Bộ đề thi học sinh giỏi môn GDCD lớp 9 cấp tỉnh

BỘ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI
MÔN GDCD LỚP 9
CẤP TỈNH


MỤC LỤC
1. Đề thi học sinh giỏi môn GDCD lớp 9 cấp tỉnh năm 2020-2021 - Phòng
GD&ĐT Nghi Sơn (Bài số 1)
2. Đề thi học sinh giỏi môn GDCD lớp 9 cấp tỉnh năm 2020-2021 - Phòng
GD&ĐT Nghi Sơn (Bài số 2)
3. Đề thi học sinh giỏi môn GDCD lớp 9 cấp tỉnh năm 2019-2020 có đáp án Sở GD&ĐT Thanh Hóa
4. Đề thi học sinh giỏi mơn GDCD lớp 9 cấp tỉnh năm 2019-2020 - Phòng
GD&ĐT Tĩnh Gia


PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THỊ XÃ NGHI SƠN
ĐỀ CHÍNH THỨC

ĐỀ THI CHỌN ĐỘI TUYỂN HSG LỚP 9 CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2020-2021
MÔN: GDCD 9 – BÀI SỐ 1
Thời gian: 150 phút (khơng kể thời gian giao đề)
(Đề thi có 01 trang, gồm 07 câu)

Câu 1 (2,0 điểm):
Trình bày nội dung 4 nhóm quyền của Cơng ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em? Ý
nghĩa của công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em? Việt Nam phê chuẩn công ước này
vào ngày tháng năm nào?
Câu 2 (3,0 điểm):
Thế nào là di sản văn hoá? Kể tên 3 di sản văn hoá vật thể và 3 di sản văn hoá phi

vật thể của Việt Nam được UNESCO công nhận là di sản văn hố thế giới? Trình bày
những quy định của pháp luật về bảo vệ di sản văn hoá? Trách nhiệm của công dân - học
sinh trong việc bảo vệ di sản văn hố?
Câu 3 (2,0 điểm):
Thế nào là tình bạn? Biểu hiện của tình bạn trong sáng, lành mạnh? Bản thân em
phải làm gì để xây dựng tình bạn trong, sáng lành mạnh?
Câu 4 (2,0 điểm):
Thế nào là tệ nạn xã hội? Tại sao nói:“Tệ nạn xã hội là con đường ngắn nhất dẫn
đến tội ác”? Hãy nêu những quy định cơ bản của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội?
Câu 5 (3,0 điểm):
Thế nào là tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới? Ý nghĩa của tình hữu nghị
giữa các dân tộc trên thế giới? Bản thân em cần làm gì để góp phần xây dựng tình hữu nghị
giữa các dân tộc trên thế giới? Kể 4 tổ chức quốc tế mà Việt Nam là thành viên tham gia?
Cứ 2 năm một lần thành phố Huế tổ chức giao lưu văn hoá thể hiện tinh thần hữu
nghị giữa các dân tộc trên thế giới qua lễ hội gì?
Câu 6 (5,0 điểm):
Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là gì? Kể tên những truyền thống tốt đẹp của dân
tộc Việt Nam? Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc là làm như thế nào?
Vì sao nói kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc là yếu tố vô cùng quan
trọng trên con đường phát triển và hiện đại hóa, cơng nghiệp hóa đất nước? Học sinh cần
làm gì để kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc?
Lễ hội Lam Kinh là một nét đẹp văn hoá tâm linh đặc sắc của nhân dân Thanh Hố.
Em hiểu gì về lễ hội này?
Câu 7 (3,0 điểm): Cho tình huống:
Anh Hùng mượn xe máy của anh Long để chở người nhà đi bệnh viện. Khi đem xe
đi trả, anh Hùng gặp chị Lan ở đường và anh đã cho chị Lan mượn xe của anh Long. Biết
chuyện anh Long đã khơng bằng lịng và trách anh Hùng tự ý cho mượn xe khi chưa có sự
đồng ý của anh.
Theo em, anh Long trách như vậy có đúng không? Căn cứ vào Điều luật nào để giải thích?
Hết

Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm
Họ tên học sinh: .........................................................................................; Số báo danh: ...............................


PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THỊ XÃ NGHI SƠN

Câu
Câu 1
2.0 điểm

Câu 2
3.0 điểm

HƯỚNG DẪN CHẤM THI CHỌN ĐỘI TUYỂN
HSG LỚP 9 CẤP TỈNH NĂM HỌC 2020-2021
MÔN: GDCD 9 – BÀI SỐ 1
(Hướng dẫn chấm có 05 trang)
Nội dung cần đạt

Học sinh nêu được các ý cơ bản sau:
* Công ước liên hợp quốc là một công ước quốc tế về quyền trẻ
em
* Nội dung 4 nhóm quyền:
- Nhóm quyền sống cịn: là nhóm quyền được sống được đáp ứng
các nhu cầu để tồn tại.
- Nhóm quyền được bảo vệ: Là nhóm quyền nhằm bảo vệ trẻ em
khỏi mọi hình thức bị phân biệt đối xử ,bị bỏ rơi, bị bóc lột , bị
xâm hại,…
- Nhóm quyền phát triển: là nhóm quyền trẻ em được đáp ứng

nhu cầu cho sự phát triển một cách tồn diện.
- Nhóm quyền tham gia là nhóm quyền trẻ em tham gia vào các
cơng việc có ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ em.
* Ý nghĩa của Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em?
- Đối với trẻ em: trẻ em được sống hạnh phúc, được yêu thương,
chăm sóc, dạy dỗ, do đó được phát triển đầy đủ.
- Đối với thế giới: trẻ em là chủ nhân của thế giới tương lai, trẻ
em được phát triển đầy đủ sẽ xây dựng nên một thế giới tương lai
tốt đẹp, văn minh, tiến bộ.
* Việt Nam là nước đầu tiên ở Châu Á phê chuẩn công ước
này vào ngày 20/2/1990
* Di sản văn hoá bao gồm di sản văn hoá phi vật thể và di sản văn
hoá vật thể; là sản phẩm tinh thần, vật chất có giá trị lịch sử, văn hoá,
khoa học; được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
- Di sản văn hóa vật thể: là sản phẩm vật chất chất, bao gồm di tích
lịch sử- văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
VD: Thành nhà Hồ, đô thị cổ Hội An, thánh địa Mỹ Sơn...
- Di sản văn hóa phi vật thể là sản phẩm tinh thần , bao gồm tiếng nói,
chữ viết, lối sống, lễ hội, bí quyết nghề truyền thống, văn hố ẩm thực,
trang phục truyền thống..
VD: Áo dài, lễ hội Đền Hùng, múa rối nước...
* Một số di sản văn hoá được UNESCO cơng nhận:
- Di sản văn hố vật thể:
+ Quần thể di tích cố đơ Huế (1993)
+ Vịnh Hạ Long (1994-2000), cơng nhận là 1 trong 7 kì quan của
thế giới 2012.
+ Thành nhà Hồ (2011)
- Di sản văn hố phi vật thể:
+ Nhã nhạc cung đình Huế ( 2003)

