THAM LUAN CTCN 14

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Một số kinh nghiệm giáo dục đạo đức học sinh để làm giảm nguy cơ bỏ học</b>

<b>trong nhà trường THCS vùng nông thôn.</b>

Lê Lý Hoàng Lâm

<i> HT trường THCS Nguyễn Công Trứ, Nha Trang</i>
<b>I. Thực trạng công tác giáo dục đạo đức học sinh của trường THCS Nguyễn</b>
<b>Cơng Trứ.</b>

<b> </b>

<b> 1. Tình hình đặc điểm của địa phương.</b>

Vĩnh Phương là một xã vùng nông thôn của Thành phố Nha Trang, đời sống kinh tế
của người dân cịn nhiều khó khăn, có hơn 80% là nông dân nên thu nhập chủ yếu bằng
nông nghiệp và lao động phổ thông. Là địa bàn rất phức tạp về tệ nạn xã hội, xì ke- ma
túy, tình hình thanh thiếu niên lêu lỏng bên ngồi lơi kéo học sinh uống rượu, hút thuốc
lá, đánh nhau đã ảnh hưởng khơng ít đến đạo đức học sinh. Một số em học sinh nhà ở
thôn Như Xuân, thôn Đắc Lộc và thôn Vĩnh Thành (khu vực ngã ba nhà máy sợi, dọc
tuyến Quốc lộ 1A) thường có hành vi đạo đức không tốt do bị ảnh hưởng bởi thanh thiếu
niên hư hỏng ngoài xã hội tác động đến. Trình độ dân trí chưa cao, họ cịn quan niệm giáo
dục học sinh là trách nhiệm của nhà trường nên ít quan tâm đến việc đầu tư học tập và
giáo dục học sinh ở nhà. Vì vậy, cơng tác phối hợp giáo dục giữa nhà trường và gia đình
cịn hạn chế.

<b> </b>

<b>2. Những biểu hiện học sinh vi phạm đạo đức và dẫn đến nguy cơ bỏ học.</b>

Những đối tượng học sinh này có thói quen lười biếng, quay cóp trong học tập, hay
lừa dối cha mẹ, thầy cơ, dọa nạt bạn bè, tìm cách trốn học và lảng tránh tham gia các hoạt

động tập thể như: sinh hoạt Đồn- Đội, Hội, hoạt động ngoại khóa, lao động vệ sinh
trường lớp và các hoạt động xã hội khác. Trong giờ kiểm tra, bạn trong lớp không cho
quay cóp các em thường dọa đánh hoặc nhờ người khác đánh nếu báo cho thầy cô biết về
hành vi của chúng. Ngoài ra, các em tiêu xài những khoản tiền bố mẹ đưa nộp nhà trường,
giả mạo chữ ký vào sổ liên lạc và đơn xin phép nghỉ học…

Biểu hiện rõ nhất đối với học sinh vi phạm, trong tiết học các em hay ngủ gật, lười
chép bài, ít thuộc bài cũ và làm bài tập nhưng rất “khéo léo, nhanh trí” trong những trị
chơi tinh nghịch với bạn bè, thầy cô. Những học sinh này hay xem thường, trêu ngươi,
khiêu khích thầy cơ giáo, cha mẹ, bạn bè nhằm thỏa mãn nhu cầu tinh nghịch được chuẩn
bị sẳn trong kế hoạch của chúng, có lúc đánh mất cả lòng tự trọng, coi thường sự xấu hổ
và trở nên chai lì. Đặc biệt, trong giao tiếp chúng có những thái độ phản ứng một cách
gay gắt, thô bạo, phát ngôn thiếu văn minh, lịch sự với mọi người.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

và có nguy cơ bỏ học thường có thái độ nói năng, đi đứng, ăn mặc, đầu tóc, hành động
khác thường, luôn tạo sự chú ý đối với người khác nhằm muốn thể hiện khí phách của
người lớn, “ bậc anh hùng ” trong xã hội không sợ mọi sự bắt nạt của kẻ khác.

