: Hình tượng Lor-ca.

(Được đặt trên phơng nền là đất nước TBN).
- Hình ảnh đất nước TBN:

Tiếng đàn bọt nước
 Áo choàng đỏ gắt

=> Khơng gian đậm chất TBN: Một nền văn
hố sôi động, đặc sắc với âm thanh của Tây Ban
cầm, với những trận đấu bị tót sơi động. Một
nền chính trị căng thẳng, bất ổn.

- Hình ảnh Lora:

+ Những tiếng đàn bọt nước
 (âm thanh) (hình ảnh)

=> Âm thanh có hình khối, hiện hữu rõ nét.
=> Người nghệ sĩ.

+ Đơn độc, chếnh chống, n ngựa mỏi mịn.
=> Hiệp sĩ, chiến sĩ.

=> Lora với khát vọng mang lại nền đan chủ
cho đan tộc, khát vộng bảo tồn và cách tânnền
văn hoá cho xứ sở. Đó là khát vộng lớn lao
nhưng mong manh dễ vỡ vì đơn độc.

b. Phần 2:
- Hoán dụ:

+ tiếng hát nghêu ngao => Lora.

+ “Áo choàng bê bết đỏ” => cái chết kinh
hoàng.

- Đối lập: Hát nghêu ngao >< Áo choàng bê bết
đỏ. (Khát vọng, cái đẹp >< hiện thực tàn khốc.
- Ẩn dụ cảm giác:

Tiếng ghi ta nâu: Màu của vỏ đàn. Màu của đất
=> Tình yêu quê hương.

Tiếng ghi ta lá xanh: Màu của cuộc sống =>
Tình yêu c/sống.

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

là bài ca về cuộc đời, số phận và

cái chết của Lor-ca.

? Cảm nhận của em về 2 cau
thơ: “Không ai chôn cất
tiếng đàn…mọc hoang”

? Hình ảnh “Đường chỉ
tay…” và “dòng sơng
rộng…” có ý nghĩa gì?

Hình ảnh “chiếc ghi ta màu
bạc”: Sự trong sạch, ngay
thẳng, khơng quỳ gối trước bất
cơng, sự gắn bó với nghệ thuật
của người nghệ sĩ

? Nêu cảm nhận về chuỗi âm
thanh?

? Tình cảm này có gợi em
nhơ về một bài thơ nào
không?

? Ý nghĩa của lời đề từ?

c. Phần 3:

- “Không ai chôn cất tiếng đàn”: Tiếc nuối, xót
xa trước cái chết, hành trình nghệ thuật còn
dang dở của Lora.

- “Tiếng đàn như cỏ mọc hoang”: Niềm tin vào
sự bất tử của nghệ thuật mà Lorca sáng tạo.
_ “Giọt nước mắt….”Hình ảnh tượng trưng, so
sánh giãn cách: Bất tử hoá cuộc đời tranh đấu
của Lorca.

d. Phần 4

- Nghệ thuật đối lập:

Đường chỉ tay >< Dịng sơng rộng:

=> Cuộc đời thì ngắn ngủi mà vũ trụ thì vơ
cùng. Đó là quy luật tự nhiên mà con người
không thể cưỡng lại được. Cho nên, hãy chấp
nhận định mệnh, hãy để Lorca bước vào cõi
vĩnh hằng.

- Nghệ thuật láy âm: “li la li la li la”
 + Gợi âm thanh của tiếng đàn ghi ta.

+ Gợi hình ảnh những bong hoa màu tím buồn,
chia li.

+ Gợi chuyến đi thăm thẳm và đơn độc của
người nghệ sĩ.

=> Lòng kính trọng, sự tri âm sâu sắc của
Thanh Thảo, người nghệ sĩ Việt Với người nghệ

sĩ của xứ sở Tây Ban Cầm.

e. Lời đề từ: “Nếu tơi chết hãy chon tơi với cây
đàn”

- Tình u say đắm với nghệ thuật.

- Tình yêu tha thiết với xứ sở Tây Ban Cầm.
- Lời căn dặn thế hệ sau: Biết vượt lên thế hệ
trước.

=> Bài thơ thể hiện nỗi đau xót sâu sắc trước
cái chết bi thảm của Lor-ca.

4. Củng cố, dặn dò:

- Học thuộc lòng bài thơ. Vẻ đẹp hình tượng thơ.
- Chuẩn bị: Ơn tập theo chủ đề.

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

TUẦN 15
Tiết thứ: 15

Ngày soạn: 05/12/2010 
ÔN TẬP THEO CHỦ ĐỀ

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh củng cố và nâng cao:
 * Kiến thức:

+ Khái quát về phát biểu theo chủ đề.