Thang
điểm

0,25

0.25
0.25

0.25
0.25

0.25
0.25

0.25
0,25

0,25

0,25

0,5


+ Khơng gian văn hố cồng chiêng Tây Ngun (2005)
+ Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương (2012)
* Những quy định của pháp luật về bảo vệ di sản văn hóa :
- Nhà nước có chính sách bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa
- Nhà nước bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu di sản
văn hóa.Chủ sở hữu di sản văn hóa có trách nhiệm bảo vệ và phát huy

giá trị di sản văn hóa
- Nghiêm cấm các hành vi :
+ Chiếm đoạt, làm sai lệch di sản văn hóa;
+ Hủy hoại hoặc gây nguy cơ hủy hoại di sản văn hóa;
+ Đào bới trái phép địa điểm khảo cổ, xây dựng trái phép, lấn
chiếm đất đai thuộc di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh;
+ Mua bán, trao đổi và vận chuyển trái phép di vật, cổ vật, bảo vật
quốc gia thuộc di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh; đưa trái phép di
vật, cổ vật, bảo vật quốc gia ra nước ngoài;
+ Lợi dụng việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa để thực
hiện những hành vi trái pháp luật
*Trách nhiệm của công dân- HS:
- Nhận biết được các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ di sản văn
hoá; biết đấu tranh, ngăn chặn những hành vi đó hoặc báo cho những
người có trách nhiệm biết để xử lí.
Vd nhận biết được các hành vi như: xâm phạm di tích, danh lam
thắng cảnh; mua bán cổ vật trái phép; chiếm đoạ di sản văn hóa;...HS
biết ngăn chặn các hành vi đó tuỳ vào điều kiện, hoàn cảnh như nhắc
nhở, khuyên nhủ, vận động, giải thích hoặc báo cho người có trách
nhiệm biết để xử lí.
- Tích cực tham gia các hoạt động giữ gìn, bảo vệ, tơn tạo các di sản
văn hóa phù hợp với lứa tuổi
Vd như: làm vệ sinh khu di tích, danh lam thắng cảnh; tuyên truyền
giá trị của di sản văn hóa; phát hiện kịp thời sự xuống cấp, hư hỏng
của di tích và báo cho cơ quan chức năng biết, tuyên truyền giá trị của
di sản văn hố; giúp những người có trách nhiệm phát hiện và ngăn
chặn những hành vi xâm hại di sản văn hố...
- Tơn trọng và tự hào các di sản văn hố của q hương, đất nước.
Vd; Ln quan tâm, tìm hiểu về di sản văn hoá của quê hương, đất
nước như phong tục, tập quán các vùng miền, các di tích, danh lam

thắng cảnh...; sẵn sàng giới thiệu về di sản văn hoá của quê hương, đất
nước cho nhiều người biết; phê phán những hành vi, việc làm phá hoại
di sản văn hố, thiếu tơn trọng hoặc tỏ thái độ coi thường, chê bai các
di sản văn hoá của dân tộc.
Câu 3
2.0 điểm

* Tình bạn: là tình cảm gắn bó giữa hai hoặc nhiều người trên cơ sở
hợp nhau về tính tình, sở thích, hoặc có chung xu hướng hành động,
có cùng lý tưởng sống.
Vd; bạn học cùng lớp, bạn cùng cơ quan…
* Biểu hiện của tình bạn trong sáng lành mạnh:
- Những biểu hiện cơ bản của tình bạn trong sáng, lành mạnh: phù
hợp về quan niệm sống, bình đẳng và tôn trọng nhau; chân thành, tin

1,0

0,75

0,25

0,5


Câu 4
2.0 điểm

cậy, có trách nhiệm, thơng cảm, đồng cảm sâu sắc với nhau, giúp đỡ
nhau lúc khó khăn…
Vd: tình bạn giữa Mác và Ăng ghen…

- Những thái độ, hành vi, việc làm khơng phù hợp với tình bạn trong
sáng, lành mạnh: lợi dụng bạn bè, bao che khuyết điểm cho nhau,
dung túng cho nhau làm điều xấu, a dua theo nhau ăn chơi đua đòi,
đàm đúm, đua xe máy, sử dụng ma tuý, vi phạm pháp luật…
* Bản thân em phải làm gì để xây dựng tình bạn trong, sáng lành mạnh:
- Biết xây dựng tình bạn trong sáng, lành mạnh với các bạn trong lớp,
trong trường và ở ngồi cộng đồng.
Ví dụ: Trong quan hệ với bạn bè trong lớp, trong trường và ở cộng
đồng luôn thể hiện những tình cảm, thái độ, lời nói, cách cư xử, hành
vi, việc làm phù hợp với tình bạn trong sáng lành mạnh.
- Tơn trọng, tự hào và có ý thức giữ gìn tình bạn; có mong muốn xây
dựng tình bạn trong sáng, lành mạnh .
Ví dụ:
: + Tơn trọng, tự hào và có ý thức bảo vệ, gìn giữ những tình bạn
trong sáng, lành mạnh đã có với bạn bè trong lớp, trong trường và ở
cộng đồng, kể cả bạn cùng giới và khác giới.
+ Mong muốn tiếp tục xây dựng tình bạn trong sáng, lành mạnh
với bạn bè khác trong lớp, trong trường và ở cộng đồng, kể cả bạn
cùng giới và khác giới.
- Quý trọng những người có ý thức xây dựng tình bạn trong sáng, lành
mạnh.
Ví dụ:….
* Tệ nạn xã hội là hiện tượng xã hội bao gồm những hành vi sai lệch
chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức và pháp luật, gây hậu quả xấu về
mọi mặt đối với đời sống xã hội.
Ví dụ cờ bạc, ma túy, mại dâm...
* Sở dĩ nói: “Tệ nạn xã hội là con đường ngắn nhất dẫn đến tội ác"
bởi vì chính tệ nạn xã hội hủy hoại sức khỏe tinh thần và đạo đức của
con người. Làm tiêu tán của cải vật chất và tan vỡ hạnh phúc gia đình,
những hậu quả này khiến con người rơi vào tuyệt vọng, khơng làm

chủ được chính mình và dễ dàng sa vào con đường tội ác.
Ví dụ:
Những qui định của Pháp luật:
- Cấm đánh bạc dưới bất cứ hình thức nào, nghiêm cấm tổ chức đánh bạc.
- Nghiêm cấm sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán, sử dụng, tổ
chức sử dụng, cưỡng bức, lôi kéo sử dụng trái phép chất ma túy.
Người nghiện ma túy bắt buộc phải đi cai nghiện.
- Nghiêm cấm hành vi mại dâm, dụ dỗ hoặc dẫn dắt mại dâm…
- Trẻ em không được đánh bạc, uống rượi, hút thuốc và dùng các chất
kích thích có hại cho sức khỏe.
- Nghiêm cấm lơi kéo trẻ em đánh bạc, cho trẻ em uống rượi, hút
thuốc, dùng chất kích thích có hại cho sức khỏe. Nghiêm cấm dũ dỗ,
dẫn dắt trẻ em mại dâm, bán hoặc cho trẻ em sử dụng những văn hóa
phẩm đồi trụy, đồ chơi hoặc trị chơi có hại cho sự phát triển lành
mạnh của trẻ.