Có thể nói, những tác hại của sự suy đồi về đạo đức của thanh thiếu niên trong xã
hội nói chung và trong nhà trường nói riêng là một vấn nạn, gây ra tình trạng học sinh ở
nông thôn bỏ học trong những năm gần đây là khơng nhỏ, thậm chí là khá nghiêm trọng.
Nó làm ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, phong trào thi đua nhà trường, trật tự trị an
xã hội, hạnh phúc gia đình và tương lai cuộc sống của các em sau này là điều khó tránh
khỏi.

<b> </b>

<b>3. Phân tích nguyên nhân và một số giải pháp có tính chất đề xuất.</b>

Như chúng ta đã biết các em ở lứa tuổi này vốn có tính hiếu động, thích khám phá,

thích được khẳng định mình (muốn làm người lớn) nhưng cũng rất dễ bị kích động và lôi
kéo vào tệ nạn xã hội, môi trường phi đạo đức. Bên cạnh đó, cũng có một số em do bị ảnh
hưởng của phim ảnh bạo lực, trò chơi thiếu giáo dục trên mạng internet đã làm thay đổi
nhân sinh quan các em. Trong nhiều năm làm công tác quản lí, giảng dạy, tơi nhận thấy
rất rõ đối tượng học sinh vi phạm đạo đức là nguyên nhân dẫn đến tình trạng bỏ học rất
nhiều. Điều này do yếu tố gia đình có tính chất quyết định, nếu gia đình tạo ra bầu khơng
khí phi đạo đức, thiếu lành mạnh như: cha mẹ ly hôn, vợ chồng mâu thuẫn, gia đình có
người nghiện ngập ma túy, rượu chè, cờ bạc…thường đối xử thơ bạo đối với các em thì ắt
hẳn tỉ lệ học sinh vi phạm đạo đức, bỏ học là rất cao. Mặt khác, thực tế cho chúng thấy
gia đình rất nng chiều, thỏa mãn tính hiếu kỳ của con cái, nên dễ dàng làm nảy sinh ở
trẻ tính e ngại lao động tự phục vụ bản thân; khi gặp khó khăn là chúng than vãn, thối
thác, thiếu động cơ sống có lý tưởng và sẽ trở thành những kẻ hoan tưởng, tiêu xài phung
phí, ích kỷ, lạnh lùng…

Nguyên nhân cơ bản là gia đình thiếu quan tâm, kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở, động
viên các em trong học tập, vui chơi. Thậm chí có nhiều gia đình phó thác việc giáo dục
con cái cho giáo viên và nhà trường, thiếu sự quan tâm phối hợp với nhà trường và lực
lượng giáo dục của địa phương (khi nhà trường mời đến trao đổi việc học của con em
mình thì tỏ ra thái độ khiếm nhã, trách cứ…). Về phía nhà trường, việc phối hợp chặt chẽ
với hai lực lượng giáo dục gia đình và xã hội chưa cao, chưa tạo sự đồng bộ, đồng thuận
trong việc giáo dục, xem nhẹ kỷ cương - tình thương - trách nhiệm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>II. Những biện pháp giáo dục đạo đức để hạn chế tình trạng học sinh bỏ học</b>
<b>của trường THCS Nguyễn Công trứ.</b>

<b>1. Việc làm của trường trong những năm học gần đây nhằm nâng cao chất</b>
<b>lượng giáo dục đạo đức, giảm thiểu nguy cơ bỏ học của học sinh.</b>

<i><b>- Coi trọng việc giảng dạy môn GDCD trong nhà trường.</b></i>
<i>- Tăng cường các hoạt động ngoại khóa. </i>

<i><b>- Phát huy vai trị giáo dục đạo đức học sinh của giáo viên bộ môn.</b></i>

<i><b> - Hoạt động giáo dục gắn liền giữa nhà trường với thực tế đời sống địa phương.</b></i>
<i><b>- Các hoạt động giáo dục lao động, hướng nghiệp.</b></i>

