trang giang

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.49 MB, 50 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tràng giang

Huy Cận

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

I. Kh

ái quát về tác giả tác phẩm

.

H

ãy cho biết phần tiểu dẫn trình
 bày mấy nội dung đó là

những nội dung nào

?

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

T

ác giả Huy Cận Khái quát về sự nghiệp thơ văn

c

ủa HC

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

1. Tác giả.

* Cuộc đời.

- Họ tên đầy đủ: Cù Huy Cận ( 1919 – 2005 )

- Xuất thân: Trong một gia đình nhà nho nghèo gốc

nơng dân .

- Là nhà văn sớm giác ngộ và đi theo cách mạng

Nêu khái quát

về cuộc đời tác giả Huy Cận?

- Quê quán: Làng Ân Phú – Hương Sơn- Hà

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5></div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

*

T

ác phẩm tiêu biểu

.

- Trước cách mạng:

Lửa thiêng

(1940), vũ trụ ca (1942)…

- Sau cách mạng:

Trời mỗi ngày lại

sáng (1958), đất nở hoa (1960), chiến

trường gần chiến trường xa (1973).

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

-

Hàm xúc, giàu suy tư triết lí

- Hiện đại mà vẫn giàu màu sắc cổ
điển.

=> L

à gương mặt tiêu biểu của thơ ca VN
hiện đại.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

2. Xu

ất xứ và hoàn cảnh sáng tác

- Xuất xứ

: Rút trong tập thơ “Lửa

thiêng” (1940)

- Hoàn cảnh sáng tác

: Năm1939, khi

Huy Cận cịn là sinh viên trường Cao

đẳng Canh nơng.

-

cảm hứng:

từ cảnh bờ bãi và sóng

nước sơng Hồng (bến Chèm)

Xu

ất xứ và hồn

cảnh sáng tác của

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

3. Đ

ọc diễn cảm :

Giọng nhẹ nhàng, ung dung, thư

thái, hơi chậm. Chú ý cách ngắt

nhịp 4/3; 2/2; 2/3 .

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp
Con thuyền xi mái nước song song 
Thuyền về nước lại sầu trăm ngả,

Củi một cành khơ lạc mấy dịng.

Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,

Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.
Nắng xuống, trời lên sâu chót vót
Sơng dài trời rộng bến cơ liêu.

Bèo dạt về đâu hàng nối hàng

Mênh mông không một chuyến đị ngang.

Khơng cầu gợi chút niềm thân mật.

Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng.

Lớp lớp mây cao đùn núi bạc

Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều xa,
Lịng q dợn dợn vời con nước

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11></div>
(12)<div class='page_container' data-page=12></div>
(13)<div class='page_container' data-page=13></div>
(14)<div class='page_container' data-page=14></div>
(15)<div class='page_container' data-page=15></div>
(16)<div class='page_container' data-page=16></div>
(17)<div class='page_container' data-page=17></div>
(18)<div class='page_container' data-page=18></div>
(19)<div class='page_container' data-page=19></div>
(20)<div class='page_container' data-page=20></div>
(21)<div class='page_container' data-page=21></div>
(22)<div class='page_container' data-page=22></div>
(23)<div class='page_container' data-page=23></div>
(24)<div class='page_container' data-page=24></div>
(25)<div class='page_container' data-page=25></div>
(26)<div class='page_container' data-page=26></div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

4. Th

ể thơ và b

ố cục :

- Th

ể thơ thất ngôn : 4 khổ/ bài. Mỗi khổ có 4 câu

Có thể xem 4 khổ thơ là 4 phần của bài

thơ ?

+ Khổ 1 :

Cảnh sóng gợn, thuyền trơi và

nỗi buồn điệp điệp.

+ Khổ 2 :

Cảnh cồn bến hoang vắng trong

nắng chiều bát ngát.

+ Khổ 3 :

Cảnh bèo trôi , cảnh bãi bờ

.

+ Khổ 4

:

Cảnh mây trời, sông nước gợi

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

1. Nhan đề.

-“

Tràng giang

”:

Là một từ ghép Hán

việt

“

Tràng giang

” nghĩa là con sông dài,

sông lớn. Nhan đề gợi sự mênh mông vô

tận.

