Hướng dẫn ôn thi kinh tế chính trị 6

HÛÚÁNG DÊỴN ƯN THI MƯN KINH TÏË CHĐNH TRÕ MẤC - LÏNIN

25

Lao àưång ca ngûúâi sẫn xët hâng hốa cố trịnh àưå thânh thẩo
khấc nhau. Nố àûúåc chia thânh hai loẩi: lao àưång giẫn àún lâ lao
àưång khưng cêìn rên luån, àâo tẩo vâ lao àưång phûác tẩp phẫi qua
quấ trịnh hổc têåp rên luån... Trong cng mưåt àún võ thúâi gian, lao
àưång phûác tẩp tẩo ra nhiïìu giấ trõ hún lao àưång giẫn àún.
Trong quấ trịnh trao àưíi hâng hốa, mổi lao àưång phûác tẩp àïìu
àûúåc quy thânh bưåi sưë ca lao àưång giẫn àún trung bịnh mưåt cấch
tûå phất trïn thõ trûúâng.
7. Tiïìn tïå xët hiïån nhû thïë nâo trong lõch sûã phất triïín ca sẫn
xët vâ trao àưíi hâng hốa? Bẫn chêët vâ chûác nùng ca tiïìn tïå?
1. Lõch sûã ra àúâi ca tiïìn tïå vâ bẫn chêët ca nố.
Tiïìn tïå xët hiïån lâ kïët quẫ ca quấ trịnh phất triïín ca sẫn
xët vâ trao àưíi hâng hốa, vâ cng lâ kïët quẫ ca quấ trịnh phất
triïín cấc hịnh thấi giấ trõ ca hâng hốa.
Hịnh thấi giấ trõ àêìu tiïn lâ hịnh thấi giẫn àún hay ngêỵu nhiïn.
Ngûúâi sẫn xët lâm ra sẫn phêím dng khưng hïët (nhû lc àûúåc
ma chùèng hẩn), thûâa ngêỵu nhiïn, àem trao àưíi vâ ngêỵu nhiïn
gùåp mưåt loẩi hâng hốa nâo àố; viïåc trao àưíi diïỵn ra theo mưåt t lïå
cng ngêỵu nhiïn vâ giẫn àún: hâng àưíi lêëy hâng.
Thđ d: aHA = bHB
ÚÃ hịnh thấi nây, hâng hốa thûá nhêët (aHA) biïíu hiïån giấ trõ ca
nố úã hâng hốa thûá hai (bHB), côn hâng hốa thûá hai àống vai trô lâ
vêåt ngang giấ.
Khi phên cưng lao àưång xậ hưåi phất triïín àïën mûác àưå nâo àố,
chng loẩi hâng hốa trao àưíi trïn thõ trûúâng nhiïìu hún, thị mưåt hâng
hốa cố thïë gùåp vâ trao àưíi vúái nhiïìu hâng hốa khấc.

PTS. NGUỴN VÙN HẪO

26

Thđ d:
aHA cố thïí trao àưíi vúái

bHB hóåc
cHC hóåc
dHD

Àố lâ hịnh thấi giấ trõ múã rưång.
Khi phên cưng lao àưång xậ hưåi phất triïín hún nûäa, lâm cho sẫn
xët hâng hốa cng phất triïín, trao àưíi hâng hốa trúã nïn thûúâng
xun vâ phưí biïën hún. Àïí cho sûå trao àưíi àûúåc thån lúåi, ngûúâi ta
chổn mưåt hâng hốa nâo àố lâm vêåt ngang giấ chung.
Thđ d:
aHA
bHB
cHC

cố thïí trao àưíi qua xHY

dHD
Àố lâ hịnh thấi chung ca giấ trõ. Vêåt ngang giấ chung cố thïí
trao àưíi trûåc tiïëp vúái mưåt hâng hốa bêët k. Nố trúã thânh mưi giúái,
thânh phûúng tiïån àïí trao àưíi. Khi sẫn xët vâ trao àưíi hâng hốa