<i><b>- Hoạt động của giáo viên chủ nhiệm đóng vai trị rất quan trọng: </b></i>

Chúng ta có thể khẳng định rằng vai trò của giáo viên chủ nhiệm là lực lượng chính
trong cơng tác giáo dục đạo đức, duy trì sĩ số học sinh (hạn chế học sinh bỏ học), là người
quản lý mọi hoạt động của lớp học, triển khai mọi hoạt động của nhà trường đến từng lớp,
từng học sinh. Do đó, Ban Giám hiệu đã phân công những giáo viên làm công tác chủ
nhiệm cơ bản phải đạt các tiêu chí sau: Có bản lĩnh và lập trường tư tưởng chính trị vững
vàng trước mọi tình huống. Có uy tín thực sự và đạo đức tốt. Trình độ nghiệp vụ chun
mơn, nghiệp vụ sư phạm giỏi. Có tầm hiểu biết rộng. Có tinh thần trách nhiệm cao, yêu
nghề. Biết đối xử công bằng, thương yêu và tơn trọng học sinh. Có năng lực tổ chức tốt
các hoạt động giáo dục. Biết cách cập nhật đầy đủ các loại hồ sơ về công tác chủ nhiệm
lớp. Tổ chức sinh động các tiết sinh hoạt lớp cuối tuần, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp, xây dựng kế hoạch chủ nhiệm, kế hoạch thi đua. Có kỹ năng phối hợp chặt chẽ với
cha mẹ học sinh, giáo viên bộ mơn, Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu
niên Tiền phong Hồ Chí Minh và các ban ngành đồn thể địa phương trong cơng tác giáo
dục đạo đức cho học sinh (cụ thể như: Ban mặt trận thôn dân cư, Ban đại diện cha mẹ học
sinh). Nhận xét, đánh giá, xếp loại Hạnh kiểm và Học lực cho học sinh, đề nghị khen
thưởng và kỷ luật học sinh trên tinh thần dân chủ, công bằng, khách quan, thật sự công
tâm.

<b>2. Xây dựng môi trường thật tốt để giáo dục đạo đức cho học sinh.</b>

<b>- Một trong các yếu tố góp phần hết sức quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cho</b>
học sinh là: cảnh quan sư phạm, làm sao để nhà trường thật sự là “nhà trường thân thiện,

học sinh tích cực”, đúng nghĩa mang yếu tố giáo dục. Giáo dục nhà trường giữ vai trị chủ
đạo, vì nó định hướng cho tồn bộ q trình giáo dục hình thành nhân cách của học sinh,
khai thác có chọn lọc những tác động tích cực và ngăn chặn những tác động tiêu cực từ
gia đình và xã hội.

<b> - Tổ chức, sắp xếp, tu sửa, trang trí bộ mặt cơ sở vật chất, khung cảnh của nhà</b>
trường khang trang toát lên ý nghĩa giáo dục đối với học sinh.

<b>- Tạo nên bầu không khí giáo dục trong tồn trường và ở mỗi lớp học, hình thành</b>
nên một

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

ái giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, không thù hằn, bè phái gây gổ đánh nhau, khơng nói tục
chửi thề, khơng tham gia vào tệ nạn xã hội.

<b>3. Đối với Hiệu trưởng.</b>

- Từng năm học phải xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh phù hợp với
thực trạng của nhà trường, tình hình thực tế của địa phương, để định ra nội dung, biện
pháp, thời gian, chỉ tiêu cho lộ trình giáo dục.

- Thường xuyên nắm tình hình tư tưởng đạo đức của học sinh một cách cụ thể thông
qua các kênh thông tin như: Hội đồng giáo dục xã, Ban đại diện cha mẹ học sinh, tổ chức
đoàn thể địa phương và nhà trường, GVCN, GVBM...

Thực hiện tốt cơng tác xã hội hóa giáo dục theo nguyên lý: nhà trường gia đình
-xã hội.