+ Hiểu được yêu cầu và cách thức phát biểu theo chủ đề. 
* Kĩ năng:

+ Biết chuẩn bị nội dung, xây dựng đề cương để trình bày vấn đề theo chủ đề có
sức thuyết phục.

+ Trình bày được ý kiến trước tập thể phù hợp với chủ đề dược nói tới và tình
huống giao tiếp.

* Thái độ: Biết trình bày vấn đề với thái độ, cử chỉ đúng mực, lịch sự, biết điều
chỉnh giọng điệu phù hợp với nội dung và cảm xúc.

II. CHUẨN BỊ :

* Giáo viên: Soạn giáo án.

Thực hành, Nêu vấn đề, thảo luận nhóm.
 * Học sinh: Soạn bài.

III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:

1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số: 
2. Kiểm tra bài cũ:

3. Bài mới:

Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức

- PP/KTDH: Học sinh thảo
luận nhóm, trình bày 1 phút

? Lập đề cương cho chủ đề
đã chọn?

Đề bài: Chi Đoàn tổ chức hội thảo với chủ đề:
Thanh niên học sinh làm gì để góp phần giảm
thiểu tai nạn giao thông. Anh (chị) hãy phát
biểu ý kiến đóng góp cho hội thảo.

* Các bước chuẩn bị phát biểu:
a. Xác định nội dung cần phát biểu.

- Xác định phạm vi chủ đề: “Thanh niên, HS...”
+ Tai nạn giao thông đã và đang xảy ra trầm
trọng ở nước ta.

+ Tai nạn giao thông gây ra nhiều hậu quả
nghiêm trọng.

+ Nguyên nhân của tai nạn giao thông.
+ Các giải pháp góp phần giảm thiểu TNGT.
- Từng HS (nhóm) chọn 1 đề tài phát biểu.
b. Dự kiến đề cương phát biểu:

VD: Đề tài: “Khắc phục tình trạng đi ẩu,
nguyên nhân chủ yếu của TNGT”

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

- Thảo luận, động não

- Trình bày 1 phút

- HS phát biểu ý kiến.
 - GV nhân xét, đánh giá.

? Để phát biểu ý kiến có
hiệu quả cần phải làm gì?
- HS đọc ghi nhớ - SGK.

- HS phát biểu.

+ TNGT đã và đang xảy ra trầm trọng, đe doạ
đến tính mạng, tài sản và sự phát triển của đất nước.
 + Đi ẩu là một trong những nguyên nhân chủ
yếu gây ra TNGT.

- Nội dung:

+ Những biểu hiện của đi ẩu.
 + Những tai nạn do đi ẩu.

+ Những biện pháp chống hành vi đi ẩu để
đảm bảo ATGT.

- Kết luận:

Thanh niên và HS cần gương mẫu chấp hành
luật giao thông để chấm dứt gành vi đi ẩu, góp
phần giảm thiểu TNGT.

* Phát biểu ý kiến:

- Mở đầu lời phát biểu phải hướng vào người
ngheđưa ra được cái mới lạ, cái riêng của mình
về vấn đề song phải phù hợp với nội dung chủ
đề phát biểu để lơi cuốn sự chú ý của người nghe. 
- Trình bày nội dung phát biểu theo đề cương
đã dự kiến, tránh lan man xa đề, lạc đề.

- Lời phát biểu cần ngắn gọn, súc tích nhưng
cần có những ví dụ minh hoạ cần thiết.

- Trong quá trình phát biểucần lưu ý điều khiển
thái độ cử chỉ giọng nói theo phản ứng của người nghe.
* Chủ đề 2:Bảo vệ rừng là bảo vệ nguồn sống
của con người.

Nội dung cần phát biểu:
 + Tác dụng của rừng.
 + Hậu quả do phá rừng.

+ Những biện pháp bảo vệ rừng.
Tham khảo

Đề bài 1:

Tại cuộc hội thảo phát biểu về chủ đề "Quan
niệm về hạnh phúc của tuổi trẻ trong thời đại
ngày nay" anh (chị) sẽ phát biểu những ý nào?
Lập dàn ý bài phát biểu đó và phát biểu trước lớp.

*Ý chính cần đạt: Tuổi trẻ ngày nay có nhiều
quan niệm khác nhau về hạnh phúc:

- Hạnh phúc là được làm theo ý thích của mình,
là được tự do tuyệt đối không bị phị thuộc vào
ai, vào bất cứ điều gì.

- Hạnh phúc là kiếm được nhiều tiền vì có tiền
là có tất cả.

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

- Hạnh phúc là thực sự hài hoà giữa hạnh phúc
cá nhân và hạnh phúc của cộng đồng.