Em hiểu như thế nào về 
nhan đề bài thơ?

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

2.Lời đề từ.

Nêu ý nghĩa lời đề từ?

“Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài”

- Mở ra không gian mênh mông, hoang vắng.

Mở ra cảm xúc của toàn bài thơ: mênh mang, u

hồi, khó định hướng.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp,

Con thuyền xuôi mái nước song song.

Thuyền về nước lại sầu trăm ngả;

Củi một cành khơ lạc mấy dịng

.

a/

Khổ 1:

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Khổ 1 vẽ nên những hình ảnh gì? 
Các hình ảnh ấy có điểm gì chung?

- Sóng gợn

: sóng nhỏ lăn tăn gợn lên vì gió nhẹ.

-

Buồn

điệp điệp

: Nỗi buồn triền miên trải dài

theo con sóng-

> Cách

d

ùng từ sáng tạo để hình

ảnh hoá một nỗi buồn lãng mạn

.

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

=> G

ợi cảm giác chia lìa.

-- Thuyền xuôi mái-> Gợi liên tưởng về một
thân phận nhỏ bé cơ đơn khơng hịa mình
được vào dịng đời.

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

Cành củi khơ Lạc mấy dịng

Chất liệu

hiện thực Trôi nổi, vô định

Thân phận, kiếp người 
nhỏ bé, mong manh bơ 
vơ, lạc loài

(

Vẻ hiện đại

)

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

Nghệ thuật tiểu đối sử dụng trong
câu 3, 4 có tác dụng gì?

Là sự đối lập giữa

+

Ý

t

và nhiều

Cái nhỏ bé bình dị với cái mênh mơng

=> Gợi nỗi buồn sâu sắc về sự chia lìa, cảm giác bơ

vơ lạc lõng

=>

Điểm chung:

tả cảnh sông nước tràng giang

bao la v

ơ định và rời rạc

, qua đó bộc lộ nỗi buồn

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

b/ Khổ 2

Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,

Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.
Nắng xuống trời lên sâu chót vót;
Sơng dài trời rộng bến cơ liêu.

Hình ảnh “cồn, gió” xuất hiện khiến

bức tranh tràng giang trở nên thế nào?

Hình ảnh: cồn nhỏ, gió đìu hiu -> càng

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Nhận xét về âm thanh trong
 khổ thơ?

Âm thanh: vãn chợ chiều

Là âm thanh giả định (đâu) : Tác giả mơ ước có một âm

thanh gợi niềm thân mật, gợi tình người cho dù đó là
tiếng chợ chiều đã vãn. Âm thanh đó khơng có, sự câm
nín của không gian càng rợn ngợp.

Câu 3,4

Nắng xuống / trời lên sâu chót vót;
Sơng dài / trời rộng / bến cô liêu.

+ Không gian đột ngột được mở rộng và đẩy cao.

+ Con người cảm nhận thấm thía cái nhỏ bé của mình
trước vũ trụ.

Hai câu thơ đầy chất tạo hình (hiện đại- mới mẻ)

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

=> khổ thơ ghi lại cảnh 
đất, trời, dịng sơng

mênh mơng, đẹp nhưng

vắng lặng, cô liêu,

đượm buồn. Con người 
trở nên bé nhỏ, rợn

ngợp trước thiên nhiên, 
vũ trụ rộng lớn và cảm 
thấy lạc loài giữa cái

mênh mông của đất trời, 
cái xa vắng của thời

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

c/ Khổ 3:

Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng,

Mênh mơng khơng một chuyến đị ngang.
Khơng cầu gợi chút niềm thân mật,

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

- Hình ảnh: “Bèo dạt – về đâu”

C

ảnh vật đựoc miêu tả có gì đáng 
chú ý? Chúng mang ý nghĩa gì?

+ Là hình ảnh

c

ó thực

+ câu hỏi “dạt về đâu” gợi liên tưởng về con người muốn

hòa nhập vào cộng đồng để giải tỏa cô đơn, nhưng thất
vọng .