- Ưu tiên đầu tư ngân sách cho hoạt động dạy học, cải tạo cảnh quang sư phạm.
- Xây dựng kế hoạch lao động vệ sinh làm sạch đẹp trường lớp, thông qua buổi lao
động giáo dục đầy đủ mục đích, ý nghĩa cơng việc cho học sinh và có biểu dương khen

thưởng kịp thời những học sinh tốt, tập thể lớp tốt.

- Tổ chức tham khảo ý kiến hội đồng sư phạm để đưa ra những quy định cụ thể về
nội quy nhà trường, nhiệm vụ của học sinh.

- Làm tốt công tác tham mưu với các cấp Ủy Đảng, kết hợp với chính quyền địa
phương giải tỏa các hàng quán, các tụ điểm vui chơi giải trí và truy cập internet xung
quanh trường theo đúng quy định của ngành chức năng.

- Chỉ đạo tổ nhóm chun mơn, giáo viên, đồn thể tổ chức các hoạt động ngoại
khóa với nội dung và hình thức phong phú, hấp dẫn thu hút học sinh tham gia.

- Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng lớp thành những tập thể tiên tiến, vững
mạnh, có lực lượng cốt cán làm nịng cốt, làm trợ lí đắc lực cho giáo viên chủ nhiệm.

<b>4. Đối với giáo viên, nhân viên.</b>

- Phải gương mẫu về mọi mặt, đồn kết, nhất trí thành một khối thống nhất có tác
dụng giáo dục mạnh mẽ đối với học sinh.

- Bản thân từng thành viên trong hội đồng sư phạm khơng ngừng tự hồn thiện nhân
cách của mình, thương u, tơn trọng, tin tưởng học sinh, có ý thức trách nhiệm về mọi
hành vi ngôn ngữ, cử chỉ của mình đối với học sinh, đồng nghiệp; đặc biệt, bản thân phải
là tấm gương sáng về đạo đức cho học sinh noi theo.

<b>5. Đổi mới công tác chủ nhiệm lớp là biện pháp góp phần nâng cao chất lượng</b>
<b>giáo dục đạo đức cho học sinh.</b>

Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trị rất to lớn trong cơng tác giáo dục đạo đức cho học
sinh, vì GVCN là người quản lý tồn diện học sinh của lớp được phụ trách, là cầu nối

giữa Ban Giám hiệu với các tổ chức trong nhà trường, các giáo viên bộ môn với tập thể
lớp, là người cố vấn tổ chức các hoạt động tự quản của lớp; đồng thời, là người đứng ra
phối hợp các lực lượng xã hội nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục của trường.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

- Tìm hiểu đặc điểm tình hình lớp, tình hình học sinh là góp phần cho công tác chủ
nhiệm đạt kết quả cao. Ngay từ đầu năm học GVCN phải có những thơng tin khái qt về
gia đình học sinh như: nơi ở, hồn cảnh sống, lối sống, hồn cảnh kinh tế gia đình, giáo
dục của gia đình, sự quan tâm của cha mẹ đối với con cái, quan hệ của gia đình với hàng
xóm láng giềng... Việc tìm hiểu này sẽ giúp GVCN kết hợp tốt với gia đình trong cơng tác
giáo dục đạo đức cho học sinh. Bên cạnh đó, GVCN cịn phải tìm hiểu sở thích, lứa tuổi,
năng lực học tập, hoạt động, mối quan hệ giữa học sinh với học sinh, học sinh với giáo
viên, sự đoàn kết của lớp mình chủ nhiệm.

- Nắm vững đường lối quan điểm của Đảng về công tác giáo dục, mục tiêu giáo dục,
mục tiêu cấp học, nhiệm vụ giáo dục, kết quả học tập của lớp ở năm học trước. Từ đó vận
dụng tốt vào cơng tác chủ nhiệm của mình.