phất triïín hún, thõ trûúâng àûúåc múã rưång, ngûúâi ta chổn bẩc vâ
vâng lâm vêåt ngang giấ chung lâ thån lúåi hún cẫ. Lc àố, hịnh
thûác tiïìn ca giấ trõ ra àúâi.
Khi bẩc vâ vâng cng àûúåc dng lâm chûác nùng tiïìn tïå thị chïë
àưå tiïìn tïå gổi lâ chïë àưå song kim. Khi chó côn vâng àưåc chiïëm vai
trô tiïìn tïå thị chïë àưå tiïìn tïå àûúåc gổi lâ chïë àưå bẫn võ vâng.
Khi tiïìn tïå xët hiïån, thïë giúái hâng hốa phên ra hai cûåc: mưåt
phđa, lâ cấc hâng hốa thưng thûúâng; mưåt phđa lâ hâng hốa àống vai
trô tiïìn tïå. Nhû vêåy, tiïìn tïå lâ mưåt loẩi hâng hốa àùåc biïåt, dng
lâm vêåt ngang giấ chung cho têët cẫ cấc hâng hốa, lâ sûå thïí hiïån
chung ca giấ trõ vâ lao àưång xậ hưåi, nố biïíu hiïån quan hïå sẫn
xët giûäa nhûäng ngûúâi sẫn xët hâng hốa do quấ trịnh phất triïín




HÛÚÁNG DÊỴN ƯN THI MƯN KINH TÏË CHĐNH TRÕ MẤC - LÏNIN

27

lêu dâi ca sẫn xët vâ trao àưíi hâng hốa tẩo ra. Àố lâ ngìn gưëc
vâ bẫn chêët ca tiïìn tïå.
2. Chûác nùng ca tiïìn tïå.
Tiïìn tïå cố nùm chûác nùng:
a) Thûúác ào giấ trõ
Tiïìn tïå lâm àûúåc thûúác ào giấ trõ vị bẫn thên nố cng lâ mưåt
hâng hốa, cng cố giấ trõ nhû cấc hâng hốa khấc. Àïí lâm àûúåc
thûúác ào giấ trõ, mưỵi qëc gia cố mưåt àún võ tiïìn tïå nhêët àõnh.
Giấ trõ ca mưỵi haõng hoỏa ỷỳồc biùớu hiùồn bựỗng mửồt sửở tiùỡn nhờởt
ừnh, àố lâ giấ cẫ ca hâng hốa.

Giấ trõ lâ cú súã ca giấ cẫ, nhûng do quan hïå cung cêìu, giấ cẫ cố
thïí lïn xëng xung quanh giấ trõ. Tuy vêåy, xết trong phẩm vi toân
xậ hưåi trong thúâi gian nhờởt ừnh thũ tửớng sửở giaỏ caó bựỗng tửớng sửở giấ
trõ ca hâng hốa.
b) Phûúng tiïån lûu thưng
Lâm phûúng tiïån lûu thưng, tiïìn tïå àống vai trô mưi giúái, trung
gian trong trao àưíi hâng hốa vâ dûúái hịnh thûác tiïìn mùåt. Nố vêån
àưång theo cưng thûác H-T-H (H = hâng; T = tiùỡn).
Sửở lỷỳồng tiùỡn naõy ỷỳồc xaỏc ừnh bựỗng quy låt lûu thưng tiïìn tïå
nhû sau:




PTS. NGUỴN VÙN HẪO
Sưë
lûúång
tiïìn
vâng
cêìn
thiïët
trong
lûu
thưng

Tưíng sưë
giấ
cẫ
hâng hốa lûu thưng

=

28
Tưíng
sưë
giấ
cẫ +
hâng hốa
bấn chõu

Tưíng sưë
giấ
cẫ +
hâng hốa
khêëu trûâ
cho nhau

Tưíng sưë giấ
cẫ hâng hốa
bấn
chõu
àïën
k
thanh toấn

———————————————————————————————————————————
Sưë lêìn ln chuín trung bịnh ca àún võ tiïìn tïå