+ Đò ngang, cầu: bị phủ định bởi từ “khơng”

Nhấn mạnh khơng có phương tiện giúp người qua sơng, khơng

có kiện điều để con người gần gũi nhau

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

-

T

âm trạng

buồn trước cảnh vật m

ênh

mông trống vắng, Khao khát được giao cảm 
hồ hợp

-> T

ình u

q hương đất nước

được thể hiện kín đáo.

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

d/

Khổ 4:

Lớp lớp mây cao đùn núi bạc,

Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa.
Lịng q dợn dợn vời con nước,

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

- Hình ảnh: mây, trời, cánh chim

Hình ảnh mây trời, cánh chim

gợi điều gì?

B

ầu tròi cao với những lớp mây trắng mang một vẻ đẹp hùng
vĩ

Cánh chim nh

ỏ

nghiêng cánh đổ hồng hơn xuống

Tràng giang

đối lập với bầu trời hùng vĩ cao rộng tôn
thêm vẻ đẹp của cả hai

.

=>

Nh

ững hình ảnh đậm màu sắc cổ điiển nhưng cũng rất
mới mẻ hiện đại.

- Hai câu cuối: Liên hệ với ý thơ của Thôi Hiệu,

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

Nhật mộ hương quan hà xứ thị

Yên ba giang thượng sử nhân sầu.

Lịng q dợn dợn vời con nước

Khơng khói hồng hơn cũng nhớ

nhà.

Lí do 
gợi nhớ

Khơng có lí 
do của Thơi 
Hiệu.

So sánh với thơ THƠI HiỆU

Có lí do tỏa 
ra từ cõi

lịng.

Nỗi nhớ của 
một hồn

buồn cơ hồ 
không biết 
đến ngoại 
cảnh

Nỗi nhớ thường trực, da 
diết khôn nguôi.

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

Huy Cận cho rằng”Lúc ấy ông buồn hơn Thôi Hiệu 
xưa” vì Thơi Hiệu thì phải có khói sóng ; cịn Huy 
Cận thì chẳng cần có chút “n ba ”nào cũng đã 
nhớ nhà.

=> Ý thơ có sự kế thừa phong vị thơ Đường nhưng
vẫn mang nét riêng của Huy Cận.

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

Tại sao Huy Cận lại có

tâm trạng như vậy?

- Nguyên nhân nỗi buồn:

+ Là nỗi buồn phổ biến mang tính chất thời đại trong
thơ ca lãng mạn trước cách mạng tháng 8.

+ Là tâm trạng của một người có ý thức, nhiệt huyết
với đời, yêu nước.

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

III/ Tổng kết và luyện tập

1. GHI NHỚ

( SGK).

2. H

ướng dẫn

LUYỆN TẬP:

a/ Sự kết hợp giữa yếu tố cổ điển và hiện đại

của bài thơ

( tổ 1+ 2).

b/ Cách cảm nhận về không gian- thời gian

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

* Câu 1

Yếu tố cổ điển Yếu tố hiện đại

- Thể thất ngơn, 4 khổ 
thơ như bức tứ bình tả 
cảnh ngụ tình.

-

Sử dụng nhiều từ Hán 
Việt, nhiều thi liệu

truyền thống.

-

Hàm súc, cô đọng, tao 
nhã cao sâu, khái quát.

-

Hình ảnh ước lệ, 
tượng trưng.

-

Nỗi buồn sầu cô đơn

nhưng lại bâng khuâng 
man mác - nỗi buồn thời 
đại.

-

Cảnh vật gần gũi , thân 
thuộc .

-

Trực tiếp thể hiện cái Tôi 
cơ đơn trước vũ trụ , lịng 
u q hương đất nước 
thầm kín, tha thiết.

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

* Câu 2

-

Cách cảm nhận không gian - thời gian khái

quát, nâng lên tầm triết lý :

+ Không gian đa chiều: dài - rộng- sâu -cao.
+ Thời gian : từ cụ thể thành vĩnh hằng, kết

hợp với không gian thành khơng thời

gian : dịng tràng giang trơi trong không 
gian, thời gian, miên man, mãi mãi, vô

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

BµI TËP VỊ NHµ

Xn Diệu:

“

Tràng giang

là bài thơ ca hát

non sông, đất nước, do đó, dọn đường

cho lịng u giang sơn, Tổ quốc”.