0,25

0,25

0,5

0,25

0,5

0,5

1,0

Câu 5
3.0 điểm

Câu 6
5.0 điểm

* Tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới là quan hệ bạn bè
thân thiện gữa nước này với nước khác.
VD: Quan hệ VN- Lào, VN- Cu ba....
* Ý nghĩa (lợi ích)
- Quan hệ hữu nghị trên thế giới sẽ tạo cơ hội và điều kiện để các nước
cùng hợp tác, cùng phát triển về nhiều mặt (kinh tế, văn hóa, khoa học
y tế, giáo dục...);
- Tạo sự hiểu biết lẫn nhau, tránh mâu thuẫn, căng thẳng dẫn đến nguy
cơ chiến tranh.
VD: Quan hệ hợp tác giữa VN và Mỹ trong vấn đề an ninh, quân
sự, trong việc phòng chống HIV/AIDS.
Quan hệ giữa VN và Lào trong cơng tác xóa đói giảm nghèo của
hai nước.
Quan hệ giữa VN với các nước trong khu vực về vấn đề bảo vệ
chủ quyền biển Đông....
* Công dân –học sinh:
- Có trách nhiệm thể hiện tình đồn kết hữu nghị với bạn bè và người
nước ngoài bằng thái độ, cử chỉ, việc làm và sự thân thiện trong cuộc
sống hằng ngày.
- Biết thể hiện tình hữu nghị với người nước ngồi khi gặp gỡ, tiếp
xúc trong các tình huống khi có người nước ngồi đến thăm trường,
khi giao lưu với các bạn học sinh quốc tế, khi có khách nước ngồi
đến tham quan du lịch, tìm hiểu …

- Có thái độ tơn trọng, thân thiện; sẳn sàng giúp đỡ, khơng kì thị xa
lánh, chế nhạo ngơn ngữ, trang phục của họ.
- Tích cực tham gia các hoạt động đoàn kết hữu nghị do nhà trường,
địa phương tổ chức… (như hoạt động quyên góp, ủng hộ nhân dân các
vùng bị thiên tai, lũ lụt, động đất, hoạt động giao lưu với thanh thiếu
nhi quốc tế...)
* Kể được 4 tổ chức quốc tế mà Việt Nam là thành viên tham gia:
+ Tổ chức y tế thế giới ( WHO)
+ Tổ chức thương mại thế giới (WTO)
+ Tổ chức lương thực và nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO)
+ Tổ chức giáo dục văn hóa và khoa học Liên hợp quốc (UNESCO)
(Nếu học sinh kể tên các tổ chức khác mà đúng thì vẫn cho điểm)
* Cứ 2 năm một lần (vào các năm chẵn) thành phố Huế tổ chức giao
lưu văn hoá thể hiện tinh thần hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới
qua lễ hội Festivan Huế

0,25

* Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là những giá trị tinh thần (tư tưởng,
đức tính,lối sống, cách ứng xử…) được hình thành trong quá trình lịch sử
lâu dài của dân tộc, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
* Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống quý báu, đáng tự hào:
- Nhóm truyền thống đấu tranh cách mạng như: yêu nước, bất khuất
chống giặc ngoại xâm, đoàn kết, nhân nghĩa…
- Nhóm truyền thống lao động như: cần cù lao động, thơng minh sáng
tạo…
- Nhóm truyền thống văn hố lâu đời như: Hiếu thảo, tôn sư trọng đạo,

0,5
0,25

1,0

0,75

0,5

0,5

0,25
0,25
0,25


uống nước nhớ nguồn…
- Các tập quán tốt đẹp và cách ứng xử mang bản sắc văn hoá Việt
Nam ( Miếng trầu là đầu câu chuyện, lúc khó khăn thì thăm hỏi, động
viên; tà áo dài trong lễ hội truyền thống…
- Các truyền thống về nghệ thuật như: tuồng, chèo, hát xẩm, các làn
điệu dân ca…
* Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc là bảo vệ, giữ
gìn để các truyền thống đó khơng bị phai nhạt theo thời gian, mà ngày
càng phát triển phong phú hơn, sâu đậm hơn.
* Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc là yếu tố vô
cùng quan trọng trên con đường phát triển và hiện đại hóa, cơng
nghiệp hóa đất nước:
- Mỗi dân tộc muốn phát triển phải có sự giao lưu với các dân tộc
khác, với các nền văn hóa khác.Trong q trình giao lưu cần tiếp thu
tinh hoa nhưng cần phải giữ được bản sắc riêng; nếu khơng biết kế
thừa , gữ gìn, phát huy truyền thống sẽ có nguy cơ đánh mất bản sắc

văn hóa dân tộc
- Đối với mỗi cá nhân: Giúp ta dễ dàng hòa nhập vào cộng đồng dân
tộc, phát triển nhân cách.
* Trách nhiệm của công dân- học sinh:
- Xác định được những thái độ, hành vi cần thiết để kế thừa và phát
huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc (VD: Sưu tầm, tìm hiểu, tự hào
về các truyền thống tốt đẹp của dân tộc…)
- Biết rèn luyện bản thân theo các truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
VD: chăm chỉ học tập, lao động, tham gia các hoạt động chính trị XH, biết kính trọng thầy cơ giáo, sống nhân ái, trung thực với mọi
người, hiếu thảo với cha mẹ...; tìm hiểu và giới thiệu với mọi người về
truyền thống dân tộc…
- Có thái độ tơn trọng, tự hào, giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp
của dân tộc, tích cực tuyên truyền các giá trị truyền thống, lên án và
ngăn chặn những hành vi làm tổn hại đến truyền thống dân tộc như:
Phá vỡ các cơng trình văn hóa, di tích lịch sử, cơi nới làm sai lệch
không đúng quy hoạch của nhà nước, vẽ viết bậy lên tường ở khu di
tích, chăn thả gia súc, gia cầm làm mất vệ sinh...; sống bê tha, cư xử
không đúng với ông bà, bố mẹ, thầy cô.....
* Lễ hội Lam Kinh:
- Nguồn gốc: Khu di tích lam Kinh thuộc xã Xuân Lam, Thọ Xuân, là
nơi người anh hùng dân tộc lê Lợi đã phất cao cờ khởi nghĩa, lãnh đạo
cuộc kháng chiến 10 năm (1418-1427) chống giặc Minh.
Để tưởng nhớ công ơn của vua Lê Thái Tổ và nghĩa quân Lam
Sơn, cứ mỗi năm một lần, vua và các triều thần nhà Lê lại vào Lam
Kinh để hành lễ. Ngày nay, nhân dân Thọ Xuân nói riêng và nhân dân
Thanh Hố nói chung cứ vào 21,22 tháng 8 âm lịch lại nô nức chuẩn
bị đồ lễ tổ chức lễ hội gọi là lễ hội Lam Kinh.
- Lễ hội Lam Kinh nói lên lịng biết ơn của nhân dân ta đối với vị anh
hùng dân tộc Lê Lợi và nghĩa quân lam Sơn, đồng thời ca ngợi tinh
thần yêu nước, đoàn kết chống giặc của nhân dân.

0,25
0,5

1.0

0,5

0,25

0,25

0,75


Câu 7
3.0 điểm

- Anh Long trách anh Hùng là đúng.
- Chỉ có anh Long là chủ chiếc xe máy mới có đủ 3 quyền: chiếm hữu,
sử dụng và định đoạt đối với chiếc xe.
- Theo quy định của Bộ Luật Dân sự (2015), người khơng phải chủ sở
hữu chỉ có đủ 3 quyền này trên cơ sở cho phép của chủ sở hữu. Anh
Hùng đã sai khi tự ý cho mượn xe mà không hỏi ý kiến của anh Long
(Căn cứ theo quy định tại Điều 496 Bộ Luật Dân sự: Nghĩa vụ của bên
mượn tài sản: Không được cho người khác mượn lại, nếu khơng có sự
đồng ý của bên cho mượn)

0,5
1,0

1,5


PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THỊ XÃ NGHI SƠN
ĐỀ CHÍNH THỨC

ĐỀ THI CHỌN ĐỘI TUYỂN HSG LỚP 9 CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2020-2021
MÔN: GDCD 9 – BÀI SỐ 2
Thời gian: 150 phút (khơng kể thời gian giao đề)
(Đề thi có 01 trang, gồm 07 câu)