Sưë lûúång tiïìn xấc àõnh trong cưng thûác nây lâ tiïìn vâng. Khi
phất hânh tiïìn giêëy vûúåt quấ mûác cêìn thiïët sệ dêỵn àïën lẩm phất.

c) Phûúng tiïån cêët trûä
Khi lâm chûác nùng nây, tiïìn tïå rt khỗi lûu thưng vâ ài vâo
"kho" cêët trûä. Tiïìn cêët trûä phẫi cố à giấ trõ. Ngûúâi ta thûúâng cêët
trûä vâng vâ bẩc.
d) Phûúng tiïån thanh toấn
Kinh tïë hâng hốa phất triïín àïën mưåt trịnh àưå nâo àố sệ sinh ra
viïåc mua bấn chõu. Khi àố, tiïìn cố chûác nùng lâm phûúng tiïån
thanh toấn: trẫ tiïìn mua chõu, trẫ núå...
Chûác nùng nây câng phất triïín, câng lâm tùng thïm sûå ph
thåc lêỵn nhau giûäa nhûäng ngûúâi sẫn xët vâ trao àưíi hâng hốa.
e) Tiïìn tïå thïë giúái
Khi trao àưíi hâng hốa vûúåt khỗi biïn giúái mưåt qëc gia, quan hïå
bn bấn giûäa cấc nûúác hịnh thânh, thị tiïìn tïå lâm chûác nùng tiïìn
tïå thïë giúái.
Tiïìn tïå lâ sẫn phêím khấch quan ca lõch sûã phất triïín sẫn xët
vâ trao àưíi hâng hốa. Nố lâ loẩi hâng hốa àùåc biïåt, àống vai trô vêåt
ngang giấ chung, lâm àûúåc nhiïìu chûác nùng phc v cho sẫn xët
vâ trao àưíi hâng hốa. Trong xậ hưåi cố giai cêëp, giai cêëp thöëng trõ



HÛÚÁNG DÊỴN ƯN THI MƯN KINH TÏË CHĐNH TRÕ MẤC - LÏNIN

29

thûúâng sûã dng tiïìn tïå lâm cưng c phc v cho lúåi đch ca giai cêëp
mịnh.
8. Cú súã khấch quan vâ nhûäng tấc dng ca quy låt giấ trõ trong
nïìn sẫn xët hâng hốa.
1. Cú súã khấch quan vâ u cêìu ca quy låt giấ trõ.

Quy låt giấ trõ lâ quy låt kinh tïë ca nïìn sẫn xët hâng hốa.
ÚÃ àêu cố sẫn xët hâng hốa thị úã àố cố quy låt giấ trõ hoẩt àưång
mưåt cấch khấch quan.
Quy låt giấ trõ àôi hỗi viïåc sẫn xët vâ trao àưíi hâng hốa, phẫi
dûåa trïn cú súã hao phđ lao àưång xậ hưåi cêìn thiïët, cố nghơa lâ:
- Trong sẫn xët, nố àôi hỗi ngûúâi sẫn xët ln ln cố thûác
tịm cấch hẩ thêëp hao phđ lao àưång cấ biùồt xuửởng nhoó hỳn, hoựồc
bựỗng hao phủ lao ửồng xaọ hưåi cêìn thiïët.
- Trong lûu thưng, nố àôi hỗi viïåc trao àưíi hâng hốa phẫi dûåa
trïn ngun tùỉc ngang giấ.
Quy låt giấ trõ hoẩt àưång thưng qua sûå lïn xëng ca giấ cẫ
trïn thõ trûúâng. Nố cố mưëi quan hïå hûäu cú vúái quy luêåt cung - cêìu.
Khi cung lúán hún cêìu thị giấ cẫ nhỗ hún giấ trõ. Khi cung nhỗ hún
cêìu thị giấ cẫ lúán hún giấ trõ.
2. Taác duång cuãa quy luêåt giaá trõ.
Quy luêåt giaá trõ hoẩt àưång úã trong mổi phûúng thûác sẫn xët cố
sẫn xët hâng hốa, nhûng àùåc àiïím hoẩt àưång, vai trô vâ tấc dng
ca nố khấc nhau, vị nố bõ cấc quy luêåt kinh tïë àùåc thuâ cuãa
phûúng thûác saãn xuêët àố chi phưëi.
Trong àiïìu kiïån nïìn sẫn xët hâng hốa dûåa trïn cú súã chïë àưå tû
hûäu giûä vai trô thưëng trõ, quy låt giấ trõ hoẩt àưång mưåt cấch tûå
phất vâ cố bưën tấc dng ch ëu sau:
- Tûå phất àiïìu tiïët cấc ëu tưë sẫn xët (tû liïåu sẫn xët vâ sûác
lao àưång) vâo cấc ngânh, cấc khu vûåc khấc nhau ca nïìn sẫn xët