- Trong công tác chủ nhiệm, giáo viên nên để cho học sinh thực hiện chủ động, sáng
tạo nhiệm vụ của lớp trong phong trào chung. Tuy nhiên, GVCN phải có sự định hướng
học sinh thực hiện theo đúng kế hoạch của mình đề ra.

- Phải nắm vững tri thức lý luận giáo dục, tình hình thời sự về lĩnh vực giáo dục,
kiến thức về khoa học kỹ thuật, văn hóa xã hội, có nghệ thuật sư phạm, xây dựng phối
hợp tốt các mối quan hệ trong nhà trường và địa phương.

<b>- Cộng tác chặt chẽ với cha mẹ học sinh, chủ động phối hợp với giáo viên bộ mơn,</b>
Đồn TNCS HCM, Đội TNTP HCM, các tổ chức xã hội có liên quan trong hoạt động
giáo dục đạo đức học sinh.

- Xây dựng những truyền thống tốt đẹp của lớp và tích cực tham gia vào cơng tác

đánh giá xếp loại hạnh kiểm, xét thi đua, khen thưởng và kỷ luật học sinh với tư cách là
người bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp cho học sinh.

<b>6. Đối với tổ chức đoàn thể trong nhà trường: </b>

- Chủ động phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn tổ chức tốt phong
trào thi đua học tập, rèn luyện đội viên theo năm điều Bác Hồ dạy, ứng xử tốt theo 10
điều văn minh trong giao tiếp.

- Tổ chức sinh hoạt Đoàn - Đội hàng tuần có chất lượng, tạo sân chơi lành mạnh cho
các em bằng các phong trào và cuộc thi.

- Giáo dục tinh thần u nước cho các em thơng qua chương trình phát thanh măng
non, sưu tầm tìm hiểu truyền thống lịch sử địa phương, thăm viếng các gia đình chính
sách, chăm sóc di tích lịch sử trên địa bàn xã Vĩnh Phương.

<b>III. Lời kết luận.</b>

Trước thực trạng đạo đức của học sinh trường THCS địa bàn nơng thơn có chiều
hướng giảm sút nghiêm trọng và dẫn đến nguy cơ bỏ học, việc giáo dục đạo đức cho học
sinh là sự cần thiết, cấp bách của xã hội để xây dựng hoàn thiện những giá trị cơ bản của
con người Việt Nam thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nền kinh tế tri thức.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

dục các em phát triển toàn diện cả tài lẫn đức. Đồng thời, giúp các nhà giáo dục phân tích
một cách đầy đủ, hoạch định các biện pháp giáo dục có tính khả thi cao, thấy được thực
trạng của đạo đức học sinh hiện nay, để định hướng lại một số việc cần phải làm trong
thời gian sắp tới, góp phần thành cơng vào công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.

Kết quả công tác giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS phụ thuộc rất lớn
vào nhân cách của thầy cô giáo. Lời dạy của thầy cô dù hay đến đâu, phương pháp sư

phạm dù khéo léo đến đâu cũng không thay thế được những ảnh hưởng trực tiếp của nhân
cách người thầy với học sinh. Bác Hồ đã có lời dạy chúng ta về việc rèn luyện đạo đức
cách mạng, đạo đức công dân:

“ Giáo viên phải chú ý cả tài, cả đức, tài là văn hóa chun mơn, đức là chính
<i><b>trị. Muốn cho học sinh có đức thì giáo viên phải có đức…Cho nên thầy giáo, cô giáo</b></i>
<i><b>phải gương mẫu, nhất là đối với trẻ con”. ( trích các lời dạy của Bác về rèn luyện đạo</b></i>
đức cách mạng, đạo đức công dân). Công tác giáo dục địi hỏi phải đảm bảo sự nhất trí
cao về yêu cầu giáo dục đạo đức giữa các thành viên trong nội bộ nhà trường và sự thống
nhất phối hợp giáo dục học sinh giữa nhà trường, gia đình và xã hội./.

</div>

<!--links-->