Câu 1 (2,0 điểm): Em hãy nêu những nguyên nhân phổ biển của tai nạn giao
thông? Quy định của pháp luật đối với người đi bộ, đi xe đạp và đối với trẻ em? Ý
nghĩa của việc thực hiện trật tự an tồn giao thơng?
Câu 2 (3,0 điểm): Nêu 10 quyền cơ bản của trẻ em được quy định trong luật bảo
vệ, chăm sóc và giáo dục Việt Nam 2004? Nêu bổn phận của trẻ em đối với gia đình,
nhà trường và xã hội? Gia đình, Nhà nước và xã hội cần có trách nhiệm gì để chăm sóc
và giáo dục trẻ em Việt Nam? Bản thân em cần làm những gì để quyền của trẻ em luôn
được đảm bảo?
Câu 3 (2,0 điểm): Thế nào là lao động tự giác và sáng tạo? Biểu hiện của sự tự
giác và sáng tạo trong lao động và học tập là gì? Lao động tự giác, sáng tạo có ý nghĩa
như thế nào với mỗi người? Để trở thành người lao động tự giác và sáng tạo học sinh
cần phải làm gì?
Câu 4 (2,0 điểm): Vì sao phải phịng, chống nhiễm HIV/AIDS? Các quy định
của pháp luật về phòng chống HIV/AIDS? Cơng dân nói chung và bản thân em nói
riêng cần có những biện pháp gì để phịng chống nhiễm HIV/AIDS?
Câu 5 (3,0 điểm): Tự chủ là gì? Biểu hiện và ý nghĩa của tự chủ? Trong cuộc
sống nếu thiếu tự chủ điều gì sẽ xảy ra? Theo em để trở thành người tự chủ học sinh

cần làm những gì?
Câu 6 (5 điểm): Dân chủ là gì? Kỷ luật là gì? Cho ví dụ? Mối quan hệ giữa dân
chủ và kỷ luật? Ý nghĩa của việc thực hiện dân chủ và kỉ luật? Để thực hiện tốt dân
chủ và kỷ luật trong nhà trường, học sinh chúng ta cần phải làm gì? Theo em dân chủ
và kỉ luật có phải là sức mạnh của tập thể khơng? Vì sao?
Câu 7 (3.0 điểm): Bài tập tình huống:
N là học sinh lớp 9. Nhà N ở gần quán nước của nhà bà B Một vài thanh niên
trong xóm vẫn thường tụ tập ở quán nước để chơi bài ăn tiền. Lúc đầu N chỉ tham gia
chơi cho vui, nhưng lâu dần thành quen. N lấy trộm cả tiền của bác hàng xóm để đánh
bài. Một hôm N mượn xe của H rồi đem đi bán lấy tiền đánh bài. Biết chuyện nên H
đòi lại xe nhưng N khất lần khất lượt chưa trả. H đang chưa biết làm cách nào để lấy
lại được xe.
a. Hãy trình bày những nhận xét của em về hành vi của N?
b. Nếu em là H em sẽ làm gì khi địi lại xe nhưng N khất lần khất lượt chưa trả?
c. Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra được qua tình huống này là gì?
Hết
Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm
Họ tên học sinh: .........................................................................................; Số báo danh: ...............................


PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THỊ XÃ NGHI SƠN

Câu

HƯỚNG DẪN CHẤM THI CHỌN ĐỘI TUYỂN
HSG LỚP 9 CẤP TỈNH NĂM HỌC 2020-2021
MÔN: GDCD 9 – BÀI SỐ 2
(Hướng dẫn chấm có 06 trang)

Nội dung

* Những nguyên nhân phổ biển của tai nạn giao thông
- Do ý thức của người tham gia giao thông chưa tốt
(2,0 đ) - Đường xấu và hẹp
- Người tham gia giao thông đông
- Phương tiện giao thơng khơng bảo đảm an tồn
Trong đó ngun nhân phổ biến nhất là do ý thức của người tham gia
giao thơng( kém hiểu biết pháp luật về an tồn giao thông hoặc biết
nhưng không tự giác chấp hành)
* Những quy định của pháp luật đối với người đi bộ, đi xe đạp, đối với
trẻ em
- Người đi bộ: Đi trên hè phố, lề đường, trường hợp đường khơng có hè
phố, lề đường người đi bộ phải đi sát mép đường. Người đi bộ chỉ được
qua đường qua đường ở những nơi có đèn tín hiệu, có vạch kẻ đường
hoặc có cầu vượt, hầm dành cho người đi bộ và phải tn thủ tín hiệu chỉ
dẫn.
- Người đi xe đạp: Khơng đi dàn hàng ngang, lạng lách đánh võng;
Không đi vào phần đường dành cho người đi bộ hoặc phương tiện khác;
Không sử dụng ô, điện thoại di động; không sử dụng xe để kéo,đẩy xe
khác, mang vác và chở vật cồng kềnh; không buông cả hai tay hoặc đi xe
bằng một bánh.
- Trẻ em dưới 12 tuổi không được đi xe đạp người lớn. Trẻ em dưới 16
tuổi không được lái xe gắn máy.
* Ý nghĩa :
- Đảm bảo an tồn giao thơng cho mình và cho mọi người, tránh tai nạn
đáng tiếc xảy ra, gây hậu quả đau lòng cho bản thân và cho mọi người.
- Bảo đảm cho giao thơng được thơng suốt, tránh ùn tắc, gây khó khăn
trong giao thông, ảnh hưởng đén mọi hoạt động của xã hội.

Câu 1

Cần đảm bảo được các ý sau :
- Một số quyền cơ bản của trẻ em Việt Nam
+ Quyền được khai sinh và có quốc tịch
Câu 2 + Quyền được chăm sóc, ni dưỡng
(3,0 đ) + Quyền được sống chung với cha mẹ
+ Quyền được tôn trọng, bảo vệ tính mạng thân thể, nhân phẩm và
danh dự
+ Quyền được chăm sóc sức khỏe
+ Quyền được học tập
+ Quyền vui chơi, giải trí, hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục,
thể thao, du lịch
+ Quyền được phát triển năng khiếu
+ Quyền có tài sản

Điểm
0,25

0,5

0,5

0,25

0,25

0,25

1,0

Câu 3

+ Quyền được tiếp cận thông tin, bày tỏ ý kiến và tham gia hoạt
động xã hội
- Bổn phận của trẻ em trong gia đình, nhà trường và xã hội
+ Đối với gia đình: u q, kính trọng, hiếu thảo với ơng bà, cha
mẹ, giúp đỡ gia đình làm việc vừa sức.
+ Đối với nhà trường: Chăm chỉ học tập, kính trọng thầy cơ giáo,
đồn kết với bạn bè, thực hiện nội quy trường lớp, hồn thành
chương trình phổ cập giáo dục.
+ Đối với xã hội: Sống có đạo đức, tơn trọng pháp luật, tơn trọng vã
giữ gìn bản sắc dân tộc; yêu quê hương, đất nước, yêu đồng bào, có
ý thức xây dựng Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đồn kết quốc
tế.
- Gia đình, Nhà nước và xã hội cần có trách nhiệm gì để chăm sóc
và giáo dục trẻ em Việt Nam.
+ Gia đình là người chịu trách nhiệm trước tiên trong việc tạo điều
kiện tốt nhất cho sự phát triển của trẻ
+ Nhà nước và xã hội tạo mọi đièu kiện tốt nhất để bảo vệ quyền lợi
của trẻ em, chăm sóc, giáo dục và bồi dưỡng các em trở thành người
cơng dân có ích cho đất nước.
* Trách nhiệm của HS
- Nhận biết được các hành vi sai trái, vi phạm quyền trẻ em: đánh
đập, hành hạ, bỏ rơi, xâm hại tình dục,…
- Biết xử lí các tình huống liên quan đến quyền và bổn phận của trẻ
em
- Thực hiện tốt quyền và bổn phận của trẻ em đồng thời nhắc nhở
bạn bè cần thực hiện. Biết bảo vệ quyền của mình và bạn bè, khi có

những hành vi xâm phạm cần phải lên án, tố cáo.
Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:

(2,0 đ) - Lao động tự giác, sáng tạo là chủ động làm việc không đợi ai nhắc
nhở, khơng phải do áp lực từ bên ngồi, ln suy nghĩ, cải tiến để
tìm tịi cái mới, tìm ra cách giải quyết tối ưu nhằm không ngừng
nâng cao chất lượng hiệu quả lao động.
- Biểu hiện của sự tự giác, sáng tạo trong lao động, học tập: tự giác
học bài, làm bài, đổi mới phương pháp học tập luôn suy nghĩ tìm ra
những cách giải bài tập, những cách lập luận, giải quyết vấn đề khác
nhau, biết nhìn nhận, phân tích vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau,
biết đưa ra ý kiến, quan điểm riêng của bản thân…
- Ýnghĩa của lao động tự giác sáng tạo: Giúp con người mau tiến bộ,
nâng cao chất lượng hiệu quả cao trong học tâp, trong lao động, thúc
đẩy xã hội phát triển nhanh hơn.

0.25
0.25

0.25

0,25
0,25

0,25
0,25
0,25

0.25

0.5

0.5

- Để tự giác sáng tạo HS cần phải:
+ Biết lập kế hoạch học tập, lao động của bản thân, ln tích cực tìm

0.25


tịi đổi mới phương pháp học tập lao động…
+ Tích cực tự giác học bài, làm bài, đổi mới phương pháp học đạt
hiệu quả cao hơn, tích cực bày tỏ ý kiến, quan điểm của bản thân…

0.25

+ Biết quý trọng, ủng hộ và học tập làm theo những người tự giác,
sáng tạo trong học tập và lao động, đồng thời biết phê phán đấu
tranh những biểu hiện lừa nhắc trong học tập, lao động của bạn bè
và người xung quanh.

0.25

(Căn cứ vào mức độ liên hệ hợp lí để cho điểm)
Câu 4

Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:

(2,0 đ) - Khái niệm: HIV là tên của một loài vi rút gây suy giảm miễn dịch
ở người, AIDS là giai đoạn cuối của sự nhiễm HIV thể hiện triệu

chứng của các bệnh khác nhau, đe dọa tính mạng con người.
- Phải phịng chống nhiễm HIV/AIDS vì nó gây ra Tác hại vô
cùng lớn : hủy hoại sức khỏe, cướp đi tính mạng con người; phá
hoại hạnh phúc gia đình; hủy hoại tương lai nịi giống của dân tộc;
ảnh hưởng nghiêm trọng tới kinh tế, xã hội của đất nước. HIV/AIDS
đang là một đại dịch của thế giới và Việt Nam.

0,25

0.25

- Quy định của pháp luật:
+ Mọi người có trách nhiệm thực hiện các biện pháp phòng chống
việc lây truyền HIV/AIDS để bảo vệ cho mình, cho gia đình và xã
hội; tham gia các hoạt động phòng chống nhiễm HIV/AIDS tại gia
đình và cộng đồng
+ Nghiêm cấm các hành vi mua bán dâm, tiêm chích ma túy và các
hành vi làm lây truyền HIV/AIDS khác
+ Người nhiễm HIV/AIDS có quyền được giữ bí mật về tình trạng
bị nhiễm HIV/AIDS của mình, khơng phân biệt đối xử nhưng phải
thực hiện các biện pháp phịng chóng lây truyền bệnh để bảo vệ sức
khỏe cộng đồng.

0.25

0.25
0.25

- Cơng dân nói chung và bản thân em nói riêng cần có những
biện pháp để phịng chống nhiễm HIV/AIDS:

+ Sống giản dị, lành mạnh, tích cực rèn luyện thể dục thể thao; tránh
xa các tệ nạn xã hội ( đánh bạc, đua xe, hút thuốc lá, sử dung ma
túy, xem phim ảnh, băng hình đồi trụy, bạo lực, tham gia vào các
hoạt động mại dâm,...)
+ Yêu cầu làm xét nghiệm cẩn thận trước khi cho hoặc truyền
máu,tiệt trùng các dụng cụ khi đi khám chữa nhổ răng, dùng bơm
kim tiêm riêng,... khơng quan hệ tình dục bừa bãi,...
+ Không phân biệt đối xử với những người bị nhiễm HIV/AIDS.

0.25

0,25


Tích cực tham gia các hoạt động phịng chống nhiễm HIV/AIDS ở
nhà trường và cộng đồng.

0,25

(Căn cứ vào mức độ liên hệ hợp lí của HS dựa trên các ý cơ bản
trên để GV cho điểm phù hợp)
Câu 5

Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:

(3,0 đ) - Tự chủ là làm chủ bản thân tức là làm chủ được những suy nghĩ,
tình cảm, hành vi của mình trong mọi hồn cảnh, tình huống ln có
thái độ bình tỉnh, tự tin biết tự điều chỉnh hành vi của bản thân.
- Biểu hiện : Biết kiềm chế cảm xúc, bình tĩnh tự tin trong mọi hồn
cảnh, tình huống; khơng nao núng hoang mang trước khó khăn thử

thách; khơng bị lôi kéo ngả nghiêng trước những áp lực tiêu cực;
biết tự ra quyết định cho mình, ….

0,5

0,5

- Ý nghĩa:
+ Tính tự chủ giúp con người biết sống và ứng xử một cách đúng
đắn, biết cư xử có đạo đức, có văn hóa.

0,25

+ Tính tự chủ giúp chúng ta đứng vững trước những khó khăn thử
thách cám dỗ; khơng bị ngã nghiêng trước những áp lực tiêu cực.

0,25

- Trong cuộc sống nếu thiếu tự chủ: con người dễ khơng kìm chế
được cảm xúc, dễ bị lôi kéo vào những cái xấu, dễ bị mất bình tĩnh
hoang mang lúc gặp khó khăn, mọi cách ứng xử sẽ khơng chuẩn
mực, sẽ có các hành vi trái đạo đức thậm chí vi phạm pháp luật,...

0,5

- Bản thân HS cần phải :
+ Có khả năng làm chủ bản thân trong học tập, sinh hoat, ví dụ trung
thực, tự tin trong học tập và các hoạt đơng tập thể, có tinh thân vượt
khó khăn để hồn thành tốt nhiệm vụ học tập và các nhiệm vụ khác
được tập thế giao phó, khơng a dua theo bạn bè xấu làm điều khơng

đúng….
+ Ln có ý thức rèn luyện tính tự chủ,cụ thể là trong các hoạt
động, tình huống, hồn cảnh của cuộc sống hằng ngày, bình tỉnh, tự
tin và biết tự điều chỉnh hành vi của bản thân. .
+ Cần rèn luyện tính tự chủ bằng cách suy nghĩ kĩ trước khi hành
động, sau mỗi việc làm cần xem xét lại thái độ,lời nói, hành vi của
mình là đúng hay sai để kịp thời sửa chũa.