- Hạnh phúc là mang đến niềm vui, điều tốt đẹp
cho mọi người.

- Hạnh phúc là có nhiều bạn tốt.

Đề bài 2: Có nhiều ý kiến cho rằng "Vào đại học
là cách lập thân duy nhất của thanh niên ngày
nay" ý kiến của anh (chị) thế nào? Hãy phát biểu
quan niệm của mình.

* Ý chính cần đạt:

- Vào đại học là một trong những cách lập thân
tốt của thanh niên ngày nay song đó khơng phải
là cách duy nhất vì:

+ Khơng phải mọi thanh niên đều có khả năng

vào được đại học.

+ Ngoài việc vào đại học, thanh niên cịn có
nhiều cách lập thân khác như: học nghề, làm
kinh tế gia đình…

- Có nhiều thanh niên dù đã học đại học song
vẫn khơng có khả năng lập thân lập nghiệp.
- Trong thực tế cuộc sống có nhiều thanh niên
dù khơng được học đại học song vẫn có khả
năng và đã lập thân, lập nghiệp tốt.

- Việc lập thân phải tuỳ thuộc vào điều kiện của
mỗi người song quan trong nhất là phải có ý
chí và nghị lực vươn lên trong cuộc sống.

4. Củng cố - đặn dị.

- Làm các bài tập hồn chỉnh.

- Chuẩn bị: Người lái đị sơng Đà - Nguyễn Tn.

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

Tuần: 16
Tiết thứ: 16

Ngày soạn: 05/12/2010
Đọc văn

NGƯỜI LÁI ĐỊ SƠNG ĐÀ

(Nguyễn Tn)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh củng cố và nâng cao:
* Kiến thức:

- Vẻ đẹp đa dạng của Sông Đà (hung bạo, trữ tình) và người lái đị (trí dũng,
tài hoa) trên trang văn Nguyễn Tuân.

- Vốn từ dồi dào, biến hoá; câu văn đa dạng, nhiều tầng, giàu hình ảnh và
nhạc điệu; những ví von so sánh, liên tưởng, tưởng tượng độc đáo, bất ngờ.

* Kĩ năng:

- Rèn kĩ năng đọc - hiểu tuỳ bút theo đặc trưng thể loại.
- Kĩ năng sống: Giao tiếp, tự nhận thức, tư duy sáng tạo…

* Thái độ: Bồi dưỡng cho học sinh tình u đất nước, gắn bó với quê hương xứ
sở, sự kính trọng và yêu mến những người lao động thông minh, dũng cảm, tài hoa. 
II. CHUẨN BỊ

* Giáo viên: - Soạn giáo án

- Phương pháp: phát vấn, thảo luận, nêu vấn đề, diễn giảng…
* Học sinh: - Chuẩn bị bài ở nhà

III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP

1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: Ý nghĩa của hình tượng Lor-ca và tiếng đàn? Nhận
xét gì về phong cách thơ của nhà thơ Thanh Thảo?

3. Nội dung bài mới:
a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
- Giáo viên hướng dẫn học

sinh trả lời câu hỏi.
- Tìm hiểu các ý chính.

-Đặc điểm: chất trữ tình đậm
nét, giàu chất kí, cung cấp
những kiến thức, hiểu biết
một cách cụ thể, chính xác.

Câu 1: Nêu hoàn cảnh sáng tác và giá trị của
tác phẩm?

- Xuất xứ: in trong tập Tuỳ bút “Sông
Đà”(1960) (gồm 15 bài tuỳ bút và một bài thơ ở
dạng phác thảo.

- Hoàn cảnh ra đời: kết quả của chuyến đi thực
tế Tây Bắc, cuộc sống, con người và thiên nhiên
nơi đây đã đem lại nguồn cảm hứng sáng tạo
cho nhà văn.

- Thể loại: Tuỳ bút (phóng bút mà viết) =>
Cách viết tự do, tuỳ hứng (“Tự do là phép tắc
duy nhất của tuỳ bút”).

- Giá trị:

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

GV hướng dẫn HS làm bài,
nhận xét tại lớp.

+ Phát hiện, ca ngợi vẻ đẹp của con người lao
động Tây Bắc (Chất vàng mười trong tâm hồn )
 + Thể hiện rõ phong cách Nguyễn Tuân: Tài
hoa, uyên bác.