PTS. NGUỴN VÙN HẪO

30

xậ hưåi, thưng qua sûå biïën àưång ca cung - cêìu thïí hiïån qua giấ cẫ
trïn thõ trûúâng.
- Tûå phất àiïìu tiïët lûu thưng hâng hốa. Thưng qua sûå biïën àưång
(chïnh lïåch) ca giấ cẫ, hâng hốa tûâ núi cố giấ cẫ thêëp sệ àûúåc di
chuín vïì núi cố giấ cẫ cao.
- Tûå phất kđch thđch cẫi tiïën k thåt, húåp l hốa sẫn xët, tùng
nùng sët lao àưång, lâm cho lûåc lûúång sẫn xët phất triïín.
- Tûå phất lâm phên hốa ngûúâi sẫn xët thânh giâu vâ nghêo.
Trong àiïìu kiïån ch nghơa xậ hưåi cố nïìn kinh tïë nhiïìu thânh
phêìn trong àố thânh phêìn kinh tïë nhâ nûúác vâ kinh tïë têåp thïí lâm
nïìn tẫng, côn thânh phêìn kinh tïë nhâ nûúác giûä vai trô ch àẩo thị
vai trô ca quy låt giấ trõ vïì cú bẫn khưng côn nhû trûúác. Tuy
nhiïn nố vêỵn thûåc hiïån chûác nùng àiïìu tiïët, kđch thđch vâ àâo thẫi
vưën cố ca nố.
Trong àiïìu kiïån quấ àưå lïn ch nghơa xậ hưåi, nïìn kinh tïë côn
nhiïìu thânh phêìn, côn nhiïìu loẩi quy låt àùåc th hoẩt àưång àan
xen vâo nhau, lâm cho sûå hoẩt àưång ca quy låt giấ trõ vûâa cố
tđnh tûå phất vûâa cố tđnh tûå giấc, tuy vêỵn cố àêìy à cấc tấc dng
trïn.
Vêën àïì quan trổng lâ phaói nhờồn thỷỏc vaõ vờồn duồng quy luờồt giaỏ
trừ bựỗng cấc chđnh sấch kinh tïë ph húåp trïn cú súã khoa hoồc, nhựỗm
thỷồc hiùồn coỏ hiùồu quaó nhỷọng muồc tiùu kinh tïë - xậ hưåi.
9. Thõ trûúâng lâ gị? Vai trô ca nố trong nïìn sẫn xët hâng hốa.
Quy låt cung - cêìu vâ tấc àưång ca nố trïn thõ trûúâng nhû thïë naâo?
1. Thõ trûúâng vaâ cú chïë thõ trûúâng
a) Thõ trûúâng lâ núi diïỵn ra mưëi quan hïå kinh tïë giûäa nhûäng
ngûúâi trao àưíi hâng hốa theo quy låt ca sẫn xët vâ lûu thưng
hâng hốa; lâ tưíng húåp cấc mưëi quan hïå lûu thưng hâng hốa vâ lûu
thưng tiïìn tïå.