0,25

0,25

0,25


+ Lên án, phê phán những hành vi thiếu tự chủ,hay a dua, ba phải,
ngả nghiêng theo những áp lực tiêu cực.

0,25

(Căn cứ vào mức độ liên hệ hợp lí để cho điểm)
Câu 6

Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:

(5,0 đ) * Khái niệm dân chủ và kỉ luật
- Dân chủ là mọi người được làm chủ công việc của tập thể và xã hội,
mọi người phải được biết, được cùng tham gia bàn bạc, góp phần thực
hiện, giám sát những công việc chung của tập thể và xã hội có liên
quan đến mọi người, đến cộng đồng và đất nước.

0.5

Ví dụ: Mọi người dân trong làng đang tham dự cuộc họp bàn về kế
hoạch xây dựng đường giao thơng nơng thơn nơi mình cư trú..

0,25

- Kỉ luật là những quy định chung của cộng đồng, của một tổ chức xã
hội, nhằm tạo ra sự thống nhất hành động để đạt chất lượng, hiệu quả
trong công việc vì mục tiêu chung.

0.5

Ví dụ: Nhà trường quy định học sinh phải đi học đầy đủ, đúng giờ

0,25

* Mối quan hệ giữa dân chủ và kỉ luật:
- Mối quan hề giữa dân chủ và kỉ luật là mối quan hệ hai chiều, thể
hiện: Kỉ luật là điều kiện đảm bảo cho dân chủ thực hiện có hiệu
quả, dân chủ phải đảm bảo tính kỉ luật

0.75

* Ý nghĩa của dân chủ và kỉ luật:
- Thực hiện tốt dân chủ và kỉ luật sẽ tạo ra sự thống nhất cao về 0.75
nhận thức, ý chí và hành động của các thành viên trong tập thể, tạo
điều kiện để xây dựng mối quan hệ xã hội tốt đẹp, nâng cao chất
lượng hệu quả học tập, lao động, hoạt động xã hội.

* Để thực hiện tốt dân chủ và kỷ luật trong nhà trường, học sinh
chúng ta cần phải:
- Biết thực hiện quyền dân chủ và chấp hành tốt kỉ luật của tập thể 0.5
cụ thể là: Tham gia xây dựng nội quy trường, lớp; bầu chọn cán bộ
lớp, cán bộ Đoàn, Đội; tham gia ý kiến về nội dung và hình thức
hoạt động tập thể; đóng góp ý kiến xây dựng tập thể lớp, trường;
- Biết tôn trọng và thực hiện tốt mọi nội quy của trường, lớp, Điều lệ 0,25
của Đội, Đoàn và các quy định chung ở địa phương như: đi học đầy
đủ , đúng giờ, kính Thầy mến bạn, chú ý nghe thầy cô giảng bài,
tham gia các hoạt động thiếu niên ở thơn xóm,…
- Lên án, phê phán những hành vi thiếu dân chủ, vi phạm kỉ luật 0,25
như: nội quy của lớp khơng thơng qua thảo luận đóng góp ý kiến của
tập thể mà do lớp trưởng tự đề ra; sử dụng tài liệu trong thi cử,...


* dân chủ và kỉ luật là sức mạnh của tập thể vì :
Trong tập thể đảm bảo dân chủ mọi người sẽ thể hiện và phát huy 1,0
tiềm năng trí tuệ của mình để đóng góp vào cơng việc chung của tập
thể. Dân chủ tức là mọi người sẽ được biết, bàn bạc,tham gia, thống
nhất hành động một các tự giác tạo nên khối đoàn kết trong tập thể.
Kỉ luật sẽ tạo nên tính thống nhất trong tập thể đồng thời nó sẽ đảm
bảo cho dân chủ thực hiện có hiệu quả. Như vậy dân chủ và kỉ luật
sẽ giúp cho tập thể ln đồn kết, thống nhất, đạt hiệu quả cao trong
công việc.Ngược lại một tập thể không đảm bảo dân chủ và kỉ luật
thì sẽ dễ mất đồn kết, khơng thống nhất, thất bại trong cơng việc.
(Căn cứ vào mức độ giải thích cơ bản hợp lí để cho điểm)
Câu 7
(3,0 đ)

Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:

a. Hành vi của N là sai trái là vi phạm pháp luật.

0,25

- N đã có những hành vi vi phạm các quy định của pháp luật về
phòng chống tệ nạn xã hội. Theo quy định của Pháp luật trẻ em
không được đánh bạc, uống rượu, hút thuốc và dùng chât kích thích
có hại cho sức khỏe. Như vậy N đánh bạc là vi phạm Pháp luật.

0,5

- N cịn có hành vi xâm phạm quyền sở hữu tài sản của Công dân
và không tôn trọng tài sản của người khác cụ thể: Ăn trộm tiền của
hàng xóm, mượn xe cầm cố, khất lần khất lượt không trả. Theo quy
định Công dân không được xâm phạm tài sản của người khác, khi
mượn phải giữ gìn cẩn thận sử dụng xong phải trả lại cho chủ sở
hữu. N trộm tiền của người khác và N mượn xe rồi đem đi cầm cố là
xâm phạm quyền sở hữu tài sản của công dân, là vi phạm pháp luật.

0,75

b. Nếu em là H em sẽ giải thích cho N hiểu về tác hại của tệ nạn xã
hội, những quy định của pháp luật về phòng chống tệ nạn xã hội và
nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác, khuyên N tránh xa tệ cờ
bạc sống giản dị lành mạnh, chăm chỉ học tập đồng thời báo cho cô
giáo, người lớn biết về vụ việc của N để lấy lại chiếc xe và giúp N
sống tốt hơn.

1.0

c. Bài học sâu sắc nhất em rút ra từ tình huống trên là:
Tệ nạn xã hội rất nguy hiểm, sa vào tệ nạn xã hội là con đường dẫn
đến tội phạm và nhất định khơng được để mình sa vào các tệ nạn
xã hội. (HS có thể đưa ra nhiều bài bọc nhưng nhất thiết phải đảm
bảo được ý này thì mới cho tối đa điểm)

0,5


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THANH HĨA

ĐỀ THI ĐỀ XUẤT

KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2019 - 2020

Môn thi: GDCD - LỚP 9
Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
(Đề thi gồm có 01 trang, 07 câu)

Câu 1 (2.0điểm).
Ý nghĩa của Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em? Bản thân trẻ em phải làm gì để thực
hiện quyền của Cơng ước Liên hợp quốc?
Câu 2 (3.0 điểm).
Trình bày bổn phận của trẻ em trong gia đình, nhà trường và xã hội ? Gia đình, nhà nước và xã
hội có trách nhiệm gì trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ em?
Câu 3. (2.0điểm).
Em hãy cho biết những biểu hiện của hành vi không tôn trọng lẽ phải mà các em thấy trong cuộc sống
hàng ngày. Từ đó rút ra khái niệm: “Tơn trọng lẽ phải” và ý nghĩa của nó trong cuộc sống?