Câu 2: Anh hoặc chị hãy phân tích nhân vật
người lái đị trong trích đoạn tùy bút “Người lái
đị sơng Đà” của Nguyễn Tn. So sánh nhân
vật người lái đò với nhân vật Huấn Cao (Chữ
người tử tù) để thấy điểm thống nhất và khác
biệt trong cách tiếp cận con người của Nguyễn
Tuân trước và sau Cách mạng tháng Tám 1945.
I. TÌM HIỂU ĐỀ:

- Tuy đề bài yêu cầu phân tích nhân vật người
lái đò, nhưng trước khi tiến hành, cần giới thiệu
vài nét về hình ảnh con sơng Đà – cái nền để
người lái đò xuất hiện.

- Khi so sánh nhân vật người lái đò với nhân vật

Huấn Cao, phải làm rõ vài nét về vẻ đẹp của
hình tượng nhân vật Huấn Cao để tìm được chỗ
thống nhất và khác biệt trong cách tiếp cận con
người của Nguyễn Tuân trước và sau Cách
mạng tháng Tám.

II. HƯỚNG DẪN LÀM BÀI

1. Phân tích nhân vật người lái đị sơng Đà:
1.1. Vài nét về hình ảnh con sơng Đà:

Sông Đà hiện lên thật hung dữ nhưng cũng
khơng kém phần thơ mộng, trữ tình là cái nền để
người lái đò xuất hiện..

1.2. Nhân vật người lái đị sơng Đà:

a. Ơng lái đị có ngoại hình và những tố chất
khá đặc biệt: tay "lêu nghêu", chân "khuỳnh
khuỳnh", "giọng ào ào như tiếng nước trước mặt
ghềnh", "nhỡn giới vòi vọi như lúc nào cũng mong
một cái bến xa nào đó"... Đặc điểm ngoại hình và
những tố chất này được tạo nên bởi nét đặc thù
của môi trường lao động trên sông nước.

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm
trở", biết rõ từng cửa tử, cửa sinh trên "thạch trận"
sông Đà. Đặc biệt, ông chỉ huy các cuộc vượt
thác một cách tài tình, khơn ngoan và biết nhìn
những thử thách đã qua bằng cái nhìn giản dị

mà khơng thiếu vẻ lãng mạn...

c. Ơng lái đị rất mực dũng cảm trong những
chuyến vượt thác đầy nguy hiểm: tả xung hữu
đột trước "trùng vi thạch trận" của sông Đà, kiên
cường nén chịu cái đau thể xác do cuộc vật lộn
với sóng thác gây nên, chiến thắng thác dữ bằng
những động tác táo bạo mà vô cùng chuẩn xác,
mạch lạc (tránh, đè sấn, lái miết một đường
chéo, phóng thẳng...).

d. Ơng lái đị là một hình tượng đẹp về người
lao động mới. Qua hình tượng này, Nguyễn
Tuân muốn phát biểu quan niệm: người anh
hùng không phải chỉ có trong chiến đấu mà cịn
có cả trong cuộc sống lao động thường ngày.
Ơng lái đị chính là một người anh hùng như thế.
2. So sánh với nhân vật Huấn Cao:

2.1. Nhân vật Huấn Cao:

a. Nhân vật Huấn Cao trong truyện Chữ người
tử tù của Nguyễn Tuân là một con người tài hoa,
khí phách hiên ngang bất khuất, “thiên lương”
trong sáng.

b. Vẻ đẹp của hình tượng Huấn Cao là vẻ đẹp
lãng mạn, có sức chinh phục, cảm hóa mãnh liệt
đối với những con người có tấm lịng “biệt nhỡn
liên tài”.

c. Hình tượng ơng Huấn Cao là hình tượng điển
hình cho vẻ đẹp ‘vang bóng một thời” nay đã lùi
vào quá khứ chỉ còn dư âm trong tâm trạng của
những tấm lòng tích cổ thương kim ( Những
người muôn năm cũ/Hồn ở đâu bây giờ- Vũ
Đình Liên)

2.2. Từ việc tìm hiểu vài nét về vẻ đẹp của hình
tượng nhân vật Huấn Cao, chúng ta sẽ dễ thấy
được chỗ thống nhất và khác biệt trong cách tiếp
cận con người của Nguyễn Tuân trước và sau
Cách mạng tháng Tám.

a. Nét chung (tính thống nhất):

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

diện tài hoa, nghệ sĩ.

- Vẫn là ngòi bút tài hoa, uyên bác, lịch lãm, vận
dụng tri thức tổng hợp của nhiều ngành văn hóa
nghệ thuật khác nhau trong miêu tả và biểu hiện.
- Vẫn sử dụng vốn ngôn từ hết sức tinh lọc,
phong phú, độc đáo. Khả năng tổ chức câu văn
xuôi đầy giá trị tạo hình, có nhạc điệu trầm
bổng, biết co duỗi nhịp nhàng. Các phép tu từ
được nhà văn phối hợp vô cùng điêu luyện.
b. Nét riêng (tính khác biệt):

- Trước Cách mạng tháng Tám, con người
Nguyễn Tuân hướng tới và ca ngợi là những

“con người đặc tuyển, những tính cách phi
thường”. Sau Cách mạng tháng Tám, nhân vật
tài hoa nghệ sĩ của Nguyễn Tn có thể tìm thấy
ngay trong cuộc chiến đấu, lao động hàng ngày
của nhân dân.