Sóng Hồng

(nhà thơ, nhà cách mạng):

“

Mỗi lần vượt sông Hồng tơi lại nhớ đến

bài

Tràng giang”

B»ng hiĨu biết của mình về bài thơ

Tràng

giang

, em h y giải thích vì sao các tác giả

Ã

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

Củng cố- dặn dò.

- Qua bài thơ thấy được vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên
có màu sắc vừa cổ điển vừa hiện đại gần gũi.

- Cảm nhận được nỗi sầu nhân thế, nỗi buồn mênh mang
trước vũ trụ rộng lớn, tâm trạng cô đơn, niềm khát khao
hịa nhập với cuộc đời và tình cảm đối với quê hương đất
nước.

* Dặn dò

+ Học thuộc bài thơ

+ Phát biểu suy nghĩ cách hiểu, cách đánh giá về bài thơ.

Hoàn thiện các bài tập.

</div>

trang giang

<b>Tràng giang</b>

<i><b> </b></i>

<i><b>Huy Cận</b></i>

<b>I. Kh</b>

<b>ái quát về tác giả tác phẩm</b>

<b>.</b>

<b>H</b>

<b>?</b>

T

<sub>c</sub>

<b>1. Tác giả.</b>

<b> * Cuộc đời.</b>

- Là nhà văn sớm giác ngộ và đi theo cách mạng

<b>Nêu khái quát</b>

<b> về cuộc đời tác giả Huy Cận?</b>

<b>* </b>

<b>T</b>

<b>ác phẩm tiêu biểu</b>

<b>.</b>

- Trước cách mạng:

Lửa thiêng

(1940), vũ trụ ca (1942)…

- Sau cách mạng:

Trời mỗi ngày lại

sáng (1958), đất nở hoa (1960), chiến

trường gần chiến trường xa (1973).

-

=> L

<b>2. Xu</b>

<b>- Xuất xứ</b>

<b>: Rút trong tập thơ “Lửa </b>

<b>thiêng” (1940)</b>

<b>- Hoàn cảnh sáng tác</b>

<b>: Năm1939, khi </b>

<b>Huy Cận cịn là sinh viên trường Cao </b>

<b>đẳng Canh nơng.</b>

<b>- </b>

<b>cảm hứng: </b>

<b>từ cảnh bờ bãi và sóng </b>

<b>nước sơng Hồng (bến Chèm)</b>

<i><b>Xu</b></i>

<i><b>ất xứ và hồn </b></i>

<i><b>cảnh sáng tác của </b></i>

3.

<b>Đ</b>

ọc diễn cảm :

<b> Giọng nhẹ nhàng, ung dung, thư </b>

<b>thái, hơi chậm. Chú ý cách ngắt </b>

<b>nhịp 4/3; 2/2; 2/3 .</b>

<b>4. Th</b>

<b>ố cục : </b>

<b>- Th</b>

<b> </b>

<b>Có thể xem 4 khổ thơ là 4 phần của bài </b>

<b>thơ ? </b>

<b> </b>

<b>+ Khổ 1 :</b>

<b>Cảnh sóng gợn, thuyền trơi và </b>

<b>nỗi buồn điệp điệp.</b>

<b> </b>

<b>+ Khổ 2 :</b>

<b>Cảnh cồn bến hoang vắng trong </b>

<b>nắng chiều bát ngát.</b>

<b> </b>

<b>+ Khổ 3 :</b>

<b>Cảnh bèo trôi , cảnh bãi bờ</b>

<b> .</b>

<b> </b>

<b>+ Khổ 4</b>

<b>:</b>

<b>Cảnh mây trời, sông nước gợi </b>

<b>1. Nhan đề.</b>

<i><b>Tràng giang</b></i>

”:

Là một từ ghép Hán

việt

“

<i><b>Tràng giang</b></i>

” nghĩa là con sông dài,