Câu 4 (3.0điểm).
Thế nào là tài sản nhà nước và lợi ích cơng cộng ?Cơng dân có nghĩa vụ tơn trọng và bảo vệ tài
sản nhà nước và lợi ích cơng cộng như thế nào? Là công dân - học sinh, em cần làm gì để thực hiện
tốt nghĩa vụ của mình?
Câu 5 (3.0 điểm).
Nêu 4 biểu hiện của năng suất, chất lượng, hiệu quả trong lĩnh vực giáo dục ở các nhà trường?
Ý nghĩa của làm việc có năng suất, chất lượng, hiệu quả? Các yếu tố cần thiết để làm việc có năng
suất, chất lượng hiệu quả? Theo em, một người học sinh cần phải làm gì để học tập có năng suất,
chất lượng, hiệu quả?
Câu 6 (4.0 điểm).
Hơn nhân là gì? Trình bày những quy định của pháp luật nước ta về hôn nhân? Công dân, học
sinh cần phải làm gì để thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ trong hơn nhân?
Câu 7 (3.0 điểm). Bài tập tình huống
Chị An kinh doanh điện tử. đến kỳ hạn đóng thuế nhưng chị dây dưa khơng chịu đóng.
a. Em có nhận xét gì về việc làm của chị An?
b. Em hiểu gì về quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế ?

Hết
Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm
Họ tên thí sinh........................................................................... Số BD..................
Giám thị số 01....................................... Giám thị số 02..........................................


SỞ GD & ĐT THANH HĨA

KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
NĂM HỌC 209 - 2020

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN GDCD

( Hướng dẫn chấm gồm 07 câu, 4 trang )
Câu

Nội dung

Điểm

* Ý nghĩa của Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em?
- Đối với trẻ em: trẻ em được sống hạnh phúc, được yêu thương, chăm
sóc, dạy dỗ, do đó được phát triển đầy đủ.
- Đối với thế giới: trẻ em là chủ nhân của thế giới tương lai, trẻ em
được phát triển đầy đủ sẽ xây dựng nên một thế giới tương lai tốt đẹp,
văn minh, tiến bộ.
Câu 1
2.0 điểm

0.25 điểm
0.25 điểm

* Bản thân trẻ em phải làm gì để thực hiện quyền của Cơng ước Liên hợp quốc?
- Biết nhận xét, đánh giá việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em
ở bản thân và bạn bè.
- Biết thực hiện quyền và bổn phận của bản thân. Biết bảo vệ quyền
của mình trong mọi trường hợ, tình huống.
- Tơn trọng quyền của mình và của mọi người: bảo vệ quyền của mình
khơng cho người khác xâm phạm, đồng thời khơng xâm phạm quyền
của người khác…
Lấy ví dụ 3 lý kiến trên

0.25 điểm

0.25 điểm
0.25 điểm
0.75 điểm

Bổn phận của trẻ em trong gia đình, nhà trường và xã hội:
+ Đối với gia đình: u q, kính trọng, hiếu thảo với ơng bà, cha mẹ,
giúp đỡ gia đình làm những việc vừa sức của mình.
+ Đối với nhà trường: chăm chỉ học tập, kính trọng thầy cơ giáo, đồn
kết với bạn bè.
+ Đối với xã hội: sống có đạo đức, tơn trọng pháp luật, tơn trọng và
giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc; yêu quê hương, đất nước, yêu đồng
bào, có ý thức xây dựng Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và đoàn
kết quốc tế.

0.5 điểm
0.5 điểm
0.5 điểm

Trách nhiệm của gia đình, Nhà nước và xã hội trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ em
Câu 2
3.0 điểm

+ Gia đình là người chịu trách nhiệm trước tiên trong việc tạo điều
kiện tốt nhất cho sự phát triển của trẻ em.
+ Nhà nước và xã hội tạo mọi điều kiện tốt nhất để bảo vệ quyền lợi
của trẻ em, chăm sóc, giáo dục và bồi dưỡng các em trở thành người
cơng dân có ích cho đất nước.

0.75 điểm
0.75 điểm

Những biểu hiện của hành vi không tôn trọng lẽ phải trong cuộc sống:
Câu 3
2.0 điểm

+ Không chấp hành tốt mọi nội quy nơi mình sống, làm việc, học tập....
+ Tránh tham gia vào những việc không liên quan đến mình......
+ Gió chiều nào che chiều ấy, cố gắng khơng làm mất lịng ai....

0.25 điểm
0.25 điểm
0.25 điểm


Khái niệm “Tôn trọng lẽ phải”
+ Lẽ phải là những điều được coi là đúng đắn, phù hợp với đạo lý và
lợi ích chung của xã hội.
+ Tơn trọng lẽ phải là công nhận, ủng hộ, tuân theo và bảo vệ những
điều đúng đắn, biết điều chỉnh suy nghĩ, hành vi của mình theo hướng
tích cực, khơng chấp nhận và không làm những việc sai trái.
+ Tôn trọng lẽ phải giúp mọi người có cách ứng xử phù hợp, làm lành
mạnh các mối quan hệ xã hội, góp phần thúc đẩy xã hội ổn định và
phát triển.

0.25 điểm
0.25 điểm

0.25 điểm

Học sinh rút ra ý nghĩa..... (tùy từng cách làm của HS, cơ bản đáp ứng nội dung sau:

Hình thành nhân cách tốt đẹp.
Có cách ứng xử phù hợp.
Làm cho quan hệ XH lành mạnh và phát triển.

0.5 điểm

Khái niệm
- Tài sản của Nhà nước gồm đất đai, rừng núi, sông hồ, nguồn nước, tài
nguyên trong lòng đất, nguồn lợi ở vùng biển, thềm lục địa, vùng trời,
phần vốn và tài sản do Nhà nước đầu tư vào các xí nghiệp, cơng trình
thuộc các ngành kinh tế, văn hóa, xã hội....cùng các tài sản mà pháp
luật quy định là của Nhà nước đều thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước
chịu trách nhiệm quản lí.
Lợi ích cơng cộng là những lợi ích chung dành cho mọi người và xã
hội. Tài sản nhà nước và lợi ích cơng cộng là cơ sở vật chất của xã hội
để phát triển kinh tế đất nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần
của nhân dân.
Câu 4
3.0 điểm

0.5 điểm

0.5 điểm

Cơng dân có nghĩa vụ tôn trọng và bảo vệ tài sản nhà nước và lợi ích cơng cộng
- Khơng được xâm phạm ( lấn chiếm, phá hoại hoặc sử dụng vài mục
đích cá nhân) tài sản của Nhà nước và lợi ích cơng cộng.
- Khi được Nhà nước giao quản lí, sử dụng tài sản nhà nước phải bảo
quản, giữ gìn, sử dụng tiết kiệm có hiệu quả, khơng tham ơ, lãng phí

0.5 điểm
0.5 điểm

Trách nhiệm
- Hiểu, nhận thức đúng về tài sản của Nhà nước và lợi ích cơng cộng
- Có thái độ đúng đắn trong việc bảo vệ tài sản và lợi ích công cộng
- Tham gia quản lí và sử dụng tài sản Nhà nước và lợi ích cơng cộng,
tiết kiệm có hiệu quả
- Kiên quyết đấu tranh với những hành vi xâm phạm tài sản nhà nước
và lợi ích cơng cộng
Câu 5
3.0 điểm

0.25 điểm
0.25 điểm
0.25 điểm
0.25 điểm

Biểu hiện: 4 biểu hiện của năng suất, chất lượng, hiệu quả trong lĩnh vực giáo dục ở
các nhà trường (HS nêu biểu hiện phù hợp)
- Thi đua dạy tốt, học tốt.
- Giáo viên đổi mới phương pháp dạy học phát huy tính tích cực chủ

0.25 điểm


động của học sinh.
- Đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.
- Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và quản lí giáo dục.