- Trước Cách mạng tháng Tám, Nguyễn Tn là
một người tài tử, thích chơi “ngơng”, mắc cái
bệnh ham mê thanh sắc, thích chiêm ngưỡng,
chắt chiu cái Đẹp và nhấm nháp những cảm giác
mới lạ. Sau Cách mạng tháng Tám, nhà văn
nhạy cảm với con người mới, cuộc sống mới từ
góc độ thẩm mĩ của nó. Nhưng khơng cịn là một
Nguyễn Tn “nghệ thuật vị nghệ thuật” nữa.
Ơng đã nhìn cái đẹp của con người là cái đẹp
gắn với nhân dân lao động, với cuộc sống đang
nẩy nở sinh sôi, đồng thời lên án, tố cáo chế độ
cũ, khẳng định bản chất nhân văn của chế độ
mới.

4. Củng cố, dặn dò:

- Phân tích hình tượng sơng Đà.

- Chuẩn bị: Ai đã đặt tên cho dịng Sơng.

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

Tiết thứ: 17

Ngày soạn: 10/12/2010
ÔN TẬP

AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DỊNG SƠNG

(Hoàng Phủ Ngọc Tường)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

Giúp học sinh củng cố và nâng cao:
 * Kiến thức:

- Vẻ đẹp độc đáo, đa dạng của sơng Hương và tình u, niềm tự hào của tác giả đối
với dịng sơng q hương, xứ Huế thân thương và đất nước.

- Thấy được hành văn uyển chuyển, ngôn ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh và nhịp điệu;
nhiều so sánh, liên tưởng mới mẻ, bất ngờ, thú vị, nhiều ẩn dụ, nhân hố, điệp ngữ
được sử dụng tài tình.

* Kĩ năng:

- Đọc - hiểu thể kí theo đặc trưng thể loại.

- Những kĩ năng sống: Tự nhận thức; Tư duy sáng tạo.

* Thái độ: Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước và trân trọng 
giá trị văn hoá, lịch sử dân tộc.

II. CHUẨN BỊ

* Giáo viên: - Soạn giáo án

- Phương pháp: phát vấn, thảo luận, nêu vấn đề
* Học sinh: - Chuẩn bị bài ở nhà

III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP

1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: Hình ảnh người lái đị sơng Đà? 
3. Nội dung bài mới:

a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
HS trả lời

Câu 1: Nêu những nét chính về tác giả?

- Hồng Phủ Ngọc Tường là một trí thức yêu
nước, một chiến sĩ trong phong trào đâú tranh
chống M ĩ- Nguỵ ở Thừa Thiên Huế.

- Quê gốc: làng Bích Khê, xã Triệu Phong,
huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị.

- Sinh năm: 1937 tại TP Huế.
- Tốt nghiệp: ĐHSP Sài Gòn.

- Từ 1960 ->1966: Dạy học ở trường quốc học
Huế.

- Từ 1963: Tham gia phong trào CM.

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

HS làm. GV nhận xét

Khác với nhiều dịng sơng, sơng
Hương thuộc về một thành phố
duy nhất, sơng hương gắn liền
với Huế. Điểm nhìn nghệ thuật
của tác phẩm là sơng Hương

“Uốn mình theo những đường
cong thật mềm”

“Dịng sơng mềm như tấm lụa
với những chiếc thuyền xi
ngược chỉ bé bằng con thoi”
“Nó trôi đi giữa hai dãy đồi sừng
sững…”

“Với những điểm cao đột ngột:
Vọng Cảnh, Tam thai…

1990: Tổng biên tập tạp chí Sơng Hương, Cửa
Việt

- Nhà văn chun viết về bút ký với đề tài khá
rộng lớn.

Câu 2: Phân tích vẻ đẹp của sơng Hương trong
đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dịng sơng?”

1. Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm.
- Dẫn luận đề.

2. Thân bài:

a. Vẻ đẹp của sông Hương qua cảnh sắc thiên nhiên.
Không gian cảnh sắc:

* Sông Hương ở vùng thượng lưu: Hoang
dại: như một bản trường ca của rừng già rầm
rộ, mãnh liệy qua ghềng thác, cuộn xoáy.

=> Bản trường ca với nhiều tiết tấu hùng tráng,
dữ dội.

