Giới thiệu về công nghệ thông tin và truyền thông Bài 4. Máy tính có những phần mềm nào?

Giới thiệu về công nghệ
thông tin và truyền thông
Bài 4. Máy tính có những phần mềm
nào?

UNESCO EIPICT Module 1. Bài 4

1


Đặt vấn đề
■

■
■

Một hệ thống máy tính thường bao
gồm phần cứng và phần mềm
Phần cứng là các thành phần vật lý.
Phần mềm là các tập lệnh cho máy
tính thực hiện. Khơng có phần mềm,
máy tính sẽ khơng thể thực hiện
được các nhiệm vụ của mình.

UNESCO EIPICT Module 1. Bài 4

2


Phạm vi
■

■
■
■

■

■

Phần mềm là gì?
Có hai loại phần mềm nào?
Thế nào là lập trình?
Virus là gì và bạn cần đối phó với nó
thế nào?
Máy tính làm việc thế nào với các bộ
ký tự khác nhau?
Những khuynh hướng chung về phát
triển phần mềm?
UNESCO EIPICT Modu

3


Mục tiêu
Kết thúc bài học, học viên sẽ có khả năng:
■ Xác định các chức năng của phần mềm
trong một máy tính
■ Phân biệt hệ điều hành với chương trình
ứng dụng
■ Liệt kê các loại hệ điều hành và phần mềm
ứng dụng

■ Xác định các ngơn ngữ lập trình
■ Nhận biết và tránh virus máy tính
■ So sánh các bộ ký tự khác nhau
■ Có nhận thức về các khuynh hướng chung
về phát triển phần mềm
UNESCO EIPICT Modu

4


Có các loại phần mềm
nào?
Có hai tập hợp lệnh mà một máy tính
cần tuân theo:
■ Các lệnh chung: Phần mềm hệ thống
và hệ điều hành như DOS, Windows,
Unix, và Mac OS
■ Các lệnh đặc trưng: Phần mềm ứng
dụng như dùng trong xử lý văn bản,
bảng tính hay quản trị thư viện
UNESCO EIPICT Modu

5


Hệ điều hành
■

■

Một tập hợp có tổ chức các chương
trình hệ thống dùng như một giao diện
giữa người dùng hay ứng dụng với
máy tính
Nó quản ký các tài ngun phần cứng:
◆ Quản

lý CPU để chia sẻ thời gian thực
hiện các quá trình
◆ Quản lý bộ nhớ để cung cấp tài nguyên bộ
nhớ một cách linh động
◆ Quản lý vào/ra để điều khiển các thiết bị
đọc/ghi
UNESCO EIPICT Modu

6


Hệ điều hành đĩa (DOS)
■

■

Hệ điều hành (HĐH) đĩa là một từ
chung chỉ bất kỳ HĐH nào được nạp
từ đĩa khi máy tính khởi động hay khởi
động lại
Đó khơng là HĐH thân thiện người
dùng vì người dùng phải nhớ các lệnh
và ra lệnh bằng cách gõ từng dòng,

gọi là giao diện dịng lệnh. Ngày nay
rất ít người sử dụng DOS.
UNESCO EIPICT Modu

7


Microsoft Windows
■

■

Một giao diện đồ họa (GUI) ban đầu
chạy dưới DOS (Windows 3.x) cho
phép đa nhiệm hay khả năng chạy
đồng thời nhiều chương trình.
Các phiên bản hiện nay là Windows
98, Windows Me and Windows 2000.

UNESCO EIPICT Modu

8


Các hệ điều hành khác
■
■
■
■

■

IBM OS/2
Macintosh OS
UNIX và các phiên bản - SCO Unix
Linux và các phiên bản ( HĐH nguồn
mở)
Các HĐH có bản quyền khác
UNESCO EIPICT Modu

9


Các tiện ích
■

Loại phần mềm hệ thống thứ 2 là các
chương trình tiện ích. Các tiện ích
được sử dụng để hỗ trợ các phần
mềm khác như HĐH và các ứng
dụng. Sau đây là tổng quan các loại
tiện ích
Phần mềm nén dữ liệu
◆ Công cụ quản lý đĩa
◆ Phần mềm chống virus
◆

UNESCO EIPICT Modu

10

Các phần mềm ứng dụng
Một tập hợp các lệnh được thiết kế
để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể.
Các loại phần mềm phụ thuộc vào
ứng dụng của chúng:
◆ Phần mềm văn phịng thơng
thường
◆ Phần mềm quản trị kinh doanh
◆ Phần mềm chuyên dụng
◆ Các phần mềm khác
UNESCO EIPICT Modu

11


Phần mềm văn phịng thơng
thường
■
■
■

■
■
■

Xử lý văn bản --MS Word, Open Office
Bảng tính--Excel
Các hệ quản trị cơ sở dữ liệu - MS Access,

Oracle
Trình bày - Power Point
Xuất bản - Adobe PageMaker
Đồ họa/ hình ảnh - Corel Draw, Adobe
Photoshop
UNESCO EIPICT Modu

12


Phần mềm chuyên dụng
Phần mềm dùng cho các ứng dụng
đặc biệt gọi là phần mềm chuyên
dụng. Thí dụ:
◆ Quản

trị thư viện - Athena, Library
Solutions, Millenium
◆ Phần mềm kế toán
◆ Ứng dụng kỹ thuật
◆ Ứng dụng kiến trúc
◆ Phần mềm thống kê
UNESCO EIPICT Modu

13


Phần mềm quản trị thư
viện
■

■

Một chức năng: Chỉ thực hiện một
chức năng trong thư viện như biên
mục hay OPAC
Tích hợp: Có thể thực hiện tất cả hay
nhiều chức năng, sử dụng dữ liệu từ
một cơ sở dữ liệu duy nhất

UNESCO EIPICT Modu

14


Phần mềm nguồn mở
■

Phần mềm nguồn mở có rất nhiều
trên Internet. Có thể tải chúng về và
dùng miễn phí tùy theo điều kiện do
người phát triển đặt ra.Thí dụ
◆ LINUX
◆ Open Office
◆ phpMylibrary
◆ Greenstone
UNESCO EIPICT Modu

15

Virus máy tính là gì?
■

■

Nói chung virus máy tính được định
nghĩa là một chương trình hay một
mã truy cập mà người dùng không
biết, hoặc một hoạt động mà người
dùng không dự kiến, thường là làm
hỏng dữ liệu hay đôi khi làm hỏng cả
hệ thống đang hoạt động
Một số chuyên gia an ninh xác định
virus khác với sâu và Trojan.
UNESCO EIPICT Modu

16


Bạn bảo vệ máy tính và dữ
liệu của bạn thế nào?
■
■

Khỏi virus, sâu, và Trojan
Khỏi các nguyên nhân khác
◆ Sao lưu dữ liệu
◆ Sử dụng tường lửa

UNESCO EIPICT Modu

17


Các chương trình được
viết như thế nào?
Các ngơn ngữ lập trình được dùng để
viết các chương trình. Nhưng trước
khi các chương trình được viết cần
tiến hành phân tích hệ thống một
cách toàn diện

UNESCO EIPICT Modu

18


Một số khuynh hướng và
vấn đề trong phát triển phần
mềm
■
■

■
■
■
■
■

Ngôn ngữ
Các máy tính dùng bộ ký tự ở dạng mã nhị phân.
Các chữ viết khác nhau dùng các bộ ký tự khác
nhau
Thân thiện người dùng hơn
Kích thước lớn hơn do tinh vi hơn
Tùy biến cao hơn
Có khả năng trên Web cao hơn
Mở hơn
UNESCO EIPICT Modu

19