0.25 điểm
0.25 điểm
0.25 điểm

Ý nghĩa của làm việc có năng suất, chất lượng, hiệu quả
- Làm việc có năng suất, chất lượng, hiệu quả giúp nâng cao chất
lượng cuộc sống cá nhân, gia đình và xã hội bởi vì: Tạo ra được nhiều
sản phẩm tốt, có chất lượng trong một thời gian ngắn sẽ thúc đẩy kinh
tế - xã hội phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được
nâng cao. Đồng thời, bản thân người lao động sẽ thấy hạnh phúc, tự
hào vì thành quả lao động của mình và họ sẽ có thu nhập cao, nâng cao
chất lượng cuộc sống gia đình.
- Các yếu tố cần thiết để làm việc có năng suất, chất lượng, hiệu quả:
tay nghề cao, sức khỏe tốt, lao động tự giác, tuân theo kỉ luật lao động
và luôn năng động, sáng tạo.

0.5 điểm

0.5 điểm

Việc làm của học sinh
- Học tập và rèn luyện ý thức kỉ luật tốt
- Ln siêng năng, chịu khó, tự học, tự tìm tịi và sáng tạo trong học
tập (đổi mới cách học, tìm ra cách giải quyết khác nhau khi làm bài
tập...)
- Có lối sống lành mạnh, tránh xa các tệ nạn xã hội
- Có ý chí nghị lực, tự lực, khơng dựa dẫm vào người khác

0.25 điểm
0.25 điểm

0.25 điểm
0.25 điểm

Khái niệm
Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên nguyên
tắc bình đẳng, tự nguyện, được nhà nước thừa nhận, nhằm chung sống
lâu dài và xây dựng một gia đình hịa thuận, hạnh phúc.

0.5 điểm

Những quy định của pháp luật nước ta về hôn nhân

Câu 6
4.0 điểm

- Những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở Việt Nam hiện nay:
+ Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng,vợ chồng bình
đẳng. + Hơn nhân giữa công dân Việt Nam thuộc các dân tộc, các tôn
giáo, giữa người theo tôn giáo với người không theo tơn giáo, giữa cơng
dân Việt Nam với người nước ngồi được tôn trọng và được pháp luật
bảo vệ.
+ Vợ chồng có nghĩa vụ thực hiện chính sách dân số và kế hoạch hóa
gia đình.
- Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong hôn nhân:
+ Nam từ 20 tuổi trở lên, nữ từ 18 tuổi trở lên mới được kết hôn. Việc
kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định và phải được đăng kí tại cơ
quan nhà nước có thẩm quyền.
+ Cấm kết hơn trong những trường hợp người đang có vợ hoặc đang có
chồng; người mất năng lực hành vi dân sự; giữa những người cùng
dòng máu về trực hệ; giữa những người có dịng họ trong phạm vi ba

0.25 điểm
0.5 điểm

0.25 điểm

0.5 điểm

0.75 điểm


đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi, bố chồng với con dâu, mẹ vợ với
con rể, bố dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
giữa những người cùng giới tính.
+ Vợ chồng bình đẳng với nhau, có nghĩa vụ và quyền ngang nhau về
mọi mặt trong gia đình. Vợ, chồng phải tơn trọng danh dự, nhân phẩm
và nghề nghiệp của nhau.

0.5 điểm

Trách nhiệm của công dân là học sinh
Công dân, học sinh cần phải có thái độ thận trọng, nghiêm túc trong
tình u và hôn nhân, không vi phạm quy định của pháp luật về hôn
nhân...

0.75 điểm

Nhận xét
Việc làm của chị An là sai, chị đã vị phạm pháp luật về nghĩa vụ đóng
thuế

0.5 điểm

Quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế

Câu 7
3.0 điểm

- Kinh doanh là hoạt động sản xuất, dịch vụ và trao đổi hàng hóa nhằm
mục đích thu lợi nhuận.
- Quyền tự do kinh doanh là quyền của công dân được lựa chọn hình
thức, tổ chức kinh tế, ngành nghề và quy mô kinh doanh.
- Tuy nhiên, người kinh doanh phải tuân thủ quy định của pháp luật và
sự quản lý của nhà nước như kê khai đúng số vốn …
- Thuế là một phần thu nhập của công dân và tổ chức kinh tế nộp vào
ngân sách nhà nước để chi tiêu cho công chung như an ninh quốc
phịng …
- Thuế có tác dụng ổn định thị trường, điều chỉnh cơ cấu kinh tế, góp
phần đảm bảo phát triển kinh thế theo định hướng của nhà nước
- Công dân phải tuân thủ đúng quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ
đóng thuế, góp phần phát triển kinh tế đất nước, làm cho dân giàu,
nước mạnh.

HẾT

0.25 điểm
0.25 điểm
0.5 điểm
0.5 điểm
0.5 điểm

0.5 điểm


PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TĨNH GIA
ĐỀ CHÍNH
THỨC

ĐỀ KHẢO SÁT ĐỘI TUYỂN HS GIỎI CẤP TỈNH

Năm học 2019 - 2020
Môn: GDCD 9 - Bài số 2
Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)

Câu 1 (2 điểm) :
Hãy nêu những quy định của pháp luật đối với người đi bộ, đi xe đạp, quy định đối
với trẻ em? Trách nhiệm của học sinh trong việc thực hiện trật tự an tồn giao thơng?
Câu 2 (3 điểm):
Thế nào là quyền tự do tín ngưỡng tơn giáo? Phân biệt quyền tự do tín ngưỡng tơn
giáo với mê tín dị đoan? Cho ví dụ? Học sinh cần có thái độ, hành vi gì để góp phần làm
cho quyền tự do tín ngưỡng tơn giáo ln bảo đảm theo pháp luật?
Câu 3 (2 điểm):
Tôn trọng và học hỏi các dân tộc khác là gì ? Biểu hiện của sự tơn trọng học hỏi các
dân tộc khác? Trách nhiệm của công dân – học sinh trong việc tôn trọng học hỏi các dân
tộc khác?
Câu 4 (3 điểm):
Pháp luật là gì? Trình bày đặc điểm, bản chất và vai trò của pháp luật nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam? Trách nhiệm của công dân - học sinh trong việc sống, học
tập làm việc theo Hiến pháp và pháp luật?
Câu 5 (3 điểm):

Thế nào là làm việc có năng xuất, chất lượng, hiệu quả? Ý nghĩa của làm việc năng
xuất, chất lượng, hiệu quả? Người lao động nói chung và HS nói riêng phải làm gì để làm
việc năng xuất chất lượng hiệu quả?
Câu 6 (4 điểm):
Vì sao lao động vừa quyền vừa là nghĩa vụ của công dân? Nhà nước đã có những
biện pháp gì để đảm bảo quyền và nghĩa vụ lao động của công dân? Pháp luật quy định
như thế nào về sử dụng lao động trẻ em? Bản thân em đã thực hiện quyền và nghĩa vụ này
như thế nào?
Câu 7 (3 điểm). Bài tập tình huống:
B 14 tuổi mượn xe máy 125 phân khối rủ D đi chơi, lạng lách, đánh võng trên
đường phố. Qua ngã tư gặp đèn đỏ, B khơng dừng lại mà phóng vụt qua và gây ra va quệt
vào người đi xe đạp đang đi đúng phần đường của mình, làm hỏng xe đạp và gây thương
tích nhẹ cho người đó.
Câu hỏi:
a. Em nhận xét gì về hành vi của B?
b. B đã vi phạm pháp luật nào và mắc những lỗi gì?
c. Trách nhiệm của B về hành vi của mình?
d. Nếu em là D khi được B rủ đi chơi em sẽ làm gì?