- Dịu dàng: với màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng
=> SH “như một cô gái di gan phóng khống
và man dại” với “bản lĩnh gan dạ, tâm hồn tự
do và trong sáng”.

=> Vẻ đẹp của một sức sống mãnh liệt, hoang
dại và đầy cá tính.

* Sơng Hương chảy qua vùng đồng bằng và
ngoại thành.

- Tính cách: Có sự thay đổi “sức mạnh bản
năng đã được chế ngự, sông Hương trở thành

người mẹ phù xa của một vùng xứ sở”, mang vẻ
đẹp “dịu dàng và trí tuệ”.

- Vẻ đẹp:

+ Vẻ đẹp mềm mại, duyên dáng:
+ Vẻ đẹp có đường nét, hình khối:

+ Vẻ đẹp đa màu, biến ảo, phản quang màu sắc
của nền trời Tây Nam thành phố: “Sớm xanh,
trưa vàng, chiều tím”

+ Vẻ đẹp trầm mặc: khi chạy dưới chân những
rừng thông u tịch với những lăng mộ âm u mà
kiêu hãnh của các vua chúa triều Nguyễn.

=> Vẻ đẹp phong phú, không muốn lặp lại
mình.

- Nghệ thuật:

+ Nhân hố, sử dụng động từ diễn tả dịng chảy
sống động qua những địa danh

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

+ “Dòng sông trắng, lá cây
xanh” (Chơi xuân - Tản Đà) ->
Thơ mộng.

+ “Như kiếm dựng trời xanh”
(Trường giang như kiếm – Cao

Bá Quát) -> Hùng vĩ.

+ “Con sông dùng dằng, con
sông không chảy-Sông chảy vào
lòng nên Huế rất sâu” (Thu Bồn)
-> Duyên dáng.

=> Nét lịch lãm, tài hoa trong ngịi bút của
Hồng Phủ Ngọc Tường.

* Sông Hương khi đi qua thành phố

- Nghệ thuật: Nhân hố, so sánh, liên tưởng->
Sơng Hương và xứ Huế như người tình.

- Vẻ đẹp:

+ Hình ảnh chiếc cầu bắc qua sơng Hương: 
+ Vẻ đẹp dịu dàng, tình tứ: những đường cong
làm cho dịng sơng như mềm mại hẳn đi như
tiếng “vâng” khơng nói của tình u.

+ Điệu chảy lững lờ - điệu slow tình cảm dành
riêng cho Huế.

+ Vẻ đẹp thuỷ chung: như không muốn xa thành
phố Huế “như sực nhớ lại…”

=> SH mang vẻ đẹp sống động, có hồn như một
con người.

b. Vẻ đẹp của sông Hương được khám phá
dười góc nhìn văn hố:

- Có 1 dịng thi ca về SH và dịng sơng thơ ấy
cũng khơng lặp lại mình.

- Sơng Hương gắn với âm nhạc cổ điển Huế:
“Toàn bộ nhạc cổ điển Huế được hình thành
trên mặt nước sơng này”.

- Gợi liên tưởng đến Nguyễn Du và Truyện
Kiều: “N.Du đã bao năm…”

=> SH gợi nhiều cảm hứng cho các nhà thơ,
nhà văn.

c. Vẻ đẹp của SH gắn liền với những sự kiện
lịch sử:

- Trong “Dư địa chí” – N.Trãi: “Linh giang”.
- Dịng sơng là điểm tựa bảo vệ biên cương thời
kì Đại Việt.

- TK XVIII nó vẻ vang soi bóng kinh thành Phú
Xuân gắn liền với tên tuổi người anh hùng
Nguyễn Huệ.

- Nó đọng lại đến bầm da, tím máu “nó sống hết
lịch sử bi tráng của TK XIX”.

- Nó đi vào thời đại CMT8/1945 bằng những
chiến cơng.

- Nó chứng kiến cuộc nổi dậy tổng tiến cơng…
=> SH vừa mang vẻ đẹp trữ tình vừa mang vẻ
đẹp hùng vĩ.

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

HPNT có vốn hiểu biết
phong phú về văn hoá, lịch
sử, địa lí, văn học với văn
phong tao nhã, tinh tế và tài
hoa.

đọng lại dư vị bâng khuâng trong lòng người
đọc.

+ Câu hỏi: “Ai đã đặt tên cho dịng sơng?”:
Gợi lên vẻ đẹp của dịng sơng; Lịng biết ơn đối
với những người đã khám phá miền đất này;
Tình cảm u mến vơ tận.

3. Kết bài: Khái qt về:
- Nội dung:

+ Vẻ đẹp của sông Hương và thành phố Huế.
+ Tình yêu tha thiết đ/với quê hương, đất nước.
- Nghệ thuật:

+ Liên tưởng phong phú.

+ Ngôn ngữ: giàu hình ảnh.
+ Có sự hài hồ giữa kể và tả.
 4. Củng cố, dặn dò:

- Làm dàn ý thành văn bản.
- Chuẩn bị: Ôn tập

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

Tuần: 18
Tiết thứ: 18

Ngày soạn: 13/12/2010

ƠN TẬP CUỐI KÌ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp học sinh củng cố và nâng cao:
* Kiến thức:

- Nắm được một cách hệ thống những kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam 
đã học trong chương trình Ngữ Văn 12, trập một. Vận dụng linh hoạt và sáng 
tạo những kiến thức đó.

+ Phong cách và quan điểm nghệ thuật của các tác gải văn học đã học.
+ Nội dung cơ bản, đặc sắc nghệ thuật của các tác phẩm đã học.

+ Kiến thức về lí luận văn học ở 2 phạm trù thể loại và phong cách văn học.
 * Kĩ năng:

- Trau dồi kĩ năng đọc - hiểu và viết văn nghị luận.

- Vận dụng kiến thức đã học vào hiểu các khái niệm lí luận. Hệ thống hố kiến 
thức theo nhóm.

* Thái độ: Phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo trong việc lĩnh hội và 
sử dụng tri thức.

II. CHUẨN BỊ

* Giáo viên: - Soạn giáo án

- Phương pháp: phát vấn, thảo luận, nêu vấn đề…
* Học sinh: - Chuẩn bị bài ở nhà

III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP

1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: Nhắc lại tên tác phẩm và tác giả đã học từ đầu năm
đến nay?

3. Nội dung bài mới:
a. Giới thiệu vấn đề, tạo tâm thế:

b. Triển khai nội dung bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
- HS thảo luận nhóm để trả

lời các câu hỏi.

PP/KTDH: động não,
trình bày 1 phút.

- GV nhận xét, kết luận

Câu 1: Trình bày ngắn gọn quan điểm sáng tác của
HCM

- HCM xem văn nghệ là hoạt động tinh thần phong
phú phục vụ hiệu quả cho sự nghiệp CM

- HCM đặc biệt chú ý đến đối tượng thưởng thức:
Văn chương trong thời đại cách mạng phải coi
quảng đại quần chúng là đối tượng phục vụ .

- Tác phẩm văn chương phải có tính chân thật.
Trong sáng ,hấp dẫn, ca ngợi cái tốt,phê phán cái
xấu, thể hiện tinh thần dân tộc, nhân dân.

Câu 2: Trình bày ngắn gọn phong cách nghệ thuật
của HCM

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

chính trị và văn học, rtư tưởng nghệ thuật, truyền
thống và hiện đại:

Văn chính luận: Bộc lộ tư duy sắc sảo ,giàu tri thức
văn hóa,gắn lí luận với thực tiễn,giàu tính luận
chiến, vận dụng hiệu quả nhiều phương thức biểu
hiện.

Truyện – kí: Bút pháp chủ động sáng tạo, có khi là
lối kể chuyện chân thật, tạo khơng khí gần gũi, có
khi là giọng điệu sắc sảo, châm biếm thâm thúy và
tinh tế, giàu chất trí tuệ và chất hiện đại.

Thơ ca: Nhiều bài cổ thi hàm súc uyên thâm, đạt
chuẩn mực cao về nghệ thuật – thơ hiện đại vận
dụng nhiều thể loại và phục vụ có hiệu quả cho
nhiệm vụ CM.

Câu 3 : Hồn cảnh sáng tác TUYÊN NGÔN ĐỘC
LẬP – HCM.

- Ngày 19 /8 / 1945 chính quyền Hà Nội về tay nhân
dân, ngày 26 / 8/ 1945, Bác từ chiến khu Việt Bắc về
Hà Nội. Tại căn nhà số 48 phố Hàng Ngang, Người
đã soạn thảo “ TNĐL”.

- Ngày 2 /9/ 1945, ở quảng trường Ba Đình, Người
đã thay mặt chính phủ lâm thời đọc TNĐL trước
hàng chục vạn đồng bào.

- TNĐL đánh dấu một trang sử vẻ vang của dân tộc,
chấm dứt hoàn toàn chế độ PKTD ở nước ta. Tuyên
bố với toàn thế giới sự ra đời của nước Việt Nam
Dân Chủ Cộng Hòa.

- TNĐL còn đập tan âm mưu xảo trá của Mĩ - Pháp
– Anh với chiêu bài tái chiếâm Đông Dương ở miền
Nam, và âm mưu xâm lược của quận đội quốc dân

đảng ở miền Bắc nước ta.

 Mục đích sáng tác TNĐL:

- Khẳng định quyền độc lập tự do của dân tộc VN.
- Bác bỏ luận điệu xảo trá của TDP trước dư luận
quốc tế. Tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của nhân
dân thế giới đối với sự nghiệp chính nghĩa của dân
tộc VN.

Câu 4: Trình bày phong cách nghệ thuật thơ Tố
Hữu.

- Thơ Tố Hữu là Thơ trữ tình chính trị: Lí tưởng
cách mạng, các vấn đề chính trị, các sự kiện lớn
của đất nước là nguồn cảm hứng nghệ thuật chính
của thơ Tố Hữu .

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

Hữu là cảm hứng về lịch sử dân tộc.

- Thơ Tố Hữu có giọng điệu tâm tình ngọt ngào, tha
thiết của quê hương xứ Huế: Thơ Tố Hữu là sự giao
hòa giữa người với cảnh vật, giọng thơ tâm tình
ngọt ngào đậm đà “chất Huế”.

- Thơ Tố Hữu đậm đà bản sắc dân tộc: phản ánh
đậm nét hình ảnh con người Việt Nam, tổ quốc VN
trong thời đại CM, đưa tư tưởng tình cảm CM hịa
nhập và tiếp nối truyền thống đạo lí dân tộc. Sử
dụng thành công nhiều thể thơ nhất là thơ lục –bát,

thơ 7 tiếng, phát huy tính nhạc phong phú của TV.

Câu 5:

Tố Hữu có những tập thơ tiêu biểu nào gắn liền với
những chặng đường cách mạng của dân tộc ta dưới
sự lãnh đạo của Đảng ( 1930 – 1975 ). Trình bày
ngắn gọn nội dung những tập thơ đó.

Mỗi chặng đường cách mạng của dân tộc ta
(1930 - 1975) đều được Tố Hữu phản ánh rõ trong
thơ :

 Giai đoạn 1930 – 1945 : Đảng cộng sản VN

ra đời lãnh đạo cách mạng tháng 8 thành công, ông
viết tập TỪ ẤY với 3 phần: Máu lửa ,Xiềng xích,
Giải phóng. “Từ y là tiếng reo vui hân hoan,
nồng nhiệt của một tâm hồn trẻ khao khát lẽ sống
đã bắt gặp lí tưởng và quyết tâm dâng hiến cuộc đời
mình cho lí tưởng ấy.

* Giai đoạn 1946 -1954: Kháng chiến chống Pháp,
ông viết VIỆT BẮC ca ngợi kháng chiến, phản ánh
những chặng đường gian khổ, anh dũng trưởng
thành của cuộc kháng chiến cho đến ngày thắng lợi.
* Giai đoạn 1955 – 1975: Vừa chống Mỹ, vừa xây
dựng tổ quốc XHCN, ông cho ra đời 3 tập thơ:
+ Gió Lộng: Tiếng hát ca ngợi cuộc sống mới
XHCN, tiếng thét căm thù địi giải phóng miền Nam.

+ Ra Trận: Tiếng kêu gọi hào hùng và tha thiết ca
ngợi cuộc sống chiến đấu ở hai miền Nam – Bắc.
+ Máu và hoa: Tiếp tục ca ngợi, cổ vũ cuộc chiến
đấu chống Mỹ, khẳng định ý nghĩa thời đại của
cuộc chiến đấu này, khẳng định phẩm chất con
người VN trước lịch sử. Tập thơ cịn là khúc khải
hồn, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu
nước.

Câu 6: Những điểm đáng lưu ý trong hoàn cảnh
sáng tác bài “ TÂY TIẾN” giúp người đọc hiểu
thêm tác phẩm này?

- Phần đơng chiến sĩ TâyTiến (trong đó có Quang
Dũng) vốn là sinh viên học sinh Hà Nội .

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

chiến đấu trên địa bàn rừng núi rộng lớn và hiểm
trở ( miền Tây Bắc bộ VN – vùng thượng Lào). Sinh
hoạt của chiến sĩ TT vô cùng thiếu thốn, gian khổ,
đặc biệt là sốt rét hoành hành dữ dội. Tuy vậy, họ
vẫn lạc quan và dũng cảm chiến đấu .

- Quang Dũng làm đại đội trưởng ở đó rồi chuyển
sang đơn vị khác.

- Nhớ đơn vị cũ, nhà thơ viết bài thơ “Tây Tiến”
năm 1948 .

4. Củng cố, dặn dò:

- Làm các bài tập tái hiện kiến thức còn lại trong Ngữ văn tập I
- Chuẩn bị:

</div>